Marcus Rashford: Κάτι παραπάνω από ένας απλός ποδοσφαιριστής

Όχι πολύ πίσω, ενάμιση περίπου χρόνο πριν, ο Marcus Rashford ήταν ο φέρελπις σταρ της Manchester United και της Εθνικής Αγγλίας, η μεγάλη ελπίδα του ποδοσφαιρικού μέλλοντος της χώρας. Τώρα το 2021, στα 23 του είναι διεθνώς αναγνωρισμένος, είναι κάτι παραπάνω από ένας απλός ποδοσφαιριστής. Κουβαλά ένα παράσημο που ξεπερνά κύπελλα, πρωταθλήματα και διακρίσεις. Είναι η ικανοποίηση της έμπρακτης βοήθειας. Του να βλέπει τα χαμόγελα των παιδιών που βοήθησε στη διάρκεια των lockdown με την εξασφάλιση των γευμάτων που στερούνταν από το σχολείο για όσο καιρό αυτό ήταν κλειστό.

Η ιστορία των σχολικών γευμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι κάπως ιδιαίτερη. Ενώ υπήρχαν προβλέψεις για τη σίτιση των μαθητών ήδη από το 1906, το κράτος την έκανε υποχρεωτική το 1944, με το κόστος να αναλαμβάνεται, αρχικά, από τις τοπικές κοινότητες, και, από το 1947, από το κράτος. Τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα έτρωγαν δωρεάν. Η δημοφιλία των γευμάτων ήταν τόσο μεγάλη, σε σημείο που οι «σχολικές πουτίγκες» χαρακτηρίστηκαν ως μνημείο πολιτισμού της αγγλικής κουλτούρας.

Τη δεκαετία του ’80, όμως, η κυβέρνηση της Thatcher κατάργησε τα δωρεάν γεύματα και υποχρέωσε τις τοπικές κοινότητες να αναλάβουν την ευθύνη τους. Οι περιοχές της Αγγλίας που είχαν ταλαιπωρηθεί από τις νεοφιλελεύθερες αποφάσεις της κυβέρνησης των Συντηρητικών, για να αντέξουν το κόστος, μείωσαν την ποιότητα του φαγητού.

Δύο δεκαετίες αργότερα, το θέμα της ποιότητας απασχόλησε την κοινή γνώμη, μετά από επεμβάσεις του διάσημου σεφ Jamie Oliver που κινητοποίησε τους Βρετανούς σε μια καμπάνια για πιο υγιεινά γεύματα. Το κόστος αναλαμβάνεται από τους σχολικούς σύμβουλους της κάθε περιοχής, με την πλειοψηφία των μαθητών να πληρώνει το αντίτιμο των 2,3 λιρών.

Την απάντηση στο τι σημαίνουν αυτά τα γεύματα για τα χαμηλά οικονομικά στρώματα της Αγγλίας δίνει ο ίδιος ο Rashford, ο οποίος μεγάλωσε σε μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα αδέρφια, σε ένα προάστιο του Μάντσεστερ. Η μητέρα του 23χρονου ποδοσφαιριστή έκανε τρεις δουλειές, για να υποστηρίξει το εισόδημα της οικογένειας. Τα δωρεάν γεύματα που δικαιούνταν ο ίδιος και τα αδέρφια του διευκόλυναν τη μητέρα τους. Πολλές φορές δεν είχαν ούτε ένα καρβέλι ψωμί στο σπίτι, αλλά, όπως δήλωσε η μητέρα του στο BBC, δεν ήθελε να δείξει σε κανέναν τη δύσκολη που βρίσκονταν.

Στα 11 του ο Rashford μετακόμισε στις ακαδημίες της Manchester United, αλλά τις αξίες που του εμφύσησε η μητέρα του δεν τις ξέχασε ποτέ. Μετά την επιβολή του πρώτου lockdown και το κλείσιμο των σχολείων, πολλά παιδιά έχασαν το δωρεάν γεύμα τους. O Rashford ξεκίνησε μια καμπάνια, συγκεντρώνοντας 20 εκατομμύρια λίρες που αντιστοιχούσαν σε τρία εκατομμύρια γεύματα. Έγραψε γράμματα σε Μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων και στον ίδιο τον Boris Johnson, προτρέποντας την κυβέρνηση να συνεχίσει να παρέχει δωρεάν γεύματα και το καλοκαίρι στους 1,3 εκατομμύριο δικαιούχους. Το αίτημά του προτάθηκε από το Εργατικό Κόμμα, αλλά καταψηφίστηκε.

«Αυτοί που αποφασίζουν, άραγε να έχουν ζήσει αυτές τις καταστάσεις; Οι άνθρωποι της κυβέρνησης που συζητούν γι’ αυτό είχαν ποτέ μια ζωή που με το ζόρι άντεχαν οικονομικά να αγοράσουν φαγητό και να πληρώσουν λογαριασμούς; Δε νομίζω ότι είχαν. Ούτε ότι έχουν. Ο τρόπος που μιλούν για το θέμα είναι τόσο άκαρδος. Για μένα, δεν καταλαβαίνουν το ζήτημα» δήλωσε στο αφιερωματικό ντοκιμαντέρ του BBC.

Jacob (left) and Joshua Hallighan in front of a mural of Manchester United striker Marcus Rashford by Street artist Akse on the wall of the Coffee House Cafe on Copson Street, Withington. PA Photo. Picture date: Sunday November 8, 2020. Manchester United forward Marcus Rashford has drawn widespread praise for his role in highlighting the issue of child food poverty, which has been exacerbated by the economic impact of the coronavirus pandemic. See PA story SOCCER Rashford. Photo credit should read: Martin Rickett/PA Wire. (Photo by Martin Rickett/PA Images via Getty Images)

Μετά την απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων, αμέτρητες επιχειρήσεις, συμβούλια, φιλανθρωπικά ιδρύματα και οργανισμοί από όλη τη χώρα έδειξαν την υποστήριξη τους προσφέροντας δωρεάν γεύματα σε οικογένειες που δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα. Η κοινωνική κατακραυγή ανέστρεψε την απόφαση, η οποία ίσχυσε και για τον χειμώνα. Τα γεύματα που μοιράστηκαν, ωστόσο, προκάλεσαν την αντίδραση του Rashford, λόγω της χαμηλής τους ποιότητας, σύμφωνα με νέο άρθρο του BBC.

Οι κινητοποιήσεις του Marcus Rashford όμως δε σταματούν μόνο στις παροχές των σχολικών γευμάτων, αλλά επικεντρώνονται και σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Το Universal Credit, ένα συνδυαστικό επίδομα έξι παροχών για τις οικογένειες των χαμηλών εισοδημάτων, αυξήθηκε τον περασμένο Απρίλιο κατά 20 λίρες την εβδομάδα, αλλά ενδεχομένως να μην ανανεωθεί και φέτος. Ο Rashford επικοινώνησε αμέσως με τους αρμόδιους στην κυβέρνηση, καθώς έχει αποδειχθεί ότι αυτό το μέτρο έχει βοηθήσει τις οικογένειες, των οποίων οι ανάγκες για φαγητό, ρεύμα και ίντερνετ έχουν αυξηθεί όσο καιρό βρίσκονται κλεισμένες στο σπίτι.

Ο Guardian εκτιμά ότι η άρνηση δέσμευσης του Υπουργού Οικονομικών Rishi Sunak θα αναστραφεί χάρη στον Rashford, αλλά και να μη γίνει αυτό, θα δημιουργηθεί ένταση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, με τους βουλευτές των Συντηρητικών που ψηφίστηκαν από τις περιοχές των χαμηλών εισοδημάτων να ανησυχούν για τη διατήρηση της εκλογικής τους κοινότητας σε πιθανές εκλογές.

Στην παραλλαγμένη φράση του Marx «το ποδόσφαιρο είναι το όπιο του λαού», με τον όρο «όπιο» εννοείται η παρηγοριά που προσφέρει σε όσους βρίσκουν καταφύγιο στον χώρο του. Ο Marcus Rashford, στα 23 του χρόνια, αξιοποιεί τη φήμη, τη δημοφιλία και τη δύναμη που του έδωσε το ποδόσφαιρο, για να βελτιώσει τις ζωές εκείνων που έχουν ανάγκη. Λίγο λυρικό το να πούμε πως ο Rashford είναι η παρηγοριά του λαού, αλλά καθόλου υπερβολικό το να συμφωνήσουμε πως αυτά είναι τα αθλητικά πρότυπα που, όχι μόνο βγάζουν τη γενιά μου ασπροπρόσωπη, αλλά και που θέλουμε να έχουμε. Ίσως, έτσι τελικά ξεχωρίζουν οι μεγάλοι άνθρωποι από τους μεγάλους αθλητές και όχι με αναρτήσεις στο Twitter…