Memphis Grizzlies: Οι ‘Αρκούδες’ του Φάβιου του Μελητή

Ο χαρακτηρισμός ‘φάβας’ χρησιμοποιείται ως λαϊκή αργκό. Συνήθως, σε ανταγωνιστικά επιτραπέζια παίγνια, όπως είναι το τάβλι, στο οποίο ο ένας από τους δύο αντιπάλους, χωρίς να έχει την τακτική ή την επιδεξιότητα που απαιτείται, συνεχίζει να φέρνει στο ζάρι συναπτά ό,τι θέλει και ό,τι χρειάζεται. Είναι κάποιος αδέξιος που επαφίεται στην τύχη για να μπορεί να είναι ανταγωνιστικός και αυτή δεν τον προδίδει, είτε χρησιμοποιεί μία τελείως αντιτουριστική τακτική, που ακροβατεί ανάμεσα σε αυτό που είναι κανόνας που θέτει τη λογική βάση, η οποία με κάποιον τρόπο δουλεύει ξανά και ξανά, αλλά που δεν πρόκειται για κάτι που μπορεί να λογιστεί ως θέσφατο, διότι δουλεύει μόνο για εκείνον.

Όπως προκύπτει από τη λογική, ο χαρακτηρισμός πρέπει να βγαίνει από τη φάβα, που είναι ο αποξηραμένος και αποφλοιωμένος αρακάς. Οι περισσότεροι άνθρωποι, που θεωρούν απλώς τη γλώσσα ως ένα μέσο επικοινωνίας, θα δεχόντουσαν απευθείας αυτήν την εξήγηση, χωρίς να εξετάσουν αν στέκει αθροιστικά ή μέσα στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του μυαλού. Θα μπορούσε επίσης να ισχύει ότι, επειδή το φι μαζί με το βήτα κατοικούν σε παρακείμενες οικίες, μία δισύλλαβη λέξη με απότομο τέλος θα ήταν αρκετή ώστε πρωτογενώς να εξηγεί τον τυχερό αδέξιο. Από την άλλη μεριά, η πιο πειστική εξήγηση που μπορεί να βρεθεί από ανθρώπους που δεν είναι γλωσσολόγοι και άρα δεν κινδυνεύουν από την παράνοια λόγω του ξεκοκαλίσματος των λέξεων και των γραμμάτων, είναι ότι η λέξη ‘φάβας’ προέρχεται από ένα αποτυχημένο Ρωμαίο: τον Φάβιο τον Μελητή, Φάβιο Μάξιμο κατ’ όνομα.

Ο Φάβιος, εις εκ των ηρώων στους ‘Βίους Παράλληλους’ του Πλούταρχου, διορίστηκε δικτάτορας στη μάχη των Καννών, που έγινε το 216 π.Χ. στις Κάννες, που ανήκαν στην περιφέρεια της Απουλίας, στη νοτιοανατολική Ιταλία, στο πλαίσιο του Δεύτερου Καρχηδονιακού Πολέμου. Μπροστά στη θέα του Αννίβα Βάρκα, που οι περισσότεροι που απλώς μυρίζουν κάτι από ιστορία τον γνωρίζουν από το όνομα, οι Ρωμαίοι παρατάχθηκαν στις Κάννες με στόχο να σημειώσουν την πρώτη νίκη τους, μετά την ήττα στον ποταμό Τρέβια και την επίσης ήττα στη λίμνη Τρασιμένη. Οι Ρωμαίοι, χαμένοι, ένιωθαν την ανάσα του Αννίβα στο σβέρκο, ειδικά από τη στιγμή που διέσχισε την Ιταλία μέσω των Άλπεων, σε ένα από τα πλέον περίφημα στρατηγικά κατορθώματα στην πολεμική ιστορία.

Διόρισαν για δικτάτορα τον Φάβιο τον Μελητή, ο οποίος ήθελε να υιοθετήσει μία άλλη τακτική: εκείνη της καμένης γης, η οποία προϋπέθετε κόψιμο των γραμμών ανεφοδιασμού των Καρχηδόνιων και αποφυγή της ανοικτής σύγκρουσης. Οι Ρωμαίοι θεωρούσαν αντιδημοφιλή αυτήν την τακτική και δεν ήθελαν να δοθεί στη Ρώμη η ιδέα ότι δεν γινόταν να προστατευθεί από τον Αννίβα. Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος δεν ανανέωσε τις δικτατορικές εξουσίες του Φάβιου, ο οποίος πάντως έγινε βιογραφία για τον Πλούταρχο. Ο Λούκιος Αιμίλιος Παύλος και ο Γάιος Τερέντιος Βάρρωνας έγιναν οι νέοι ύπατοι. Ο Αννίβας τούς έκανε μία από χόρτα, κάθε μία από τις οκτώ ρωμαϊκές λεγεώνες υπέφερε από την πνευματική διαύγεια του στρατάρχη. Και σε μια γωνιά της καταγραφής της Ιστορίας υπάρχουν δύο τρεις αράδες για τον Φάβιο, η τακτική του οποίου έγινε παραδεκτή, ως οφείλεται σε πλάσματα ματαιόδοξα και ανεπίδεκτα μάθησης ανά τις εποχές, στο μακρινό μέλλον. Για τον Φάβιο υπάρχει αναφορά από το λογοτεχνικό τιτάνα Στέφαν Τσβάιχ, ο οποίος τον αναφέρει στη ‘Σκακιστική Νουβέλα’ του, ως μεταφορά του ανορθόδοξου χαρακτήρα του εντυπωσιακού σκακιστή Τσέντοβιτς.

Φάβιοι, αντιτουριστικοί καταφερτζήδες, υπάρχουν. Το σύστημα τους ξεβράζει. Ο αθλητισμός, μέσα στην αξιοκρατία του, τους επιτρέπει ακόμα και στις καπιταλιστικές υπερβολές του. Στην Ελλάδα, που τουλάχιστον υπάρχει η επαρκής κατανόηση ότι δεν θα δούμε σύντομα έναν υπερήρωα στα μέρη μας, απολαύσαμε το τακτικό αριστούργημα του Ότο Ρεχάγκελ, στο Λιμόζ μνημονεύουν ακόμα τον Μπόζα Μάλκοβιτς με τα, κατά τον μπασκετικό μύθο, 128 επιθετικά συστήματα, αλλά ο κόσμος περισσότερο ασπάζεται το ‘θάνατο του μπάσκετ’, που ξεφούρνισε κατά την κροατική ιδιοσυγκρασία και ιδιοτροπία του αμέσως μετά ο Πέταρ Σκάνσι, παρά την πιο βαθιά και σχεδόν επιστημονική προσέγγιση στο μυαλό του σπουδαίου Γιουγκοσλάβου, που και τίτλο να μην είχε πάρει στην καριέρα του θα αρκούσε ότι πρόσφερε στον αθλητισμό το αριστούργημα που ακούει στο όνομα Τόνι Κούκοτς.

Ακόμα και στο ΝΒΑ, που είναι ένα πρωτάθλημα το οποίο δεν επιτρέπει όνειρα από ομάδες που δεν ανήκουν στην πρώτη διαλογή, υπάρχει Φάβιος Μελητής. Κατοικοεδρεύει σε μία από τις ξακουστές πολιτείες των ΗΠΑ- και πώς να μην είναι όταν μοιάζει με φάρσα το να ονομάζεται κάποιος ‘Έλβις’- το Μέμφις: οι Γκρίζλις. Μία ομάδα που δεν φαίνεται να διαθέτει κάτι ξεχωριστό, εκτός, ίσως, από την ίδια την αγωνιστική και τακτική ύπαρξή της.

Είναι αναπόδεικτο, αλλά από όλα τα ομαδικά σπορ μόνο το μπάσκετ έχει σημειώσει τόση πρόοδο την τελευταία 30ετία. Ο τρόπος που άλλαξε το παιχνίδι πρέπει να συγκλονίζει, είναι υπεράνω πάσης φαντασίας. Το ποδόσφαιρο, που κατέχει το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας του λαϊκού ερείσματος, μπαίνοντας στα κατατόπια της επιστήμης δεν είναι πειστικό. Το χάντμπολ ήταν πάντα συναρπαστικό, η υδατοσφαίριση υποφέρει στην ατραπό της αιώνιας αναζήτησης του θεάματος, το βόλεϊ βελτιώθηκε εν πολλοίς, αλλά η δομή του και κυρίως η έλλειψη επαφής δεν προσφέρεται για θεαματικές αλλαγές κάθε λίγο και λιγάκι. Το μπάσκετ, ωστόσο, έχει γίνει άτρωτο και ειδικά στο ΝΒΑ βρίσκεται σε μία μορφή η οποία σε μεθά ακαριαία πριν σε βάλει να οδηγήσεις σε δρόμους χωρίς αλκοτέστ.

Συν τοις άλλοις, τα αναλυτικά στατιστικά που αφορούν στο παιχνίδι σε κάνουν να αναρωτιέσαι για την πρόοδο που ακόμα επιδέχονται. Τα στατιστικά μπορούν να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα της πραγματικότητας, εκτός από την ουσία της. Η οποία τις περισσότερες φορές, όπως συμβαίνει όπου υπάρχουν άνθρωποι, είναι περισσότερο άσχημη παρά όμορφη.

Παρ’ όλη την αστερόσκονη η οποία δημιουργεί νέες προοπτικές για τα μάτια, οι Γκρίζλις παραμένουν κάτι μοναδικό. Ένα συστατικό που ενώνει την παλιά με τη νέα εποχή με έναν απροσδόκητο τρόπο. Δεν ακούς ποτέ κάτι για αυτούς. Είναι αντιεμπορικοί. Ένα απλό παράδειγμα: Πληκτρολογείς στην μπάρα του youtube, Memphis Grizzlies-Golden State Warriors. Σε βγάζει στο συμβεβλημένο με το δικό σου λογαριασμό που κάνει δουλειά με τα χάιλαϊτς των παιχνιδιών και μόνο έτσι καταλαβαίνει ότι το ανθρώπινο είδος είναι η επιτομή στην αχαριστία, αφού από κάτω, στα σχόλια, οι χρήστες κρώζουν για ένα παιχνίδι που δεν έχει, λες και ΤΟΥΣ ΧΡΩΣΤΟΥΣΕ ΑΠΟ ΠΑΝΤΑ να έχει τέλεια όλα τα παιχνίδια.

Δίπλα, στα προτεινόμενα, βγάζει τα εξής πρώτα πέντε βίντεο: Miami Heat vs Golden State Warriors, Cleveland Cavaliers vs Golden State Warriors, Golden State Warriors vs Sacramento Kings, Golden State Warriors vs Houston Rockets, Oklahoma City Thunder vs Golden State Warriors. Και το κάνει πολύ λογικά. Μόνο που σε αυτό το παιχνίδι της 6ης Γενάρη ό,τι παρακολουθείς δεν είναι ένα ακόμα πάρτι στην ‘Oracle’, αλλά το κορυφαίο ματς της χρονιάς. Το χρονόμετρο έγραψε 4’32’’ πριν τη λήξη της τρίτης περιόδου όταν ο Μαρκ Γκασόλ μείωσε σε 68-90, δηλαδή μετέτρεψε τη διαφορά των 24 σε 22 πόντους. Οι Γκρίζλις δεν προηγήθηκαν ούτε μία φορά στα 48 λεπτά. Προηγήθηκαν για πρώτη φορά με ένα τζαμπ σουτ του Γκασόλ, με 4’42’’ για τη λήξη της παράτασης. Και νίκησαν σε αυτό το παιχνίδι. Δεν έγινε viral ή, τουλάχιστον, δεν υπέπεσε στην αντίληψή μου κάποιος ποπ χαμός για τη νίκη.

Σύμφωνα με το basketball-reference, έχουν την 25η καλύτερη επίθεση του πρωταθλήματος και την 3η καλύτερη άμυνα. Είναι 20οί στην offensive-rating, δηλαδή την κατηγορία των πόντων που θα σημείωναν αν είχαν 100 κατοχές και 5οι στη defensive-rating, δηλαδή στους πόντους που δέχονταν. Στην κατηγορία pace, που ουσιαστικά σχεδόν υπολογίζει πόσες επιθέσεις παίρνει η ομάδα ανά ματς, είναι 28οι σε 30 ομάδες στη λίγκα, αν και έχουν το δέκατο ρεκόρ αυτήν τη στιγμή. Οι αριθμοί δεν είναι απαραίτητοι και δεν χρειάζονται για να οδηγήσουν στο συμπέρασμα, αν προκύψει. Την ώρα που γραφόταν το κείμενο η συγκεκριμένη ιστοσελίδα είχε προβλέψει ότι οι Γκρίζλις θα είχαν ρεκόρ 28-25 και έχουν 31-22. Το ‘διπλό’ στην ‘Oracle’ ήταν σοκαριστικό, όπως ήταν και το διπλό στο Χιούστον την επόμενη εβδομάδα, στις 13 Ιανουαρίου. Τότε οι Γκρίζλις επέστρεψαν από μία διαφορά 16 πόντων. Και πήραν τη νίκη. Δύο νίκες απέναντι στις δύο πιο διαφημισμένες ομάδες του πρωταθλήματος. Τόσο διαφημισμένες που δεν ντράπηκαν να αφήσουν έξω από την πεντάδα των βασικών της Δύσης τον Ράσελ Γουέστμπρουκ, για το All Star Game.

Οι Γουόριορς και οι Ρόκετς μοιάζουν να παίζουν με εφέ. Υπερπαραγωγές. Στο παιχνίδι της ‘Oracle’ με τους Γκρίζλις ο Κάρι τρυπούσε με ντρίπλα την άμυνα, ο Ντουράντ σκόραρε με τρίποντα, το ημίχρονο τελείωσε με σουτ του Κλέι πέρα από τα 6,75μ. Τα κοψίματα στη ρακέτα, τα μικρά σκριν στα άκρα, ήταν απίθανα. Οι Γκρίζλις έμοιαζαν να βασανίζονται. Όλες οι κινήσεις τους φαινόταν ότι γίνονταν με πολύ κόπο. Την ώρα που η χολιγουντιανή λάμψη του Γκόλντεν Στέιτ μαγνήτιζε για άλλη μία φορά τους ρέκτες του μπάσκετ, οι Γκρίζλις σκόραραν με καραμπόλες, με την μπάλα να χτυπά σε ώμους αντιπάλων. Ακόμα και στο σουτ που έφερε την ισοφάριση στην κανονική διάρκεια του ματς, ο Μάικ Κόνλεϊ γλίστρησε. Στην παράταση, με το σκορ στο 119-116, ο Ντρέιμοντ Γκριν έκλεψε την μπάλα, την έδωσε στον Ντουράντ που δεν την είδε ποτέ και από εκεί προήλθε το τρίποντο του Τρόι Ντάνιελς, που έδωσε αληθινό προβάδισμα νίκης στο Μέμφις.

Μοιάζουν, όλα αυτά, να γίνονται τυχαία, αλλά ίσως, όπως θα συνέβαινε στην περίπτωση του Φάβιου του Μελητή αν τον άφηναν, να ήταν το αποτέλεσμα της πεισματικής πίεσης που οδηγεί στην αποδόμηση. Οι Γκρίζλις, με τον Τόνι Άλεν να μην τον θυμάσαι να σκοράρει, αν και μερικές φορές το ανορθόδοξο στυλ αποδίδει, τον Τρόι Ντάνιελς και τον Τζέιμς Ένις ΙΙΙ στα ‘ελ’, τα φτερά, τον Τσάντλερ Πάρσονς να έχει το ρόλο του, τον Βινς Κάρτερ να έχει κλείσει τα 40, τον Τζαμάικαλ Γκριν, που είναι πιο σταθερός από τους φόρους στη θέση του πάουερ φόργουορντ και φυσικά τους Γκασόλ και Ζακ Ράντολφ, τον εγκεφαλικό γκαρντ Άντριου Χάρισον από το Κεντάκι και ασφαλώς τον πιο ακριβοπληρωμένο παίκτη στην ιστορία του πρωταθλήματος, σε μία φαρσοειδή παραφθορά, τον Μάικ Κόνλεϊ, δεν πείθουν στο φάσμα που δεν τους βλέπεις να παίζουν. Και δεν είναι ομάδα που θα σε προδιαθέσει για να ξενυχτήσεις για να τη δεις, κι αν το κάνεις δεν είναι σίγουρο ότι το χασμουρητό σου δεν θα καταγραφεί ως η μεγαλύτερη απόσταση άνω χείλους κάτω χείλους που έχεις κάνει. Όμως, είναι γοητευτικοί στη μετάφρασή τους, διότι τα θεμέλιά τους είναι τόσο στέρεα που είναι πολύ δύσκολο να αποσυναρμολογηθούν.

Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες σκληρές ομάδες, όπως είναι το Σικάγο ή η Οκλαχόμα, που τους νίκησε τα ξημερώματα του Σαββάτου 4 Φεβρουαρίου, όμως ακόμα και αυτές έχουν το διαφημιστικό τερτίπι τους, είτε είναι ο Ντουέιν Γουέιντ, γνωστός και ως ‘Flash’ ή ο Γουέστμπρουκ, που τους εκτέλεσε κανονικά. Τους Γκρίζλις δεν τους διαλέγεις επειδή θεωρείς ότι ο πόνος της ήττας θα είναι λιγότερος ποσοτικά, αλλά διότι παρατάσσουν την αφοβία τους απέναντι στις κορυφαίες ομάδες του πρωταθλήματος και μπορούν να ματσαριστούν με όλες: Με τους Σπερς, με τους Κλίπερς, τους Ρόκετς, ακόμα και τους Γουόριορς. Έχουν τον καλύτερο σέντερ του πρωταθλήματος, έναν τύπο που, στα εντελώς ξεκούδουνα, έχει βάλει το τρίποντο στο οπλοστάσιό του, σουτάροντας 3,7 φορές ανά ματς και ευστοχώντας σε 1,5 (μόνο τρεις συμπαίκτες του σουτάρουν περισσότερο από αυτόν έξω από τα 6,75μ.) και, κυρίως, το fade away από την ανάποδη πλευρά, που κάθε φορά που το βλέπεις αναρωτιέσαι πώς δεν πέφτει να γκρεμοτσακιστεί, καθώς είναι ξεκάθαρα παραβίαση των φυσικών νόμων και έναν πόιντ γκαρντ που κάνει μηδενικά θεαματικά πράγματα, αλλά θριαμβεύει στην αντίληψη που έχει για τις διαστάσεις του σύμπαντος. Το ξέρω ότι 153 εκατομμύρια δολάρια για 5 χρόνια είναι πολλά λεφτά για οποιονδήποτε, πόσω μάλλον για τον Μάικ Κόνλεϊ, αλλά οι Γκρίζλις τού τα δίνουν.

Οι Γκρίζλις, στην τελική, είμαστε εμείς. Είναι η Σίρλεϊ ΜακΛέιν και όχι η Άβα Γκάρντνερ- και το πιθανότερο είναι να γνωρίζεις μόνο κοπέλες στην κατηγορία της πρώτης στη ζωή σου και όχι της δεύτερης, αναλογικά- ο φαλακρός Τζουντ Λο και όχι ο ξανθός Τζουντ Λο, είναι η υποψία κυτταρίτιδας, τα κλειδιά που ψάχνεις και έχεις στην τσέπη σου, τα γυαλιά που αναζητάς και φοράς. Είναι η ανορθοδοξότητά μας, οι φρίκες, αυτό που αποκαλούμε ρουτίνα. Ένας συνηθισμένος άνθρωπος που δεν έχει ενοχές επειδή είναι ελαττωματικός και γι’ αυτό αξίζει ένα αφιέρωμα.

Μπορεί να μη με πιστεύετε, αλλά όταν κλέψουν το πρώτο παιχνίδι του δεύτερου γύρου των play off στο Όκλαντ με νικητήριο του Βινς Κάρτερ 1,3’’ πριν τη λήξη της κανονικής διάρκειας του ματς, ίσως να σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι να αποδέχεσαι ότι μπορείς να ζήσεις με τα λάθη, αντί να προσπαθείς να τα εξαλείψεις για να κερδίσεις σε κοινωνικό χώρο.