Mikey Williams, ο μαθητής που ήδη άλλαξε την ιστορία του NCAA

Σε περίπτωση που έχασες το τεύχος, τα πανεπιστημιακά σπορ ή καλύτερα όσα ανήκουν στη National Collegiate Athletic Association απαγόρευαν από τους φοιτητές/αθλητές να κερδίζουν έστω ένα σεντ. Την ίδια ώρα, το NCAA έβγαζε από εκείνους πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια, κάθε χρόνο. Η θεμελιώδης αρχή της ερασιτεχνικής υπόστασης των φοιτητών/αθλητών βασιζόταν σε νόμο του Συντάγματος που αφορούσε τους «νόμιμους ιδιοκτήτες σκλάβων». Στο Netflix θα βρεις το «13th» που τα εξηγεί όλα.

Εδώ θα σου πω εν συντομία πως Το 13th είναι η 13η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος, που κατάργησε τη δουλεία. Ο Abraham Lincoln (16ος Πλανητάρχης και δικηγόρος) είχε ως moto της προεκλογικής του εκστρατείας (εν όψει των εκλογών του 1861) πως η δουλεία θα συνεχιζόταν, αλλά δε θα επεκτεινόταν. Ο Νότος είχε τις διαφωνίες του, έκανε δική του κυβέρνηση, η προειδοποίηση για έξοδο από την Ένωση εκλήφθηκε ως κήρυξη πολέμου και αφότου ο Πρόεδρος απέτυχε να βρει συμβιβαστική λύση, πήγε στο plan B που ήταν ο πόλεμος και η διακήρυξη κατάργησης της δουλείας (1/1/1863), με την 13η τροπολογία να ψηφίζεται την 1η Φεβρουαρίου του 1865 δύο μήνες πριν τη δολοφονία του Λίνκολν από κατάσκοπο των Νοτίων, σε θέατρο της Ουάσινγκτον.

Από εκείνη την ημέρα, οι μαύροι δεν ήταν σκλάβοι, αλλά δεν ήταν και ελεύθεροι. Και αυτό συνεχίστηκε για τις δεκαετίες που ακολούθησαν, με μια αλλαγή: ο όρος σκλάβος αντικαταστάθηκε με το «εγκληματίας». Βλέπεις, στην τροπολογία αναφερόταν πως η κράτηση κάποιου ως σκλάβου ήταν παράνομη, εκτός και αν ήταν εγκληματίας.

Στο ντοκιμαντέρ θα διαπιστώσεις πως η αδικία κατά των μαύρων από τις αρχές ισχύει εδώ και 150 χρόνια, με όλες τις πολιτείες να είναι υποχρεωμένες να γεμίζουν τις φυλακές «ακόμα και αν δεν υπάρχει κάποιος που έκανε έγκλημα». Το αμερικανικό σωφρονιστικό σύστημα εκμεταλλεύτηκε τη γλώσσα του κειμένου, ώστε να δημιουργηθεί μια μορφή συγκεκαλυμμένης δουλείας. Αυτό είναι και το πάτημα του NCAA για να μην πληρώνει τους φοιτητές/αθλητές.

Η σύνδεση έχει ως εξής: στα χρόνια της δουλείας, ο φεουδάρχης πρόσφερε στον δουλοπάροικο φαγητό και στέγη, με αντάλλαγμα τη δωρεάν εργασία και έλεγε ότι «οι σκλάβοι έχουν τροφή και αξιοπρεπή καταλύματα, από την κυβέρνηση». Αυτό ακριβώς, κάνει και το NCAA.

Επειδή η Ένωση προσφέρει στους φοιτητές/αθλητές ό,τι χρειάζονται για να κάνουν τη δουλειά τους, δεν είναι υποχρεωμένο να τους πληρώνει -βάσει νόμου. To Intercept είχε γράψει το αποκαλυπτικό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο οι δεκάδες αθλητές/φοιτητές έχασαν στις μηνύσεις που κατέθεσαν εναντίον του NCAA (ζητώντας να πληρώνονται οι πρωταγωνιστές), γιατί η 13η τροπολογία επιτρέπει την απλήρωτη εργασία των φυλακισμένων. Πριν πεις «οι αθλητές/φοιτητές δεν είναι φυλακισμένοι» να θυμάσαι πως για την αρχή που τρέχει τα κολεγιακά σπορ είναι και έχουν και το Σύνταγμα να τους στηρίζει.

Τα ψιλά γράμματα της τροπολογίας μπορείς να τα διαβάσεις εδώ.  Εμείς θα εστιάσουμε στο «ούτε η δουλεία, μηδέ η καταναγκαστική εργασία -εκτός της τιμωρίας για εγκλήματα για τα οποία ένας άνθρωπος έχει καταδικαστεί- πρέπει να υπάρχουν μέσα στις ΗΠΑ ή σε όποιο άλλο μέρος υπάγεται στη δικαιοδοσία τους». Η πρόταση που αρχίζει με το «εκτός» επιτρέπει στις φυλακές να βάζουν τους κρατουμένους να κάνουν όποια δουλειά αυτές επιθυμούν και έχει εφαρμογή σε όλες τις άλλες περιπτώσεις απλήρωτης εργασίας. Όπως στο NCAA, που βγάζει δισεκατομμύρια από αυτούς που στο τέλος της ημέρας διαχειρίζεται ως «σκλάβους» του.

Η California σήμανε την επανάσταση

Η California έγινε τον Οκτώβριο του 2019 η πρώτη πολιτεία που αναγνώρισε το δικαίωμα της εκμετάλλευσης των ικανοτήτων και της δημοτικότητας των φοιτητών/αθλητών. Προηγήθηκαν δεκάδες παρατυπίες (η πρώτη καταγεγραμμένη ήταν του 1951) και το σκάνδαλο του 2015, που είχε στο επίκεντρο το Louisville του Rick Pitino. Οι έχοντες γνώση έλεγαν πως αυτό που έκανε η πιο πλούσια πολιτεία των ΗΠΑ ήταν μια καλή αρχή.

Έμενε όμως, να αναγνωριστεί σε πανεθνικό επίπεδο. Οι πιέσεις (και από τους NBAers) αυξήθηκαν και σε συνδυασμό με νέους πολιτειακούς νόμους που τέθηκαν σε ισχύ από την 1η Ιουλίου, οι αθλητές απέκτησαν διαφορετικούς βαθμούς νέας προστασίας και ευκαιριών, για να βγάλουν χρήματα πουλώντας τα δικαιώματα NIL τους.

Όπου ΝΙL είναι τα αρχικά των λέξεων Name, Image και Likeness. Ακολούθησε λαοθάλασσα αθλητών από όλα τα σπορ που υπέγραψαν συμφωνίες με εταιρείες εκπροσώπησης παικτών και διαχείρισης δικαιωμάτων. Στη συντριπτική πλειοψηφία ήταν φοιτητές κολεγίων. Ο Mikey Williams ήταν η εξαίρεση του κανόνα, καθώς έγινε ο πρώτος μαθητής high school (έκλεισε τα 17 τον Ιούνιο) που εκμεταλλεύτηκε τους νέους κανόνες και τον εαυτό του, για να εξασφαλίσει συνεργασία με την Puma.

Ποιος είναι ο Mikey Williams

Ο Mikey πρωτοέπιασε μπάλα του μπάσκετ στα χέρια του, όταν ήταν 11 μηνών. Αυτό τουλάχιστον λένε οι γονείς του. Η μητέρα του, Charisse ήταν που του την έδωσε. Ο πατέρας του, Mahlon ανέλαβε τη συνέχεια. Δηλαδή, να τον κοουτσάρει και να τελεί χρέη μέντορα. Όπως έχει πει, όλη η οικογένεια έχει βοηθήσει το αγόρι αυτό να υλοποιήσει τους στόχους του και να μείνει προσγειωμένος -ενώ γύρω του επικρατεί ένας πανικός.

«Δουλεύουμε για να παραμείνει ταπεινός. Ναι, είναι ωραίο να είναι στο Νο1 του ranking για τους guards του 2024 NBA Draft, γιατί όλοι ξέρουμε τι έχουμε κάνει ώστε να συμβεί αυτό. Όπως συμβαίνει με όλους τους άλλους γονείς, πιστεύουμε ότι το παιδί μας μπορεί να είναι εξαιρετικό σε κάτι. Κάποια παιδιά ξεχωρίζουν στα μαθηματικά. Το δικό μας στο μπάσκετ. Οπότε τον στηρίζουμε. Θα τον στηρίζαμε το ίδιο αν είχε έφεση στα καλλιτεχνικά.

Όπως σε αυτήν την περίπτωση θα εξασφαλίζαμε τους καλύτερους δασκάλους, το αυτό κάνουμε και τώρα, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία του με τους καλύτερους γυμναστές και διασφαλίζοντας πως θα είναι στις καλύτερες ομάδες των καλύτερων τουρνουά. Τον πιέζουμε ώστε στο τέλος της ημέρας, να πάει σε κολέγιο. Οτιδήποτε συμβεί μετά, θα είναι bonus. Το κολέγιο είναι ο στόχος μας».

Κολέγια είχαν αρχίσει να εμφανίζονται στην πόρτα του σπιτιού της οικογενείας, από όταν ο Mikey ήταν 12 χρόνων. Πριν δηλαδή, πάει στο high school. Είχε «χτίσει» ήδη το κοινό του στο Instagram όπου σήμερα έχει 3.3 εκατομμύρια followers. Το περασμένο Σεπτέμβριο εμφανίστηκε σε διαφήμιση για το ΝΒΑ 2Κ22 -ουδόλως τυχαίως φορούσε Puma-, μαζί με τον Jayson Tatum των Celtics.

Μετά την αλλαγή των κανονισμών που αφορούσαν τους ερασιτέχνες αθλητές, ο Mikey έγινε ο κατ’ αρχάς στόχος εταιρειών με αθλητικά είδη. Εκείνος έδωσε τα δικαιώματα του στην Excel Sports Management και αυτή του παρουσίασε πρόταση της Puma που από ό,τι φαίνεται, τον κέρδισε.

Όπως δήλωσε ο Marc Beckman, ιδρυτής και CEO της διαφημιστικής εταιρείας DMA United στο Foot Wear News «η συμφωνία μεταξύ της Puma και του Mikey Williams θα είναι πρωτοποριακή και θα διαταράξει εκ βάθρων τη σχέση μεταξύ των brands, των αθλητών και των φαν. Ειδικότερα, θα δημιουργήσει μια αγορά γεμάτη με μακροπρόθεσμη ροή συμφωνιών, ειδικά για αθλητές της ελίτ, που θα υπογράφουν ως έφηβοι σε μια εταιρεία και θα μένουν μαζί της έως τα μέσα της δεκαετίας των 20.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, με συμβόλαια που θα έχουν πολύ μικρό ρίσκο για τα brands που σκορπούσαν χρήματα σε αυτές τις ηλικίες, αλλά με άλλον τρόπο. «Εταιρείες όπως οι Nike, Adidas και Under Armour ξοδεύουν εδώ και χρόνια χρήματα, στηρίζοντας τα καλοκαιρινά τουρνουά για παιδιά και αυτά για τους celebrities, ενώ γίνονται χορηγοί σε σχολεία. Δεν επένδυαν σε παίκτες, αλλά γίνονταν επενδύσεις. Εάν συνεχίσουν να κάνουν αυτές τις επενδύσεις, θα μιλάμε για καλή στρατηγική».

«Αν μπορώ να υπογράψω τον Mikey Williams για 10.000 δολάρια το χρόνο και του δίνω δωρεάν πράγματα, ώστε να τον κάνω να θέλει να φορέσει το brand όταν γίνει επαγγελματίας, τότε κερδισμένο βγαίνει το brand. Αν όμως, αρχίσουν οι εταιρείες να δίνουν εκατομμύρια σε μαθητές γυμνασίου, τότε θα χαθεί η μπάλα».