Νίκος Γόδας: Ο ποδοσφαιριστής που εκτελέστηκε φορώντας τη φανέλα του Ολυμπιακού
Σαν σήμερα το 1948, ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές της εποχής εκτελείται, εξαιτίας της αντιστασιακής του δράσης. Αυτή είναι η ιστορία του.
- 19 ΝΟΕ 2021
Η μέρα της εκτέλεσης του Νίκου Γόδα έχει φτάσει. Ο ποδοσφαιριστής κατεβάζει την κόκκινη φανέλα από το κελί του και οδηγείται στο γραφείο του διευθυντή της φυλακής. Εκεί του προτείνεται να υπογράψει το πιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων. Εκείνος αρνείται και ζητά ως τελευταία επιθυμία να φορέσει τη φανέλα του Ολυμπιακού, της ομάδας που αγάπησε όσο τίποτα άλλο, κατά την εκτέλεση. Η απαίτησή του γίνεται δεκτή και αποχωρεί από το γραφείο.
Ο Νίκος Γόδας και οι υπόλοιποι μελλοθάνατοι οδηγούνται στο Λαζαρέτο, ένα νησάκι έξω από το λιμάνι. Τα τουφέκια ηχούν. Τα τελευταία λόγια του είναι τα εξής: «Να μου ρίξετε και να με δολοφονήσετε με τη φανέλα του Ολυμπιακού, και να μη μου δέσετε τα μάτια, για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου πριν από τη χαριστική βολή». Το ημερολόγιο γράφει 19 Νοεμβρίου του 1948. Ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές της γενιάς του, είχε μόλις χάσει τη ζωή του, σε ηλικία 27 ετών.
Το τελευταίο του ματς πριν από την κήρυξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
Μία μέρα πριν το «Όχι» του Ιωάννη Μεταξά και την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, ο Νίκος Γόδας βρίσκεται στην Πάτρα και παίζει για λογαριασμό της Μεικτής Πειραιά στο Κύπελλο Πόλεων, το οποίο είχε ξεκινήσει πριν από μερικές βδομάδες αλλά δεν πρόλαβε ποτέ να ολοκληρωθεί.
Η εμφάνιση του Νίκου Γόδα είναι εντυπωσιακή και, όπως μαθαίνουμε από τις εφημερίδες της επόμενης μέρας, ο ποδοσφαιριστής, ο οποίος γεννήθηκε στο Αϊβαλί το 1921, έναν χρόνο πριν από τη μικρασιατική καταστροφή, πετυχαίνει ένα γκολ στη νίκη του Πειραιά κόντρα στην Πάτρα με σκορ 1-3.
Στις 28 Οκτωβρίου, όμως, όλα σταματούν και η Πάτρα, η οποία πριν από μερικές ώρες γιόρταζε τον ποδοσφαιρικό της αγώνα στο Κύπελλο Πόλεων, τώρα προσπαθεί να μαζέψει τα συντρίμμια της από τους βομβαρδισμούς των Ιταλών που σκορπούν τον θάνατο σε 193 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και 25 παιδιά.
Ο Νίκος Γόδας στον Ολυμπιακό και η παράλληλη αντιστασιακή δράση
Ο Νίκος Γόδας, μέχρι εκείνη την περίοδο, αγωνίζεται με τη φανέλα της ομάδας της Κοκκινιάς και το ταλέντο του είναι τέτοιο με την μπάλα που όλοι στην περιοχή τον αποκαλούν «βασιλιά του ξερού».
Μετά τη λήξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, ο Νίκος Γόδας επιστρέφει στον Πειραιά, ο οποίος μαστίζεται από τη φτώχεια και τις κακουχίες της κατοχής. Από το 1941, το ποδόσφαιρο ξεκινά και πάλι στην πόλη με αργά βήματα, και ο Νίκος Γόδας κάνει το μεγάλο του όνειρο πραγματικότητα. Παίρνει μεταγραφή στον Ολυμπιακό, την ομάδα της καρδιάς του.
Ένα χρόνο αργότερα αποτελεί τον βασικό μεσοεπιθετικό της ομάδας και σκοράρει στο μεγάλο ντέρμπι κόντρα στον Εθνικό με σκορ 4-0, ενώ το ίδιο κάνει και στο ματς με τον Απόλλωνα. Παρών είναι και στον θρίαμβο του Ολυμπιακού κόντρα στον Παναθηναϊκό το 1943 με σκορ 5-2.
Την ίδια περίοδο, πέρα από τα γήπεδα, ο Νίκος Γόδας αναπτύσσει δράση και στην εθνική αντίσταση. Ο ίδιος αποτελεί εδώ και χρόνια μέλος του ΚΚΕ και συμμετέχει ως μαχητής του πέμπτου λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά. Το 1944 γίνεται λοχαγός του ΕΛΑΣ και πολεμά τους Γερμανούς και τους Έλληνες δωσίλογους στην ιστορική Μάχη της Κοκκινιάς της 7ης Μαρτίου του ίδιου έτους.
Ο Νίκος Γόδας στον εμφύλιο πόλεμο και η σύλληψή του
Ο Νίκος Γόδας συμμετέχει στις μάχες των Δεκεμβριανών του 1944. Αυτή τη φορά απέναντί του βρίσκονται οι Άγγλοι, με τους οποίους μάχεται σκληρά στη Δραπετσώνα, στον Προφήτη Ηλία και στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά. Οι απώλειες, ωστόσο, του λόχου του είναι πολύ μεγάλες και έτσι αποχωρεί από την Αθήνα, καταφεύγει αρχικά στη Λαμία και ύστερα στο όρος Βελούχι, όπου έχουν συγκεντρωθεί κι άλλες ομάδες του ΕΛΑΣ.
Στον Πειραιά επιστρέφει μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, εμφανώς καταπονημένος από μια σοβαρή πνευμονία που τον ταλαιπωρεί εδώ και καιρό. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ένας γείτονας τον καταδίδει, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται στη «δίκη του ασύλου της Κοκκινιάς». Αρχικά οδηγείται στις φυλακές Αίγινας. Εκεί, μάλιστα, ο ίδιος ασχολείται και πάλι με το ποδόσφαιρο, παίζοντας στην ομάδα που είχαν συνθέσει οι φυλακισμένοι. Στη συνέχεια μεταφέρεται στις φυλακές Αβέρωφ της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και τελικά οδηγείται σ’ εκείνες της Κέρκυρας.
Εκεί ο Νίκος Γόδας παραμένει για τρία χρόνια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της φυλάκισής του, δέχεται πιέσεις για να υπογράψει το πιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων. Ο άλλοτε λοχαγός του ΕΛΑΣ, όμως, αρνείται να το κάνει και οδηγείται στην εκτέλεση της 19ης Νοεμβρίου.
Το τελευταίο ντοκουμέντο που έχουμε από τη ζωή του είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που έστειλε τους γονείς του στις 22 Φεβρουαρίου 1948, μερικούς μήνες πριν εκτελεστεί. Πάνω σ’ αυτή αναγράφει: «Αφιερωμένη στη μανούλα μου και στον πατέρα μου εις ένδειξη σεβασμού και αγάπης. Φυλακές Κέρκυρας 22/2/48».
Οι τιμές από τον Ολυμπιακό 68 χρόνια μετά
Τα τελευταία λόγια του Νίκου Γόδα καταγράφονται στο βιβλίο του συντρόφου και συγκρατούμενού του στην Κέρκυρα, Σταμάτη Σκούρτη, με τίτλο Ώσπου να ξημερώσει. Το βιβλίο κυκλοφορεί το 1976 και, από τότε, η ιστορία του Νίκου Γόδα γίνεται γνωστή σε όλη την Ελλάδα.
Ο Ερασιτέχνης Ολυμπιακός τιμά τη μνήμη του σε μια ειδική εκδήλωση το 2012, ενώ τον Νοέμβριο του 2017, στον αγώνα μεταξύ Κέρκυρας και Ολυμπιακού για τη Superleague, οι Πειραιώτες οπαδοί σηκώνουν πανό για τον Νίκο Γόδα, λαμβάνοντας το χειροκρότημα από όλους τους θεατές του αγώνα.
