Ο Ντιέγκο Μαραντόνα θα ζει για πάντα στη Νάπολη

Το Airbnb που έκλεισα για να μείνω σ’ αυτό το μοναχικό ταξίδι βρισκόταν στο Centro Storico. Οι φωτογραφίες, ωστόσο, που είδα στην πλατφόρμα δεν έμοιαζαν σε τίποτα με το διαμέρισμα και κυρίως με την πολυκατοικία που βρισκόταν τελικά. Οι πόρτες ήταν ξεχαρβαλωμένες, οι τοίχοι λερωμένοι και οι σοβάδες από ταβάνια, έτοιμοι να πέσουν στα κεφάλια των ενοίκων. Άφησα βιαστικά τις αποσκευές και βγήκα στην πόλη του Ντιέγκο Μαραντόνα για να την εξερευνήσω. Και με κέρδισε από την πρώτη ματιά.

Η Νάπολη είναι αυτό ακριβώς που φανταζόμουν. Μια αλήτικη πόλη με χαρακτήρα, που αγαπάει όσο τίποτα άλλο το ποδόσφαιρο και, πάνω απ’ όλα τον Ντιέγκο. Για όλους εμάς που δεν ζήσαμε τα χρόνια της μεγάλης ακμής του Αργεντινού σταρ, η Νάπολη ήταν μια πόλη μυστηρίου. Ακούγαμε για πίτσα, για μαφία, και άντε, τα τελευταία χρόνια, για κανέναν Hamsik ή Cavani. Ως εκεί, όμως.

Έναν χρόνο πριν, όλος ο πλανήτης σώπασε για μερικά λεπτά, στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του Ντιέγκο Μαραντόνα. Ο θεός της μπάλας, ο θεός της Νάπολη, δεν ήταν πια ανάμεσά μας.

Με μιας όλα τα φώτα έπεσαν πάνω στην ιταλική πόλη. Οι εικόνες από τους Ναπολιτάνους στους δρόμους να θρηνούν τον θάνατό του, με συντάραξαν και με γέμισαν με περιέργεια για αυτή την κουλτούρα και με έκανε να θέλω κλείσω ένα ταξίδι εκεί. Καλά πώς γίνεται, άραγε, μία ολόκληρη πόλη να λατρεύει τόσο πολύ έναν άνθρωπο που έζησε εκεί μόλις για οκτώ χρόνια;

Στο ταξίδι μου συνάντησα τον Μάριο Χατζηνικολάου, έναν Έλληνα μετανάστη που δουλεύει εδώ και χρόνια μόνιμα σ’ ένα ελληνικό εστιατόριο, στο οποίο μπορείς να φας σουβλάκι με φέτα και να ακούσεις Νίκο Βέρτη και Βασίλη Καρρά.

Όπως θυμάται ο ίδιος, όλοι οι κάτοικοι της πόλης, παρά το αυστηρό lockdown που επικρατούσε εκείνη την περίοδο στη χώρα, βγήκαν ευλαβικά από τα σπίτια τους και κατευθύνθηκαν σ’ όλα τα σημεία λατρείας του Ντιέγκο για να αφήσουν ένα λουλούδι στη μνήμη ενός από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές που πέρασαν ποτέ από αυτή τη γη. Οι αστυνομικοί, μάλιστα, είχαν πάρει εντολή, εκείνο το βράδυ, να μην ελέγχουν κανέναν στο δρόμο.

Οι πιο πολλοί από τους Ναπολιτάνους κατευθύνθηκαν προς το γήπεδο της ομάδας, εκεί που ο ίδιος δοξάστηκε τόσο με τη φανέλα της Νάπολι όσο και μ’ εκείνη της εθνικής Αργεντινής, σε εκείνον τον αλησμόνητο ημιτελικό του Μουντιάλ του 1990 κόντρα στους οικοδεσπότες Ιταλούς. Τα κασκόλ και τα λουλούδια ήταν τόσα πολλά στα κάγκελα γύρω από το γήπεδο που κάποιος θα έπρεπε να περπατήσει σχεδόν τέσσερα λεπτά για να τα καταγράψει όλα στο κινητό του.

Μήνες μετά τον θάνατο του Ντιέγκο Μαραντόνα, αρκετές από τις αφιερώσεις, τις φανέλες και τα λουλούδια ήταν ακόμη κρεμασμένα εκεί. Ανάμεσα σ’ αυτά, και μια ζωγραφιά ενός μικρού αγοριού που μπορεί να μην πρόλαβε ποτέ να τον δει να παίζει αλλά μεγάλωσε με τις ιστορίες των γονιών του που θα ‘ναι σίγουρα πολλές.

Το καφέ που ο Ντιέγκο Μαραντόνα λατρεύεται ως θεός

Η αγάπη των ντόπιων προς το πρόσωπο του Μαραντόνα ξεχειλίζει σε κάθε στενό της πόλης. Ένα από τα μέρη στα οποία αυτή βγαίνει με τον πιο έντονο τρόπο, είναι το θρυλικό Bar Nilo εντός του ιστορικού κέντρου της Νάπολης.

Μέσα σ’ αυτό βρίσκεται, άλλωστε, και το εικονοστάσι του, το οποίο επισκέπτονται καθημερινά εκατοντάδες τουρίστες απ’ όλο τον κόσμο για να αποτίσουν φόρο τιμής στον δικό τους θεό. Ο ιδιοκτήτης του καφέ, ο Μπρούνο, είναι άρρωστος με την ομάδα και γι’ αυτό έχει διακοσμήσει όλο το μαγαζί με κασκόλ και εικόνες του Ντιέγκο και των «Παρτενοπέι». Σε μια γωνιά, μάλιστα, έχει καρφιτσώσει και τη φωτογραφία που είχε την τύχη να βγάλει κάποτε μαζί του.

Αυτό είναι ένα φαινόμενο το οποίο συνάντησα αρκετές φορές στη Νάπολη. Για τους ντόπιους ήταν τόσο μεγάλη η τιμή ότι φωτογραφήθηκε μαζί τους ο Μαραντόνα, που τη φωτογραφία αυτή την έχουν κορνιζάρει και την έχουν τοποθετήσει σε εμφανή σημεία στα μαγαζιά τους για να τη βλέπουν όλοι. Είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο που έχω δει να συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Η τρέλα του Μπρούνο με τον Ντιέγκο, όμως, δε συγκρίνεται με καμιά άλλη. Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, ο ίδιος είχε ταξιδέψει μια φορά μαζί του στο αεροπλάνο και κατά την αποβίβαση βρήκε μερικές τρίχες στη θέση που καθόταν ο Πίπε ντ’ Όρο. Τις συνέλεξε και τις τοποθέτησε σε μια γωνιά του εικονοστασίου, σημειώνοντας πως «εδώ οι βρίσκονται οι θαυματουργές τρίχες του Ντιέγκο».

Τα γκράφιτι, οι φανέλες και οι κούκλες σε φυσικό μέγεθος

Σ’ όποια γειτονιά της Νάπολης και να περπατήσεις, σίγουρα θα πέσεις πάνω σε μια τοιχογραφία με πρωταγωνιστή τον Μαραντόνα. Το διασημότερο από τα γκράφιτι αυτά βρίσκεται στην ισπανική συνοικία και συγκεκριμένα στην «πλατεία του Ντιέγκο» όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι.

Όποιος φτάσει εκεί θα αντικρίσει ένα θεόρατο γκράφιτι που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την πολυκατοικία και στο οποίο διακρίνεται ο Αργεντινός ποδοσφαιριστής με τη χαρακτηριστική μπλε φανέλα της ομάδας της πόλης. Το πρόσωπό του, μάλιστα, είναι σχεδιασμένο πάνω σ’ ένα παντζούρι που, σύμφωνα με επίσημη οδηγία του δήμου της πόλης, δεν πρόκειται να ανοίξει ποτέ ξανά.

Κάτω από αυτό βρίσκεται ένα υπαίθριο μουσείο στο οποίο υπάρχουν υπογεγραμμένες φανέλες του Μαραντόνα, τις οποίες ο Aντόνιο, ο άνθρωπος που έχει δημιουργήσει όλο αυτό τον χώρο, δεν τις πουλάει παρά τις πλουσιοπάροχες προτάσεις που του έχουν κάνει τουρίστες, που έχουν περάσει από το σημείο, κατά καιρούς.

Μπορεί να μην κατάφερα να κάνω δικιά μου μια υπογεγραμμένη φανέλα του Ντιέγκο, ήξερα, όμως, πως σ’ όποιο μέρος της πόλης και να βρεθώ, θα βρω χιλιάδες αντικείμενα τα οποία σχετίζονται με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο μαζί του. Από μπρελόκ και μπλούζες, μέχρι βιβλία και οι κούκλες σε φυσικό μέγεθος. Η απορία, όμως, δεν έχει φύγει ακόμη από το μυαλό μου. Γιατί υπάρχει όλη αυτή η τρέλα προς το πρόσωπο του Ντιέγκο Μαραντόνα και πώς αυτός άνθρωπος κατάφερε να γίνει σε 8 χρόνια, ο θεός μιας ολόκληρης πόλης;

Πώς ο Ντιέγκο άλλαξε τη Νάπολη

Μερικά χρόνια πριν από την έλευση του Ντιέγκο Μαραντόνα στη Νάπολι, το 1980, η πόλη βίωσε έναν από τους πιο ισχυρούς σεισμούς όλων των εποχών, στην Ιρπίνια, που κόστισε τη ζωή σε χιλιάδες κατοίκους της περιοχής και άφησε άστεγους πολύ περισσότερους. Η Νάπολη μαστίζονταν από τη φτώχεια και την εγκληματικότητα, μιας και η μαφία της πόλης, η Καμόρα, έλυνε και έδενε.

Η τοπική ομάδα δε θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτή τη μοίρα. Κάκιστες χρονιές με ρόστερ χαμηλής ποιότητας και ορατό τον κίνδυνο υποβιβασμού στη Serie B. Και μετά ήρθε ο Mαραντόνα.

Η έλευση αυτού του ποδοσφαιριστή τόνωσε το ηθικό των ντόπιων. Ένιωσαν πως βρέθηκε ο άνθρωπος που θα τους ξεκολλήσει από την «ουρά της Ιταλίας», όπως συνήθιζαν και συνηθίζουν να τους αποκαλούν στο βορρά. Τα φώτα της διασημότητας έπεσαν πάνω στην πόλη, ενώ, ήδη από τα μέσα του 1980, αρκετοί ήταν οι ποδοσφαιρόφιλοι που έφταναν εκεί για να δουν από κοντά έναν αγώνα του Μαραντόνα.

Ήταν τέτοιες οι εποχές άλλωστε που οι τηλεοπτικές μεταδόσεις δεν ήταν και το πιο σύνηθες πράγμα στον κόσμο. Τα δύο – και μοναδικά ως σήμερα – πρωταθλήματα μιας ομάδας που πριν από μερικά χρόνια πάλευε για να μην υποβιβαστεί, φούσκωσαν με αυτοπεποίθηση τους ντόπιους.

Το ποδόσφαιρο ήταν ο τρόπος να δείξουν στην υπόλοιπη Ιταλία πως είναι εδώ. Ο Μάριος Χατζηνικολάου ακόμη προσπαθεί να καταλάβει την ιδιοσυγκρασία των Ναπολιτάνων. «Πάντοτε τους αντιμετώπιζαν ως το φτωχό νότο, ως την ουρά της Ιταλίας. Ακόμη μέχρι σήμερα υπάρχουν πολλοί στο βορρά της Ιταλίας που τους κατηγορούν πως δε δουλεύουν, δεν προσφέρουν τίποτα στη χώρα και το μόνο που κάνουν είναι να ξοδεύουν χρήματα» εξηγεί.

 

Ο Μαραντόνα ήταν ο άνθρωπος που μιλούσε στην καρδιά των Ναπολιτάνων. Ήταν το παιδί που μεγάλωσε σε μια φτωχογειτονιά του Μπουένος Άιρες, ήταν ο ποδοσφαιριστής που έτρεξε να αγωνιστεί σε μια άσημη γειτονική πόλη για να στηρίξει ένα παιδί που αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας και να κυλιστεί στις λάσπες. Ποιος ποδοσφαιριστής θα το έκανε άραγε σήμερα;

Ήταν ο άνθρωπος που δόξασε την πόλη όσο κανείς άλλος. Κι αυτό θα του το κρατάνε οι ντόπιοι όσα χρόνια κι αν περάσουν. Την αγάπη αυτή ο Ντιέγκο Μαραντόνα τη δέχθηκε και δεν την ξέχασε ποτέ. «Η Νάπολη ήταν μια τρελή πόλη. Ήταν τόσο τρελή, όσο ήμουν εγώ. Το ποδόσφαιρο εδώ είναι η ζωή τους» είχε δηλώσει ο ίδιος ο Ντιέγκο σε μια εκδήλωση στη Βαρκελώνη.

«Ξέρω όλα τα προβλήματα που είχαν. Αυτοί οι άνθρωποι έκαναν θυσίες για να αγοράσουν ένα εισιτήριο. Ήταν πάντα εκεί, όμως. Αυτό με έκανε να ταυτιστώ μαζί τους από την πρώτη μέρα. Πίστεψαν σε μένα, μου έδωσαν τα πάντα χωρίς να με γνωρίζουν. Πώς θα μπορούσα να τους απογοητεύσω;».