Ρίο(υυυ) 2016: Γιατί οι Βραζιλιάνοι γιουχάρουν τα πάντα στους Ολυμπιακούς;

O Renaud Lavillenie είναι ο Γάλλος πρωταθλητής του επί κοντώ, κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ στον κλειστό στίβο με 6.16μ., τρεις φορές πρωταθλητής Ευρώπης στον ανοιχτό και ο κύριος που έκλαιγε σπαραχτικά στην απονομή του ασημένιου μεταλλίου στους Ολυμπιακούς του Ρίο ενώ οι Βραζιλιάνοι τον γιούχαραν εν χορώ απ’ τις κερκίδες.

Δεν τους έκανε κάτι, δεν είχε προηγούμενα μαζί τους, πιθανότατα δεν γνώριζαν καν ποιος είναι πριν τους αγώνες. Το μοιραίο λάθος του είναι ότι διεκδίκησε το χρυσό μετάλλιο απ’ τον οικοδεσπότη Thiago Braz da Silva. Η νίκη του Βραζιλιάνου, που ήρθε με το εντυπωσιακό 6.03μ. (σ.σ.νέο Ολυμπιακό ρεκόρ), δεν εξευμένισε τα πλήθη. Ο οργίλος λαός της Βραζιλίας τον γιούχαρε για δεύτερη φορά μέσα σε 24 ώρες. Ενώ ήξερε ότι δεν ‘απειλείται’ πια το χρυσό του da Silva. Συνειδητό bullying μέχρι τελευταίας ρανίδος.

Οι αποδοκιμασίες προς τον Γάλλο αθλητή ανάγκασαν τον Πρόεδρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Thomas Bach, να πάρει θέση και να χαρακτηρίσει απαράδεκτα τα καμώματα των Βραζιλιάνων οπαδών. Όχι ότι ίδρωσε το αυτί τους, βέβαια.

Αν η βουβουζέλα -ως φολκλόρ και εκνευριστικό prop- στιγμάτισε το Μουντιάλ της Νοτίου Αφρικής, η γιούχα των Βραζιλιάνων κατά παντός (ακούσια) υπευθύνου είναι το ενοχλητικό συνήθειο του Ρίο 2016. Εδώ ακούστηκαν συστάσεις για πιο κόσμια συμπεριφορά σε αγώνα μπιτς βόλεϊ!

Οι Βραζιλιάνοι μοιάζουν να έχουν αποδώσει με τον δικό τους τρόπο αυτό που λέμε ‘Ολυμπιακοί, η γιορτή του αθλητισμού’ και πρακτικά δρουν σαν μεθυσμένοι. Κι αν, ιδωμένο απ’ την προβληματική σκοπιά του οπαδού, το φιάσκο με τον Lavillenie βγάζει ένα νόημα, δεν είναι λίγες οι φορές που οι Βραζιλιάνοι θεατές αποδοκίμασαν αθλητές σε αυτούς τους αγώνες, γιατί έτσι.

Σε ένα παιχνίδι τένις, αυτό μεταξύ του Αργεντίνου Del Potro και του Πορτογάλου Sousa, είχαμε σύρραξη στις κερκίδες επειδή ενοχλούσαν τον μετέπειτα αργυρό ολυμπιονίκη με βρισιές, κραυγές και σφυρίγματα.

Σε ένα παιχνίδι μπάντμιντον μεταξύ Αυστραλίας και Μαλαισίας, οι Βραζιλιάνοι θεατές αποφάσισαν ότι θα υποστηρίξουν την Αυστραλία και το έκαναν πάλι όσο πιο ενοχλητικά (για τον Μαλαισιανό αθλητή) μπορούσαν. Οι Αυστραλοί που βρίσκονταν στις κερκίδες αφενός δεν πίστευαν στα μάτια τους και αφετέρου μπιζάριζαν τον αθλητή της λιγότερο έντονα απ’ ό,τι οι Βραζιλιάνοι.

(Η εικόνα του Alexei Nemov να κάνει σινιάλο προς το κοινό για να ηρεμήσει θα μπορούσε να είναι το εξώφυλλο στο περιοδικό ‘Συμπεριφορά στις Κερκίδες, Ρίο 2016’).

Η σύγκριση με τον πολιτισμό στην κερκίδα των τελευταίων Ολυμπιακών Αγώνων, αυτών του Λονδίνου, είναι ζοφερή και κατατροπώνει τους συμπατριώτες του Neymar Jr. και του Thiago Braz da Silva.

Εντάξει, αλλά ΓΙΑΤΙ όλος αυτός ο θόρυβος;

Οι διοργανωτές γνωρίζουν πολύ καλά το πρόβλημα. Ο Mario Andrada, ‘ο άνθρωπος με την πιο δύσκολη δουλειά στο Ρίο’, όπως τον προϋπάντησε λίγο πριν τους αγώνες η Sydney Morning Herald, τοποθετήθηκε από την πρώτη εβδομάδα της διοργάνωσης: “Το πάθος των Βραζιλιάνων οπαδών μάς ευχαριστεί, αλλά πρέπει να σεβαστούν και τους αντιπάλους. Οι Ολυμπιακοί δεν είναι αγώνες ποδοσφαίρου”.

Το ποδόσφαιρο, μάλιστα. Η κουλτούρα της ποδοσφαιρικής κερκίδας έχει μεταφερθεί εξ ολοκλήρου στα Ολυμπιακά ακίνητα. Είτε μιλάμε για χόκεϊ επί χόρτου είτε για ασκήσεις εδάφους ή δοκό, πολλοί (ή έστω περισσότεροι απ’ ό,τι θα προτιμούσαμε) Βραζιλιάνοι φέρονται σαν να βλέπουν μπάλα.

Ο αθλητικός κοινωνιολόγος Mauricio Murad, εξηγεί στο Quartz ότι εν μέσω μιας ιστορικής οικονομικής κρίσης, οι ντόπιοι θέλουν να ξεσκάσουν από τα προβλήματα, με συνέπεια να ξεφεύγουν συχνά και να μετατρέπουν τα στάδια σε αρένες.

Σύμφωνα δε με τον Rolando Lemos, διευθυντή του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Κοινωνίας του Ρίο ντε Τζανέιρο, η κακή διαγωγή της βραζιλιάνικης κερκίδας μπορεί να οφείλεται και στο πόσο όχι  πολυταξιδεμένοι είναι οι ‘ένοικοι’ της. “Η Βραζιλία είναι μια πολύ κλειστή και εσωστρεφής χώρα. Οι κάτοικοί της δεν ζουν σε καθημερινή βάση ανθρώπους από άλλες χώρες. Είναι λογικό, μιας και δεν έχουν ταξιδέψει τόσο, να θεωρούν ότι οι ‘τρόποι’ τους είναι (ή πρέπει να είναι) αποδεκτοί απ’ όλους”.

Είτε βασισμένοι σε κοινωνιοψυχολογικές αναλύσεις και παρεμβάσεις, είτε απλά στο ένστικτο του ‘να γιουχάρουμε τους Αργεντίνους όπου τους πετύχουμε’, είναι δεδομένο πια ότι οι Βραζιλιάνοι έχουν κλέψει την παράσταση στην κερκίδα, αλλά όχι με την καλή έννοια.

Λίγο μετά την άσχημη αντιμετώπιση από το βραζιλιάνικο κοινό και τα πατ-πατ από τον χρυσό Ολυμπιονίκη και τον τεράστιο Sergey Bubka που έσπευσαν να τον παρηγορήσουν στα αποδυτήρια, ο Lavillenie δήλωνε στη γαλλική τηλεόραση: “Είναι αηδιαστικό. Η έλλειψη του fair-play ήταν παντελής, αλλά θέλω να ξεκαθαρίσω ότι γι’ αυτό δεν ευθύνεται καθόλου ο Βραζιλιάνος (σ.σ. ο Thiago Braz da Silva)”.

Μέχρι το πρωί της Πέμπτης (18/8), η Βραζιλία βρισκόταν στη 17η θέση της κατάταξης των μεταλλίων με 12 στο σύνολο. Το χρυσό του da Silva είναι ένα από τα μόλις τρία που έχουν κατακτήσει ως τώρα.