Τα λίγα λόγια ζάχαρη, ο θαυμαστός κόσμος του Γιάννη Ιωαννίδη
Ο προπονητής που καθοδήγησε δύο δυναστείες και ενέπνευσε δύο γενιές του ελληνικού μπάσκετ, δε μένει πια εδώ.
- 4 ΟΚΤ 2023
Μεγαλώνοντας στα γήπεδα την εποχή που ο Γιάννης Ιωαννίδης ξεκίνησε να πολιτεύεται είναι σαφώς αδύνατο να θυμάμαι τα plays ή τον τρόπο που προπονούσε τις ομάδες του. Ο Ξανθός όλα αυτά τα χρόνια που το μπάσκετ και ο κόσμος άλλαζε, κατάφερνε να γίνεται ξανά και ξανά viral χάρη στα στιγμιότυπά του που στο μεταξύ «ανέβαιναν» στο YouTube.
Με κάποιον τρόπο αν και ήταν μακριά από το αγαπημένο του άθλημα, ο Ιωαννίδης ήταν πάντα «παρών». Σε συζητήσεις για το μπάσκετ, σε ξεσπάσματα προπονητών, σε μεγάλες νίκες και ήττες. Η αγαπημένη του ατάκα βέβαια, ήταν το «τα λίγα λόγια ζάχαρη, και τα καθόλου μέλι».
Οι θρυλικές κόντρες του με τον Dusan Ivkovic, τα γούρια του και φυσικά η αθυροστομία του, τον έκαναν γνωστό σε κόσμο που δεν είχε ιδέα για τα κατορθώματά του στην άκρη του παρκέ.
Σήμερα, 4 Οκτωβρίου, σε ηλικία 78 ετών έφυγε από τη ζωή και εμείς σκεφτόμαστε ότι τελικά ήταν εκείνος που έμαθε μπάσκετ στους Έλληνες.
Ο Άυτοκράτορας Άρης του Γιάννη Ιωαννίδη
© EUROKINISSI
Ο Γιάννης Ιωαννίδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, πριν ακόμα αυτή γίνει «πρωτεύουσα» του ελληνικού μπάσκετ. Από μικρή ηλικία είχε πάθος με το μπάσκετ και από 15 ετών ήταν βασικός playmaker στην ομάδα του Άρη. Σπούδασε γεωπονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και έμεινε σε όλη του την αθλητική καριέρα στον Άρη. Ιστορία όμως θα έγραφε ως προπονητής.
Την πρώτη του σεζόν ως coach, το 1978-79, ο Ιωαννίδης κατέκτησε το πρωτάθλημα με τον Άρη, έπειτα από 49 χρόνια. Ναι χρειάστηκε να περάσει σχεδόν μισός αιώνας από το προπολεμικό 1930 για να πάρει τον τίτλο η ομάδα από τη Θεσσαλονίκη.
Συγκινημένος τότε ο Ιωαννίδης θα φανέρωνε το γλυκό του πρόσωπο, που έκρυβε υπέροχα πίσω από τις αθυροστομίες του: «Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά, πήραμε ένα μεγάλο τίτλο σε ένα δύσκολο πρωτάθλημα. Ήμασταν καλοί και σταθεροί σε όλο το πρωτάθλημα. Ανοίγει μια νέα εποχή για τον Άρη και το μπάσκετ. Εύχομαι στον καθένα να βιώσει μια τέτοια χαρά, όπως εγώ σήμερα. Είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μου».
Ήταν το πρώτο από τα 12 (αριθμός ρεκόρ) Πρωταθλήματα Ελλάδος που κατέκτησε. Παρά το γεγονός ότι αποχώρησε από την ομάδα εκείνο καλοκαίρι, η Αυτοκρατορία του Άρη ξεκίνησε λίγους μήνες πριν ακόμα φτάσει ο Γκάλης στην πόλη (τον Σεπτέμβριο του 1979 ο Γκάλης υπέγραψε στον Άρη).
Ο Dusan Ivkovic θα ερχόταν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1980 για να αναλάβει την αγαπημένη ομάδα του Ιωαννίδη και θα έφευγε δύο χρόνια μετά. Ο «Ξανθός» ανέλαβε το καλοκαίρι του 1982 ξανά τον Άρη μετά από ένα πέρασμα στον Γυμναστικό Σύλλογο Λάρισας και την Εθνική Ελλάδος και εκεί θα έβρισκε τον Νίκο Γκάλη αρχικά και τον Παναγιώτη Γιαννάκη δύο χρονιές αργότερα.
Ο Γιάννης Ιωαννίδης ήταν εκείνος που κατάφερε να χωρέσει σε μια ομάδα τους δύο απόλυτους σούπερ σταρ της εποχής. Μαζί τους έστησε την Αυτοκρατορία του Άρη με 7 τίτλους σε 8 χρόνια και ουσιαστικά «έχτισε» τη χρυσή Εθνική Ομάδα Μπάσκετ του 1987, αφού αν δεν ήταν εκείνος, καθόλου δεδομένη δε θα ήταν η συνύπαρξη και η χημεία Γκάλη – Γιαννάκη για τόσες σεζόν.
Eurokinissi
Τις τρεις τελευταίες του χρονιές στη Θεσσαλονίκη, το Αλεξάνδρειο ήταν πόλος έλξης για όλους τους Έλληνες. Όλοι, μέχρι σήμερα έχουν μια ιστορία από τις θρυλικές Πέμπτες, που αγωνιζόταν ο Άρης. Η σπουδαία ομάδα του Ιωαννίδη έφτασε τρεις συνεχόμενες φορές στο Final 4, αλλά καμία από αυτές δεν κατάφερε να προκριθεί στον τελικό. Ο Ιωαννίδης ήταν αγέρωχος με το τσιγάρο μόνιμα στο στόμα, προσπαθώντας να καταλάβει γιατί πάντα έφτανε μέχρι την πηγή, αλλά δεν έπινε νερό. Και ακόμα δεν είχε ζήσει τίποτα.
Όταν έφερε το μπάσκετ στον Πειραιά
© EUROKINISSI
Το 1991 μαζί με την εποχή Σωκράτη Κόκκαλη στον μπασκετικό Ολυμπιακό, ξεκίνησε και η εποχή Ιωαννίδη. Ο μεγαλομέτοχος του Ολυμπιακού έφερε τον σπουδαιότερο μέχρι τότε Έλληνα προπονητή στο Λιμάνι του Πειραιά, όμως ο τίτλος δεν ήταν ακόμη εύκολη υπόθεση. Από το 1992 και μετά όμως, είχαν μπει οι βάσεις για την επιτυχία.
Ο Ξανθός έβγαλε στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις τον Ολυμπιακό, αλλάζοντας επίπεδο τους Πειραιώτες. Ο Ολυμπιακός πριν από τον Ιωαννίδη είχε 4 πρωταθλήματα, όλα από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70. Καθώς οι Αμερικάνοι εισέρχονταν στο ελληνικό πρωτάθλημα και οι ελληνοποιήσεις των Γιουγκοσλάβων ήταν μια κανονικότητα, ο Ιωαννίδης ήταν έτοιμος να στείλει τον Ολυμπιακό στο επόμενο επίπεδο.
Τα «μωρά του Ξανθού» (Zarko Paspalj, Γιώργος Σιγάλας, Milan Tomic, Franko Nakic, Dragan Tarlac, Αργύρης Καμπούρης κ.α.) κατέκτησαν το ελληνικό πρωτάθλημα για πρώτη φορά το 1993 και ο Ιωαννίδης ηγήθηκε άλλης μιας δυναστείας στο ελληνικό μπάσκετ.
Ο Ολυμπιακός μέσα από την αφάνεια κέρδισε 4 συνεχόμενα πρωταθλήματα Ελλάδος και έφτασε δύο φορές σε τελικό EuroLeague. Το 1994 ο Ιωαννίδης ήπιε το πιο πικρό ποτήρι της προπονητικής του καριέρας όταν έχασε στον τελικό του Τελ Αβίβ από την Μπανταλόνα του Obradovic. «Τι να μας πει τώρα ο Obradovic; Κοιμήθηκε ο Θεός και πήρε αυτό το Κύπελλο. Αυτά δεν γίνονται ούτε στο σινεμά, αλλά όταν σκηνοθετεί ο Θεός δεν μπορεί να αλλάξεις το σενάριο» θα δήλωνε αργότερα για αυτό το παιχνίδι.
Σε ένα Final 4 που γέννησε περισσότερες ιστορίες και συγκινήσεις από όσες μπορούσε ένας φίλος του Ολυμπιακού να καταναλώσει, ο Γιάννης Ιωαννίδης έζησε τα πάντα. Ο Ξανθός ήταν ο ίδιος άνθρωπος που ήταν πρωτοπόρος στο άθλημά του, παίζοντας το πιο γρήγορο μπάσκετ της εποχής και παράλληλα ο ίδιος που επισκεπτόταν από τη μία στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων για να ζητήσει την ευλογία του Πατριάρχη και από την άλλη νευρίαζε όταν οι παπάδες έφταναν στο Γιαντ Ελιάου στον τελικό για να υποστηρίξουν τον Ολυμπιακό. Στον ημιτελικό δεν είχαν βρεθεί στο γήπεδο και ο προληπτικός προπονητής δεν ήθελε να τους βλέπει σύμφωνα με όσους βρέθηκαν κοντά του.
Τα ξεσπάσματα που εξασφάλισαν την παρουσία του στο χρόνο
© EUROKINISSI
Εκείνα τα χρόνια στον Ολυμπιακό ο Ιωαννίδης άρχισε -άθελά του- να φτιάχνει και την κληρονομιά του. Τα ξεσπάσματά του πολύ αργότερα κατάφεραν να γίνουν μερικά από τα δημοφιλέστερα βίντεο του ελληνικού YouTube.
Το «Ιωαννίδης vs Σιγάλας» με τον προπονητή να εκτοξεύει ένα μπουκάλι στον παίκτη του και το «Ιωαννίδης επική ατάκα» με τον Ξανθό να τα χώνει στους φίλους του Ολυμπιακού που έβριζαν τους οπαδούς του ΠΑΟΚ είναι μόνο μερικά από αυτά. Φυσικά υπάρχει και βίντεο με τα Best of του.
Αν και θρησκευόμενος, ο Ιωαννίδης ήταν πρωτοδιδάξας στο να βρίζει τα θεία και αυτό έκανε τα ξεσπάσματά του ακόμα πιο ξεκαρδιστικά.
Η μοίρα δεν του το ήθελε του Γιάννη Ιωαννίδη να είναι εκείνος ο πρώτος Έλληνας προπονητής που κατακτά Euroleague. Ο Ξανθός μετά τις ήττες το 1994 και το 1995 και μετά τις τρεις χαμένες ευκαιρίες με τον Άρη, είδε τον Παναθηναϊκό την αμέσως επόμενη χρονιά να κατακτά τον τίτλο στο Παρίσι με τον Malkovic στον πάγκο και τον δικό του Ολυμπιακό να τα καταφέρνει το 1997 με τον μόνιμο αντίπαλό του, Dusan Ivkovic να τον καθοδηγεί.
Οι Γιουγκοσλάβοι έπαιρναν τη δόξα και αυτό δεν το άντεχε. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Ιωαννίδης έφτασε ακόμη μια φορά σε τελικό Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, με την ΑΕΚ, το 1998, αλλά και πάλι ηττήθηκε στον τελικό βλέποντας τους παίκτες του να σκοράρουν μόλις 44 πόντους.
Τη σεζόν 1999-2000 ο Ιωαννίδης προπόνησε για τελευταία φορά τον Ολυμπιακό του και στη συνέχεια έκανε ένα σύντομο πέρασμα από την Εθνική Ελλάδος. Οραματίστηκε και έφτιαξε την Αυτοκρατορία του Άρη στα 80s, έβαλε ξανά στον χάρτη τον Ολυμπιακό και δημιούργησε τη δική του δυναστεία στα 90s και δοξάστηκε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Ήταν ο πρώτος προπονητής που έγινε σύνθημα στα χείλη των φίλων των Πειραιωτών και ο Ολυμπιακός τον αποχαιρετά με ακριβώς αυτές τις λέξεις σήμερα. «Ποτέ μην έρθει η στιγμή να αφήσεις το Λιμάνι, θα σε αγαπάμε μια ζωή Ιωαννίδη Γιάννη».
Ο Γιάννης Ιωαννίδης έμαθε μπάσκετ σε όλη την Ελλάδα και οι επιτυχίες του ενέπνευσαν τόσο τη γενιά του 1987, όσο και εκείνη του 2005, όσο απίθανο κι αν είναι αυτό. Οι ατάκες του θα μπορούσαν να γεμίσουν ένα ολόκληρο βιβλίο και ο ίδιος θα βρίσκεται για πάντα στο Πάνθεον του ελληνικού αθλητισμού.
Σταμάτησε να προπονεί νέος, μόλις στα 59 του προκειμένου να πολιτευτεί. Από τις εκλογές του 2004 και έπειτα, ο Γιάννης Ιωαννίδης αποφάσισε να πολιτευτεί με τη Νέα Δημοκρατία και διετέλεσε δύο φορές Υπουργός.
Τα τελευταία χρόνια η υγεία του πέρασε αρκετές περιπέτειες και σήμερα 4 Οκτωβρίου 2023, πέρασε στην αιωνιότητα. Το πιο σημαντικό είναι να αγαπάς και να αγαπιέσαι είχε πει και το σίγουρο είναι ότι τα πέτυχε και τα δύο σε απόλυτο βαθμό. Το ελληνικό μπάσκετ μοιάζει ήδη πολύ φτωχότερο.
