Το φετινό είναι το πιο πολιτικό EURO που είδαμε ποτέ
Η τελευταία μεγάλη διοργάνωση πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ έχει γεννήσει ήδη συγκρούσεις. Μοιάζει αδύνατο η πολιτική να μείνει εκτός γηπέδου.
- 17 ΙΟΥΝ 2021
O Romelu Lukaku, γιος Κονγκολέζων μεταναστών, έβαλε το πρώτο και το τρίτο γκολ του Βελγίου στον αγώνα κόντρα στη Ρωσία. Ο Raheem Sterling, γεννημένος στο Κίνγκστον της Τζαμάικα, πέτυχε το ένα και μοναδικό γκολ της Αγγλίας στο ντέρμπι με τη φιναλίστ του προηγούμενου Μουντιάλ, Κροατία. Το κοινό που είχαν και οι δύο ήταν ότι σκόραραν απέναντι σε ομάδες αρνούμενες να γονατίσουν και να συμμετάσχουν στην κίνηση που έχει εκληφθεί ως σύμβολο της μάχης των αθλητών εναντίον του ρατσισμού και των διακρίσεων.
Αυτή η κίνηση έχει γεννήσει ήδη όχι ακριβώς πρωτοφανές αλλά σίγουρα σημαντικό κύμα συγκρούσεων. Όσον αφορά την Εθνική Ομάδα της Αγγλίας μάλιστα αυτές δεν αφορούν μόνο τους αντίπαλους. Πολλοί Άγγλοι οπαδοί έσπευσαν να γιουχάρουν την ομάδα τους (άλλοι ενδεχομένως τους Κροάτες), αν και καλύφθηκαν οι αποδοκιμασίες τους από χειροκροτήματα των υπολοίπων. Το ζήτημα μάλιστα έχει φτάσει και στο ανώτερο πολιτικό επίπεδο. «Η πολιτική πρέπει να μένει έξω από το ποδόσφαιρο», δήλωσε ο Βουλευτής των Συντηρητικών Lee Anderson αλλά και ο γνωστός σε όλους Nigel Farage. Είναι όμως κάτι τέτοιο δυνατόν;
Μάλλον όχι. Ούτε ο Sterling ούτε ο Lukaku δεν έκαναν την παραμικρή κίνηση πολιτικοποίησης του γκολ που είχαν πετύχει. Ο δεύτερος μάλιστα κατεύθυνε ήδη το συμβολικό βάρος του γκολ του προς τον Eriksen που λίγη ώρα πριν είχε καταρρεύσει στο γήπεδο και είχε σοκάρει όλον τον πλανήτη. Παρόλα αυτά, είτε το ήθελαν οι σκόρερ είτε όχι, το γκολ τους παρήγαγε πολιτικά νοήματα πάνω στα οποία δεν είχαν κανέναν έλεγχο. Είναι σαν να γεννήθηκαν από όλο το πλαίσιο μέσα στο οποίο προέκυψαν.
Αν όμως το take a knee και οι συζητήσεις γύρω από αυτό ήταν κάτι που λίγο πολύ αναμενόταν να συμβεί, υπήρξε και κάτι άλλο μάλλον πρωτοφανές. Ο Cristiano Ronaldo σε μία συνέντευξη τύπου πήρε οργισμένος δύο μπουκάλια Coca-Cola που ήταν τοποθετημένα μπροστά του (πρόκειται για μία από τις βασικές χορηγούς της διοργάνωσης), τα έβγαλε εκτός πλάνου και κάλεσε τον κόσμο να πιει αντ’ αυτών νερό. Αυτή η κίνηση θα θεωρούνταν για τις τελευταίες τουλάχιστον 2 δεκαετίες σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Τώρα όμως ο Ronaldo ένιωσε αρκετά άνετα για να το κάνει.
Το παράδειγμα του ακολούθησε και ο μέσος της εθνικής Γαλλίας Paul Pogba ο οποίος απομάκρυνε από μπροστά με την ίδια κίνηση αλλά με μάλλον λιγότερο θόρυβο δύο μπουκάλια μπίρας (επίσης μεγάλου χορηγού του EURO 2020) μάλλον λόγω θρησκευτικών ζητημάτων. Ο Pogba είναι πιστός Μουσουλμάνος και το Ισλάμ απαγορεύει την κατανάλωση αλκοόλ.
Στα τρία παραπάνω αξίζει να προσθέσουμε και τις πιο παραδοσιακά πολιτικές συγκρούσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας για τη φανέλα της πρώτης αλλά και Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας για την ονομασία της δεύτερης και το αν αυτή συνιστά παραβίαση όσων ορίζει η Συμφωνία των Πρεσπών.
H πολυεπίπεδη πολιτικοποιήση του Euro
Το EURO 2020 δεν έχει προλάβει να κλείσει ούτε μία βδομάδα και η πολιτική έχει καλύψει μεγάλο μέρος του σχολιασμού του ως θεάματος. Προφανώς, πάντοτε για κάτι τόσο μαζικό όσο το δημοφιλέστερο σπορ στον πλανήτη δεν υπήρχε ποτέ απουσία της πολιτικής. Αυτή όμως κρυβόταν περίτεχνα προς όφελος ενός θεάματος που συνέφερε τους πάντες να συνεχίσει να απευθύνεται σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό. Κάτι τέτοιο είναι πλέον αδύνατο.
Πριν βιαστούμε πάντως να αποθεώσουμε ή να καταβαραθρώσουμε τον Cristiano για την «αντικαπιταλιστική» του κίνηση, ας αναλογιστούμε και λίγο την αναδυόμενη βιομηχανία του healty living που έρχεται να τοποθετήσει τους δικούς της κανόνες και η οποία σίγουρα ενδιαφέρει έναν αθλητή όπως ο Ronaldo. Θα ήταν, λοιπόν, περισσότερο σωστό να μιλήσουμε για σύγκρουση μεταξύ των συμφερόντων δύο brands (της διοργάνωσης του Euro και της περσόνας του κορυφαίου star της) χωρίς αυτό βέβαια να αφαιρεί το πολιτικό πρόσημο του ίδιου του γεγονότος που είναι ούτως ή άλλως πολύ σημαντικό και συμπληρώνει τις συζητήσεις για το “take a knee”.
© 2021, Anton Vagatov/Associated Press
Η παρούσα συνθήκη γεννάει παντού ιδεολογικοπολιτικούς αντικρουόμενους λόγους και το ποδόσφαιρο προφανώς δε θα μπορούσε να ξεφύγει από τον κανόνα. Την ίδια στιγμή, η ολοένα και μεγαλύτερη μετατροπή του αθλήματος σε show αναγκαστικά γίνεται χώρος παραγωγής νοημάτων σχετικών ή άσχετων με τις 4 γραμμές του αγωνιστικού χώρου. Τέλος, οι ποδοσφαιριστές ανεξαρτητοποιούνται ως πρότυπα από τις αγωνιστικές τους επιδόσεις και επομένως από τις διοργανώσεις που τους φιλοξενούν. Η κίνηση του Cristiano Ronaldo είναι χαρακτηριστική. Στο λυκόφως της καριέρας του επέλεξε να κάνει κάτι που ενδεχομένως θα του γεννήσει δρόμους σε μία ολόκληρη αγορά.
Η διοργάνωση του EURO 2020 μάλλον θα γίνει αυτή που θα ανοίξει την πόρτα σε μία ολοένα και πιο εμφανώς πολιτική εκδοχή του ποδοσφαίρου που αυτή τη φορά δε θα αφορά μόνο τις κερκίδες (όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα) αλλά τους ποδοσφαιριστές ακόμα και τους χορηγούς. Όλα αυτά λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο και -ακόμα βασικότερο- το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ που είναι ήδη αφορμή για έντονες επικρίσεις προς τη FIFA.
