Το κλουβί του Γκμοχ

Η ζωή περνά και χάνεται, η στιγμή που ποτέ δεν πιάνεται… έγραψε ο Σταμάτης Σπανουδάκης το 1991, χαρίζοντας στο κοινό ένα μαγικό τραγούδι, το ‘Σήμερα’. Ναι, περνάει η ζωή, περνάνε οι στιγμές, αλλά κάποιες απ’ αυτές μένουν ανεξίτηλα χαραγμένες στις μνήμες, επειδή ακριβώς ξεχωρίζουν με τη μοναδικότητά τους.

Κι αυτό που συνέβη πριν 34 ολόκληρα χρόνια -7 Οκτωβρίου 1983-, δεν είναι απλά μοναδικό αλλά και ανεπανάληπτο στα αθλητικά δρώμενα παγκοσμίως. Γιατί ποτέ και πουθενά δεν θα κατασκευαστεί σιδερένιο κλουβί διαστάσεων 1,50 Χ 0,70 για να μπει μέσα προπονητής και να κοουτσάρει την ομάδα του. Ούτε στο Survivor δεν γίνονται αυτά.

Κι όμως συνέβη, με άκοντα-εκόντα τον (αναμφίβολα σπουδαίο) Γιάτσεκ Γκμοχ, τον προπονητή που εκείνη τη χρονιά οδήγησε τον Παναθηναϊκό σε νταμπλ και αμέσως μετά σε μια συγκλονιστική πορεία ως τα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ένα βήμα πριν τον τελικό.

Ήταν λοιπόν Παρασκευή 7 Οκτωβρίου, όταν, νεαρός ρεπόρτερ του Έθνους, πήγα να καλύψω την προπόνηση της ομάδας στο γήπεδο της Λεωφόρου. Ίσως με άγνοια κινδύνου, γιατί εκείνη τη μέρα η εφημερίδα είχε δημοσιεύσει ένα ‘επικίνδυνο’ και αποκαλυπτικό θέμα μου, με τίτλο ‘Πονόδοντος για τον ΠΑΟ Δοντάς-Μπέριος’. Στο ρεπορτάζ λοιπόν αποκάλυπτα ότι οι δύο νεαροί, οι οποίοι είχαν αποκτηθεί από τον Απόλλωνα ως εν ενεργεία διεθνείς, θα ζητήσουν να φύγουν άμεσα από την ομάδα επειδή δεν τους υπολόγιζε ο Γκμοχ. Όπως μου εξήγησαν, ο Γκμοχ τους τιμωρούσε επειδή θεωρούσε ότι ήταν οι υπεύθυνοι της απόλυσής του από τον Απόλλωνα, μαζί με τον μακαρίτη Γιάννη Παθιακάκη.

Μπαίνοντας στο γήπεδο, που είχε πάρα πολύ κόσμο γιατί η ομάδα πήγαινε από νίκη σε νίκη μετά από πολλά χρόνια ανομβρίας, ο Γκμοχ διέκοψε την προπόνηση, τέντωσε το δάχτυλο, με έδειξε κι άρχισε να φωνάζει με τις φλέβες τεντωμένες: “Αυτό κούρμπα είναι σαμποτέρ ομάδας κατάσκοπο από Πειραιά, άνθρωπο Νταϊφά“. Πάγωσα! Και ‘ξεπάγωσα’ όταν έπεσαν πάνω μου εκατό άνθρωποι και άρχισαν να με χτυπούν αλύπητα. Γι’ αυτούς ήμουν σαμποτέρ. Μου έσπασαν τη μύτη, τα δόντια και τον αστράγαλό μου, κατέληξα στο νοσοκομείο σε άθλια κατάσταση!

Η μπάλα πήρε και τον συνάδελφό μου από τον ΦΙΛΑΘΛΟ Χρήστο Κοντό, με τον οποίο συνεργαζόμασταν στο ρεπορτάζ. Την επόμενη μέρα έγινε χαλασμός κυρίου με τις εφημερίδες και με κάποιους εισαγγελείς να ζητούν την απέλαση του Πολωνού προπονητή από τη χώρα. Η υπόθεση έφθασε στα δικαστήρια στις 14 Οκτωβρίου 1983 και ο αθλητικός δικαστής επέβαλε στον Γκμοχ ποινή απαγόρευσης εισόδου στους αγωνιστικούς χώρους για δύο μήνες. Βαριά ποινή, τρομερό πλήγμα για τον Παναθηναϊκό που έχανε τον καθοδηγητή του.

Τρομοκρατήθηκα γιατί οι απειλές που δέχτηκα ξεπερνούσαν κάθε φαντασία, με κάποιους παράγοντες να τηλεφωνούν στη μητέρα μου και να της λένε να ετοιμάσει τα μαύρα για να με νεκροφιλήσει! Γίνονταν και τέτοια. Ο πρόεδρος, ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, εύκολα θα έκανε σκοποβολή με μένα στόχο. Μου απαγορεύτηκε η είσοδος στο γήπεδο και όλα έγιναν πολύ δύσκολα για μένα, με τους γονείς μου να με πιέζουν αφόρητα να εγκαταλείψω τη δημοσιογραφία και να αφοσιωθώ στις σπουδές μου στη Νομική. Ήμουν όμως αγύριστο κεφάλι, όπως ο Γκμοχ.

Λίγο καιρό αργότερα μου τηλεφώνησε ένας ποδοσφαιριστής που κι αυτός ‘υπέφερε’ από τον Γκμοχ και μου έδωσε την είδηση της χρονιάς. Ένα συνεργείο ηλεκτροσυγκολλητών και σιδεράδων κατασκεύασε πάνω στα κιγκλιδώματα της θύρας 11 ένα σιδερένιο κλουβί για να μπαίνει ο Γκμοχ και να δίνει από κει οδηγίες! Νόμιζα ότι μου κάνει πλάκα. Αλλά όταν την ίδια νύχτα μπήκαμε κρυφά στο γήπεδο με τον τρομερό φωτορεπόρτερ Βασίλη Ζησόπουλο για να ελέγξουμε την πληροφορία, μείναμε άλαλοι. Το περίφημο κλουβί –με σκαλίτσα παρακαλώ- έστεκε βουβό μπροστά μας, περιμένοντας τον Γκμοχ!

Το αποκλειστικό –και συγκλονιστικό- θέμα δημοσιεύτηκε με τίτλο ‘Σε σιδερένιο κλουβί σφυρίζει ο Γκμοχ’, κι όπως ήταν αναμενόμενο έγινε πάταγος. Η περίφημη ιστορία του κλουβιού έγινε… επιθεώρηση, τροφή για σκιτσογράφους, ανέκδοτο, κι ήταν μέγα θέμα για την εποχή. Πέρασαν τριάντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια…

Τι απέγινε όμως το περίφημο κλουβί και ο ιδιοκτήτης του, ο Γιάτσεκ Γκμοχ; Όπως μάθαμε την επόμενη μέρα, ο ίδιος δεν μπήκε ποτέ μέσα, αλλά έγινε κανονικά ‘πρόβα’ με κάποιον που είχε τον ίδιο σωματότυπο με τον Πολωνό προπονητή, οπότε και δόθηκε πράσινο φως για τη χρησιμοποίησή του. Το δημοσίευμα με τη φωτογραφία του κλουβιού δημιούργησε νέο κύκλο αντιπαραθέσεων και νέα επέμβαση του αθλητικού δικαστή, που κάλεσε τον Παναθηναϊκό για δυσφήμιση του αθλήματος!

Ως δια μαγείας το κλουβί εξαφανίστηκε και άνθρωποι της διοίκησης ισχυρίστηκαν ότι ήταν… φωτομοντάζ! Αλλά ένας δαιμόνιος ρεπόρτερ της εποχής, ο Μανόλης Σαριδάκης, βρήκε το κλουβί πεταμένο σε ένα χωράφι στα Σπάτα! Το κλουβί είχε συγκεκριμένη σκοπιμότητα. Στις 8 Ιανουαρίου του 1984 ο Παναθηναϊκός έπαιζε με τον Ολυμπιακό του Νίκου Αλέφαντου (που χρησιμοποίησε τους Σαργκάνη, Γούναρη, Βαμβακούλα, Παπαδόπουλο, Μίχο, Κουσουλάκη, Ξανθόπουλο, Άλμπερτσεν, Λεμονή, Αναστόπουλο, Μητρόπουλο) και χρειαζόταν οπωσδήποτε τον Γκμοχ κοντά στην ομάδα. Την παραμονή του αγώνα ανακοινώθηκε η αναστολή της ποινής του Γκμοχ που κάθισε κανονικά στον πάγκο για πρώτη φορά μετά το επεισόδιο (ως τότε ήταν στην εξέδρα και έδινε οδηγίες με γουόκι τόκι!) κι έτσι η κατάσταση ηρέμησε

Χρησιμοποιώντας τους Λαφτσή, Ταράση, Καρούλια, Κυράστα, Καψή, Παπαβασιλείου (63 Λιβαθηνό), Λα Λινγκ, Αντωνίου, Θ.Δημόπουλο, Ρότσα, Γαλάκο (77 Χαραλαμπίδη) ο Παναθηναϊκός έμεινε στο 0-0, κράτησε τη διαφορά των τεσσάρων βαθμών και στο τέλος έφτασε στο πρωτάθλημα μετά από επτά χρόνια. Όλους αυτούς τους μήνες το γήπεδο ήταν απαγορευμένο για μένα. Το πολύ κρίσιμο παιχνίδι ήταν με τον Ηρακλή στο Καυταντζόγλειο. Με ήττα ίσως και να έχανε το πρωτάθλημα. Το ματς έρχεται 2-2 και γράφω ότι τον χρυσό βαθμό τον οφείλει 100% στον Γκμοχ που έκανε αυτό κι αυτό κι αυτό. Παίρνει την άλλη μέρα τηλέφωνο ο Βαρδινογιάννης στην εφημερίδα. Ήταν δύο το μεσημέρι και μάζευα το ρεπορτάζ για την επόμενη μέρα.

“Βαρδινογιάννης τον κύριο Σακελλαρόπουλο“, είπε μια βραχνή φωνή. “Κι εγώ είμαι ο Καραϊσκάκης!“, απάντησα και το έκλεισα, όντας βέβαιος ότι πρόκειται για φάρσα! Μία, δύο, παίρνει την τρίτη βλαστημώντας, καταλαβαίνω ότι δεν είναι φαρσέρ και τον ακούω να μου λέει ότι “σήμερον μου απέδειξες ότι είσαι αυτό κι αυτό. Οι πόρτες είναι ανοιχτές και τα σκυλιά δεμένα“!

Έτσι τελείωσε αυτή η ιστορία, που είχε κι ένα φινάλε όπως της άρμοζε. Πηγαίνοντας την επομένη στο γήπεδο για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο, έπεσα πάνω στον Γκμοχ! Κοντοστάθηκα. Εκείνος ξανακούνησε το δάχτυλο όπως τότε, ήρθε άγρια προς το μέρος μου και με πήρε αγκαλιά! Στα σαγόνια του Γκμοχ! Ήταν πια πρωταθλητής και είχε ηρεμήσει.

Ε, μου έλεγαν διάφορα τότε, τρελάθηκα κι εγώ, περασμένα ξεχασμένα. Πάντως καλά που δεν μπήκα στο κλουβί γιατί θα με έλεγαν… μαϊμού. Λοιπόν, τα ξεχνάμε όλα και ό,τι θες από μένα!

Ειδήσεις όμως δεν έδινε κι έτσι σκαρφάλωνα στις μάντρες της Παιανίας για να δω τι κάνει στις προπονήσεις, αφού πια ήταν η χρονιά του Κυπέλλου πρωταθλητριών και δεν άφηνε να μπουν ρεπόρτερ για να μη δουν τα συστήματά του και τα προδώσουν στους ξένους. Η ιστορία του κλουβιού ξεκίνησε από τις δηλώσεις του Ηλία Μπέριου και του Γιάννη Δοντά. Ο Γιάτσεκ Γκμοχ τους ‘εξόρισε’ στο περίφημο τρίτο γκρουπ που έκανε προπονήσεις είτε χαράματα είτε αργά το βράδυ. Ο Πολωνός ήταν τρομερός προπονητής αλλά με τις εμμονές του. Έτσι δεν έβαλε ούτε σε ένα ματς πρωταθλήματος τον Δοντά και χρησιμοποίησε μόλις σε δύο παιχνίδια τον Μπέριο. Έχοντας δώσει υπόσταση στον Παναθηναϊκό μετά από μια επταετία, μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει! Μέχρι που τον έδιωξε ο Βαρδινογιάννης και πήρε τον Πάκερτ.

Αυτή η τρομερή ιστορία του κλουβιού μας σημάδεψε και τους δυο. Όσες φορές βρεθήκαμε δεν το συζητήσαμε, αλλά πάντα με περίμενε μια μεγάλη αγκαλιά, σε όποια ομάδα κι αν πήγε στη συνέχεια. Και σε κάθε βιβλίο που έβγαζα, ήταν από τους πρώτους που έπαιρνε για να με συγχαρεί. Ήταν πάντα ένας παθιασμένος άνθρωπος, έξω από το κλουβί.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Έθνος του Σαββατοκύριακου 7-8 Οκτωβρίου.

Κεντρική φωτογραφία: Eurokinissi.gr