To ντέρμπι της Αγγλίας που κρατά σχεδόν τέσσερις αιώνες

Όσοι πήγαν στο «Στάδιο», έζησαν μία σχετικά ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα. Τα δύο γκολ της Sunderland ενθουσίασαν τους οπαδούς και οι φωνές τους έσβησαν τα συνθήματα της Newcastle σχετικά με τους υποβιβασμούς της πρώτης. Η Sunderland νίκησε με 4-0 τις Ακαδημίες. Ύστερα, όλοι γύρισαν στα σπίτια τους. Κανείς δεν θυμάται το παιχνίδι. Δεν θύμιζε τίποτα από το κλασικό ντέρμπι του Tyne και Wear. 

Κλασικό, κατά μία έννοια πια. Η Sunderland βρίσκεται στην League One, ενώ η Newcastle United στην Premier και μάλλον θα κάνουν χρόνια να ξαναβρεθούν αντιμέτωπες. Όχι όμως πως δεν βρίσκονται ήδη. Η κόντρα μεταξύ των δύο ομάδων υπερβαίνει τα στενά όρια του γηπέδου και φτάνει μέχρι την εποχή του Αγγλικού Εμφυλίου, τον 17ο αιώνα. Τα δώδεκα χιλιόμετρα που τις χωρίζουν δεν είναι τίποτα μπροστά στις μάχες και τις νοοτροπίες της καθεμιάς στο πέρασμα των χρόνων, καθιστώντας το ντέρμπι του Tyne και Wear μια από τις πιο μοναδικές ποδοσφαιρικές μονομαχίες στον κόσμο.

Tyne vs. Wear

Η περιφέρεια του Tyne και Wear βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή της αγγλικής επικράτειας. Πήρε το όνομά της από τους ποταμούς Tyne και Wear. Ο πρώτος διασχίζει την πόλη του Νιούκασλ, στην οποία προστίθεται και το διευκρινιστικό “upon-Tyne” για να ξεχωρίζει από άλλες πόλεις και χωριά που έχουν το ίδιο όνομα. Ο δεύτερος διασχίζει την πόλη του Σάντερλαντ που βρίσκεται 12 χιλιόμετρα νότια του Newcastle-upon-Tyne.

Βασιλικοί vs. Κοινοβουλευτικοί

Ο Αγγλικός Εμφύλιος Πόλεμος (1642 – 1651) συνοψίζεται στην κόντρα του παραπάνω υπότιτλου. Οι συγκρούσεις έλαβαν χώρα σε διάφορες περιοχές της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας, ανάμεσα σε υποστηρικτές του Βασιλιά Κάρολου Ά και της Αγγλικής Μοναρχίας και σε υποστηρικτές του Κοινοβουλευτισμού υπό την ηγεσία του Τσαρλς Κρόμγουελ. 

Οι κάτοικοι του Σάντερλαντ, με το φυσικό λιμάνι στις όχθες του ποταμού Wear, θα γίνονταν οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς κάρβουνου στο νησί. Το Νιούκασλ όμως μπήκε στη μέση. Παρά το πλούτο και την εξουσία που είχε ως κέντρο της βορειοανατολικής Αγγλίας, οι άρχοντες του Νιουκάσλ έκαναν χρήση του Βασιλικού Χάρτη που απαγόρευε το εμπόριο άνθρακα από το λιμάνι του Σάντερλαντ. Έκτοτε, ο Βασιλιάς Κάρολος Ά ανανέωνε διαρκώς το δικαίωμα του Νιουκάσλ να είναι ο μοναδικός εμπορικός διανομέας της Ανατολικής Αγγλίας.

Μόλις ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος, οι του Νιουκασλ ήταν αυτονόητο πως θα έπαιρναν το μέρος του Βασιλιά. Ωστόσο, οι του Σάντερλαντ που έχασαν τις περιουσίες τους από το μοναδικό πράγμα που τους απέφερε έσοδα, δηλαδή το εμπόριο και τη ναυσιπλοΐα, αγανάκτησαν και υποστήριξαν τον Κρόμγουελ και την ομάδα των Κοινοβουλευτικών. Η τελική μάχη δόθηκε στον λόφο του Μπόλντον το 1644. Οι Κοινοβουλευτικοί και οι Σκοτσέζοι δεν κατάφεραν να κατακτήσουν το Νιουκάσλ.  Έτσι, παρατάχθηκαν σ’ αυτόν τον λόφο, λίγο έξω από το Σάντερλαντ, και νίκησαν τους Βασιλικούς χάρη στην πειθαρχία και τις τακτικές ικανότητές τους. 

Για την ιστορία, ο Κάρολος ο Α’ δικάστηκε και εκτελέστηκε. Οι Κοινοβουλευτικοί υπό τον Κρόμγουελ αναγνώρισαν το δικαίωμα της προτεσταντικής εκκλησίας στην Ιρλανδία, καθώς και τη συνταγματική ρύθμιση της ανάληψης καθηκόντων του Βασιλιά, μόνο μετά τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου.

Ιακωβίτες vs. Αννοβερίτες

Γενικότερα, οι βασιλικές οικογένειες και τα παρακλάδια τους είναι ένα μπερδεμένο γαϊτανάκι που πιθανότατα ορισμένοι φιλομοναρχικοί βρίσκουν χαρά στο να το ξεμπλέκουν. Στην περίπτωση του Οίκου των Στιούαρτ, μπορούμε να πούμε ότι ο επικεφαλής του Οίκου, Τζέιμς (στα λατινικά: Jacobus) Φράνσις Έντουαρντ Στιούαρτ, αν και ήταν ο νόμιμος διάδοχος του θρόνου, καταδικάστηκε με προδοσία από το υπόλοιπο σόι. Ο γιος του, Τσαρλς Έντουαρντ Στιούαρτ, θέλησε να αποκαταστήσει την αδικία, με το να πάρει τα όπλα ενάντια στον Βασιλιά Γεώργιο Β’, με καταγωγή από το Αννόβερο της Γερμανίας. 

Το 1745, οι Ιακωβίτες συντάχθηκαν με τους Σκοτσέζους και άρχισαν να καταλαμβάνουν κομβικά σημεία στην βόρεια Αγγλία, όπως το Λιμάνι του Μάντσεστερ και την πόλη του Ντέρμπι. Για να προχωρήσουν παραπέρα, χρειάζονταν τη βοήθεια των Γάλλων, αλλά ο Λουδοβίκος ΙΕ’ που είχε συγγενικές σχέσεις με τους Στιούαρτ, δεν έστειλε μεγάλη στρατιωτική δύναμη στο νησί.

Σ’ αυτόν τον βασιλικό πόλεμο, το Σάντερλαντ πήρε το μέρος των Ιακωβιτών και των Σκοτσέζων, ίσα για να είναι αντίπαλοι με τη γειτονική μισητή πόλη του Νιουκασλ που υποστήριζαν τον Βασιλιά Γεώργιο Β’. Βέβαια, αυτή τη φορά οι δυνάμεις των Ιακωβιτών ηττήθηκαν και το Σάντερλαντ αναγκάστηκε να υποταχθεί στα βασιλικά διατάγματα που έδιναν ισχύ και εξουσία στο Νιουκάσλ.

Newcastle United vs. Sunderland

To 1879, έντεκα δάσκαλοι έπαιζαν ερασιτεχνικά μπάλα στα νεόδμητα γήπεδα της πόλης του Σάντερλαντ. Είχε δεκαέξι χρόνια που ιδρύθηκε η Αγγλική Ομοσπονδία (FA) και το ποδόσφαιρο γινόταν ολοένα και πιο δημοφιλές. Σιγά σιγά, η ομάδα των δασκάλων άρχισε να δέχεται όσους ήθελαν να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο. Έτσι δημιουργήθηκε η Sunderland A.F.C. και πάντοτε θα περηφανεύεται πως είναι γηραιότερη από την μισητή αντίπαλο, Newcastle United, που δημιουργήθηκε δώδεκα χρόνια αργότερα, το 1892, μετά από τη συγχώνευση των δύο ομάδων της πόλης.

Στον πρώτο μεταξύ τους αγώνα, Παραμονή Χριστουγέννων του 1898, η Newcastle πήρε το παιχνίδι εκτός έδρας με 2-3. Μέχρι το 2016 που έπαιξαν τον τελευταίο τους επίσημο αγώνα στην Premier League, η Newcastle έχει 53 νίκες και η Sunderland 51, ενώ ισόπαλες έληξαν 50 αναμετρήσεις. Στα πρωταθλήματα η ομάδα του Wear έχει το πάνω χέρι με έξι, ενώ η Newcastle μόνο τέσσερα.

Βέβαια, στη μνήμη των περισσότερων έχει αποτυπωθεί η ομάδα του Νιουκάσλ, ειδικά από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, που πήρε το εισιτήριο για τη νεοσύστατη τότε Premier League. Από που να το πιάσουμε το νήμα; Από τις δύο συνεχόμενες δεύτερες θέσεις το 1994 και το 1995; Από τον θρυλικό αγώνα με την Liverpool στο Αnfield; Από τον Alan Shearer, σημείο αναφοράς των 127 χρόνων της Newcastle;

 

Από την περίοδο που την προπόνησε για πέντε χρόνια ο δάσκαλος Sir Bobby Robson, συνεχίζοντας τη συνήθεια της ομάδας να φτάνει στην πηγή και να μην πίνει νερό από κούπα πρωταθλήματος ή κυπέλλου; Ή από τον Rafa Benitez που έπιασε λιμάνι για τρία χρόνια στο Tyneside; Από τον επιχειρηματία Mike Ashley που έχει ακούσει όλο το ανάθεμα της ζωής του από κάθε κάθισμα του St. James Park για τις άστοχες επιλογές του, την έλλειψη χρηματοδότησης στις απαιτήσεις των προπονητών και την μετονομασία του St. James σε Sports Direct Arena; Ή μήπως από την ταινία Goal!, όπου ο νεαρός Santiago Nuñez είναι αποφασισμένος να εκπληρώσει το ποδοσφαιρικό του όνειρό που ξεκινά από την Newcastle United και μας κρατά σε αγωνία με την έκβαση του τελευταίου αγώνα της ταινίας;

 

Geordies του Νιουκάσλ vs. Mackems του Σάντερλαντ

Ο αγγλικός χουλιγκανισμός είναι μια πληγή για τις δύο πόλεις. Προγραμματισμένα ραντεβού για ξύλο, συμπλοκές σε φέρι πάνω στο ποτάμι, συλλήψεις για καταστροφές και επιθέσεις πριν από παιχνίδια της Εθνικής Αγγλίας, μπουκάρισμα 17χρονων στο γήπεδο ίσα για να σπρώξουν τον τερματοφύλακα, περιοδικές απαγορεύσεις μετακίνησης οπαδών ήταν μερικά από τα περιστατικά που συνόδευαν το ντέρμπι του Tyne και Wear.

Το μίσος των δύο πόλεων ακόμη θα διαιωνίζεται. Τότε ήταν η οικονομία, ύστερα οι πόλεμοι, τώρα είναι το ποδόσφαιρο. Με τα χρόνια, σε μικρότερο βαθμό, λόγω των διαφορετικών κατηγοριών στις οποίες βρίσκονται. Αν ρωτήσεις κάποιον από το Σάντερλαντ πώς του φαίνεται το γήπεδο της ομάδας άδειο, η απάντησή του δεν θα σε ικανοποιήσει και μπορεί να αντικρίσεις μια υποψία παραίτησης. Ακόμα και οι νέοι παραιτούνται και φοβούνται πως δεν θα βρουν απασχόληση στην πόλη, εκτός κι αν προσληφθούν από το κοντινό εργοστάσιο της Nissan. Βέβαια, οι οπαδοί της ομάδας ταξιδεύουν σε όλο το νησί για την ομάδα, ξεσηκώνουν τον κόσμο να πάει στο γήπεδο, υποστηρίζουν την ομάδα με όποιον τρόπο μπορούν, όπως φαίνεται και στο ντοκιμαντέρ του Netflix, Sunderland Til’ I die.

Ωστόσο, η εποχή των ντέρμπι Tyne και Wear θα αργήσει πολύ να επιστρέψει.