10 κλασικά βιβλία γεμάτα αποτρόπαια εγκλήματα
- 27 ΙΟΥΝ 2021
Όχι απλά δε λείπει αλλά πολύ συχνά αποτελεί τον απόλυτο πρωταγωνιστή. Μάλιστα, δεν είναι μόνο το nordic noir και οι Αμερικανοί μπεστσελερίστες που του δίνουν τον πρώτο λόγο. Τα κλασικά βιβλία είναι γεμάτα αποτρόπαια εγκλήματα.
Φυσικά, θα έπρεπε πρώτα να ορίσουμε δύο σημαντικές παραμέτρους: τι θεωρείται κλασικό κείμενο και τι αντιμετωπίζουμε ως αποτρόπαιο έγκλημα. Για το πρώτο, υπάρχει μία αέναη συζήτηση που κανείς δε γνωρίζει πότε ξεκίνησε και κανείς δεν έχει ιδέα πότε θα τελειώσει. Για το δεύτερο, τα πράγματα είναι πιο απλά: θα πρέπει να αφήνει τους ανθρώπους με ανοιχτό το στόμα.
Ακολουθεί, λοιπόν, μία λίστα γεμάτη με εγκλήματα που έγραψαν χρυσές σελίδες στη λογοτεχνία με την παρουσία τους σε πασίγνωστα και βραβευμένα βιβλία.
Έγκλημα και τιμωρία | Fyodor Dostoevsky
«Τότε ο Raskolnikov τη χτύπησε με όλες του τις δυνάμεις για δεύτερη και τρίτη φορά, πάντοτε με την ανάποδη του μπαλτά, και πάντοτε στην κορφή». Ένας φτωχός φοιτητής δολοφονεί μία «αθώα» γριούλα; Στις ιστορίες του μεγάλου Ρώσου τα πράγματα είναι πάντοτε πολύ πιο πολύπλοκα από ό,τι δείχνουν στην αρχή. Υπάρχουν πολλά επίπεδα ανάγνωσης, αφού εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με χάρτινους ήρωες αλλά με λογοτεχνικούς χαρακτήρες με σάρκα και οστά, οι οποίοι πρέπει πρώτα να κατέβουν στην Κόλαση πριν λυτρωθούν.
Κόκκινος θερισμός | Dashiell Hammett
Όταν ένας αμοραλιστής ιδιωτικός ερευνητής βρεθεί στη μέση ενός πολέμου από συμμορίες δε θα διστάσει: θα βάλει τους κακοποιούς να σφαχτούν -κυριολεκτικά- μεταξύ τους. Το πρωτοπόρο και εμβληματικό αστυνομικό αφήγημα του Αμερικανού μεταφέρθηκε στο σινεμά πρώτα από τον Akira Kurosawa (Yojimbo) και λίγο αργότερα από τον Sergio Leone (Για μια χούφτα δολάρια).
Μάλλον, κάτι ήξεραν αυτοί οι δύο για την αξία του – κάτι που διέφευγε για χρόνια από τους κριτικούς λογοτεχνίας οι οποίοι κοίταζαν αφ’ υψηλού τα hard boiled αστυνομικά βιβλία που ήταν γεμάτα φριχτά εγκλήματα.
Η Φόνισσα | Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Greek Gothic ικανό να σου κόψει το στομάχι στα δύο και να σε αφήσει άγρυπνο για πολλές νύχτες. Η ιστορία της Φραγκογιαννούς, της δυστυχισμένης χήρας που πνίγει τα κοριτσάκια στην κούνια τους για να μην περάσουν όσα πέρασε εκείνη από τους άντρες, δεν είναι απλά σκοτεινή· είναι κατάμαυρη σαν τις κακουχίες που έχουν γνωρίσει οι γυναίκες μέσα από τους αιώνες.
Οι φόνοι της οδού Μόργκ | Edgar Allan Poe
To 1841 o Εdgar Alla Poe άλλαξε, λίγο έως πολύ, την ιστορία της λογοτεχνίας. Πριν από αυτό το διήγημα, η λέξη ντετέκτιβ δεν υπήρχε καν στα λογοτεχνικά λεξικά. Μετά από αυτό, μία ολόκληρη σχολή γεννήθηκε χάρη σε αυτόν. Όσο για τι πραγματεύεται το κείμενο; Μα, την εξιχνίαση μακάβριων φόνων, τι άλλο; Απλά, κανείς σχεδόν ποτέ δεν έχει καταφέρει να μαντέψει τον δολοφόνο πριν το τέλος.
Ο νάνος | Par Lagerkvist
Ελάχιστοι στην Ελλάδα θυμούνται τον μυστηριώδη Σουηδό που πήρε στο σπίτι του το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1951. Δυστυχώς, το magnum opus του είναι δυσεύρετο. Αν όμως είσαι τυχερός και το βρεις σε κάποιο ράφι, κοίτα να το αρπάξεις. Γιατί να το κάνεις αυτό;
Διότι η βίαιη του ιστορία για τον νάνο-γελωτοποιό μίας φανταστική μεσαιωνικής αυλής κάνει το Game of Thrones να μοιάζει με παραμυθάκι για παιδιά. Συνωμοσίες, βασανιστήρια, στραγγαλισμοί, σαδομαζοχιστικά όργια – από όλα τα εγκλήματα έχει ο μπαξές σε ένα από τα πιο αδικημένα βιβλία του 20ου αιώνα.
Δρ. Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ | Robert Luis Stevenson
Όταν ένα βιβλίο έχει καταφέρει να γίνει συνώνυμο της διπροσωπίας τότε σίγουρα αξίζει. Ο Δρ. Τζέκιλ είναι ένας καθωσπρέπει κύριος, ένας κλασικός gentleman. Το alter ego του όμως τον αναγκάζει να κάνει όλα όσα πάντα σκεφτόταν αλλά ποτέ δεν τόλμησε να κάνει. Μήπως, τελικά, αν δεν υπήρχαν οι νομικές κυρώσεις όλοι θα θέλαμε να μεταμορφωθούμε σε Μίστερ Χάιντ έστω για ένα βράδυ; Ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη και ίσως απαντήσουμε στην ερώτηση.
Το σκυλί των Μπάσκερβιλ | Arthur Conan Doyle
O πικραμένος από τη ζωή Arthur Conan Doyle αναζητούσε τα νεκρά του παιδιά μέσα από μέντιουμ και πνευματιστές, ο πιο διάσημος όμως χαρακτήρας του ήταν ένας άνθρωπος απόλυτα λογικός.
Σε μία από τις ελάχιστες ιστορίες λοιπόν όπου ο συγγραφέας του έμπλεξε με το μεταφυσικό, ο ντετέκτιβ των ντετέκτιβ ήταν εκεί για να λύσει το μυστήριο με όπλο τον ορθολογισμό. Ενώνοντας μία-μία τις τελείες που οδηγούν μέχρι το σκυλί-τέρας (;) που λυμαίνεται τους καταθλιπτικούς χερσότοπους της Αγγλίας.
Εν ψυχρώ | Truman Capote
Στις 15 Νοεμβρίου του 1959 δύο πρώην κατάδικοι λήστεψαν και δολοφόνησαν μία οικογένεια στο Δυτικό Κάνσας. Μερικά χρόνια αργότερα, το έγκλημά τους κίνησε την περιέργεια του Truman Capote. Ταξίδεψε στον τόπο του εγκλήματος, κράτησε σημειώσεις, μίλησε με εκείνους που έπρεπε να μιλήσει, και, στο τέλος, μας παρέδωσε το αρχετυπικό true crime novel. Ή αλλιώς το non-fiction σε όλο του το μεγαλείο.
Πίστομα | Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Ένας ρηχός λάκκος για να κρύψει το πιο αποτρόπαιο από όλα τα εγκλήματα. Σε αντίθεση με ό,τι πολλοί πιστεύουν, η ελληνική λογοτεχνία δεν είναι μία άνοστη υποσημείωση στον παγκόσμιο χάρτη. Το συγκεκριμένο αφαιρετικό διήγημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (το οποίο πριν μερικά χρόνια μας έδωσε μία εξαιρετική ελληνική ταινία μικρού μήκους) είναι ένα μακάβριο κομψοτέχνημα. Μία αφήγηση που στο τέλος σε αφήνει πραγματικά με ανοιχτό το στόμα.
Ο ξένος | Albert Camus
Αλήθεια, γιατί να σηκώσεις το πιστόλι και να σκοτώσεις έναν άγνωστο σε μία ερημική παραλία; Η διαδρομή του κεντρικού χαρακτήρα του Ξένου από τον θάνατο της μητέρας τους, όπου σχεδόν αδυνατεί να νιώσει κάποιο συναίσθημα, μέχρι τον αναίτιο φόνο και από εκεί στην απόλυτη τιμωρία αποτελεί μία σπουδή στην ανθρώπινη φύση. Μία φύση που δεν ακολουθεί πάντα τις λογικές διαδρομές.
Κάποιες φορές οι συνδέσεις του εγκεφάλου δε λειτουργούν σωστά. Κάποιες φορές, τα ορατά και αόρατα όρια της νομιμότητας ξεπερνιούνται και, κάπου εκεί, γεννιούνται τα εγκλήματα, όχι μόνο στα βιβλία, αλλά και στην αληθινή ζωή.
