10 βιβλία που αξίζει να διαβάσετε τον Φεβρουάριο

Αποτέλεσμα είναι ορισμένοι τίτλοι να περνάνε κάπως στο «ντούκου» και μάλιστα κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου που είναι μία από τις δύο πιο «καυτές» όσον αφορά την αγορά του βιβλίου.

Με αυτά κατά νου το OneMan σταχυολογεί την πρόσφατη εκδοτική παραγωγή και προτείνει δέκα αξιοσημείωτα ελληνικά βιβλία, μυθοπλασίας και μη, που κυκλοφόρησαν τον περασμένο Δεκέμβριο και αξίζουν το χρόνο, το χρήμα, και μια θέση στη βιβλιοθήκη σας.

Ιάκωβος Ανυφαντάκης – Ραδιοκασετόφωνο (εκδ. Πατάκη)

Δέκα χρόνια μετά το πρώτο του βιβλίο Αλεπούδες στην πλαγιά (εκδ. Πατάκη) με το οποίο ήταν υποψήφιος για το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, ο Ανυφαντάκης υπογράφει μια νουβέλα που εξερευνά τη σχέση πατέρα-γιου και διαβάζεται απνευστί. O Ηλίας έχει σχεδόν τα πάντα στη ζωή του. Έναν γιο, μία πρώην γυναίκα, μία πρώην ερωμένη που ίσως ξαναγίνει νυν, ένα πανάκριβο αυτοκίνητο, τρία μαγαζιά, αρκετά σπίτια και πάρα πολλά χρήματα.

Εδώ και λίγες ώρες, όμως, δεν έχει πατέρα. Aλλά αυτό δεν είναι κάτι που τον στενοχωρεί ιδιαίτερα. Ταξιδεύοντας για την κηδεία στο χωριό όπου γεννήθηκε, μαζί με τον γιο του, επιστρέφει σε μια άλλη εποχή, τότε που τα σπίτια έμεναν ξεκλείδωτα τη νύχτα, οι γάμοι κρατούσαν για πάντα, οι πατεράδες δεν ήξεραν ότι έπρεπε να είναι και μπαμπάδες, οι άνθρωποι πήγαιναν φυλακή για μια ιδέα. Και υπήρχαν ραδιοκασετόφωνα. Ένα βιβλίο για τους γονείς που θα έκαναν τα πάντα για τα παιδιά τους. Εκτός από το να τα κάνουν ευτυχισμένα.

Μαίρη Κόντζογλου – Από ήλιο σε ήλιο: Αποσπερίτης (εκδ. Μεταίχμιο)

Η ιστορική «ματωμένη απεργία της Σερίφου» στα τέλη του 19ου αιώνα γίνεται μυθιστόρημα για έναν έρωτα, έναν αγώνα και έναν τόπο που γέννησε θεούς και ήρωες. Ο Περσέας Κονόμος σκοτώνεται δουλεύοντας σε μια γαλαρία και ο φιλόδοξος Δρακούλης, δεξί χέρι του Εμίλ Γκρόμαν, αφεντικού των μεταλλείων αλλά και του νησιού, με απειλές, τιμωρίες και βία, απομακρύνει από πάνω τους όλες τις κατηγορίες για ελλιπή μέτρα ασφαλείας.

Η χήρα του Κονόμου, φοβούμενη μήπως ο γιος της κάποτε ζητήσει εκδίκηση, δεν θα του αποκαλύψει ποιον θεωρεί υπεύθυνο και έτσι δεν θα μπορέσει να τον αποτρέψει, μεγαλώνοντας, να πιάσει δουλειά στα μεταλλεία. Εκεί, εμπνευσμένος από τον φλογερό επαναστάτη Κώνσταντη Σπέρα, θα προσπαθήσει να αφυπνίσει τους συμπατριώτες και συναδέρφους του να απαιτήσουν επιτέλους τα δικαιώματά τους. Την ίδια εποχή θα γνωριστεί με το μοναδικό κορίτσι του νησιού που ούτε τα μάτια του δεν θα ’πρεπε να σηκώσει πάνω της.

Ιωάννα Μπουραζοπούλου – Ο δράκος της Πρέσπας ΙΙΙ: Η μνήμη του πάγου (εκδ. Καστανιώτη)

Τελευταίο μέρος της πολυσυζητημένης τριλογίας που παρουσιάζει τρεις αλληλοαναιρούμενες εκδοχές για την εμφάνιση ενός τέρατος στη Μεγάλη Πρέσπα, τη λίμνη που μοιράζονται τρεις μικρές χώρες, ευάλωτες σε δαιμόνια και κακοδαιμονίες: η Ελλάδα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Σε αυτόν τον τόμο παρουσιάζεται η οπτική της αλβανικής όχθης, η οποία πλήττεται από πρωτοφανή παγετό. Οι ερευνήτριες τούτης της όχθης –τοξότριες και ιέρειες δρακολόγοι– αγωνίζονται να λύσουν το αίνιγμα της στοιχειωμένης λίμνης, αγνοώντας ότι αποτελούν μέρος του. Η Μνήμη του Πάγου είναι ταυτόχρονα το τέλος και η έναρξη της τριλογίας, επειδή μας μεταφέρει στην απαρχή του φαινομένου, όπου βρίσκεται και η λύση.

Ρίκα Μπενβενίστε – Ναυαγοί: Ιστορίες οικογενειακές και άλλες μέσα στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμο (εκδ. Πόλις)

Νέα μελέτη της διακεκριμένης ιστορικού (το 2015 τιμήθηκε με το «Κρατικό ειδικό βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει σημαντικά το διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα» για το έργο της «Αυτοί που επέζησαν. Αντίσταση, εκτόπιση, επιστροφή. Θεσσαλονικείς Εβραίοι στη δεκαετία του 1940» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις) στην οποία πρωταγωνιστεί η εβραϊκή κοινότητα της Καβάλας.

Η Βουλγαρική Κατοχή αφάνισε την εβραϊκή κοινότητα της πόλης. Κανείς δεν γύρισε από την Τρεμπλίνκα. Επέστρεψαν μερικές δεκάδες Εβραίοι που είχαν καταφέρει να διαφύγουν πριν από την εκτόπιση, ή επέζησαν από τα καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Το βιβλίο ζωντανεύει τους βίους, τις φωνές και τις διαδρομές των μελών μιας σημαντικής οικογένειας Εβραίων καπνεμπόρων, αλλά και άλλων Καβαλιωτών Εβραίων.

Γιώργος Σεφέρης – είμαι ο ίδιος μια αντίφαση… (εκδ. Ίκαρος)

Για πρώτη φορά σε ένα τόμο οι εμβληματικές ομιλίες του Γιώργου Σεφέρη με αφορμή την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, και μάλιστα σε τρείς γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά). Tα δύο αυτά κείμενα επιβεβαιώνουν το άσβεστο πνευματικό πάθος του ποιητή για τον Τόπο, τη Γλώσσα και τη ζωντανή Παράδοση.

Γιάννης Τσαρούχης – Μαθήματα ζωγραφικής, Χίος, 1981 (εκδ. Άγρα)

Το 1981 ο σπουδαίος ζωγράφος παρέδωσε μια σειρά μαθημάτων και δέχτηκε να ηχογραφηθεί. Η απομαγνητοφώνηση αυτών παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε αυτό το σπάνιο ντοκουμέντο. Δεν μιλά ως ιστορικός τέχνης αλλά ως ζωγράφος και για ζωγράφους: Παρακολουθώντας την εξέλιξη της ελληνικής τέχνης από τη μινωική περίοδο μέχρι τα σύγχρονα χρόνια, επανέρχεται διαρκώς στα τεχνικά ζητήματα που τον απασχολούσαν, στις εκδηλώσεις των γενικών ζωγραφικών προβλημάτων στην ελληνική τέχνη αλλά και στα στοιχεία της διαχρονικής της ενότητας.

Δεν ασχολείται μόνο στενά με τη ζωγραφική αλλά επιμένει στη δομή της κοινωνίας και την ιδεολογία κάθε εποχής, και σε παραλληλισμούς με τις άλλες τέχνες. Ιδιαίτερα ενδιαφέρεται, ακόμα, για το θέατρο και τα κοστούμια, μια και είχε εργαστεί πολλές φορές ως σκηνογράφος, και σκηνοθέτησε και ο ίδιος παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας.

Δημήτρης Γ. Υφαντής – Μακρόνησος: Όταν η «τρέλα» απόκτησε τοπικό προσδιορισμό (εκδ. Άγρα)

Ενδελεχής έρευνα των συνθηκών στις οποίες εμφανίστηκε και εξελίχθηκε το φαινόμενο της «μακρονησιώτικης τρέλας», κατά την περίοδο που στο νησί «φιλοξενήθηκαν» πολιτικοί εξόριστοι. Χωρίς δραματοποιήσεις ή στερεοτυπικές αντιλήψεις για τις ψυχικές παθήσεις και τους πάσχοντες εξόριστους, αναζητούνται τα χαρακτηριστικά των προσώπων. Διερευνώνται ακόμη οι πολιτικές, κοινωνικές, ψυχολογικές, κλινικές συνθήκες που όρισαν την αντιμετώπισή τους, όπως και οι αναπαραστάσεις της «μακρονησιώτικης τρέλας» στην καλλιτεχνική δημιουργία. Γίνεται μια απόπειρα να λυθεί η «σιωπή» και να τεθεί προς «συζήτηση» το θέμα. Μόνο μέσα από τη νοηματοδότηση της «μακρονησιώτικης τρέλας» και την κατανόησή της μπορεί εντέλει να επέλθει και η κάθαρση.

Μάριος Χάκκας – Ο μπιντές και άλλες ιστορίες (εκδ. Άγρα)

Εν τάχει: Η πρώτη από τις πέντε συνολικά επανεκδόσεις των (εξαντλημένων) βιβλίων ενός από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Έλληνες λογοτέχνες. Με τον «Μπιντέ» του ειδικά «τράνταξε τους βολεμένους στα πιθάρια των ηρωικών αναμνήσεων», όπως έλεγε ο Στρατής Τσίρκας. Το ύφος του παραμένει αμίμητο, ανεπανάληπτο, επειδή προϋποθέτει διανοητική τόλμη (σχεδόν αυτοδιαλυτική μέσα στη γελοιοποιητική της δριμύτητα) εκδηλωμένη σε πολλά πεδία συγχρόνως, αχώριστα: πολιτικό, ιδεολογικό, φιλολογικό, γλωσσικό, λογοτεχνικό. Επειδή πάντως η αίρεσή του παραμένει ενδοαριστερή ακόμα κι όταν ο ίδιος βρίσκεται πια εκτός των κομματικών ή παραταξιακών τειχών, τη σκυτάλη του μόνο «ομοιοπαθείς» θα μπορούσαν να τη διεκδικήσουν.

Μενέλαος Χαραλαμπίδης – Οι δωσίλογοι: Ένοπλη, πολιτική και οικονομική συνεργασία στα χρόνια της Κατοχής (εκδ. Αλεξάνδρεια)

Στο νέο πόνημα του πολυπράγμωνα συγγραφέα και ιστορικού παρακολουθούμε την πολιτική, οικονομική και ένοπλη συνεργασία με τον κατακτητή, όπως εκδηλώθηκε στον νομό Αττικής. Μέσα από τη μελέτη αρχείων που για πρώτη φορά δημοσιοποιούνται, περιγράφεται η δράση αυτών που συνεργάστηκαν, εξετάζονται οι λόγοι και οι μηχανισμοί ανάπτυξης του φαινομένου της συνεργασίας καθώς και οι πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που ευνόησαν την εμφάνισή τους.

Οι πολιτικές που ακολούθησαν οι τρεις ελληνικές κατοχικές κυβερνήσεις, ο ρόλος εμπόρων, βιομηχάνων, πολιτικών μηχανικών και άλλων στις οικονομικές συναλλαγές με τους κατακτητές, η δράση της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής, των Ταγμάτων Ασφαλείας, των Ελλήνων πρακτόρων των Es-Es και άλλων, που συγκρότησαν το ένοπλο σκέλος της συνεργασίας, και η δικαστική τους αντιμετώπιση μετά το τέλος της κατοχής, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της μελέτης. Αξίζει να διαβάσετε και την πρόσφατη συνέντευξή του στο Magazine του NEWS 24/7 και τη συνάδελφο Μαρία Λούκα.

Αλέξανδρος Ψυχούλης – Τροφοσυλλέκτης (εκδ. Νήσος)

Τέσσερα χρόνια μετά το απρόσμενα συναρπαστικό Τα τσίπουρα στον Βόλο, στο νέο του συνταρακτικό βιβλίο που ισορροπεί μεταξύ προσωπικού και πολιτικού, με λογοτεχνικό ύφος και στοιχεία δοκιμίου, ο Αλέξανδρος Ψυχούλης με άξονα τη δύσκολη σχέση με τον πατέρα του ξετυλίγει το νήμα της βιωματικής εμπειρίας της τροφοσυλλογής, όπως την διδάχθηκε από τον πατέρα του και την εξέλιξε ο ίδιος. Με το ένα πόδι στην πόλη και το άλλο στη φύση, ο συγγραφέας και καταξιωμένος εικαστικός ανατέμνει το προφίλ του σύγχρονου τροφοσυλλέκτη, περιγράφει τους άγραφους κανόνες και το νομικό πλαίσιο που διέπουν την τροφοσυλλογή, καταθέτοντας μια πολιτική θέση για την παραγωγική ουτοπία της διατροφικής αυτάρκειας.