11 ταινιάρες που φαλίρησαν στο box office

Πολύ συχνά οι συζητήσεις μπλέκονται: “Η δική μου αγαπημένη ταινία έκανε περισσότερα λεφτά από τη δική σου αγαπημένη ταινία.” Εντάξει ΟΚ, όσο καταλαβαίνουμε πως αυτό δεν αφορά κανέναν, στην πραγματικότητα.

Πρόσφατα βγήκαν στη φόρα οι πρώτες εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες το “Pacific Rim” του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο θα αποτύχει να φέρει πίσω το μεγάλο μπάτζετ του. Θα είναι πολύ κρίμα γιατί πάντα είναι κρίμα να αποτυγχάνουν υπερθεάματα που δε βασίζονται σε προηγούμενες ταινίες ή κόμικς ή παιχνίδια ή επιτραπέζια, αλλά η ίδια η αξία της ταινίας δε θα μειωθεί.

Με αφορμή αυτή τη σκέψη, θυμηθήκαμε μια 11άδα ακόμη εξαιρετικών ταινιών που απέτυχαν παταγωδώς στα ταμεία, και στην πλειοψηφία τους, κανείς πλέον δεν τα θυμάται γι’αυτό. Αλλά μόνο για το πόσο φανταστικές είναι.

“Fight Club”

Κάτι παραπάνω από μια δεκαετία μετά, κανείς δεν θα μπορούσε να καταλάβει από το υπάρχον στάτους της ταινίας, πόσο άκλαφτη πήγε στα ταμεία. Κόστισε $63 εκατομμύρια (λίγα για Φίντσερ) και επέστεψε μόλις $37 από αυτά, όμως πλέον κανείς δε θυμάται αυτό ή το ότι άνθρωποι στην 20th Century Fox απολύθηκαν για αυτή την ταινία. Αντιθέτως, σκαρφαλώνοντας ρουτινιάρικα στην κορυφή κάθε ‘90s λίστας, έχοντας λατρευτεί (άμεσα κιόλας) από την κριτική κι έχοντας βρει τη θέση του ως ταινία που σημάδεψε μια γενιά θεατών, το αναρχικό αριστούργημα του Φίντσερ έχει με άνεση εξασφαλίσει τη θέση του στο μεγάλο βιβλίο της ιστορίας του σινεμά. Σύγχρονης και μη.

“Blade Runner”

Έχει ενδιαφέρον πόσες σημαδιακές sci-fi ταινίες δεν κατάφεραν να βρουν το κοινό τους την ώρα που κυκλοφόρησαν, αλλά σχετικά άμεσα αναγνωρίστηκαν ως οι σταθμοί που είναι. Η ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ, διαβόητη μεταξύ άλλων και για τις πολλαπλές εκδοχές της, είναι το κατεξοχήν παράδειγμα. Ακόμα και σήμερα, η απεικόνιση ενός σκοτεινού δυστοπικού μέλλοντος, πνιγμένου στους ατμούς και στο πυκνό neon, παραπέμπει πίσω στην εν μέρει αστυνομική, εν μέρει ερωτική, εξ ολοκλήρου υπαρξιακή, περιπέτεια του Ρικ Ντέκαρντ. Κανείς φυσικά πλέον δε νοιάζεται που, κοστίζοντας $28 εκατομμύρια και επιστρέφοντας $33, η ταινία έχασε λεφτά για το στούντιο.

“It’s a Wonderful Life”

Τα μεγέθη για τα οποία μιλάμε τώρα είναι εξωφρενικά μικρά σε απόλυτους αριθμούς (η ταινία κόστισε $3.8 εκατομμύρια εκ των οποίων έχασε τα $0.5) απλά μας αρέσει να θυμόμαστε το αριστούργημα του Φρανκ Κάπρα ως αποτυχία στα ταμεία, κάτι που σαφέστατα και ήταν. Όμως όπως ο Τζορτζ Μπέιλι γλιτώνει από μια άσχημη κατάσταση ακριβώς εξαιτίας των όσων είχε ήδη κάνει για την κοινότητά του (και το καλό αυτό επέστρεψε για να τον επιβραβεύσει), έτσι και η ταινία έλαβε τη θέση της στο πάνθεον χάρη στο πόσο καλή ήταν, ανεξαρτήτων συμπτωματικών συνθηκών. Όπως πχ το πόσοι είδαν την ταινία όταν βγήκε στις αίθουσες.

“Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ”

Την αγαπάτε, τη λατρεύετε, μας ξεσκίσατε όταν είπαμε πως ίσως δεν αξίζει να είναι μες στις 100 καλύτερες όλων των εποχών, αλλά κι όμως, το πολυαγαπημένο φιλμ του Φρανκ Ντάραμποντ ίσα που μάζεψε το μπάτζετ του όταν βγήκε στις αίθουσες. Ποιος να το έλεγε πως αυτή η ψυχωμένη ιστορία απόδρασης με τον Τιμ Ρόμπινς και τον Μόργκαν Φρίμαν ως κατάδικους αθώους ή/και με χρυσή καρδιά, θα αγκαλιαζόταν τόσο πολύ από το κοινό που θα καθόταν στην κορυφή τοπ top-250 του imdb για το μεγαλύτερο μέρος των σχεδόν 20 χρόνων από την κυκλοφορία της.

“Πολίτης Κέιν”

Η πάλαι ποτέ καλύτερη ταινία όλων των εποχών έχασε λεφτά στην πρώτη προβολή της πιθανώς αποτελώντας το εφαλτήριο για δεκαετίες διακρίσεων ποιοτικού και εμπορικού. Η βιογραφία ενός φανταστικού μεγιστάνα του τύπου από τον Όρσον Γουέλς χρησιμοποιούσε τεχνικές μοντάζ, λήψης και αφήγησης που δεν είχε ξαναδεί το σινεμά ως τότε, αποδεικνύοντας πως οι καινοτομίες πολύ συχνά παραγνωρίζονται στην εποχή τους. Όπως και νά’χει, όλα καλά πήγαν τελικά, θα λέγαμε.

“Κλεοπάτρα”

Βασικά αστειάκι, καλά να πάθει η “Κλεοπάτρα”. Το ξόδεμα ήταν τόσο ανεξέλεγκτο που η ταινία βγήκε #1 σε εισπράξεις τη χρονιάς της, αλλά και πάλι έχασε λεφτά για το στούντιο. Ε, έλεος.

“Children of Men”

Μάζεψε κάτι λιγότερο από $70 εκατομμύρια παγκοσμίως, λιγότερα από το μπάτζετ των $76 εκατομμυρίων, όμως αυτό το ελπιδοφόρο έπος δυστοπικού μέλλοντος από τον απλά αλάνθαστο Αλφόνσο Κουαρόν παραμένει υπόδειγμα σπουδαίου sci-fi σε επίπεδο χαρακτήρων, νοήματος αλλά και τεχνικής. Γυρισμένο με τρόπο που σε υποχρεώνει συχνά πυκνά να μαζεύεις το σαγόνι σου από το πάτωμα, το φιλμ παραμένει αντικείμενο καλτ λατρείας και κριτικής αναγνώρισης ως μιας εκ των σημαντικότερων έργων των ‘00s.

“Speed Racer”

Σε καθαρούς αριθμούς είναι μια από τις 4-5 μεγαλύτερες αποτυχίες στην ιστορία του box office, ξεκάθαρο παράδειγμα του γιατί δε μας αξίζουν καλά πράγματα. Τα αδέρφια Γουατσόφσκι δοκίμασαν να μεταφέρουν στη μεγάλη οθόνη ένα κλασικό άνιμε χρησιμοποιώντας τεχνικές που ουσιαστικά ανατίναζαν αυτό που αναγνωρίζουμε ως συμβατική οικογενειακή περιπέτεια. Έτσι, ένώ θεματικά είχαμε την απολύτως αναγνωρίσιμη ιστορία ενός γιου, μιας οικογένειας, μπλα μπλα, η οπτικοποίησή του, γεμάτη επιθετικά χρώματα, αιχμηρές γωνίες λήψης, φρενήρες μοντάζ, ξένισε τόσο πολύ το κοινό που εν τέλει κατέληξε να μην είναι για κανέναν. Ο αγώνας για την κριτική αποκατάσταση του φιλμ ακόμα μαίνεται, αλλά διαφαίνεται νίκη στον ορίζοντα, αδέρφια. Το “Speed Racer” είναι μια φανταστική ταινία που θα θυμόμαστε και θα θαυμάζουμε για χρόνια αφού έχουν ξεχαστεί 9 στα 10 λοιπά μπλοκμπάστερ της εποχής μας.

“Donnie Darko”

Αν είσαι πιτσιρικάς το πιθανότερο είναι πως έχεις γνωρίσει το ντεμπούτο του Ρίτσαρντ Κέλι ως αδιαμφισβήτητη κλασική ταινία των ‘00s, αλλά αν είσαι λιγάκι μεγαλύτερος θα θυμάσαι πως απλά κάποια μέρα το βρήκαμε στο βιντεάδικο ανάμεσα σε ένα σωρό σαπίλες, και το πήραμε να το δούμε επειδή κάποιος φίλος μας είπε ότι έχει ακούσει τα καλύτερα. Και μετά απλά απορούσαμε πώς είναι δυνατόν ένα τέτοιο φιλμ να έχει καταλήξει στα σκονισμένα ράφια. Ε, είναι επειδή στην Αμερική δε μάζεψε ούτε $1 εκατομμύριο. Παρόμοια η μοίρα και του “Southland Tales” του ίδιου σκηνοθέτη, ταινία που επίσης υπεραγαπώ έστω κι αν δεν απολαμβάνει της ίδιας αποδοχής με τον “Ντόνι”.

“Ο Μεγάλος Λεμπόφσκι”

Ίδια κατάσταση με τον “Ντόνι”, απλώς λίγο νωρίτερα. Η καλτ λατρεία των Κοέν που έχει εμπνεύσει κινήματα και ιδεολογίες και φεστιβάλ και έχει γεμίσει αμέτρητα φόρουμ με υπογραφές-ατάκες του Dude, ακολούθησε το “Fargo” (και την κριτική αποδοχή του, και τις εισπράξεις και τα Όσκαρ του) και ως εκ τούτου απογοήτευσε τους πάντες, έκανες βουτιά στα ταμεία, παρανοήθηκε από κριτικούς… και ανακαλύφθηκε εκ νέου από τις ορδές των μετέπειτα πιστών σε μορφή VHS και μετέπειτα DVD. Τι να πεις. Μάλλον η βιντεοκασέτα ταίριαζε με το χαλί.

“Ο Νέος Κόσμος”

Όχι ότι κανείς θα γυρίσει ποτέ να πει στον Τέρενς Μάλικ ότι τους έχασε λεφτά, γιατί είναι τιμή των χρημάτων να ξοδεύονται για ταινίες του Τέρενς Μάλικ, αλλά αξίζει να πούμε πως η εκδοχή του για την ιστορία της Ποκαχόντας έχασε κάπου $20 εκατομμύρια. Ίσως αν τους είχε να τραγουδάνε να ήταν καλύτερα τα πράγματα. Όπως έχει, ένα στούντιο έχασε κάποια λεφτά, αλλά ο κόσμος κέρδισε την καλύτερη ταινία του Μάλικ.

“Zodiac”

Μιλώντας για μεγάλους σκηνοθέτες που χάνουν λεφτά αλλά κανένα στούντιο δεν έρχεται να τους ζητήσει τα ρέστα, επιστρέφουμε στον Ντέιβιντ Φίντσερ. Ο οποίος είτε προσλαμβάνεται για να διασκευάσει δημοφιλή αστυνομική λογοτεχνία (“Το Κορίτσι με το Τατουάζ”), είτε προσλαμβάνεται για να διασκευάσει αγγλική τηλεόραση για την αμερικάνικη (“House of Cards”) έρχεται μαζί με ένα αναπόφευκτο κόστος που πάντα θα ξεπερνά τις αρχικές εκτιμήσεις του στούντιο. Κατά πολύ. Και που πολύ συχνά δεν φέρνει πίσω. Τότε γιατί συνεχίζουν να τον προσλαμβάνουν; Γιατί υποθέτω πως αν είσαι ο διευθυντής του στούντιο που έβγαλε το “Zodiac” θα μπορείς πάντα να λες ότι είσαι ο άνθρωπος που βοήθησε να συμβεί το “Zodiac”. Κι άσε τους άλλους να αραδιάζουν νούμερα. Όπως πχ, χασούρα από το “Zodiac”: $32 εκατομμύρια, καλλιτεχνική αξία “Zodiac”: ανεκτίμητη.