17 υποτιμημένα γουέστερν της τελευταίας 25ετίας
Αν βλέποντας το "Τζάνγκο" σου άνοιξε η όρεξη για γουέστερν, προτείνουμε 17 σύγχρονα έργα που αξίζει να δεις.
- 22 ΙΑΝ 2013
Θυμόμαστε πριν κάποια χρόνια που πολλοί είχαν αναρωτηθεί αν φτάνει το τέλος του γουέστερν. Χα! (Βέβαια μερίδα των κριτικών το είχε πει αυτό μετά το “Wild Wild West”, οπότε ΟΚ, δίνεις ένα ελαφρυντικό.) Τελοσπάντων, σε κάθε περίπτωση το θέμα είναι πως το είδος δεν έχει να πάει πουθενά, ειδικά από τη στιγμή που τα τελευταία χρόνια έχει περάσει σε μια φάση όχι απλά αναβίωσης, αλλά ανανέωσης, με ταινίες που παίζουν με τους κώδικες του γουέστερν χωρίς απαραιτήτως να είναι- με την παραδοσιακή έννοια.
Ένα τέτοιο φιλμ είναι φυσικά το “Τζάνγκο” του Ταραντίνο (και οι “Μπάσταρδοι” πριν από αυτό), το οποίο μας άνοιξε την όρεξη για περισσότερο γουέστερν. Αλλά όχι γουέστερν με την έννοια ‘ο Τζον Γουέιν στην Άγρια Δύση’ όσο νέες προτάσεις, φρέσκες ματιές- ή ακόμα και άκρως παλιομοδίτικα έργα που αξίζει να δει κανείς σήμερα.
Πολλά από αυτά τα έργα έχουν βρει τη μεγάλη φήμη που τους άξιζε: Από 100% γουέστερν τύπου “Οι Ασυγχώρητοι” μέχρι υπαρξιακούς στοχασμούς σαν το “Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους”, μέχρι κάτι στο ενδιάμεσο όπως το λυρικό “The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford”. Κι από τα ανίερα γλέντια του Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ μέχρι μεταφυσικά ποιήματα όπως ο “Νεκρός” ή επικά αριστουργήματα όπως ο “Τελευταίος των Μοϊκανών”. Τελοσπάντων, η ουσία είναι πως πράγματα υπάρχει.
Όμως δεν πάνε όλες οι ταινίες του είδους στα Όσκαρ (ή κι αν πάνε, δεν φτάνουν ψηλά στις λίστες της φιλμογραφίας ορισμένων δημιουργών). Αυτές είναι 17 ταινίες γουέστερν από τα τελευταία 25 χρόνια που για τον ένα λόγο ή τον άλλον αξίζει να ανακαλύψεις, να θυμηθείς ή να επανεκτιμήσεις.
“Appaloosa”
Δυο φίλοι θα ενεργήσουν σαν περίπου συν-σερίφηδες μιας μικρής πόλης που βρίσκεται υπό τον έλεγχο ενός ισχυρού γελαδάρη. Μέχρι που, φυσικά, θα τα μπλέξει όλα μια γυναίκα. Εντ Χάρις και Βίγκο Μόρτενσεν κάνουν φοβερό πρωταγωνιστικό δίδυμο, με τον πρώτο μάλιστα να σκηνοθετεί.
“The Good, the Bad, the Weird”
Πλάκα έχει το “Sukiyaki Western Django” του Τακάσι Μίικε, αλλά αν είναι να επιλέξεις ένα ασιατικό μετα-γουέστερν, ας είναι αυτή η αστείρευτα διασκεδαστική και έξυπνη παλαβομάρα. (Δεν ξέρω γιατί να επιλέξεις ένα ασιατικό μετα-γουέστερν, βέβαια. Δες τα και τα δύο.)
“The Way of the Gun”
Απλά γαμάτο: Δύο μικροκακοποιοί απαγάγουν μια κοπέλα που πρόκειται να γεννήσει παιδί για έναν ισχυρό μαφιόζο. Ας πούμε πως αυτό που ακολουθεί δεν αποτελείται τόσο πολύ από έντονες τηλεφωνικές συζητήσεις, όσο ΠΑΡΑΠΟΛΛΕΣΣΦΑΙΡΕΣ. Η ταινία είναι το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Κρίστοφερ ΜακΚουάρι, δηλαδή του Οσκαρικού σεναριογράφου των “Συνήθως Υπόπτων”. Εξίσου ωραία ταινία, απλά με λιγότερες ανατροπές και ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣΣΦΑΙΡΕΣ.
“The Proposition”
Εκπληκτική ιστορία (σενάριο Νικ Κέιβ) και ατμόσφαιρα στο φιλμ του Χίλκοουτ: Στην Αυστραλία στα τέλη του 19ου αιώνα, ένας εγκληματίας συλλαμβάνεται ύστερα από το βιασμό και τη δολοφονία μιας οικογένειας, και φορτώνεται ένα φρικτό δίλημμα. Είτε θα παραδώσει νεκρός τον μεγαλύτερο, παρανοϊκό, επικίνδυνο αδερφό του, είτε θα δει τον μικρό του αδερφό στην κρεμάλα. Σε στοιχειώνει, όχι αηδίες. Ο Γκάι Πιρς είναι επικός.
“Ravenous”
Μια που πιάσαμε τον Γκάι Πιρς- αυτό το στυλιστικά ακραίο αλλά συναρπαστικό φιλμ τον θέλει στρατιωτικό που παίρνει μετάθεση σε ένα μυστήριο φρούριο όπου κατά καιρούς διάφοροι ένστολοι εξαφανίζονται. Αυτό που θα ανακαλύψει είναι κάπως άβολο. Ο Πιρς είναι κι εδώ φοβερός.
“Quigley Down Under”
Και μια που πιάσαμε και τα Αυστραλέζικα: Ένας μεγαλοϊδιοκτήτης Γης στην Αυστραλία προσλαμβάνει έναν Αμερικάνο πιστολέρο να καθαρίσει τη Γη του από τα ντίνγκος. Σύντομα όμως ο Ματ Κουίγκλι (Τομ “Το Μουστάκι” Σέλεκ θεός) θα ανακαλύψει ποιο είναι το αληθινό κίνητρο, και τότε κινδυνεύει να γίνει ο ίδιος στόχος.
“The Quick and the Dead”
Απίστευτα διασκεδαστική σαχλαμάρα του Σαμ Ράιμι με έναν ΝτιΚάπριο τόσο νέο που θα σε κάνει να νιώσεις γέρος.
“Ride with the Devil”
Το γουέστερν του Ανγκ Λι που όλοι ξέρουμε είναι βέβαια το “Brokeback Mountain”, αλλά αυτό εδώ -που διαδραματίζεται στη διάρκεια του Αμερικάνικου Εμφυλίου- και εστιάζει στην προσπάθεια επιβίωσης μιας ομάδας αταίριαστων, άθελα ηρώων, είναι εξίσου όμορφο. Δυνατό καστ από φρέσκες -τότε, το 1999- φάτσες.
“Open Range”
Ωραία η αντιστροφή εδώ καθώς είναι ένας παλιός ταραχοποιός που θέλει την ηρεμία του, απέναντι σε έναν διεφθαρμένο άνθρωπο του νόμου που απειλεί εκείνον και τα αποκτήματά του. Όταν ο Κέβιν Κόστνερ άφησε επί μέρους τα all-american έπη και αφηγήθηκε μια απλή, παλιομοδίτικη ιστορία στην Άγρια Δύση. Ντιβάλ και Γκαμπόν σε άψογους ρόλους.
“True Grit”
Κρίμα που οι αδερφοί Κοέν κάνουν 2-3 ταινίες τη βδομάδα, γιατί φοβάμαι πως αργά ή γρήγορα αυτή δε θα ‘μείνει’ ως μια από τις καλύτερές του. Είναι όμως μια ακόμα σπουδή στην τύχη, τη μοίρα, την ανικανότητα, ένα τρομερά διασκεδαστικό (μες στο όλο του γκρίζο) γουέστερν, με τον γαμάτα ακατανόητο Τζεφ Μπρίτζες σε ρεσιτάλ γρυλίσματος. Ωραίο καστ από την κορυφή ως τα -βρώμικα- νύχια.
“Young Guns”
Θα έπρεπε να είναι φιάσκο, όμως αυτή η ‘Tiny Toons’ προσέγγιση στο παλιομοδίτικο γουέστερν (με μια ομάδα από πιτσιρικάδες πιστολέρο της Άγριας Δύσης που αποφασίζουν να εκδικηθούν το θάνατό ενός αγαπημένου τους προσώπου) περιέργως λειτουργεί. Και δες τις φάτσες αυτού του καστ!
“The Claim”
Ο Μάικλ Γουίντερμποτομ είναι απο τους σκηνοθέτες που έχουν γυρίσει ταινίες σε κάθε πιθανό κινηματογραφικό είδος, οπότε κάπου στη φιλμογραφία του θα έπρεπε να υπάρχει κι ένα γουέστερν. Τυχαίνει να είναι και μια από τις καλύτερες ταινίες του, και μην αφήσεις την παρουσία της Μίλα Γιόβοβιτς να σε κάνει σκεπτικό. Ένας άντρας πουλά τη γυναίκα και την κόρη του προκειμένου να αποκτήσει τα δικαιώματα ενός χρυσωρυχείου- όπως υποθέτεις δεν είναι και το πιο ανάλαφρο πράγμα, αλλά αποτελεί παρόλαυτά μια πολύ ενδιαφέρουσα ματιά στην ηθική και την οικογένεια.
“3:10 to Yuma”
Ένα συγκεκριμένο υπο-είδος του γουέστερν στην Άγρια Δύση ήταν αυτό που περιστρεφόταν γύρω από τη Μεγάλη Σιδηροδρομική Γραμμή. (Βλέπε και σχετικό φετινό επεισόδιο “Breaking Bad”, μια σειρά που έτσι κι αλλιώς παίζει με απολύτως γουέστερν κώδικες.) Από τα καλύτερα φιλμ του είδους είναι αυτό εδώ του Τζέιμς Μάνγκολντ, με έναν παράνομο του οποίου η συμμορία τρομοκρατεί όσους χρησιμοποιούν το νότιο σιδηρόδρομο, να συλλαμβάνεται και να πρέπει να φτάσει στον προορισμό ώστε να δικαστεί. Πώς θα φτάσει εκεί; Ναι, με το τρένο. Ράσελ Κρόου, Κρίστιαν Μπέιλ, Πίτερ Φόντα, Άλαν Τάντικ, Μπεν Φόστερ: Από τα καλύτερα καστ πρόσφατου γουέστερν.
“Serenity”
Διαστημικό γουέστερν, κινηματογραφική συνέχεια του τηλεοπτικού αριστουργήματος “Firefly” (το οποίο κόπηκε νωρίς), στο ντεμπούτο του σκηνοθέτη των “Avengers” στη μεγάλη οθόνη.
“Tombstone”
Ένας σερίφης είναι στα πρόθυρα της απόσυρσης από την ενεργό δράση, προσπαθώντας να ξεκουραστεί, ανώνυμα, δίχως κανείς να ξέρει ποιος είναι, σε μια πόλη στα βάθη της Αριζόνα. Μόνο που κάποιοι θα μπουν εμπόδιο στα σχέδιά του. Είναι πολύ συχνές οι ‘ένα τελευταίο κόλπο’ ιστορίες, αλλά αυτή εδώ τα καταφέρνει άψογα παίζοντας ‘μετά το τελευταίο κόλπο’. Τέλειος Κερτ Ράσελ, και ο Σαμ Έλιοτ είναι απλά Ο ΚΑΟΥΜΠΟΗΣ.
“Last Man Standing”
Το “Γιοζίμπο” του Κουροσάβα μεταφερμένο στην Αμερική της ποτοαπαγόρευσης, καθώς ο Μπρους Γουίλις παίζει το ρόλο ενός πιστολέρο που αποφασίζει να στρέψει δύο συμμορίες τη μία έναντι της άλλης. Κάπως πνιγηρό, αλλά παραμένει ενδιαφέρουσα μίξη νουάρ και γουέστερν.
“The Three Burials of Melquiades Estrada”
Λυρικός Τόμι Λι Τζόους, όλα τα λεφτά. Το σενάριο του Γκιγιέρμο Αριάγκα είναι ίσως το καλύτερό του, για έναν ραντζέρη που ξεκινά το δύσκολο δρόμο προς το Μεξικό, όπου έχει υποσχεθεί να θάψει τον φίλο του που μόλις πέθανε. Αλλά η φιλία είναι κάτι που σε πιάνει πολλές φορές απροετοίμαστο, όπως εξηγεί στο φανταστικό της φινάλε η ταινία. Must.
