To ‘1917’ σου θυμίζει διαρκώς πόσο εντυπωσιακό είναι

Σε τέλειο τάιμινγκ, το πολεμικό δράμα του Σαμ Μέντες («Skyfall») κυκλοφορεί στις αίθουσες λίγες μέρες αφού βραβεύτηκε με Χρυσές Σφαίρες Καλύτερης Δραματικής Ταινίας και Σκηνοθεσίας. Η ταινία, που αποτελείται από δύο μακρά πλάνα κατασκευασμένα ώστε να δίνουν την αίσθηση των μονοπλάνων, ακολουθεί δύο στρατιώτες που στο απόγειο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, αναλαμβάνουν μια γεμάτη ρίσκο αποστολή: Να παραδώσουν ένα μήνυμα που μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες του πολέμου, διασχίζοντας τη νεκρή ζώνη ανάμεσα στα αντίπαλα στρατόπεδα.

Η ταινία είναι πρώτα και κύρια ένα εξαιρετικά κατασκευασμένο θέαμα, το οποίο δεν είναι απαραίτητα η αίσθηση με την οποία ενδείκνυται να αποχωρεί κανείς ύστερα από μια ταινία πάνω στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως η τεχνική δεινότητα είναι κάπως αναμφίβολη. Ο Μέντες, ένας σκηνοθέτης δίχως απαραιτήτως σαφή δημιουργική ταυτότητα, έχει ωστόσο στο ενεργητικό του μια από τις καλύτερες περιπέτειες της δεκαετίας, το επετειακό «Skyfall» του Τζέιμς Μποντ. Στο «1917» επανενώνεται με την ανεκτίμητο κι εκεί συνεργάτη του, διευθυντή φωτογραφίας Ρότζερ Ντίκινς, έναν από τους σημαντικότερους κινηματογραφιστές σήμερα.

Ο Ντίκινς κέρδισε με καθυστέρηση το πρώτο του Όσκαρ με το «Blade Runner 2049» και ίσως φέτος τιμηθεί και πάλι- η Ακαδημία έχει την τάση να επιβραβεύει διευθυντές φωτογραφίας που πετυχαίνουν κάποια εμφανή αξιοθαύμαστα τρικ και η αφήγηση του περιπετειώδους μονοπλάνου σίγουρα εκπληρώνει αυτή την τάση.

Ο Ντίκινς κάνει προφανώς σπουδαία πράγματα και πάλι, όμως ο θαυμασμός δεν περιορίζεται στην τεχνική δυσκολία του συνεχούς πλάνου (ένα επίτευγμα που εγείρει ερωτήματα προθέσεων και σε πολλά σημεία περισσότερο βγάζει τον θεατή έξω από το θέαμα, παρά τον αφήνει αβασάνιστα να χαθεί μες στην ταινία). Μέσα από μια λίγο-πολύ ευθύγραμμη περιπέτεια, αρκετά απλοϊκή, σαφή, και δίχως αφηγηματικές αποχρώσεις, οι σεκάνς που ξεχωρίζουν είναι εκείνες στις οποίες ο Μέντες βυθίζεται πλήρως στον σουρεάλ εφιάλτη του πολέμου, βασισμένος στην απαράμιλλη ικανότητα του Ντίκινς να δημιουργήσει παλέτες γεμάτες χρωματικές αποχρώσεις μες στο βαθύ σκοτάδι.

Όταν οι ήρωες του φιλμ βρίσκονται πλήρως αποπροσανατολισμένοι και η όλη κατασκευή ξεχνά την υπολογιστική της ακρίβεια αφήνοντας την εικόνα και τις αισθήσεις να χάσουν κάθε έγνοια γεωγραφίας και χρόνου, εκεί η ταινία απογειώνεται.

Γύρω από αυτές τις διάσπαρτες στιγμές, το «1917» είναι περίεργα άνισο. Ο Τόμας Νιούμαν προσφέρει με την ελεγειακή του σύνθεση ένα μουσικό πέπλο για το φιλμ που δεν το αφήνει ποτέ να ισοπεδωθεί συναισθηματικά, ενώ ο Μέντες με την πείρα και την τεχνική του ξέρει πώς να διανθίσει την ιστορία με αληθινά συναρπαστικές επιμέρους σεκάνς δράσης. Σε αρκετά σημεία το φιλμ υποφέρει από κοιλιές ενδιαφέροντος, ενώ εξίσου αποπροσανατολιστικά με τον κατασκευαστικό του εντυπωσιασμού λειτουργούν οι εμφανίσεις πασίγνωστων προσώπων στην διάρκεια της ταινίας- κρίμα ειδικά κι επειδή οι δύο φρέσκοι πρωταγωνιστές (Τζορτζ ΜακΚέι, Ντιν-Τσαρλς Τσάπμαν) είναι εξαιρετικοί. Όμως τελικά πάντα στην πορεία σε ξανακερδίζει. Είναι και εντυπωσιακό, και αγωνιώδες, και ίσως και συγκινητικό.

Αλλά η βασικότερη ένσταση είναι καθαρά ουσίας: Ο Μέντες έχει τελικά δημιουργήσει ένα κατασκεύασμα κουλ, λείο, εντυπωσιακό, θαυμαστό, τόσο αποφασισμένο να αναπαράγει μια “αληθινή” εμπειρία που τελικώς διαφημίζει σε κάθε στιγμή την αρτιότητα -και τελικά, την πολιτική και ανθρωπιστική αποστασιοποίηση- της τεχνικής του. Δεν λέει απολύτως τίποτα, αλλά το λέει εντυπωσιακά. Είναι κενό: Θα μπορούσε να αφορά το οτιδήποτε, και τίποτα απολύτως.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΣΤΟ NEWS247

***

Αν και εσύ αγαπάς τα Star Wars και την ιστορία τους, το αφιέρωμά μας ‘May the Pod Be With You’ είναι εδώ!

Ποιες ήταν οι πρώτες μας εντυπώσεις όταν γνωρίσαμε τον Adam Driver; Ποια ταινία θα τον πήγαινε στα Όσκαρ πριν την επιτυχία του Marriage Story; Τι χαρακτηριστικό φέρνει σε κάθε του ρόλο και γιατί ήταν η ιδανική επιλογή για τον Kylo Ren; Μήπως είναι τελικά ο ηθοποιός της γενιάς του;