4 αστυνομικά μυθιστορήματα για τις κρύες νύχτες του χειμώνα

Χριστουγεννιάτικο δέντρο, τζάκι, τσάι, καφές -ή γιατί όχι;- ένα ποτήρι ουίσκι. Λίγες απλές λέξεις που ζωγραφίζουν το κάδρο για τις πρώτες πραγματικά κρύες νύχτες του χειμώνα. Τότε δηλαδή που δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο -ύστερα από άλλη μία δύσκολη χρονιά, γεμάτη άγχη και υποχρεώσεις- από το να χαλαρώσεις παρέα με ένα βιβλίο.

Άλλωστε, είναι φανερό: χρειάζεσαι επιτέλους ένα διάλειμμα από τον ψηφιακό κόσμο και το ασταμάτητο scrolling σε οθόνες.

Μάλιστα, αν θες να περάσεις καλά, τα ψυχολογικά θρίλερ και οι αστυνομικές ιστορίες αποτελούν τις καλύτερες επιλογές. Αποκλείεται να χάσεις το ενδιαφέρον σου ή να τα παρατήσεις στη μέση.

Αντίθετα, αν είναι ποιοτικά και δυνατά βιβλία, όπως αυτά που κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, οι οποίες έχουν μεγάλη παράδοση στον χώρο του αστυνομικού, τότε ετοιμάσου για την πιο ευχάριστη αναγνωστική έκπληξη του χειμώνα και των Χριστουγέννων.

Το τελευταίο πάρτι | Clare Mackintosh

Παραμονή Πρωτοχρονιάς. Ένα ρεβεγιόν σε ένα γραφικό χωριό δίπλα σε μία παγωμένη λίμνη. Μια γιορτινή βραδιά, την οποία θα διακόψει ένα φριχτό γεγονός: το πτώμα του οικοδεσπότη θα βρεθεί να επιπλέει στο νερό. Ο Ρις Λόιντ είναι νεκρός. Λίγο νωρίτερα, όλοι διασκέδαζαν και περίμεναν με αισιοδοξία τη νέα χρονιά. Τώρα, όλοι τους είναι ύποπτοι. Πρόκειται για μία δύσκολη υπόθεση και πέφτει στους ώμους της αστυφύλακα Φιόν Μόργκαν να εξιχνιάσει το μυστήριο.

Κάπως έτσι μπορεί κάποιος να πάρει μία πρώτη γεύση από Το τελευταίο πάρτι, το νέο μυθιστόρημα της Clare Mackintosh (μτφρ. Μαρία-Νεφέλη Ταμία), το πρώτο μιας καινούργιας σειράς με ηρωίδα την αστυφύλακα Φιόν Μόργκαν. Η βραβευμένη Βρετανίδα συγγραφέας, που έχει πουλήσει περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 35 γλώσσες, επιστρέφει με άλλη μία δυνατή αστυνομική ιστορία, από αυτές που μας έχει συνηθίσει και την έκαναν διάσημη σε όλο τον πλανήτη.

Το βιβλίο θα μεταφερθεί στη μικρή οθόνη, ενώ αναμένεται να κυκλοφορήσει σε τουλάχιστον 13 χώρες. Τι είναι όμως εκείνο που κάνει την Clare Mackintosh να ξεχωρίζει; Το γεγονός ότι πρώτα εργάστηκε ως αστυνομικός επί 12 συναπτά έτη και μετά αποφάσισε να μεταφέρει στο χαρτί τα όσα είδε, άκουσε και ερεύνησε. Είναι, δηλαδή, μία βαθιά γνώστρια τόσο των αστυνομικών διαδικασιών όσο και των συνθηκών που οδηγούν συνήθεις και –κυρίως– ασυνήθεις υπόπτους στο έγκλημα.

Μάλιστα, όταν έκανε ένα διάλειμμα από τα crime novels, μας έδωσε το βαθιά συγκινητικό Μετά το τέλος, που περιγράφει την ιστορία ενός πολύ αγαπημένου ζευγαριού το οποίο έρχεται αντιμέτωπο με τη σοβαρή ασθένεια του παιδιού του. Έτσι, απέδειξε περίτρανα ότι εκτός από δυνατά ψυχολογικά θρίλερ και αστυνομικές ιστορίες γνωρίζει πολύ καλά πώς να στήσει μία σπαρακτική ανθρώπινη ιστορία που διαλύει τις άμυνες και του πιο σκληρού αναγνώστη.

Τι να περιμένει όμως κανείς από τη νέα αστυνομική ιστορία της Mackintosh; Κατ’ αρχάς, μία νέα ηρωίδα, τη Φιόν Μόργκαν, η οποία παλεύει να βγάλει άκρη μέσα από τα άπειρα ψέματα των συγχωριανών της ελπίζοντας ότι δεν θα αποκαλυφθούν και τα δικά της μυστικά.

Εκείνο όμως που κάνει πραγματικά ρεαλιστικό και πειστικό το εν λόγω crime novel με τη σκοτεινή ατμόσφαιρα και τις διαρκείς ανατροπές είναι ο τρόπος που χτίζεται το σασπένς: αφήγηση που κινείται σε πολλαπλούς χρονικούς άξονες, ζωντανοί διάλογοι και μικρής έκτασης κεφάλαια, τα οποία εστιάζουν σε έναν ήρωα κάθε φορά. Ή μήπως σε έναν ύποπτο και πιθανό δολοφόνο;

Το σκοτάδι παραμένει | William McIlvanney, Ian Rankin

«Φανταστικό – σαν να παρακολουθείς το Big Bang της δημιουργίας του σκοτσέζικου νουάρ παρέα με τον μεγαλύτερο εν ζωή εκπρόσωπό του». Εντυπωσιακή δήλωση και ακόμα πιο εντυπωσιακό το γεγονός πως προέρχεται από έναν διάσημο αστυνομικό συγγραφέα, τον Lee Child. Σε τι όμως αναφέρεται;

Το σκοτάδι παραμένει (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου) είναι το βιβλίο που απασχόλησε σχεδόν σε όλη τη διάρκεια των πρόσφατων lockdowns τον Ian Rankin. Και όχι, δεν πρόκειται για τη νέα περιπέτεια του Τζον Ρέμπους. «Υπήρχαν κάποιες σημειώσεις για ένα επόμενο βιβλίο, μερικές σκηνές, μερικοί κεντρικοί χαρακτήρες, μία αίσθηση του τι θα μπορούσε να είναι η ιστορία, αλλά σε γενικές γραμμές ήταν ανολοκλήρωτο» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο κορυφαίος Σκοτσέζος crime writer για Το σκοτάδι παραμένει, το τελευταίο και ανολοκλήρωτο μυθιστόρημα του William McIlvanney, του πατριάρχη του tartan noir (ή αλλιώς σκoτσέζικου αστυνομικού).

Έτσι, έχουμε δύο κορυφαίους συγγραφείς στη συσκευασία του ενός. Αν ο Ian Rankin είναι πασίγνωστος  (ακόμα και σε κοινό που δεν διαβάζει αστυνομικά), ο McIlvanney παραμένει σχετικά άγνωστος στους Έλληνες αναγνώστες. Κι όμως, χωρίς αυτόν δεν θα υπήρχε μία ολόκληρη σκηνή.

Ο εμβληματικός ήρωας του McIlvanney, ο Τζακ Λέιντλο, αποτελεί σημείο αναφοράς για την ιστορία του crime fiction και λίγο έως πολύ άλλαξε όλα τα δεδομένα για τη σκοτσέζικη σκηνή. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το Scottish Crime Book of the Year Award έχει μετονομαστεί σε McIlvanney Prize. Χωρίς αυτόν, ο Ian Rankin δεν θα είχε γίνει μάλλον συγγραφέας. Και δεν το λέμε εμείς αυτό, αλλά ο ίδιος ο Rankin, ο οποίος έκανε για το Εδιμβούργο ό,τι έκανε για τη Γλασκόβη ο μέντοράς του.

Τι είναι όμως αυτό που διακρίνει τον κεντρικό ήρωα του McIlvanney από άλλους; Πέρα από τη χαρακτηριστική ατμόσφαιρα βρετανικού Βορρά που κουβαλούν οι ιστορίες του Λέιντλο, το γεγονός πως ο ίδιος ανήκει στην κάπως «σκληρή» σχολή του αστυνομικού· πως δεν δρα σε ένα μυθοποιημένο περιβάλλον αλλά μέσα σε έναν πραγματικά σκοτεινό κόσμο· πως έχει μια έκτη αίσθηση για το τι συμβαίνει στους (κακόφημους) δρόμους.

Σε αυτό εδώ το βιβλίο, λοιπόν, που ξεκίνησε ο McIlvanney με σκοπό να είναι η πρώτη αποστολή του ήρωά του και ολοκλήρωσε με ευλάβεια, μένοντας πιστός στο όραμά του, ο Rankin, ο Λέιντλο –που μόνο ομαδικός παίκτης δεν είναι– θα πρέπει να εξιχνιάσει τον φόνο ενός δικηγόρου που είχε τα χέρια του «λερωμένα».

Το πρόβλημα είναι ότι αυτό θα τον φέρει ανάμεσα στις δύο συμμορίες της πόλης που βρίσκονται σε πόλεμο. Ένα εκρηκτικός συνδυασμός που αποκαλύπτει τη σχολή του tartan noir στα καλύτερά της.

Η λεία | Yrsa Sigurdardóttir

Χιόνι μέχρι εκεί που μπορεί να φτάσει το μάτι. Απόλυτη παγωνιά επικρατεί στο αχανές Βατναγιόκουτλ, το εθνικό πάρκο της βορειότερης χώρας της Ευρώπης, της Ισλανδίας. Υπάρχει άραγε κάτι που μπορεί να ταράξει αυτήν την απόλυτη ηρεμία; Ή μήπως αυτή η παγωμένη γαλήνη είναι απλά η σιωπή πριν από την έκρηξη;

Ειδικοί διασώστες αναζητούν μία ομάδα αγνοούμενων μέσα στο λευκό τοπίο. Και κάπου εκεί αρχίζουν να παρατηρούνται διάφορα περίεργα φαινόμενα: μία λίμνη αίματος στη μέση του πουθενά, πολλά χιλιόμετρα μακριά από τον πολιτισμό· ανεξήγητες ανωμαλίες στα ραντάρ· μία γυμνή γυναίκα νεκρή αλλά χωρίς τραύματα δίπλα σε έναν σουγιά· η ξαφνική εμφάνιση ενός παιδικού παπουτσιού που ανήκει σε ένα κοριτσάκι που πέθανε πριν από πολλά χρόνια.

Όλα αυτά γραμμένα από την εξαιρετική πένα της Yrsa Sigurdardóttir, της πολυβραβευμένης αστυνομικής συγγραφέως (Icelandic Crime Fiction Award, Βραβείο Blood Drop 2021 για το καλύτερο Ισλανδικό Αστυνομικό Μυθιστόρημα, Βραβείο Petrona για το Καλύτερο Σκανδιναβικό Αστυνομικό Μυθιστόρημα) που εκπροσωπεί επάξια την Ισλανδία στο nordic noir. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα βιβλία της κυκλοφορούν σε περισσότερες από 20 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Η λεία (μτφρ. Βίκυ Αλυσσανδράκη) είναι μία καθηλωτική ιστορία, ένα θρίλερ γεμάτο ανατροπές και μυστήριο, ιδανικό για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.  Μάλιστα, όσοι γνωρίζουν το έργο της συγγραφέως ίσως τους θυμίσει ένα άλλο βιβλίο της, το εξίσου καθηλωτικό Η εκδίκηση.

Όσο για την ατμόσφαιρα; Η ισλανδική εφημερίδα Morgunbladid δεν θα μπορούσε να την περιγράψει καλύτερα: «Η ατμόσφαιρα θυμίζει έκρηξη θερμοπίδακα. Στην αρχή όλα μοιάζουν ήρεμα, αρχίζει να σιγοβράζει, να κοχλάζει και στο τέλος εκρήγνυται και ακολουθεί πανδαιμόνιο».

Το τελευταίο σπίτι της οδού Νίντλες | Catriona Ward

Να σου συστήσουμε μία παράξενη τριάδα: την Ολίβια, μία γάτα τελείως διαφορετική από τις άλλες, την 11χρονη Λόρεν και τον πατέρα της Τεντ. Όλοι μαζί ζουν στις παρυφές ενός δάσους, σε ένα σπίτι στο τέλος του δρόμου, τηρώντας έτσι τις βασικές αρχές για το πώς ξεκινά ένα καλό γοτθικό θρίλερ. Πού όμως βρίσκεται ο τρόμος; Στο γεγονός ότι σε αυτό το μυθιστόρημα κανείς δεν είναι αυτός που νομίζεις…

Ζουν μαζί τόσα χρόνια, αλλά είναι φανερό ότι δεν γνωρίζουν πραγματικά ο ένας τον άλλον. Έτσι, όταν η Λόρεν εξαφανίζεται, ο κόσμος της Ολίβια καταρρέει: ποιος είναι τελικά ο Τεντ; Ο άνθρωπος που νομίζει ότι γνωρίζει καλά ή ένας επικίνδυνος «άλλος», με αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά;

Το ατμοσφαιρικό ψυχολογικό θρίλερ Το τελευταίο σπίτι της οδού Νίντλες της Catriona Ward (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς), που κέρδισε το βραβείο August Derleth 2022 στην κατηγορία Καλύτερο Μυθιστόρημα Τρόμου, είναι μία ιστορία για έναν δολοφόνο, για ένα κλεμμένο παιδί, για μία εκδίκηση αλλά και για τον θάνατο τον ίδιο.

Μάλιστα, τα βραβεία, οι διθυραμβικές αναφορές διεθνών μέσων (New York Times, Esquire), το γεγονός ότι θα μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη, αλλά και πως θα κυκλοφορήσει σε τουλάχιστον 23 χώρες αποδεικνύουν πόσο δυνατό είναι το βιβλίο της Catriona Ward.

Γεμάτα ενθουσιασμό είναι τα λόγια του βασιλιά του τρόμου, Stephen King: «Έμεινα άναυδος. Ένα βιβλίο που θα σας κρατήσει σε εγρήγορση ως την τελευταία σελίδα με τα απίστευτα μυστικά του. Έχω να διαβάσω κάτι τόσο συναρπαστικό από Το κορίτσι που εξαφανίστηκε (σ.σ.: Gone Girl της Gillian Flynn)».

Η ατμόσφαιρα του βιβλίου μπορεί να σου θυμίσει την τεράστια επιτυχία του Netflix Οι δαίμονες του Χιλ Χάουζ. Όσο για την Ολίβια, τη γάτα; Θα βρεθεί μπροστά σε μία πραγματικότητα πέρα από κάθε φαντασία και στο τέλος θα πρέπει να αποφασίσει αν θα πάρει ή θα σώσει μία ζωή…