5 πολύ δυνατά αστυνομικά θρίλερ για τις φετινές γιορτές

Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να ζεσταθείς τον χειμώνα από λίγο αναγνωστικό σασπένς ικανό να στείλει την αδρεναλίνη στα ύψη. Άλλωστε, τα αστυνομικά θρίλερ είναι το ιδανικό λογοτεχνικό είδος για κάτι τέτοιο. Μυστήρια, γρίφοι, εγκλήματα και ανατροπές ανεβάζουν τo θερμόμετρο πολλούς βαθμούς πάνω από το μηδέν, ενώ την ίδια ώρα έξω κάνει παγωνιά.

Τι έφερε όμως η εκδοτική σοδειά των τελευταίων μηνών στο είδος που, όχι άδικα, κρατάει καρφωμένους τους αναγνώστες από την πρώτη μέχρι την τελευταία του σελίδα;

Ακολουθεί μία επιλογή με μερικούς τίτλους οι οποίοι δεν πρόκειται να αφήσουν κανέναν αναγνώστη παραπονεμένο.

Σπίθα στο σκοτάδι | Stacy Willingham

Πώς είναι άραγε το πρώτο σου βιβλίο να γίνεται αμέσως best seller στην πιο πολυπόθητη λίστα στον πλανήτη, αυτή δηλαδή των New York Times; Η μέχρι πρότινος κειμενογράφος και σχεδιάστρια στρατηγικής Stacy Willingham κατάφερε ήδη από το ντεμπούτο της να στρέψει τα φώτα του crime fiction πάνω της. Τώρα, έχει κάθε λόγο να ατενίζει με αισιοδοξία το λογοτεχνικό της μέλλον, αφήνοντας πίσω της τις καμπάνιες προϊόντων και τα διαφημιστικά μότο.

Η αλήθεια είναι πως η Σπίθα στο σκοτάδι δεν είναι απλά «ένα ακόμη» ψυχολογικό θρίλερ που κερδίζει τον αναγνώστη μέσα από την καταιγιστική του δράση και το εντυπωσιακό σασπένς. Ναι, το σασπένς δηλώνει ηχηρό παρών, αλλά αυτό συμβαίνει με έναν όχι και τόσο συνηθισμένο τρόπο.

Ας μεταφερθούμε στις νότιες Πολιτείες των ΗΠΑ, εκεί που το έγκλημα και το μυστήριο φωλιάζουν ανάμεσα στους βάλτους, την υγρασία και τη γοτθική αρχιτεκτονική. Στο Μπατόν Ρουζ της Λουιζιάνα, η Χλόη Ντέιβις ζει στιγμές ευτυχίας: είναι ψυχολόγος με το δικό της γραφείο και ετοιμάζεται να παντρευτεί. Κι όμως, μία νεαρή ασθενής της εξαφανίζεται και αυτό τη φέρνει ξανά στο σημείο μηδέν· σε ένα παιδικό τραύμα το οποίο μάλλον δεν ξεπέρασε ποτέ.

Πολλά χρόνια πριν, όταν η νεαρή ψυχολόγος ήταν ακόμα παιδί, τα ίχνη από έξι έφηβων κοριτσιών χάθηκαν στη μικρή πόλη της Λουιζιάνα,  όπου ζούσε. Το σοκ για την κοινότητα ήταν τεράστιο. Μόνο που για τη Χλόη θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο: πίσω από το έγκλημα βρισκόταν ο πατέρας της – ένας κατά συρροή δολοφόνος.

Η Χλόη Ντέιβις πάλευε σε όλη της τη ζωή με το παρελθόν. Και τώρα αυτό μοιάζει να επιστρέφει πιο τρομακτικό από ποτέ. Μήπως, όμως, απλά παραλογίζεται; Μήπως δεν υπάρχει κανένας παραλληλισμός και απλά εκείνη ανακαλύπτει φαντάσματα εκεί που δεν υπάρχουν; Μήπως, τελικά, τρέμει στη σκέψη ότι η εύθραυστη ευτυχία της μπορεί να χαθεί μία για πάντα;

«Η συγγραφέας εναλλάσσει επιδέξια την πρωτοπρόσωπη διήγηση της ηρωίδας στο παρόν με αναδρομές στην παιδική της ηλικία, κλιμακώνοντας την ένταση. Ατμοσφαιρική πρόζα και πληθώρα παραπλανητικών στοιχείων ενισχύουν την ένταση της ιστορίας» γράφει χαρακτηριστικά το Publishers Weekly για ένα θρίλερ που πατά μία στο παρόν και μία στο παρελθόν, παίζοντας πολλές φορές με τον αναγνώστη, όπως παίζει ο θύτης με το θύμα του.

Είναι φανερό, λοιπόν, πως η Stacy Willingham ήρθε εδώ για να μείνει.

Η έβδομη υπόθεση | Paul Halter

Locked Room Mystery, μανιακοί δολοφόνοι με όπλο ένα στιλέτο, μάσκες από την εποχή της πανούκλας, εγκλήματα κάτω από το ημίφως που φτιάχνουν οι λάμπες γκαζιού στον δρόμο. Λέξεις-κλειδιά, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους για δύο απλούς λόγους: αποτελούν κομμάτι από την ιστορία των εγκλημάτων παγκοσμίως αλλά και, αντίστοιχα, από την ιστορία της αστυνομική λογοτεχνίας.

Τι δουλειά λοιπόν έχουν όλες αυτές μαζί σε ένα βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε στα Ελληνικά; Η έβδομη υπόθεση του πολυβραβευμένου Γάλλου Paul Halter καταφέρνει με αριστοτεχνικό τρόπο να δημιουργήσει κάτι νέο χρησιμοποιώντας «παραδοσιακά υλικά». Άλλωστε, ο πολύπειρος συγγραφέας έχει ακονίσει την πένα του σε περισσότερα από 40 βιβλία, τα οποία ανήκουν -σχεδόν όλα- σε αυτό που λέμε «μυθιστορήματα κλειστού δωματίου», όπου ο αναγνώστης καλείται να γίνει μέρος της διαδικασίας προσπαθώντας (α) να εξιχνιάσει το έγκλημα αλλά και (β) να αποκαλύψει το πώς ακριβώς κατάφερε να ξεφύγει ο ένοχος. 

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Halter έχει βραβευτεί με το Prix de Cognac για το μυθιστόρημά του Η τέταρτη πόρτα (εκδ. Διόπτρα) και με το Prix du Roman d’Aventures, ένα από τα σημαντικότερα βραβεία της γαλλικής αστυνομικής λογοτεχνίας, για το αμετάφραστο ακόμη στα Ελληνικά  Le Brouillard Rouge.

Έτσι, στο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε παρακολουθούμε σε πρώτο πλάνο μία παράξενη σιλουέτα να κάνει την εμφάνισή της στους σκοτεινούς δρόμους του Λονδίνου. Η φιγούρα φορά μακρύ μέχρι τους αστραγάλους παλτό, τεράστιο καπέλο με φαρδύ γείσο και το πιο παράξενο από όλα: μία κάτασπρη, μυτερή μάσκα. Για όποιον γνωρίζει ιστορία το εύρημα είναι ανατριχιαστικό: πρόκειται για τη χαρακτηριστική φορεσιά των γιατρών που μάχονταν ενάντια στην πανούκλα τα χρόνια του Μεσαίωνα.

Μάλιστα, λίγη ώρα αργότερα άλλη μία παλιομοδίτικη φιγούρα (μαύρη κάπα, ημίψηλο καπέλο, μπαστούνι με ασημένια λαβή, βαλιτσάκι) θα κάνει την εμφάνισή της, για να εξετάσει ένα πτώμα γεμάτο φριχτές πληγές. Τι γυρεύουν όμως φιγούρες από τον Μεσαίωνα και τον 19ο αιώνα στο Λονδίνο του 1938;

Αυτό είναι κάτι που θα ανακαλύψει ο αναγνώστης καθώς διατρέχει τις σελίδες ενός ατμοσφαιρικού αστυνομικού μυθιστορήματος το οποίο αποτίει φανερά φόρο τιμής στην Agatha Christie. Το κάνει όμως με ένα «ιδιαίτερο, προσωπικό στιλ ικανό να συναγωνιστεί οποιονδήποτε χάρη στην πρωτότυπη πλοκή των έργων του και το ατμοσφαιρικό ύφος του» όπως, πολύ σωστά, σημειώνει ο συγγραφέας και ιδιαίτερα καλός γνώστης του είδους, John Pugmire, για τον Halter.

O κώδικας του θησαυρού | Janice Hallett

Υπάρχουν βιβλία που ξεχωρίζουν για τη λυρικότητά τους, για τη δράση τους, για τις λογοτεχνικές του τεχνικές, το σασπένς ή ακόμη και για το μέγεθός τους. Υπάρχουν όμως και άλλα, τα οποία αποτελούν μία πολύ πιο μικρή αλλά τρομερά ενδιαφέρουσα κατηγορία: τα βιβλία που ξεχωρίζουν για την ευφυΐα τους. Ένα τέτοιο είναι ξεκάθαρα και Ο κώδικας του θησαυρού της Janice Hallett.

Για τη Βρετανίδα συγγραφέα, αυτό είναι το μόλις δεύτερο βιβλίο της (σ.σ: το πρώτο είχε τίτλο The Appeal) αλλά είναι λογικό η παραγωγή της να μην είναι τόσο μεγάλη.

Άλλωστε, η Hallett ξεκίνησε πολύ πρόσφατα να ασχολείται επαγγελματικά με τη λογοτεχνία: πιο πριν υπήρξε βραβευμένη δημοσιογράφος, συντάκτρια κειμένων επικοινωνιακής πολιτικής (έχει γράψει λόγους για το Προεδρικό Συμβούλιο και το Υπουργείο Εσωτερικών μεταξύ άλλων), σεναριογράφος που έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ με την ταινία Χωρίς διαφυγή (όπου πρωταγωνιστεί ο Cillian Murphy), και ένας άνθρωπος που έχει ταξιδέψει από τη Γουατεμάλα μέχρι τη Μαδαγασκάρη και από τη Νότια Κορέα μέχρι τη Ζιμπάμπουε.

Παλιότερα θα έλεγαν ότι είναι μία homo universalis, τώρα λέμε ότι είναι ένας άνθρωπος με «πολλές» παραστάσεις.

Όλες αυτές οι εμπειρίες συνδυάζονται με έναν σχεδόν μαγικό τρόπο στο νέο της βιβλίο για να μας παρουσιάσουν: «’Εναν αυθεντικά πολύπλοκο γρίφο με πραγματικά στοιχεία για τη λύση του. Ένα απίστευτο μυστήριο που ζεσταίνει την καρδιά και δεν πρέπει να χάσετε» όπως λέει ο Observer, για να συμπληρώσει ο Guardian: «Ζαβολιάρικο και συγχρόνως εκπληκτικά συγκινητικό».

Το γράψαμε και πιο πριν: η Janice Hallett διακρίνεται για την ευφυΐα της γραφής της. Κάτι που φαίνεται ξεκάρθαρα στον τρόπο που έχει στήσει την ιστορία του Στίβεν Σμιθ. Εμείς τον γνωρίζουμε ως έναν κατάδικο που έχει εκτίσει μία ποινή 11 ετών και ο οποίος προσπαθεί να λύσει ένα μεγάλο μυστήριο, κάτι που τον απασχόλησε σε όλη του ζωή. Προσπαθεί, λοιπόν, βγάλει άκρη μέσα από τις 200 φωνητικά αρχεία ηχογραφημένα σε iPhone 4. Το πιο εντυπωσιακό; Γινόμαστε και εμείς κομμάτι αυτής της αποκρυπτογράφησης μέσα από ένα βιβλίο που μοιάζει με δύσκολο παζλ.

Ποιος όμως είναια αυτός ο περιβόητος γρίφος που πρέπει να λύσει ο κεντρικός χαρακτήρας και τι έχει συμβεί; Πριν από 40 χρόνια, ο ήρωάς μας βρήκε ένα παιδικό βιβλίο της Ίντιθ Τουάιφορντ. Ένα κείμενο διαφορετικό από τα άλλα – γεμάτο παράξενα σχήματα και περίεργες σημειώσεις.

Προσπάθησε, λοιπόν, να μοιραστεί την απορία του με την Μις Άλις, την καθηγήτριά του. Εκείνη ήταν σίγουρη ότι πίσω από το βιβλίο κρύβονται πολύ πιο ένοχα μυστικά, και ότι όλα τα βιβλία της συγγραφέως αποτελούν -επί της ουσίας- έναν μυστικό κώδικα. Τελικά, όμως, η μις Άλις εξαφανίστηκε και ο Στίβεν αδυνατεί να θυμηθεί τι είχε πραγματικά συμβεί. Μήπως ήταν τελικά δολοφονία;

Η αναζήτησή του θα τον φέρει δίπλα σε ανθρώπους από την παιδική του ηλικία και -καθώς περνούν οι σελίδες του βιβλίου- όλο και πιο κοντά στη λύση του μυστηρίου: ήταν άραγε η Ίντιθ Τουάιφορντ κάτι πολύ περισσότερο από απλά μία συγγραφέας παιδικών βιβλίων; Μήπως, λοιπόν, η Μις Άλις είχε δίκιο για τον κώδικα;

Το πιο σημαντικό όμως είναι άλλο για τον αναγνωστή: το γεγονός ότι γίνεται και ο ίδιος ενεργό μέλος μία πραγματικά φαντασμαγορικής αναζήτησης, η οποία κλέβει τις εντυπώσεις (και) με την ανθρωπιά της.

H Διλογία του Sebastian Fitzek

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: έχεις διαβάσει ποτέ ένα βιβλίο που ξεκινά από την τελευταία του σελίδα; Πρώτο, λοιπόν, σοκ για τον αναγνώστη – ένα, μάλιστα, από τα πολλά που πρόκειται να ακολουθήσουν. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα απλά δυνατό αστυνομικό: ο Sebastian Fitzek, ο Γερμανός συγγραφέας που έγινε παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο, στήνει μία εκρηκτική διλογία, η οποία καλό θα ήταν να μη διαβάστεί μετά τις 9 το βράδυ.

Έτσι, στην πρώτη συνέχεια της ιστορίας με τίτλο Ο συλλέκτης: Μάτια I παρακολουθούμε το πώς ένας ψυχοπαθής δολοφόνος σπέρνει τον τρόμο στο Βερολίνο. Σκοτώνει μητέρες, απαγάγει παιδιά, και όταν οι αρχές δεν τον προλαβαίνουν τα σκοτώνει και αυτά, αφού πρώτα αφαιρέσει το αριστερό τους μάτι για να συμπληρώσει τη μακάβρια συλλογή του.

Ως αναγνώστες παρακολουθούμε τη δράση σε μία συνταρακτική αντίστροφη μέτρηση: θα καταφέρει να σωθεί ο 9χρονος Τομπίας Τράουνσταϊν από την απάνθρωπη φυλακή στην οποία βρίσκεται φυλακισμένος; Θα μπορέσει ένας αστυνομικός με σκοτεινό παρελθόν να βρει τη λύση του αιματηρού γρίφου και, τελικά, τι ρόλο θα παίξει στην εξέλιξη της πλοκής η φυσικοθεραπεύτρια, που μπορεί να έχει χάσει την όρασή της καταφέρνει όμως να βλέπει όλα όσα κρύβονται στις σκιές με τον δικό της υπερβατικό τρόπο;

Αυτά για την πρώτη συνέχεια, διότι στο δεύτερο κομμάτι της διλογίας με τίτλο Ο κυνηγός: Μάτια II η δράση γίνεται ακόμα πιο καταιγιστική: εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν χειρούργο που βρίσκει ευχαρίστηση στο να αφαιρεί τα βλέφαρα των γυναικείων θυμάτων του, αφού πρώτα τα βιάσει. Το πρόβλημα όμως είναι αλλού: η αστυνομία δε βρίσκει πουθενά στοιχεία για να τον ενοχοποιήσει.

Έτσι, το μυστήριο συνεχίζεται και η απορία παραμένει: είναι, τελικά, η μυστηριώδης φυσικοθεραπεύτρια εκείνη που μπορεί να δώσει τη λύση σε αυτόν τον τερατώδη γρίφο; Ένα είναι σίγουρο, μόλις ο αναγνώστης συμπληρώσει το παζλ του πρώτου και του δεύτερο βιβλίου του Sebastian Fitzek χρειάζεται να πάρει μία πολύ γερή ανάσα. Διότι σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύει να καταρρεύσει από το μέγεθος της αποκάλυψης.

1979 | Val McDermid

Η λεπτή κόκκινη γραμμή που χωρίζει την ανία από την περιπέτεια χρειάζεται απλά ένα δυνατό ρεπορτάζ για να ξεπεραστεί. Πίσω στα τέλη των 70s, η Σκοτσέζα δημοσιογράφος Άλι Μπερνς έχει βαρεθεί μέχρι θανάτου τα «γυναικεία» θέματα που τις αναθέτουν οι αρχισυντάκτες της. Αναζητά, λοιπόν, έναν τρόπο για να ξεφύγει από την πνιγηρή ατμόσφαιρα της Daily Clarion, εκεί όπου κυριαρχεί η μυρωδιά από τα τσιγάρα και ο μανιασμένος θόρυβος από τις γραφομηχανές που κροταλίζουν. Θα τον βρει στο πρόσωπο του Ντάνι Σάλιβαν, ενός νεαρού και πολλά υποσχόμενου ερευνητικού δημοσιογράφου.

Έτσι, καθώς ξεσκεπάζουν μία υπόθεση διεθνούς φορολογικής απάτης θα βρεθούν μπροστά σε πολύ μεγαλύτερους κινδύνους. Μία ομάδα Σκοτσέζων υπερεθνικιστών σκοπεύει να προκαλέσει ένα πραγματικό χάος με σκοπό να αποσταθεροποιήσει την πολιτική κατάσταση στον βρετανικό Βορρά. Η χρονική στιγμή είναι κομβική: βρισκόμαστε μπροστά στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας το 1979.

Η υπόθεση της «νέας βασίλισσας του βρετανικού αστυνομικού μυθιστορήματος», όπως έχουν αποκαλέσει τη Val McDermid, είναι γεμάτη ανατροπές ακολουθώντας παράλληλα τον ιστό μίας πραγματικά σφιχτοδεμένης πλοκής. Εκείνο όμως που την κάνει να ξεχωρίζει από άλλα σπουδαία πολιτικά θρίλερ είναι η ατμοσφαιρική κατάδυση στο παρελθόν – σε εποχές που οι ρεπόρτερ κυνηγούσαν τα θέματά τους χωρίς social media και οι «πολιτικές ζυμώσεις» των πιο ακραίων πολιτικά στοιχείων γίνονταν σε σκοτεινά δωμάτια.

«Η McDermid έχει τη μαγική ικανότητα να βάζει τον αναγνώστη στην καρδιά της δράσης» έχει γράψει χαρακτηριστικά για αυτήν η Janet Napolitano στους Los Angeles Times. Τρόμος, διαφθορά και κεντρικοί χαρακτήρες που κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους ανά πάσα στιγμή. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίζει η κορυφαία εκπρόσωπος του tartan noir το 1979. Την ίδια όμως στιγμή το μυθιστόρημα δεν είναι καθόλου «χάρτινο», αφού οι ήρωες είναι ολοζώντανοι.

Είναι φανερό πως η McDermid νιώθει περήφανη για τη λογοτεχνική της καταγωγή. Κάτι, δηλαδή, που ισχύει και αντίστροφα: το tartan noir είναι τυχερό να έχει μία τόσο άξια εκπρόσωπο η οποία καταφέρνει, μέσα από τη γραφή της εδώ και 30 χρόνια, να κάνει το τοπικό οικουμενικό, συναρπάζοντας στην πορεία κοινό και κριτικούς. Άλλωστε, τα έχει γράψει καλύτερα από εμάς η Washington Post: «Λίγοι συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων είναι της κλάσης της Val McDermid».