50 χρόνια X-Men: Βάζουμε τις ταινίες σε σειρά

Κοιτώντας ψύχραιμα και με απόσταση: Δεν έχουν υπάρξει πολλές ταινίες στην ιστορία με ανάλογη επίδραση στην ποπ κουλτούρα όσο το πρώτο “X-Men” του Μπράιαν Σίνγκερ. Μιλάμε για ένα έργο το οποίο έδειξε στο σκεπτικό Χόλιγουντ πως υπάρχει κάτι βιώσιμο στο όλο υπερηρωικό πηγάδι, και το έκανε καταφέρνοντας να ισορροπήσει ιδανικά ανάμεσα στη χιουμοριστική προσέγγιση (πώς αλλιώς; μιλάμε για ανθρώπους που πετάνε, που ελέγχουν κεραυνούς, που βγάζουν νύχια από μέταλλο) και στον σοβαρό τόνο απέναντι σε αυτό που επιχειρεί να πει.

Το αποτέλεσμα είχε άμεσο αντίκτυπο και στις δύο βιομηχανίες. Τα κόμικς, ενισχυμένα και ενθαρρυμένα από αυτό το -σοβαρό, επιτέλους- Χολιγουντιανό σπρώξιμο, πέρασαν μια φάση αναδιοργάνωσης και με ένα γενικότερο rebranding τίτλων και ηρώων ανοίχτηκαν σε νέο κοινό (New X-Men του Γκραντ Μόρισον, Ultimate κόμικς για να πιάσουμε μόνο τη Marvel, δύο απευθείας συνέπειες), ενώ οι ταινίες… Ε, οι ταινίες ξέρεις. Τρέλα. Παράνοια. Μόνο υπερήρωες, όλη την ώρα.

Κάνουμε αυτή την εισαγωγή για να υπογραμμίσουμε για ποιο λόγο μια ταινία, δηλαδή μια ιστορία σε ένα άλλο μέσο, μπορεί παρόλαυτά να αποτελεί σημείο-σταθμό στην πορεία των χάρτινων ηρώων της Marvel που φέτος κλείνουν μισό αιώνα ζωής.

Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το επετειακό τεύχος “X-Men Gold”, το πιο πρόσφατο επετειακό event από τη Marvel για τον εορτασμό των 50 χρόνων X-Men, στο οποίο μερικοί από τους συγγραφείς-θρύλους της πορείας του τίτλου, γράφουν μια μικρή ιστορία με αφορμή τη συγκυρία. Και δίνει μια αφορμή σε εμάς να κάνουμε μια μικρή σειρά θεμάτων μέχρι το τέλος του εορταστικού αυτού έτους, για τους ήρωες που σημάδεψαν τα κόμικς- αλλά και το σινεμά.

Πριν αφοσιωθούμε στα κόμικς, παίρνουμε την αφορμή για να κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στις ταινίες, μιας που έτσι κι αλλιώς φέτος το καλοκαίρι θα δει την πολυαναμενόμενη κυκλοφορία της ταινίας “X-Men: Days of Future Past”.

Να, εξάλλου άλλος ένας τρόπο με τον οποίον τα κόμικς έχουν αυτή τη στιγμή κυριεύσει την λογική με την οποία λειτουργούν οι ταινίες: Την ώρα που μια βασική παράμετρος των υπερηρωικών κόμικς (το ενιαίο σύμπαν) έχει ήδη αρχίσει να γίνεται στόχος για όλα τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο, το “Days of the Future Past” σηματοδοτεί την έλευση μιας άλλης. Όταν στα υπερηρωικά κόμικς, χαρακτήρες υπάρχουν σε διαφορετικές εκδοχές σε διαφορετικά σύμπαντα ιστοριών, πολύ συχνά θα συμβεί ένα crossover και τα σύμπαντα θα ενωθούν ή θα πολεμήσουν ή θα συμμαχήσουν ή τελοσπάντων, θα έρθουν σε αλληλεπίδραση, με συχνό αποτέλεσμα το ένα να γράφεται πάνω στο άλλο. Οπότε αν μέχρι τώρα οι παρακάτω ταινίες έμοιαζαν να ανήκουν σε διαορετικές πραγματικότητες, το καλοκαίρι αυτό θα αλλάξει.

Ως τότε, ας κατατάξουμε τις 6 ως τώρα ταινίες μεταλλαγμένων από τη χειρότερη στην καλύτερη. Ευκαιρία και για επανάληψη, κοιτώντας τα καλά και τα κακά της καθεμίας, καθώς και τα κόμικς από τα οποία προήλθαν- αν έχεις όρεξη για μελέτη, τώρα που πλησιάζουν και τα Χριστούγεννα. (X-Mas. Χο… χο… χο. Συγγνώμη.)

6, X-Men: The Last Stand (2006)

Τι γίνεται: Η Τζην Γκρέι επιστρέφει από τους νεκρούς και αναποδογυρίζει κάτι αυτοκίνητα σε ένα εγκαταλειμμένο πάρκινγκ. Επίσης υπάρχει μια γιατρειά για το γονίδιο της μετάλλαξης.

Ποιο κόμικ ξεσηκώνει: Το “Gifted” του Τζος Γουήντον και το “Dark Phoenix Saga” του Κρις Κλέρμοντ.

Εξέλιξη: Από όσο μπορώ να θυμηθώ, το μόνο καλό πράγμα που έκανε αυτή η ταινία ήταν ότι έβαλε την Έλεν Πέιτζ και την Shadowcat στο φιλμικό σύμπαν. Το πιο επιδραστικό ήταν η σκηνή μετά τους τίτλους τέλους. Δεν είμαι σίγουρος αν το είχε κάνει κάποια υπερηρωική πριν από αυτήν, μάλλον όχι.

Τερατογένεση: Τα πάντα. Ο Μπράιαν Σίνγκερ άφησε τα μωρά του για να πάει να νταντέψει τον Σούπερμαν. Το “Superman Returns” ανήκω στην μειοψηφία που το λατρεύει, αλλά το αποτέλεσμα έτσι ήταν δύο ατελείς υπερηρωικές σάγκα αντί μίας ολοκληρωμένης. Ο Μπρετ Ράτνερ, με δημιουργική διάθεση υπαλλήλου σε drive-in φαστφουντάδικου, παίρνει το πιο συγκλονιστικό, επιδραστικό, υπερεπικό υπερηρωικό κόμικ στην ιστορία των υπερηρωικό κόμικς, και το διασκευάζει με το εύρος που θα είχε μια βιντεοταινία του 1988. Να, η πιο μεγαλειώδης και θεϊκών δυνάμεων τραγική οντότητα του σύμπαντος, περιτριγυρισμένη από κάτι πανκιά σε κάτι που μοιάζει με το σημερινό Ντιτρόιτ να τουμπάρει αμάξια. Μα λάμπουν τα μάτια της! Τρόμος! Τίποτα, ταινία-μαχαιριά.

Χιου Τζάκμαν: Εκεί, τίμιος, πιστός στρατιώτης.

Χαρακτήρας που κλέβει την παράσταση: Η Shadowcat στη σκηνή που την κυνηγάει μέσα από τοίχους ο Βίνι Τζόουνς.

5, X-Men Origins: Wolverine (2009)

Τι γίνεται: Εξερευνούμε την ιστορία προέλευσης του Γούλβεριν.

Ποιο κόμικ ξεσηκώνει: Το “Weapon X” του Μπάρι Γουίνδσορ-Σμιθ και το “Origin” του Πολ Τζένκινς.

Εξέλιξη: *προσπαθεί να σκεφτεί το παραμικρό καλό πράγμα από αυτή την ταινία* *συνειδητοποιεί πως δε θυμάται απολύτως τίποτα*

Τερατογένεση: Υποθέτω αυτό είναι χειρότερο από το “Last Stand” απλά εκείνο έτσουξε περισσότερο, ενώ γι’αυτό κανείς δε νοιάζεται. Ωστόσο υπάρχουν διάφορα πράγματα που ξεχωρίζουν προς τα κάτω. Υπάρχει ας πούμε το χειρότερο romantic lead που έχουμε δει ποτέ σε υπερηρωική ταινία (την θυμάσαι; σε προκαλώ), υπάρχει ο Τέιλορ “Τιμ Ρίγκινς” Κιτς στο ρόλο του Γκάμπιτ (ΚΑΜΙΑ λογική), υπάρχει ο Ράιαν Ρέινολντς ως Deadpool, έναν χαρακτήρα που δεν είχε δουλειά να είναι σε αυτή την ταινία και, α ναι, υπάρχει και ο will.i.am. Ποτέ μην εμπιστεύεσαι ταινία όπου ο 5ος πρωταγωνιστείς είναι ένας τύπος με δύο τελείες στη μέση του ονόματός του. Το πιστεύεις πως ο Ντέιβιντ Μπένιοφ έγραψε αυτή τη βλακεία ανάμεσα στην “25η Ώρα” και στο “Game of Thrones”;

Χιου Τζάκμαν: Ναι ο καημένος. Αυτό θα ήταν το νέο ξεκίνημα του franchise.

Χαρακτήρας που κλέβει την παράσταση: Ο Deadpool υποθέτω, θέλοντας και μη.

4, The Wolverine (2013)

Τι γίνεται: Ο Γούλβεριν ταξιδεύει στην Ιαπωνία όπου χάνει την ικανότητά του να αναγεννά τις πληγές του και αναγκάζεται να πολεμήσει για τη ζωή του με έναν ρομποτικό σαμουράι και μια τύπισσα που ήρθε από το τηλεοπτικό “V”.

Ποιο κόμικ ξεσηκώνει: Την κλασική μίνι σειρά “Wolverine” των Κρις Κλέρμοντ – Φρανκ Μίλερ.

Εξέλιξη: Είναι ωραίο που πήραμε μια αυθεντικά αυτοτελή περιπέτεια σε μια εποχή που πια όλα τα μπλοκμπάστερ μοιάζουν να γυρίζονται για να συνεχιστούν αργότερα. Η Ιαπωνία ταιριάζει στον Γούλβεριν και η Γιούκιο είναι αληθινά ενδιαφέρουσα sidekick. Η σκηνή μάχης πάνω στο τρένο είναι καλύτερη από όλα τα υπόλοιπα έργα των θέσεων 4-5-6, μαζί.

Τερατογένεση: Είναι απίστευτα βαρετό και άχρωμο. Ο Μάνγκολντ προσπαθεί να φτιάξει μια ‘ο Όζου σκηνοθετεί υπερήρωες’ ταινία και του αξίζει ένα μπράβο για τη διάθεση, αλλά απλά δε λειτουργεί τίποτα. Σε επίπεδο χαρακτήρα, η διαδρομή του Γούλβεριν δε βγάζει νόημα, ενώ σε επίπεδο τραγωδίας, αυτό που συμβαίνει με τη Μαρίκο είναι απλά ανούσιο. Κι όλα αυτά οδηγούν σε μια τρίτη πράξη που αναπαράγει κάθε άνευρο μηχανισμό του είδους και νομίζεις πως ήρθε από άλλη ταινία. Αυτό το φιλμ είναι η “Ηλέκτρα” των X-Men: Όχι το χειρότερο, αλλά σίγουρα εκείνο που βαριέσαι και μόνο στη σκέψη ότι παίζει να το ξαναδείς. Α, και χαλαρώστε λίγο τη φάση σας με το “The” του τίτλου.

Χιου Τζάκμαν: Είναι φανταστικός και το εννοώ. Η καλύτερή του εμφάνιση στο ρόλο μέχρι σήμερα.

Χαρακτήρας που κλέβει την παράσταση: Η Γιούκιο, αν και η ταινία δε την εκμεταλλεύεται πλήρως.

3, X-Men: First Class (2011)

Τι γίνεται: Το 1962, στη διάρκεια της κρίσης ΗΠΑ-Κούβας, ο Τσαρλς Εξέιβιερ κι ο Έρικ Λένσερ γνωρίζονται, γίνονται φίλοι κι ύστερα εχθροί, οι γνωστοί σε όλους μας Καθηγητής Χ και Magneto.

Ποιο κόμικ ξεσηκώνει: Η αρχική έμπνευση είναι το ομώνυμο νεανικό μεταλλαγμένο spin-off “First Class” αλλά εν τέλει η ταινία ακολούθησε μια δική της διαδρομή, ως κάτι-σαν-πρίκουελ του πρώτου “X-Men”.

Εξέλιξη: Το πρώτο μισό ειδικά της ταινίας είναι φανταστικό. Ο Μάικλ Φασμπέντερ είναι τρομερός Magneto-πριν-γίνει-Magneto, και τις ‘60s περιπέτειές του με τον άσπονδο φίλο του Τσαρλς θα τις έβλεπα με τεράστια ευχαρίστηση ως εβδομαδιαία σειρά. Αν αυτό το κομμάτι της ταινίας, μια τζεϊμςμποντικού τύπου κατασκοπική περιπέτεια υπερηρώων, κρατούσε για πάντα, εγώ θα το έβλεπα. Επίσης: Τζένιφερ Λόρενς! Η ταινία έχει ωραίο σκηνικό, ωραίους χαρακτήρες, ωραία αίσθηση, και επαναλανσάρει τους X-Men σε μια άλλη εποχή με τρόπο σχετικά θρασύ αν το καλοσκεφτείς. Φανταστική ως ιδέα, καλή ως εκτέλεση.

Τερατογένεση: Η τελευταία πράξη της ταινίας είναι τρομερά αμήχανη, καθώς βλέπουμε τους εναπομείναντες χαρακτήρες κυριολεκτικά να στέκονται ο ένας απέναντι στον άλλον και διαλέγουν στρατόπεδα. Πολλές υπερηρωικές ταινίες των ‘10s νιώθεις πως δεν τελειώνουν επειδή τηζάρουν ανελέητα κάποια συνέχεια, αλλά το εννοούμε όταν λέμε πως αυτή εδώ πραγματικά δεν τελειώνει.

Χιου Τζάκμαν: Σε ένα ξεκαρδιστικό cameo.

Χαρακτήρας που κλέβει την παράσταση: Ο Έρικ/Magneto του Μάικλ Φασμπέντερ είναι ο περίπου-καλός/περίπου-villain που θα ήθελες να παρακολουθείς σε ταινία μετά την ταινία μετά την ταινία.

2, X-Men (2000)

Τι γίνεται: Ο καλός είναι οι X-Men. Ο κακός είναι η αδερφότητα μεταλλαγμένων του Magneto. Ο άσχημος, είναι η ανθρωπότητα και η μηδενική ανεκτικότητά της στο διαφορετικό. Στόχος του Magneto, φυσικά, να πάρει τον πιο ενθουσιώδη εχθρό του και να τον κάνει έναν από αυτούς.

Ποιο κόμικ ξεσηκώνει: Διάφορα πράγματα εδώ κι εκεί. Εξάλλου το σενάρο δημιουργήθηκε με την αλάνθαστη μέθοδο της Φρανκενσταϊνογένεσης, ενώνοντας drafts και ιδέες από μισή ντουζίνα σεναριογράφους.

Εξέλιξη: Τα είπαμε στην αρχή. Σταθμός. Αλλά ανεξάρτητα από αυτό, κάνει πάρα πολλά πράγματα σωστά, κι αν την δεις σήμερα μμε φρέσκα μάτια, θα εκπλαγείς. Δεν είναι η ταινία που νομίζεις ή που θυμάσαι. Για την ακρίβεια δε μοιάζει καθόλου με τις ταινίες του είδους όπως αυτό έχει εξελιχθεί. Περισσότερο ensemble piece με 2-3 σοβαρές σκηνές δράσης, παρά αληθινή υπερηρωική περιπέτεια με την έννοια του ‘μισή ώρα βαρετό origin story – πάρα πολλή δράση – τεράστια απειλή – ΑΤΕΛΕΙΩΤΗ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗ ΓΙΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΛΕΠΤΑ’. Είναι πρακτικά μια indie coming of age ταινία πάνω στην προσπάθεια μιας παρέας outsiders να γίνουν αποδεκτοί από έναν κόσμο που τους απορρίπτει, απλά, ξέρεις, είναι μεταλλαγμένοι.

Τερατογένεση: “Ξέρεις τι συμβαίνει σε έναν βάτραχο–” ναι Χάλι Μπέρι, ξέρουμε τι συμβαίνει σε έναν βάτραχο όταν το αστείο το λέει μια ηθοποιός που δεν έχει ιδέα πώς να πει ένα αστείο.

Χιου Τζάκμαν: Άγνωστος ακόμα. Πού να ήξερε. (Ξέραμε.)

Χαρακτήρας που κλέβει την παράσταση: Η Rogue της Άννα Πάκουιν. Η σχέση της με τον Γούλβεριν οδηγεί και στηρίζει όλη την ταινία.

1, X2 (2003)

Τι γίνεται: Ο μανιακός στρατηγός Στράικερ στοχεύει τους μεταλλαγμένους δίχως εξαιρέσεις, αναγκάζοντας τους X-Men να συμμαχήσουν προσωρινά με την αδερφότητα των μεταλλαγμένων του Magneto.

Ποιο κόμικ ξεσηκώνει: Το “God Loves Man Kills” του Κρις ‘ναι, πάλι αυτός’ Κλέρμοντ.

Εξέλιξη: Νομίζω πως οι ταινίες X-Men δε μπορούν να γίνουν καλύτερες από αυτό. Έχει όλα τα ωραία στοιχεία του πρώτου φιλμ, αλλά έχει πιο ισχυρή αίσθηση κινδύνου και απόγνωσης (ο Μπράιαν Κοξ κάνει έναν απίστευτα δυνατό και πειστικό κακό, εκπροσωπώντας πια την ανθρωπότητα και όχι έναν μεταλλαγμένο με μεγαλομανιακά παραληρήματα), έχει καστ που είναι πιο σίγουρο τι κάνει, ήρωες που δικαιολογούν τον ensemble χαρακτήρα μέχρι τελευταίου εξ αυτών, και έχει και αληθινά δραματική κορύφωση. Βοηθάει που το κόμικ στο οποίο βασίστηκε είναι τρομερό, αλλά όπως θα διαπιστώναμε 3 χρόνια μετά, αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Μια λίγο-πολύ τέλεια διασκευή, μιας ιστορίας που γράφτηκε πριν δεκαετίες αλλά παραμένει σχετική, και με τη μορφή μιας απολαυστικής περιπέτειας που γερνάει πολύ-πολύ όμορφα.

Τερατογένεση: Όχι, τίποτα.

Χιου Τζάκμαν: Πλέον, πρόσωπο ενός franchise.

Χαρακτήρας που κλέβει την παράσταση: Η Μυστίκ της Ρεμπέκα Ρομέιν-Στάμος (τότε) ακροβατεί τέλεια τη λεπτή γραμμή villain-απολαυστικού αντιήρωα και παίρνει την τρίτη πράξη πάνω της. H Marvel ήταν τόσο σίγουρη για το γκελ που θα έκανε με τους θεατές/εν δυνάμει αναγνώστες, που μετά την ταινία ξεκίνησε μέχρι και δική της σόλο σειρά κόμικς, που κράτησε 2 χρόνια.

Η συνέχεια τον ερχόμενο Μάιο με το “X-Men: Days of Future Past”, το οποίο θα αποτελέσει ταυτόχρονο σίκουελ του “First Class” και του “Last Stand”, σηματοδοτώντας και την επιστροφή του Μπράιαν Σίνγκερ στη σκηνοθετική καρέκλα με την οποία συνδέθηκε τόσο πολύ. Να ένας καλός τρόπος να γιορταστούν τα 50 χρόνια X-Men και στη μεγάλη οθόνη. Όπως θα γραφτεί αναμφίβολα μέχρι την κυκλοφορία της ταινίας, ‘6 ταινίες και 13 χρόνια, οδηγούσαν εδώ’. Μόνο ενθουσιασμός γενικότερα.