7 ραδιοφωνικοί παραγωγοί σχολιάζουν το νέο άλμπουμ των Rolling Stones
Λεωνίδας Αντωνόπουλος, Τάκης Γιαννούτσος, Γιώργος Μουχταρίδης, Μανώλης Οικονόμου, Δημήτρης Παπασπυρόπουλος, Γιάννης Πετρίδης και Νίκος Πετρουλάκης μας μίλησαν για το πολυσυζητημένο Hackney Diamonds. Οι απόψεις διίστανται.
- 10 ΝΟΕ 2023
«Δεν πρόκειται για τους Stones στην πιο ευαίσθητη ή πολύπλοκη φάση τους, πράγματα, όλο αυτό είναι αναμφισβήτητα απλοϊκό σε σημείο να είναι σχεδόν χαζό, το rock ’n’ roll όμως δεν απαιτεί την ιδιοφυΐα. Ευδοκιμεί με την ενέργεια που τη νιώθεις σαν αστραπή μέσα σε ένα μπουκάλι, κάτι που είναι δύσκολο να αιχμαλωτιστεί με τον τρόπο που γίνονται συνήθως οι ηχογραφήσεις στα σύγχρονα, ψηφιακά στούντιο». Αυτή είναι η πιο υψηλόβαθμη κριτική (5 στα 5 αστέρια) που επιφύλαξε η εφημερίδα Telegraph στο νέο άλμπουμ των Rolling Stones.
«Το Hackney Diamonds υπονοεί ότι το βασικό συστατικό του rock ’n’ roll όπως το βλέπουν τώρα οι Stones είναι να πουλάει. Δεν έχουν τίποτα ουσιαστικό να πουν εδώ, ακόμη και μετά την απώλεια της άγκυρας της μπάντας, ούτε έχουν ανεξίτηλα riffs να παίξουν, ακόμη και μετά από δύο δεκαετίες που είχαν για να τα γράψουν. Όπως ακριβώς η εικόνα του τίτλου, το Hackney Diamonds κάθε άλλο παρά γεμάτο από σπάνια πετράδια είναι. Είναι αντιθέτως ένα χάλι που δημιουργήθηκε σε μια προσπάθεια να βγουν εύκολα λεφτά από κάποιους άλλους». Και έτσι καταλήγει το «θάψιμο» (4,5 στα 10) εκ μέρους του Pitchfork.
Η αλήθεια όσον αφορά το πρώτο στούντιο άλμπουμ των Rolling Stones μετά τον προπέρσινο θάνατο του Charlie Watts (η άγκυρα της μπάντας που λέγαμε) δεν βρίσκεται στη μέση, αν και για την ιστορία ο μ.ο. στο Metacritic μέχρι αυτή τη στιγμή είναι 78/100. Η αλήθεια βρίσκεται όπου θέλει ο καθένας που ακούει και επιχειρεί μια κριτική αποτίμηση με βάση τα προσωπικά του μέτρα και σταθμά. Αυτό ακριβώς δηλαδή που ζήτησα από μερικούς εκλεκτούς συναδέλφους ραδιοφωνικούς παραγωγούς με πολυετή εμπειρία στα αθηναϊκά FM.
Ανοιχτά μικρόφωνα για τους: Λεωνίδα Αντωνόπουλο (Kosmos 93.6), Τάκη Γιαννούτσο (Pepper 96.6), Γιώργο Μουχταρίδη (Voice 102.5), Μανώλη Οικονόμου (En Lefko 87.7), Δημήτρη Παπασπυρόπουλο (Best 92.6), Γιάννη Πετρίδη (Πρώτο Πρόγραμμα, Kosmos 93.6) και Νίκο Πετρουλάκη (Στο Κόκκινο 105.5).
Ο Λεωνίδας Αντωνόπουλος αναζήτησε και βρήκε τη συγκίνηση στο πιο κακοπαιγμένο τραγούδι του δίσκου
Ούτε οι στίχοι μ’ ενδιέφεραν, ούτε αν τα riffs του Keith Richards ακούγονταν θαμπά. Λίγο με ένοιαζε αν η φωνή του Mick Jagger ακουγόταν ζωηρή και καθαρή και ακόμη λιγότερο τα σόλο. Δεν με ένοιαζε τίποτα γιατί οι Stones δεν έχουν κάτι να αποδείξουν, ούτε σε μένα ούτε σε κανένα. Ένα μόνο με ένοιαζε…
Πρώτα όμως να κλείνουμε μία-μία τις εκκρεμότητες: Οι στίχοι των Stones δεν ήταν ποτέ υψηλή ποίηση, ήταν -όπως είναι και στο Hackney Diamonds– απολύτως λειτουργικοί για τη φωνή του Jagger, η οποία είτε με αγγελική παρέμβαση είτε με ΑΙ, δεν ξέρω, ακούγεται στην καλύτερή της φάση τα τελευταία 20 χρόνια, θαύμα! Το παίξιμο του Richards είναι αυτό που ξέρουμε τα τελευταία 40 χρόνια, δύσκολο να μας εκπλήξει με κάτι καινούριο, πόσο μάλλον με τα ασθμαίνοντα classic rock σόλο του (άλλωστε υπήρξε ο εφευρέτης αυτών).
Α, είναι και οι καλεσμένοι. Που σχεδόν δεν τους παίρνεις χαμπάρι –όταν στο επίκεντρο βρίσκονται οι Stones πώς να χωρέσει άλλος; Ακόμη και ο μπασίστας Paul McCartney περισσότερο θα διασκέδασε με την αναφορά του ονόματός του ως guest της «πολύ καλής μπάντας διασκευών μπλουζ», όπως τους αποκάλεσε προσφάτως, παρά με το “Bite My Head Off”. Διασώζεται, ομολογώ, η πιο παράταιρη συμμετοχή, η Lady Gaga, όχι επειδή ουρλιάζει το εξαιρετικό soulful gospel “Sweet Sounds of Heaven” σαν θηλυκός Jagger αλλά επειδή το κάνει άψογα, παίρνοντας άριστα στην Rolling Stones Θεωρία και Πράξη.
Ένα μόνο με ένοιαζε περισσότερο: Η συγκίνηση. Θα υπήρχε κάπου κρυμμένη; Ένα μικρό αλλά λαμπερό Hackney diamond; Την βρήκα στο πιο κακοπαιγμένο τραγούδι του δίσκου, ξαπλωμένη πάνω στα φάλτσα του Jagger και τα γρατζουνίσματα του Richards, που είμαι σίγουρος ότι έγιναν επίτηδες σ’ αυτό το τραγούδι που είναι μόνοι οι δυο τους, όπως τότε, 17 Οκτωβρίου του 1961, που συναντήθηκαν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Ντάρτφορντ.
Βρήκα τη συγκίνηση στο τραγούδι που κλείνει το (τελευταίο και οριστικό;) άλμπουμ των Stones, το τραγούδι που δικαιώνει πανηγυρικά τον McCartney, το τραγούδι που ποτέ ως τώρα δεν είχαν ηχογραφήσει, το τραγούδι που έδωσε το όνομα του στη μεγαλύτερη ροκ εν ρολ μπάντα που πέρασε από τα αυτιά και τα μάτια του πλανήτη, το blues του Muddy Waters, το “Rolling Stone Blues”.
Ο Λεωνίδας Αντωνόπουλος είναι διευθυντής του ραδιοσταθμού KOSMOS 93,6 (τον ακούτε από Δευτέρα ως Παρασκευή, 10:00-12:00) και του webradio της ΕΡΤ KosmosJazz.
Ο Τάκης Γιαννούτσος ακούει ξανά και ξανά το Hackney Diamonds πότε από κασέτα και πότε από βινύλιο
Τελικά τα συγκροτήματα τα φτιάχνουν οι παρέες, ή μήπως οι Rolling Stones είναι μπίζνα; Ή μήπως η αλήθεια είναι κάπου στη μέση, για να μην αρχίσουμε με τοξικότητα; Νέο album λοιπόν για τους Rolling Stones μετά από 18 χρόνια και χωρίς το 1/4 της παρέας, τον drummer Charlie Watts.
Δεν θα ήθελα να σταθώ στο αν έπρεπε να συνεχίσουν ή όχι χωρίς τον φίλο τους και γιατί οι Led Zeppelin διέκοψαν αμέσως μετά το θάνατο του John Bonham, ή οι Who συνέχισαν μετά τον θάνατο του Keith Moon (χάλια οι drummers στον rock ορίζοντα). Άλλωστε ποιος θα μας πει τι πρέπει και τι δεν πρέπει σ αυτή τη ζωή. Ας μιλήσουμε για το album λοιπόν.
Σε προσωπικό επίπεδο και χωρίς να ξέρω τον λόγο, κάθε φορά που ακούω για τους Rolling Stones, το μυαλό μου πάει καρφί στο “Time Waits For No One”. Το λατρεύω αυτό το τραγούδι και δυστυχώς για μένα μέσα στο Hackney Diamonds δεν υπάρχει ούτε αυτό, ούτε καν κάποιο που να του μοιάζει.
Η τύχη όμως ήταν με το μέρος μου γιατί την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου, ημέρα κυκλοφορίας του, εγώ ήμουν στο Λονδίνο και μάλιστα στην… πηγή της Rolling Stones μόδας. Στο RS No. 9 Carnaby, στην Carnaby str. Μία μπουτίκ όπου εκτός από την τεράστια γλώσσα του group, μπορείς να βρεις μικρότερα γλωσσάκια, συλλεκτικά βινύλια, CDs, ρούχα, πένες, ημερολόγια, γκατζετάκια και ό,τι περνάει απ’ το μυαλό ενός… τουρίστα. Ανάμεσα στα άλλα λοιπόν και αφού είχα προμηθευτεί το album, πέφτω πάνω σε μία κασέτα με ένα διαφορετικό εξώφυλλο. Ώπα… τι ναι πάλι αυτό;
“Ο KidSuper (artist, fashion designer, musician…)”, μου λέει ο συμπαθέστατος 40χρονος υπάλληλος, “σχεδίασε 100 συλλεκτικές κασέτες του Hackney Diamonds, για το Rolling Stones Store Carnaby. Ίδιο track list, ίδια παραγωγή, όλα ίδια, αλλά διαφορετικό εξώφυλλο”. Βγάζω πάλι κάρτα, πλησιάζω το POS, και “Do you want the receipt?”, η γνωστή ερώτηση των υπαλλήλων στα βρετανικά καταστήματα… Όχι μόνο την αγόρασα αλλά επέλεξα και να ρισκάρω να πρωτακούσω το album απ’ την κασέτα και όχι απ’ το βινύλιο. Και λέω να ρισκάρω γιατί δεν βάζεις μια συλλεκτική κασέτα σε ένα 90s κασετόφωνο Teac. Πιο πολλές πιθανότητες έχει να στη μασήσει παρά να την παίξει.
Η τύχη ήταν πάλι με το μέρος μου και η πρώτη πλευρά έφυγε… αμάσητη. Το ίδιο και η δεύτερη. Οπότε, η ακρόαση του Hackney Diamonds είχε διπλή συγκινησιακή φόρτιση. Δεν θα σταθώ στο album όπως καταλάβατε. Stones είναι αυτοί… Ακόμα και τον τηλεφωνικό κατάλογο να τραγουδήσουν, πάλι θα κλαις. Θα μείνω στη στιγμή, στη μέρα, στο όνειρο. Γιατί γυρνώντας πίσω στην Αθήνα και ακούγοντας ξανά και ξανά το Hackney Diamonds πότε απ’ την κασέτα και πότε απ’ το βινύλιο, φέρνω στο νου μου την ηλιόλουστη αυτή μέρα στην Carnaby Str, όπου μαζί με τη 16χρονη κόρη μου Άννα, ζήσαμε αυτή τη μοναδική εμπειρία.
Ο Τάκης Γιαννούτσος είναι ντράμερ των Yeah!. Τον ακούτε από Δευτέρα ως Παρασκευή (7-10πμ, μαζί με τον Θοδωρή Βαμβακάρη) στον Pepper 96.6.
Ο Γιώργος Μουχταρίδης πιστεύει ότι το “Sweet Sounds of Heaven” θα περιλαμβάνεται σε μελλοντικές best of συλλογές τους
Ίσως οι συνταγματάρχες του απριλιανού πραξικοπήματος και η ελληνική αστυνομία της εποχής εκείνης να έκαναν ένα τεράστιο δώρο στους Rolling Stones όταν διέκοψαν βίαια και διέλυσαν την πρώτη εμφάνιση τους στη χώρα μας λίγες μέρες πριν τη χούντα! Ίσως πάλι, όπως πολύ πρόσφατα δήλωσε ωμά ο Jagger, η εξουσία τους θεωρούσε πάντοτε πολύ πιο επικίνδυνους από ότι στην πραγματικότητα ήταν.
Η αλήθεια είναι όμως ότι η σχέση των Rolling Stones με το ελληνικό κοινό είναι μια από τις πιο ισχυρές, μακροχρόνιες και θερμές στην ιστορία της ροκ μουσικής. Η διακοπή της συναυλίας τους από την αστυνομία λίγες μέρες πριν από την έλευση της δικτατορίας έδωσε μια αίγλη στους Rolling Stones που τους ακολουθεί έκτοτε σε όλη τους την πορεία. Η σχέση του ελληνικού κοινού με τους Stones είναι από τις πιο μακρόχρονες και τις πιο θερμές στην ιστορία της ροκ μουσικής!
Η πρώτη φορά που αμφισβητήθηκε η ένταση και η ποιότητα αυτής της σχέσης ήταν το 1979 -στο απόγειο της κόντρας ροκάδων και καρεκλάδων-, τότε που οι Stones σύμφωνα με τους πιουρίστες ροκάδες ξεπουλήθηκαν στην disco, που όμως δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η φυσιολογική εξέλιξη της μουσικής των μαύρων. Μουσική που οι Rolling Stones λάτρευαν και ξεκίνησαν την καριέρα τους από αυτήν.
Αν μου έλεγε κάποιος τότε ότι μετά από 44 χρόνια θα συζητούσαμε και πάλι για έναν καινούργιο δίσκο τους θα του έλεγα αδύνατον για πολλούς λόγους! Κι όμως να που βρισκόμαστε τώρα Οκτώβριο του 2023 να συζητάμε για το Hackney Diamonds, το 24ο στούντιο άλμπουμ των Rolling Stones!
Η αρχική ιδέα πίσω από το Hackney Diamonds ήταν όλα τα τραγούδια να έχουνε κεντρικό θέμα την οργή. Σχεδόν αμέσως όμως η ιδέα εγκαταλείφθηκε αφού κάποιος εχέφρων θεώρησε ότι θα ήταν αστείο και… εξαντλητικό στην ηλικία τους να γκρινιάζουν και να κάνουν τους θυμωμένους και τους οργισμένους για 12 συνεχόμενα τραγούδια. Σαν να πρόκειται για δεκαεξάρηδες εφήβους στους δρόμους του Λονδίνου!
Η αλήθεια είναι ότι το άλμπουμ και τα τραγούδια βγάζουν μια ενέργεια που ξαφνιάζει και θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι η έφηβοι Stones. Κιθάρες τύμπανα και μπάσο βγάζουν μια ενέργεια μοναδική αλλά αυτό που ξαφνιάζει στην κυριολεξία και σε αφήνει άφωνο είναι η ερμηνεία του Mick Jagger. Η εκφραστική του πληρότητα ακόμα και σήμερα είναι πεντακάθαρη και ακριβής.
Τα διαμάντια των Rolling Stones δεν κρύβονται σε αυτό το άλμπουμ, τα διαμάντια τους βρίσκονται στο παρελθόν. Υπάρχουν όμως τρία τραγούδια που ξεχωρίζουν, με πρώτο το “Angry” που ανοίγει το άλμπουμ με την απίστευτη ενέργεια του και τη φρεσκάδα του, το τραγούδι που κλείνει το άλμπουμ, το περίφημο “Rolling Stone Blues” του Muddy Waters, που μοιάζει να είναι ο επίσημος αποχαιρετισμός και το φινάλε μιας αδιανόητης διαδρομής. Και φυσικά ίσως το καλύτερο κομμάτι του άλμπουμ το “Sweet Sounds of Heaven” με την Lady Gaga και τον Stevie Wonder που θα μπορούσε να μπει σε ένα μελλοντικό best of του συγκροτήματος.
Οι Rolling Stones 61 χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση εξακολουθούν να ηχούν σαν…Rolling Stones. Με τόση αντοχή και διάρκεια, είναι μοναδικοί. I know it’s only marketing, but I like it.
Ο Γιώργος Μουχταρίδης είναι διευθυντής του Voice 102.5 (τον ακούτε από Δευτέρα ως Παρασκευή, 10:00-12:00).
O Μανώλης Οικονόμου τους βρίσκει αγχωμένους
Στο “Drive In Saturday” ο Bowie περιγράφει με εύστοχο τρόπο σε ένα στίχο την έκσταση που προκαλεί ο Mick Jagger στους fans του και είναι ασφαλώς εκεί που τραγουδά “When people stared at Jagger’s eyes and scored, like the video films we saw”.
Well, guilty of that! Παρ’ ότι δεν θα χαρακτήριζα τον εαυτό μου ως “ροκά” (αφού κάθε μουσικό ιδίωμα έχει τις ηδονές, τις προεκτάσεις, τις δυνατότητες όσμωσης και γενικώς τη χάρη του), με αγγίζει αυτός ο στίχος, καθώς το impact των Rolling Stones στη ζωή μου είναι εντονότατο, παλαιό και διαχρονικό. Ο ήχος, τα τραγούδια τους, το imagery, η αύρα τους, η ιστορία τους, όλα εκπέμπουν ένα μαγνητισμό, συνθέτουν μια ταυτότητα που λίγοι έχουν μέσα σε όλο το φάσμα της μουσικής, και αυτό είναι ένα χάρισμα των αληθινών καλλιτεχνών.
Συμβαίνει όμως μερικές φορές όχι μόνο σε καλλιτέχνες, αλλά σε όλων των τύπων τους ανθρώπους με έντονη προσωπικότητα, να περάσουν μια φάση που τους «αφυδατώνει», τους στερεί τα συστατικά που αποτελούν τον πυρήνα τους. Η ανάγκη να συντηρήσουν τη διακριτή τους εικόνα οδηγεί ενίοτε σε αδύναμες λύσεις, και μία συνήθης επιλογή είναι η προσπάθεια αναπαραγωγής, υπενθύμισης των επιφανειακών χαρακτηριστικών. Είναι κάτι σαν αυτό το άχαρο feeling να βλέπεις κάποιον φίλο σου να υποκρίνεται σαν κακός ηθοποιός τον ίδιο του τον εαυτό.
Και το Hackney Diamonds, το καινούργιο album των Stones, μοιάζει σαν ένα echo μιας τέτοιας περίστασης, με μια ατμόσφαιρα βεβιασμένης ζωντάνιας χωρίς την ανάλογη ποιότητα σύνθεσης στα τραγούδια, εκτός βέβαια από το δόλωμα “Sweet Sounds Of Heaven” και το “Dreamy Skies”, μπαλάντες αμφότερα. Άλλη μία απώλεια σε αυτή την έκφανση άγχους ύπαρξης είναι ο ήχος του group, απογυμνωμένος από στοιχεία και αισθήσεις που έχουμε συναντήσει στην εκτεταμένη πορεία τους.
Τους έχουμε ακούσει και αγαπήσει και με πνευστά, και με funky basslines, και με περισσότερα keyboards, χωρίς να αμφισβητήσουμε τη ροκιά και την ταυτότητά τους, ήταν πάντα Rolling Stones. Και επειδή πάντα συνεχίζουμε να τους αγαπάμε, θα περιμένουμε να τους περάσει το άγχος…
Ο Μανώλης Οικονόμου περνάει τα βράδια του στον αέρα. Τον ακούτε από Δευτέρα ως Παρασκευή (1-3πμ) στον En Lefko 87.7.
Για τον Δημήτρη Παπασπυρόπουλο είναι το καλύτερο τους από την εποχή του Tattoo You
“I’m too young to die and too old to lose”
– Depending On You
Η μεγαλύτερη rock ‘n’ roll μπάντα του κόσμου επιστρέφει στο προσκήνιο για να κλείσει τα στόματα όσων τη χλευάζουν πολλά χρόνια τώρα και να αποδείξει ότι δεν κινδυνεύει να χάσει τον τίτλο της από κανέναν.
Οι περισσότεροι δεν περίμεναν μια τέτοια επιστροφή, αυτοί που τους ξέρουν καλά όμως δεν είχαν την παραμικρή αμφιβολία ότι κάποια στιγμή θα συνέβαινε ξανά. Ο θάνατος του Charlie (που συμμετέχει σε δύο τραγούδια του άλμπουμ) τους πεισμώνει. Προσκαλούν στο πάρτι τους, χωρίς την παραμικρή ανασφάλεια, μερικά από τα σπουδαιότερα ονόματα της μουσικής.
Κανείς όμως δεν μπορεί να επισκιάσει την οργιώδη ενέργεια αυτών των τριών υπερήλικων τύπων, ούτε καν ο νέος παραγωγός (Andrew Watt) με τα πολλά βραβεία. Από τα υγρά υπόγεια blues μπαρ του νότου τα τραγούδια τους μας μεταφέρουν στη σκηνή των μεγαλύτερων σταδίων του κόσμου, γράφουν τραγούδια αντίστοιχα των “Tumbling Dice”, “Start Me Up”, “Memory Motel” και “Beast of Burden”, διασκευάζουν Muddy Waters, στον οποίο οφείλουν το όνομά τους και φαίνεται να το διασκεδάζουν περισσότερο από κάθε άλλη φορά.
Το Hackney Diamonds είναι το καλύτερο άλμπουμ τους από το Tattoo You (1981). Το εξώφυλλο πολύ κακό για μία ακόμα φορά, αλλά ποιος νοιάζεται; Το Hackney Diamonds, αν και το απευχόμαστε, μπορεί να αποτελεί την ιδανική αυλαία τέλους της μεγαλύτερης και μακροβιότερης rock ‘n’ roll παράστασης όλων των εποχών.
“Let the music play loud
Let it burst through the clouds
And we all feel the heat of the sun
Let us sing, let us shout / Let us all stand up proud
Let the old still believe that they’re young
Sweet, sweet sound / Heaven fallin’ down
To this earth”
– Sweet Sounds of Heaven
Ο Δημήτρης Παπασπυρόπουλος είναι ο Last Chance. Τον ακούτε από Δευτέρα ως Παρασκευή (4-6μμ) στον Best 92.6.
Ο Γιάννης Πετρίδης βγάζει το καπέλο στον Mick Jagger
Γενικά δεν είμαι υπέρ των άλμπουμ γερασμένων συγκροτημάτων, αλλά θεωρώ ότι οι Stones έκαναν μια υπέρβαση με το Hackney Diamonds σε αυτή την ηλικία. Μου άρεσε. Είχα αρκετό καιρό να ακούσω δυναμικό ήχο από τους Stones. Παίζει μεγάλο ρόλο και ο παραγωγός του άλμπουμ. Ο Andrew Watt είναι γεννημένος το 1990 και ήδη πολύ επιτυχημένος. Όσο να ‘ναι, τους δίνει μια άλλη ώθηση, πιο «σημερινή». Πρόσεξε όμως: όταν λέω ότι μου άρεσε, δεν εννοώ σε καμία περίπτωση ότι τρελάθηκα. Θεωρώ όμως ότι είναι ένα από τα καλά άλμπουμ της χρονιάς. Αυτό μου αρκεί. Δηλαδή τι άλλο να περιμένεις από τους Stones σήμερα; Να σου αλλάξουν τη ζωή;
Δεν μπορώ πάντως να συμμεριστώ όσους λένε ότι είναι ό,τι καλύτερο έχουν κάνει από την εποχή του Tattoo You. Έχουν υπάρξει και άλλες καλές δουλειές τους στις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Όμως όσον αφορά τα τελευταία 20-25 χρόνια, ναι, ίσως να είναι το καλύτερο άλμπουμ που έχουν βγάλει.
Σήμερα αν μου ζητούσαν να επιλέξω ένα Top 10 της δισκογραφίας των Rolling Stones, αυτό το άλμπουμ δεν θα το έβαζα μέσα. Επιφυλάσσομαι όμως για το μέλλον. Ίσως μετά από πάρα πολλές ακροάσεις, όπως δηλαδή κάναμε με τα άλμπουμ παλιότερα, κάτι που ούτως ή άλλως είναι δύσκολο να γίνει στην εποχή μας.
Για την ιστορία τα τρία πιο αγαπημένα μου άλμπουμ των Stones είναι το Exile on Main St., το Beggars Banquet και το Sticky Fingers. Με το Exile να βρίσκεται σταθερά στην κορυφή.
Μου λες όμως πώς γίνεται ο Mick Jagger να έχει τέτοια φωνή σήμερα, στην ηλικία που είναι; Πώς να μην του βγάλω το καπέλο;
Ο Γιάννης Πετρίδης είναι ζωντανός θρύλος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Τον ακούτε από Δευτέρα ως Παρασκευή (Από τις 4 στις 5) στο Πρώτο Πρόγραμμα και κάθε Κυριακή (16:00-18:00) στο Kosmos 93.6.
Για τον Νίκο Πετρουλάκη είναι αδύναμο από πλευράς τραγουδιών
Η κύρια εντύπωση μετά και τη δέκατη σερί ακρόαση παραμένει ίδια με την αρχική: Θεωρώ ότι το άλμπουμ είναι αδύναμο από πλευράς τραγουδιών. Όσον αφορά την παραγωγή, είναι εντυπωσιακή. Δεν θα έλεγα ωραία, σίγουρα όμως εντυπωσιακή. Δηλαδή παίζει πολύ δυνατά στο στερεοφωνικό, φαίνεται ότι είναι φτιαγμένο για να φαίνεται ο όγκος του, είναι πολύ προσεγμένο ως προς αυτό. Είναι, βλέπεις, ο παραγωγός αυτής της λογικής. Ο Andrew Watt έχει ένα βιογραφικό ποικιλόμορφο, από τη Dua Lipa μέχρι τον Elton John και από τον Iggy Pop και τον Morrissey μέχρι τη Selena Gomez. Τα πάντα σφάζει, τα πάντα μαχαιρώνει δηλαδή αυτός ο νέος παραγωγός.
Πιστεύω ότι αυτός έχει αλλάξει αρκετά τον ήχο των Rolling Stones. Με αποτέλεσμα σε ένα κομμάτι ειδικά -εκτός πια κι αν δεν φταίει αυτός και είναι συνολικό λάθος- να μην ακούγεται καθόλου ο Elton John. Δηλαδή υπάρχει στα credits του “Get Close” και το πιάνο του δεν ακούγεται πουθενά!
Αξιοσημείωτο είναι ότι το Hackney Diamonds είναι το πρώτο μετά το Voodoo Lounge που δεν είναι διπλό. Αισθάνομαι όμως ότι τα κομμάτια είναι άνισα μεταξύ τους. Δεν ξέρω αν είναι γραμμένα σε άλλες περιόδους ή αν φταίει το ότι ηχογράφησαν τόσο γρήγορα, όπως είπαν οι ίδιοι δηλαδή, ότι ένα πρωί έπιασε ο Jagger τον Richards και του είπε πάμε όπως είμαστε να γράψουμε. Υπάρχει και η φήμη ότι αρχικά ξεκίνησαν να δουλεύουν με τον γνώριμο παραγωγό τους, τον Don Was, αλλά δεν πήγε καλά και λέγεται ότι ο McCartney τους σύστησε τον Andrew Watt.
Ακριβώς επειδή διάβασα τις κριτικές που χαρακτηρίζουν το άλμπουμ ως το καλύτερο τους από την εποχή του Tattoo You, κάθισα και άκουσα ξανά το A Bigger Bang. Μπορώ να πω ότι το θεωρώ καλύτερο από το Hackney Diamonds. Όχι ότι το τωρινό είναι για πέταμα. Μου αρέσει, ας πούμε, πολύ το “Dreamy Skies”, αυτή η country μπαλάντα που αναφέρει τον Hank Williams, ενώ θεωρώ ότι το καλύτερο κομμάτι του δίσκου είναι το “Tell Me Straight”, αυτό που τραγουδά ο Keith Richards.
Είναι και η παραγωγή διαφορετική σε αυτό – φαντάζομαι ότι θα είναι πολύ δύσκολο να πείσεις τον Keith να κάνει κάτι που δε θέλει. Μου αρέσει επίσης το “Rolling Stone Blues”, μου θύμισε πολύ τη λογική του “Cocksucker Blues”, κάποιοι λένε ότι είναι απομεινάρι από το Blue & Lonesome (σ.σ. το εν έτει 2016 άλμπουμ των Stones που περιείχε αποκλειστικά διασκευές σε παλιά blues τραγούδια).
Πρέπει επίσης να πω ότι δεν μου αρέσει ο σημερινός ντράμερ. Είναι πολύ αλλιώτικος ο Steve Jordan από τον Charlie Watts, βαράει δυνατά, έχει άλλη προσέγγιση στα τραγούδια. Είναι άλλο ένα στοιχείο που καθιστά διαφορετικό πια τον ήχο των Stones. Ακόμη και το παίξιμο του Keith είναι διαφορετικό, προφανώς λόγω της αρθρίτιδας που έχει.
Είμαι,λοιπόν, μπερδεμένος με αυτόν τον δίσκο, με ξενίζει. Μετά σκέφτομαι όμως ότι και όταν είχαν βγάλει το Some Girls το 1978, πολλοί το έθαβαν -είχαν βέβαια να το συγκρίνουν με άλμπουμ σαν το Sticky Fingers και το Beggars Banquet που ήταν πρόσφατα- και σήμερα στέκεται.
Το σίγουρο είναι -και ίσως αυτό να μη μου επιτρέπει να το ευχαριστηθώ τόσο πολύ- ότι το Hackney Diamonds είναι φτιαγμένο για νεαρά αυτιά. Ή για να ακούγεται πολύ δυνατά στα αυτοκίνητα και δη στα αμερικανικά, μιας και είναι Αμερικανός ο παραγωγός οπότε φαντάζομαι ότι και λόγω της ηλικίας του δεν θα μπορεί εύκολα να σκεφτεί πώς ακούνε μουσική οι Γάλλοι ή οι Βρετανοί – διαφορετικά, κακά τα ψέματα.
Είμαι λοιπόν μπερδεμένος. Αλλά το πρόσημο είναι θετικό, δεν θα μπορούσε να μην είναι θετικό. Α, και κάτι τελευταίο: το “Angry” δεν μου άρεσε καθόλου, θεωρώ ότι είναι το χειρότερο τραγούδι των Stones ίσως και από καταβολής συγκροτήματος.
Ο Νίκος Πετρουλάκης είναι συγγραφέας του βιβλίου PLAY BACK – 33 & 1/3 χρόνια κείμενα (εκδ. Πυξίδα). Τον ακούτε κάθε Σαββατοκύριακο (20:00-21:00) στο Κόκκινο 105.5.
