Αν βρεθείς στην Άνδρο, μην χάσεις την έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Ρόρρη

Στην Άνδρο, το νησί των ναυτικών, όπως είναι επίσης ξακουστή, συναντά κανείς και ένα από τα πιο όμορφα και φημισμένα μουσεία της χώρας. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή βρίσκεται στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού της πλακόστρωτης, αρχοντικής Χώρας. Χτισμένο πάνω στο κύμα, έχει απρόσκοπτη θέα στο Αιγαίο, βλέπει στη γραφική παραλία του Νειμποριού, στον Ναυτικό Όμιλο Άνδρου και στο παρεκκλήσι της Αγίας Θαλασσινής. 

Εγκαινιάστηκε το 1979 και τον Ιούλιο του 1986, παραδόθηκε η νέα πτέρυγα του Μουσείου. Μέχρι σήμερα έχουν φιλοξενηθεί διεθνείς εκθέσεις όπως: Picasso, Kypka, Matisse, Kandinsky, Balthus, Henri Cartier-Bresson, Paul Klee, καθώς και Ελλήνων καλλιτεχνών: Μπουζιάνη, Γαλάνη και σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη εκθέσεις: Κ. Ν. Καραγάτση, Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Δ. Μυταρά, Α. Φασιανού, Γ. Γαΐτη.

Το φετινό καλοκαίρι, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ανοίγει τις πύλες του σε έναν διακεκριμένο Έλληνα ζωγράφο, από τους σπουδαιότερους εικαστικούς δημιουργούς της γενιάς του, τον Γιώργο Ρόρρη. Θα παρουσιάσει την αναδρομική έκθεση «Η ευγένεια του απέριττου», από τον Ιούλιο μέχρι και τον Οκτώβριο. 

Η ιστορία μίας μακρόχρονης φιλίας

Ο Γιώργος Ρόρρης

Μια μακροχρόνια και συγκινητική ιστορία συνδέει τον Γιώργο Ρόρρη με το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή εδώ και πάνω από 35 χρόνια. Ο Βασίλης Γουλανδρής, με τη συμβολή του Παναγιώτη Τέτση και του Δημήτρη Παπαστάμου, διέκρινε ήδη από το 1986, ενώ ο Ρόρρης ήταν μόλις 23 ετών, το ταλέντο του νεαρού ζωγράφου. Του έδωσε την ευκαιρία να εκθέσει για πρώτη φορά, εκείνη τη χρονιά, στη Νέα Πτέρυγα του μουσείου της Άνδρου. Υπήρξε από τους πρώτους συλλέκτες έργων του, αγοράζοντας εμβληματικές δημιουργίες όπως ο Καισαρίων και η Μεγάλη σπουδή στο κόκκινο του καδμίου. Τον ενθάρρυνε επίσης να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι, δίνοντάς του την ευκαιρία να υλοποιήσει τον διακαή πόθο του χάρη σε μια υποτροφία-θεσμό που μόλις είχε καθιερώσει το ομώνυμο Ίδρυμα.

Ο βαθύς δεσμός που συνέδεε τον Ρόρρη με το ζεύγος Γουλανδρή συνεχίστηκε και μετά τον θάνατο του Βασίλη, το 1994, και της Ελίζας, το 2000. Το 2017 πλησιάζοντας ο καιρός να ανοίξει το μουσείο της Αθήνας, ανατέθηκε, όπως ήταν επόμενο, στον Ρόρρη η μεγάλη ευθύνη να φιλοτεχνήσει μία προσωπογραφία του ζεύγους. Επτά μήνες χρειάστηκαν για την ολοκλήρωση αυτής της συναρπαστικής πρόκλησης. Χάρη στην οξυδέρκεια του βλέμματός του, η προσωπογραφία αυτή (η κεντρική φωτογραφία του κειμένου) δεν αποτέλεσε μόνο απότιση φόρου τιμής στους δύο ανθρώπους που επί τόσα χρόνια θεωρούσε Μαικήνες του. Εξελίχθηκε σε μια σύνθεση των επιρροών του από όλους τους δασκάλους που τον ενέπνευσαν στη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας.

Πορτραίτο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 2017-2018, Λάδι σε καμβά 262 X 273 εκ. Συλλογή Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Το μεγάλο αφιέρωμα στον Ρόρρη που θα δούμε στην Άνδρο

Για να τιμήσει την προσφορά του Ρόρρη, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή θέλησε να οργανώσει ένα μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του ζωγράφου. Συλλέκτες και πολιτιστικοί οργανισμοί αποδέχτηκαν την πρόσκληση του Ιδρύματος, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν τα πιο σημαντικά έργα του δημιουργού, από τα πρώτα του βήματα έως σήμερα.

Γυναίκα ξαπλωμένη στο χώμα, 2018. Λάδι σε καμβά 60 X 65,5 εκ. Συλλογή Μπάμπη Ηλιόπουλου

Έτσι, δημιουργήθηκε η έκθεση με τίτλο «Γιώργος Ρόρρης – Η ευγένεια του απέριττου», που ακολουθεί μια αναδρομική προσέγγιση του έργου του. Περιλαμβάνοντας σχεδόν 60 πίνακες και σχέδια, επιχειρεί να ανιχνεύσει την καλλιτεχνική του εξέλιξη μέσα από τρεις ενότητες. Οι διαχωρισμοί μεταξύ αυτών των ενοτήτων δεν θα είναι ευδιάκριτοι. Ο θεατής θα περιφέρεται ανάμεσα στα έργα προσπαθώντας να εντοπίσει ομοιότητες με γνωστά του πρόσωπα με τον αυθορμητισμό και την άνεση ενός παιδιού.

Γιώργος Ρόρρης (1963-), Γιαπί κάτω από το φως του ήλιου,
Construction Site in the Sunlight, 1996, Λάδι σε καμβά / Oil on canvas
125 X 205 εκ. Συλλογή Πινακοθήκης Κουβουτσάκη / Kouvoutsakis Art Institute Collection

1. Η πρώτη ενότητα αναλύει τη σχέση του ζωγράφου με το ατελιέ του, τον χώρο που του χρησιμεύει ως εργαστήριο, διέξοδο και καβούκι. Πρόκειται για θεμελιώδες στοιχείο της δημιουργικής πορείας του, που τον βοήθησε να διαμορφώσει τη σχέση του με τον εξωτερικό κόσμο, τα μοντέλα του, τις καλλιτεχνικές αναφορές του και, κυρίως, τον ίδιο τον εαυτό του.
2. Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στις επιδράσεις που δέχτηκε από τους δασκάλους του και στον διάλογο που άνοιξε μαζί τους μέσω της ζωγραφικής του. Όταν κατονομάζει τους καθηγητές του, εκφράζεται με ευγνωμοσύνη γι’ αυτούς. Είναι σαν να τοποθετεί τον εαυτό του ανάμεσα στους επιγόνους τους, πεπεισμένος ότι ο καθένας μας είναι το άθροισμα των επιρροών του.
3. Η τρίτη ενότητα είναι αφιερωμένη στην αδιάκοπη εξερεύνηση του σώματος, φτιαγμένου «από σάρκα και οστά». Μέσω των παραλλάξεων στις οποίες το υποβάλλει, το σώμα αναδεικνύεται στο πιο συγκινητικό σύμβολο της ανθρώπινης ιδιότητάς μας, της θνητότητάς μας. Και η ζωγραφική του Ρόρρη έχει την ικανότητα, με τίμημα μια δουλειά που δεν δέχεται ούτε συγκατάβαση ούτε ανοχή, να αποδίδει αυτή τη σπίθα αθανασίας.

Πορτραίτο του Τάκη Πιτσελά με πορτοκαλί γραβάτα, 2005. Λάδι σε καμβά 210 X 190 εκ. Ιδιωτική συλλογή

Η συμβολή του Γιώργου Ρόρρη στην ετοιμασία της έκθεσης υπήρξε καθοριστική. Η βοήθειά του στην επιλογή των έργων, οι κατευθύνσεις του σχετικά με τη σκηνογραφία και το στήσιμο των πινάκων, οι συνεντεύξεις που παραχώρησε για τη σύνταξη του «Χρονολόγιου» της συνοδευτικής έκδοσης δίνουν την ευκαιρία στον θεατή να καταδυθεί ακόμη πιο απολαυστικά στη δουλειά του.

Τη σκηνογραφία της έκθεσης επιμελήθηκαν ο Ανδρέας Γεωργιάδης και η Παρασκευή Γερολυμάτου από τη Μικρή Άρκτο. Η έκθεση συνοδεύεται από τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά), που ετοίμασε η επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Κουτσομάλλη-Μορώ. Όπως η ίδια σημειώνει, μεταξύ άλλων στο σχετικό της σημείωμα: «Ο Ρόρρης δεν είναι μοναχικός ζωγράφος, κι ούτε έχει μόνο τους δασκάλους του να του κρατάνε συντροφιά. Ανήκει στους καλλιτέχνες που δεν μπορούν να δημιουργήσουν χωρίς μοντέλο,χωρίς να έχουν μπροστά τους, επί ώρες, ημέρες, εβδομάδες, ακόμη και μήνες, το ίδιο πρόσωπο στην ίδια πάντα πόζα. Προσπάθησε βέβαια πολύ να λειτουργήσει χωρίς μοντέλο, ζωγραφίζοντας νεκρές φύσεις, εσωτερικά, αστικά τοπία ή την ύπαιθρο. Αλλά ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, αναγκάστηκε να παραδεχτεί, αργά ή γρήγορα, πως στο κέντρο της σύνθεσης παρέμενε ο άνθρωπος».

Αυτοπροσωπογραφία, 2020-2021. Λάδι σε καμβά 164 x 164 cm. Ιδιωτική συλλογή

Info

4 Ιουλίου-3 Οκτωβρίου 2021. Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 11.00-15.00 και 18.00-21.00, Δευτέρα 11.00-15.00, Δευτέρα απόγευμα – Τρίτη κλειστά, τηλ. 22820 22444.

Εδώ θα βρεις όλες τις απαραίτητες οδηγίες και πληροφορίες για την πρόσβασή σου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή.