Πριν 20 χρόνια, το ‘…Baby One More Time’ άλλαξε για πάντα την ποπ
- 23 ΟΚΤ 2018
Σαν σήμερα πριν 20 χρόνια, μια έφηβη με καθολικού schoolgirl αμφίεση τραγούδησε και χόρεψε στο διάδρομο του σχολείου πόσο της λείπει το baby (μπέιμπεεε) της και από τότε όλα άλλαξαν.
Η καριέρα της Britney Spears που εξελίχθηκε στην πιο εμβληματική φιγούρα της σύγχρονης ποπ μουσικής, η καριέρα του Max Martin που έγινε ο πιο πετυχημένος μουσικός παραγωγός του τελευταίου μισού αιώνα, η εικόνα της μοντέρνας ποπ σταρ, η σουηδοκρατούμενη μελωδικότητα του ποπ ήχου του 21ου αιώνα– το ‘…Baby One More Time’ είναι ένα από τα πιο ’90s πράγματα που έχουν συμβεί ποτέ, αλλά ταυτόχρονα καθόρισε τον ήχο και την εικόνα της ποπ για τις δεκαετίες που ακολούθησαν.
Τρεις συντάκτες θυμούνται, χορεύουν, τραγουδούν.
***
Αυτό που πέτυχε η Jive Records με τη Britney Spears, στο χωριό μου το λέμε lightning in a bottle. Το ‘… Baby One More Time’ είναι μια ιδιοφυής ποπ δημιουργία που έχει αντέξει στον χρόνο, όχι μόνο όπως όλα τα mega hit που επιβιώνουν από όλες τις δεκαετίες, αλλά σε πολύ μεγάλο μέρος και ως ήχος. Η Britney δεν κάνει πολλές πια από τις χαρακτηριστικές της καταλήξεις, αλλά οι γραμμές του τραγουδιού είναι αναλλοίωτες. Δομικά και μελωδικά είναι ένας χαμαιλέοντας δια χειρός του θρυλικού Max Martin και της κάπως απίστευτης μαεστρίας του. Όταν το έγραψε δεν ήταν ο σούπερ σταρ συνθέτης που θα αναζητούσαν όλες οι δισκογραφικές του πλανήτη, αλλά το ‘Baby’ ήταν τελικά η πιο κατάλληλη – η μόνη ίσως – εισαγωγή που θα μπορούσαμε να έχουμε στη φόρμουλά του. Στα επαναλαμβανόμενα μοτίβα του, στο πάναπλο beat που ενισχύεται με μικροεκρήξεις στο background, στο κρεσέντο που παίρνει φόρα από το πιάνο και εκμεταλλεύεται τις πιο πλούσιες, χαμηλές της Britney. Το κομμάτι μπορεί να χωρέσει σε πολλά είδη και γι’ αυτό έχει γεννήσει και τόσο πολλές, τόσο καλές διασκευές. Μιλάμε για έναν σταθμό στη μουσική που, σε συνδυασμό με το star power της Britney, κόλλησε απόλυτα στο πνεύμα των καιρών και σχημάτισε τον ήχο της ποπ για μια δεκαετία.
Και πραγματικά παιδιά, η Britney. H BRITNEY.
Ο σαρωτικός της αντίκτυπος διαπέρασε την υδρόγειο, τον ένιωσαν όλοι. Αν όμως δεν ήσουν κορίτσι σε προεφηβεία/εφηβεία το 1998, δεν μπορείς να καταλάβεις ακριβώς τι σήμαινε η άφιξή της. Το ανυπόμονο πόδι της στο θρανίο, το τικ-τικ του μολυβιού στο βιβλίο, το χαμόγελό της όταν χτυπάει το κουδούνι – μόνο με το Bat signal στον ουρανό της Gotham μπορώ να τα παρομοιάσω. Ήταν τόσο ενοποιητική η λατρεία στην αίρεση της Britney που δεν είχε σημασία σε ποια γωνιά του προαυλίου θα καθόσουν και με ποιους έκανες περισσότερη παρέα. Έβλεπες κάποια να μιμείται τις κινήσεις της; Χωνόσουν. Ήθελες να έχεις κοτσιδάκια, ήθελες να πάρεις πλισέ φούστα, ήθελες να φοράς τις φόρμες της – τα πιο μεγαλίστικα ρούχα που δεν σε άφηνε η μαμά να βάλεις δεν σου φαίνονταν πια τόσο κουλ. Βλέπαμε την εκκόλαψη ενός μύθου και δεν το ξέραμε.
Την αεροκλωτσιά που ακολουθεί την κάνεις ήδη στο μυαλό σου. -Ιωσηφίνα Γριβέα
***
Έμαθα την Britney ακριβώς με τον τρόπο που έπρεπε να τη μάθω, από το Dinsey Club του Λυκούργου και της Καρολίνας. Εκτός από παιχνίδια και κινούμενα, το Disney Club είχε και εβδομαδιαίο τσαρτ. Δεν θυμάμαι αν ψηφίζαμε με κάποιο τρόπο, θυμάμαι ότι για τουλάχιστον ένα χρόνο, στο Νο1 ήταν η Britney Spears.
Με το ‘…Baby One More Time’ πέρασα τουλάχιστον 2 φάσεις τρελού κολλήματος. Μία εννοείται όταν είχε βγει, στην οποία όντας οκτώ ετών εκτός από τη μουσική είχα ενθουσιαστεί με τα χρώματα του κλιπ (αντίστοιχο ενθουσιασμό και με τα χρώματα στο ‘Crazy’ και στο ‘Oops’). Kαι πέρασα και μία πιο ώριμη κολληματική φάση στο Λύκειο, όπου είχα ανώριμο κόλλημα με το πρώην αγκόρι και ξέροντας πια Αγγλικά, τραγουδούσα με πάθος ‘gimme me a siiiiiiiign’ μέσα στο σαλόνι μου και μου έφτιαχνε τη διάθεση. -Ναστάζια Καπέλλα
***
Μας αρέσει, ή τελοσπάντων εμένα μου αρέσει, να σκεφτόμαστε πως γινόμαστε διαρκώς μάρτυρες σε κάποιο γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας, πως ήμασταν παρόντες σε κάποια μεγάλη στιγμή, υποθέτω αυτό κάνει το σύμπαν να μοιάζει λιγότερο τεράστιο και την ύπαρξή μας λιγότερο μικρή. Αλλά φίλες, φίλοι, αυτή τη φορά δεν υπερβάλαμε. Κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής μας ανοίξαμε την τηλεόραση και είδαμε αυτό το τραγούδι για πρώτη φορά, και μετά δε σταματήσαμε να το ακούμε γιατί έγινε ένα από εκείνα τα ’90s hits από τα οποία δε μπορούσες να δραπετεύσεις, και μετά τα χρόνια πέρασαν, μεγαλώσαμε, το κολεγιακό indie κουλ των ’00s τόλμησε να προσεγγίσει αυτό το φαινόμενο με ενοχή, κανονικοποιώντας την ειρωνική αποστασιοποίηση απέναντι στη σπουδαία, μεγαλειώδη, απελευθερωτική, εκρηκτική ποπ μουσική(*), μετά ήρθαν τα πάρτυ, το ίντερνετ και το indie cred του ‘Since U Been Gone’, η σταδιακή κατάρριψη των ορίων ανάμεσα στα είδη, το mainstream και το alternative, ο Max Martin έγινε ο μεγαλύτερος ζωντανός θρύλος της εμπορικής μουσικής, ο Ryan Adams έκλαψε με το ‘1989’ της T.Swift, το Pitchfork έδωσε 8.1 στην Ariana Grande, η Britney Spears -αυτός ο αληθινός θρύλος- επιβίωσε. Και κάπως, όλα αυτά μαζί, όλο αυτό το κύμα ετών μας οδήγησε σε ένα 2018 όπου το ορίτζιναλ αντικείμενο, αυτό το ‘…Baby One More Time’, αντιμετωπίζεται ως το σαρωτικά επιδραστικό ποπ κομμάτι που υπήρξε.
(*η χειρότερη φράση που συνηθίσαμε να διαβάζουμε σε δισκοκριτικές: “καλή απενοχοποιημένη ποπ“)
Άκουγα κατά σύμπτωση ένα επεισόδιο του Switched on Pop πάνω στο ‘1999’ της Charli XCX (το συναρπαστικό σήμερα και αύριο της ποπ και μια μουσικός που απολύτως και δε θα είχε υπάρξει χωρίς την Britney και το ‘Baby’) όπου μιλούν για τη δομή του κλασικού κομματιού. Αυτό που αναφέρει πιο πάνω κι η Ιωσηφίνα περί του πώς έχει επιβιώσει το κομμάτι έχει εξήγηση. Επειδή με την επιτυχία δεν τα βάζει κανείς αλλά ούτε και με τον χρόνο. Αμέτρητα πετυχημένα πράγματα, αποκομμένα από το χρόνο τους και το context της εποχής τους δεν βλέπονται και δεν ακούγονται, ακριβώς επειδή η δημοφιλία, βασιζόμενη συχνά σε εποχικά trends, σταμπάρει εύκολα κάτι ως αναπόσπαστο παράγωγο της εποχής του. Και το ‘…Baby’ μπορεί να έχει μπόλικα εντελώς ’90s μπιχλιμπίδια πεταμένα πάνω του, αλλά ταυτόχρονα η συγγραφική του μελωδικότητα του έχει επιτρέψει όχι μόνο να ακούγεται πανεύκολα σήμερα, αλλά και -αυτό κι αν είναι απίθανο- να έχει ενισχύσει τη φήμη του.
Το αγαπημένο μου σημείο: το πώς μετά τη γέφυρα ο Martin δημιουργεί ένα παραλλαγμένο ρεφρέν το οποίο ανεβαίνει σε scale, ύστερα επιστρέφει στο αρχικό ρεφρέν προσγειώνοντάς μας ξανά, και το τραγούδι κλείνει με τα δύο ρεφρέν να δένονται το ένα μες στο άλλο στέλνοντάς μας στον ουρανό. Εννοώ, υπάρχει λόγος που το τελευταίο ένα λεπτό αυτού του κομματιού είναι τόσο απελευθερωτικό, είναι απλά μαθηματικά αυτά. (Εδώ η εξήγηση και με διαγράμματα, με παράδειγμα ένα άλλο τραγούδι του Martin και της Britney.)
Ή τελοσπάντων, όπως είπε κι ο ίδιος ο Max Martin κάποτε στέλνοντας το κομμάτι στην Jive, “αν δεν τους αρέσει το τραγούδι σε αυτό το σημείο, τότε να πάνε να γαμηθούν”. Well, τους άρεσε. Στους πάντες άρεσε. Και πλέον κανείς δεν ντρέπεται να το παραδεχτεί. -Θοδωρής Δημητρόπουλος
ΚΙ ΑΛΛΗ -ΑΠΕΝΟΧΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΑ- ΠΟΠ