Baby Reindeer: Η αληθινή ιστορία πίσω από το χιτ-έκπληξη του Netflix

Αυτό ακριβώς συνέβη στον Richard Gadd, τον Σκωτσέζο κωμικό και σεναριογράφο που δημιούργησε το Baby Reindeer, ο οποίος είχε κεράσει ένα φλιτζάνι τσάι σε μία γυναίκα στην παμπ όπου εργαζόταν. Αυτή η απλή ενέργεια πυροδότησε μία εμμονή που είχε ως αποτέλεσμα ο Gadd να λάβει πάνω από 40.000 emails, 740 tweets, 350 ώρες ηχητικών μηνυμάτων, 100 σελίδες επιστολών και 45 μηνύματα στο Facebook για τα επόμενα πέντε χρόνια από τη συγκεκριμένη γυναίκα. Και, κάπως (μόνο κάπως) απίστευτα, η αστυνομία μπορούσε να κάνει ελάχιστα πράγματα για να αντιμετωπίσει το ζήτημα.

Αποδεικνύεται ότι, εφόσον η παρακολούθηση δεν είναι απειλητική με προφανή τρόπο (επιθετικές απειλές για παράδειγμα), είναι δύσκολο για την αστυνομία να δράσει. «Οι νόμοι που αφορούν την παρενόχληση και την κακοποίηση είναι τόσο ηλίθιοι», έχει δηλώσει ο Gadd σε εφημερίδα, «επειδή αναζητούν το μαύρο και το άσπρο, το καλό και το κακό, αλλά αυτό δεν λειτουργεί έτσι».

Έτσι ο Gadd είχε απαντήσει με τον μοναδικό τρόπο που ήξερε. Δημιουργώντας ένα θεατρικό έργο, το Baby Reindeer – το όνομά του προέρχεται από το παρατσούκλι που του είχε δώσει η διώκτριά του – που έγινε μία επιτυχία στο Φεστιβάλ Fringe του Εδιμβούργου. Οι κριτικοί την είχαν χαρακτηρίσει στοιχειωτική και εν τέλει μεταφέρθηκε στο Bush Theatre του Λονδίνου το 2019, πριν γίνει μίνι τηλεοπτική σειρά με πρωταγωνιστή τον ίδιο.

«Το stalking στην τηλεόραση τείνει να είναι πολύ σεξουαλικό», έχει δηλώσει ο Gadd στο Tudum του Netflix. «Έχει μία μυσταγωγία. Είναι κάποιος σε ένα σκοτεινό σοκάκι. Είναι κάποιος που είναι πραγματικά σέξι, που είναι πολύ φυσιολογικός, αλλά μετά γίνεται σιγά-σιγά παράξενος. Όμως το stalking είναι μία ψυχική ασθένεια. Ήθελα πραγματικά να δείξω τα επίπεδα του stalking με μία ανθρώπινη ποιότητα που δεν είχα ξαναδεί στην τηλεόραση».

Ο Gadd φαίνεται ότι πέτυχε τους στόχους του. Το Baby Reindeer είναι αλλόκοτο, αγωνιώδες και προκλητικό, αλλά και κατά τόπους σκοτεινά κωμικό. Ο Gadd παρουσιάζει τον Donny ως έναν αποτυχημένο που αρχικά του άρεσε η προσοχή της Martha, φλερτάροντας μάλιστα μαζί της, και εμβαθύνοντας ταυτόχρονα στα τραύματα του παρελθόντος του Donny που βασίζονται στην εμπειρία σεξουαλικής κακοποίησης που βίωσε ο ίδιος ο Gadd.

Η πραγματική υπόθεση είχε ξεκινήσει χρόνια νωρίτερα. Ο Gadd είχε ήδη κερδίσει όνομα τότε για την παραγωγή άβολων, ασεβών έργων. Η παράστασή του στο Fringe του Εδιμβούργου Cheese & Crack Whores (2013) είχε περιγραφεί από τους κριτικούς ως «διαταραγμένη, μηδενιστική, αυτοκαταστροφική», και αφορούσε τον Gadd που βρισκόταν τότε κοντά στην ψυχική κατάρρευση.

Η άλλη παράστασή του Breaking Gadd είχε μεταφερθεί από το Εδιμβούργο στο Soho Theatre και είχε περιγραφεί ως μία «κωμωδία ανελέητου εξευτελισμού… πλήρως αφοσιωμένη στο άθλιο όραμά της». Και στην παράστασή του Waiting For Gaddot του 2015 στο Εδιμβούργο είχε κάνει το κοινό να υποφέρει, καθώς εμφανιζόταν μόνο προς το τέλος της παράστασης.

Το έργο του 2016 Monkey See Monkey Do είχε κερδίσει το βραβείο κωμωδίας του Εδιμβούργου και έβλεπε τον Gadd να τρέχει σε έναν διάδρομο καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, καθώς εξερευνούσε την ψυχική του κατάσταση μετά τη σεξουαλική του κακοποίηση.

Ενώ όμως ο Gadd δημιουργούσε όλα αυτά τα έργα, η προαναφερθείσα ευγενική του χειρονομία θα άνοιγε την πόρτα σε χρόνια παρενόχλησης και εκφοβισμού.

Στην συνέντευξη στο Tudum, ο Gadd εξήγησε γιατί θέλησε να μοιραστεί την περίπλοκη και τραγική ιστορία του με τον κόσμο.

«Μερικές φορές, μέσα στον λάκκο της απόγνωσης, αναδύεται η έμπνευση. Βρισκόμουν πλέον στον τέταρτο χρόνο που με καταδίωκε μία γυναίκα, της οποίας η μόνη δεξιότητα που ήταν μεγαλύτερη από την ικανότητά της να παρενοχλεί, ήταν η ικανότητά της να αποφεύγει τον νόμο. Είχε μόλις αποκτήσει με κάποιο τρόπο τον αριθμό του κινητού μου τηλεφώνου, και βρισκόμουν στο απόγειο της καριέρας μου εκείνη τη στιγμή, έχοντας μόλις επιστρέψει από το Φεστιβάλ Fringe του Εδιμβούργου, όπου είχα κερδίσει το βραβείο κωμωδίας για το Monkey See Monkey Do».

Συνέχισε λέγοντας πόσο σημαντικό ήταν γι’ αυτόν να αντιμετωπίσει το παρελθόν του μετά από χρόνια σιωπής. «Κάθε καλό συναίσθημα στον απόηχο του Fringe μετριαζόταν από το τηλέφωνο που χτυπούσε κάθε λεπτό της ημέρας, όπου βρισκόμουν έκθετος σε όλη η γκάμα των συναισθημάτων της Martha, από εκσφενδονισμένες προσβολές μέχρι βαθιές εκφράσεις αγάπης και λαχτάρας. Ήταν πάρα πολλά για να τα αντέξει ο οποιοσδήποτε».

Ήταν σχολαστικός στο να παρακολουθεί κάθε φωνητικό ή γραπτό μήνυμα.

«Στο αποκορύφωμα όλων αυτών, πήγαινα για ύπνο το βράδυ και την άκουγα ακόμα στα αυτιά μου. Τη φωνή της να στριφογυρίζει στο κεφάλι μου. Τα λόγια της ξεπηδούσαν γύρω από τα βλέφαρά μου καθώς προσπαθούσα να κοιμηθώ. Μερικές φορές ήταν σαν να βρισκόταν στο δωμάτιο μαζί μου. Ακόμα και στο κρεβάτι δίπλα μου».

Τότε του ήρθε η ιδέα να μετατρέψει τον εφιάλτη του σε παράσταση. «Τι άνοιγμα θα μπορούσε να είναι, το να στρώσω τα φωνητικά μηνύματα το ένα πάνω στο άλλο και να τα προβάλλω πάνω σε μία σκηνή λουσμένα στο φως. Μία κακοφωνία από ταλαντευόμενες λέξεις και ήχους που λυγίζουν και μεταλλάσσονται μαζί με τις διαφορετικές συναισθηματικές της καταστάσεις. Καθρεφτίζοντας την τρέλα της. Καθρεφτίζοντας την τρέλα μου. Θέλω να πω, πόσο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει μία παράσταση από το να βυθίσεις το κοινό κατευθείαν μέσα στη φρίκη όλων αυτών;».

Όταν ο Gadd παρουσίασε για πρώτη φορά το Baby Reindeer στο Fringe, είχε απαλλαγεί από τη Martha για δύο χρόνια και ήταν έτοιμος να αντιμετωπίσει την αλήθεια για όσα είχαν συμβεί. Στην παράσταση, παραδέχτηκε τον ρόλο που έπαιξε: «Το ανόητο φλερτ. Οι δειλές δικαιολογίες για τους λόγους που δεν μπορούσαμε να είμαστε μαζί. Για να μην αναφέρω τα θέματα της εσωτερικευμένης προκατάληψης και της σεξουαλικής ντροπής που διέπουν όλα αυτά. Τις λεπτομέρειες για τα ναρκωτικά, το grooming και τη σεξουαλική βία που είχα βιώσει μόλις λίγα χρόνια πριν. Αλλά εξίσου δεν μπορούσα να αποφύγω την αλήθεια για το τι μου είχε συμβεί. Ήταν μία βρώμικη, περίπλοκη κατάσταση. Αλλά μία κατάσταση που έπρεπε να ειπωθεί».

Το one-man show του Gadd έγινε sold out εκείνο τον μήνα, ενώ έδινε δύο παραστάσεις την ημέρα για να αντεπεξέλθει στη ζήτηση.

«Οι άνθρωποι με πλησίαζαν στο τέλος και μου έλεγαν πράγματα όπως, “δεν ήξερα αν έπρεπε να σε χτυπήσω ή να σε αγκαλιάσω” και “σε λυπήθηκα, μετά τη μίσησα, μετά μίσησα εσένα και λυπήθηκα εκείνη”, και για μένα αυτό ήταν το μεγαλύτερο κομπλιμέντο που θα μπορούσε να πάρει η παράσταση. Το μόνο που ήθελα πάντοτε να κάνω ήταν να αποτυπώσω κάτι περίπλοκο σχετικά με την ανθρώπινη κατάσταση. Ότι όλοι κάνουμε λάθη. Ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι ποτέ καλός ή κακός. Ότι όλοι είμαστε χαμένες ψυχές που αναζητούν την αγάπη με τον δικό τους περίεργο τρόπο».

Στο τέλος του Baby Reindeer, η Martha καταδικάζεται τελικά σε εννέα μήνες φυλάκιση και πέντε χρόνια περιοριστικά μέτρα για την παρακολούθηση του Donny. Στην πραγματική ζωή ο Gaad δεν έχει αποκαλύψει ποτέ τις λεπτομέρειες για το πώς επιλύθηκε η κατάσταση, πέρα από το γεγονός ότι είχε ανάμεικτα συναισθήματα για εκείνη.

«Δεν μπορώ να τονίσω αρκετά το πόσο θύμα είναι σε όλο αυτό», έχει δηλώσει στον Independent. «Το stalking και η παρενόχληση είναι μία μορφή ψυχικής ασθένειας. Θα ήταν λάθος να την παρουσιάσουμε ως τέρας, επειδή δεν είναι καλά και το σύστημα την έχει απογοητεύσει».

Όσο για το πώς η σεξουαλική επίθεση που βίωσε ο Gaad συνέχισε να επηρεάζει τη ζωή του, το φινάλε κορυφώνεται με μία σεκάνς στην οποία ο Donny εμφανίζεται στο σπίτι του κακοποιητή του για να τον αντιμετωπίσει. Αντ’ αυτού έφτασε να δεχτεί μία πρόταση για να εργαστεί στη νέα του σειρά. Ένας ταλαιπωρημένος Donny βρίσκεται λοιπόν στη συνέχεια σε ένα μπαρ όπου του προσφέρεται ένα ποτό κερασμένο από το μαγαζί, σε μία στιγμή που φυσικά παραλληλίζει την πρώτη του αλληλεπίδραση με τη Martha.

«Νομίζω ότι αυτή ήταν σχεδόν η πιο αληθινή σκηνή ολόκληρης της σειράς. Αυτό που κάνει η κακοποίηση είναι ότι δημιουργεί ψυχολογική ζημιά, καθώς και σωματική ζημιά», δήλωσε ο Gadd στο GQ. «Υπάρχει ένα μοτίβο όπου πολλοί άνθρωποι που έχουν κακοποιηθεί αισθάνονται ότι χρειάζονται τους θύτες τους. Δεν νομίζω ότι ήταν ένα κυνικό τέλος, έδειχνε ένα στοιχείο της κακοποίησης που δεν είχε δει κανείς στην τηλεόραση πριν, το οποίο είναι, δυστυχώς, τα βαθιά ριζωμένα, αρνητικά, ψυχολογικά αποτελέσματα της προσκόλλησης που μπορεί μερικές φορές να έχεις με τον θύτη σου».

Στο τέλος της σειράς, η Martha δηλώνει ένοχη για την παρενόχληση του Donny και των γονέων του, και της επιβάλλεται ποινή φυλάκισης εννέα μηνών καθώς και περιοριστικά μέτρα πέντε ετών.

Δεν είναι σαφές εάν αυτό συνέβη και στην πραγματική ζωή, ο Gadd δήλωσε στους Times ότι η υπόθεση μεταξύ τους είναι λήξασα.

«Έχει επιλυθεί. Είχα ανάμεικτα συναισθήματα γι’ αυτό. Δεν ήθελα να ρίξω στη φυλακή κάποια που ήταν τόσο ψυχικά άρρωστη», είπε. «Τώρα είμαι πολύ πιο προσεκτικός με τους ανθρώπους. Μου παίρνει πολύ καιρό να τους εμπιστευτώ», πρόσθεσε. «Πριν έμπαινα σε καταστάσεις εντελώς ανοχύρωτα και κάηκα».

Το Baby Reindeer στριμάρει τώρα στο Netflix.