ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Bacurau: Όταν ο Asterix συνάντησε τους 7 Samurai και τον John Carpenter, σε μια Βραζιλία του μέλλοντος

Μια χορταστική συζήτηση περί πολιτικής, σινεμά και κάθε μορφής αντίστασης, με τον βραβευμένο στις Κάννες Bραζιλιάνο σκηνοθέτη Juliano Dornelles.

Ο Juliano Dornelles είναι μόλις προσφάτως βραβευμένος στις Κάννες όταν γίνεται αυτή η συνέντευξη. Τότε, λίγο μετά το Χρυσό Φοίνικα του Parasite, και πολύ πριν την πανδημία, όταν ο κόσμος μας ήταν τόσο διαφορετικός αλλά -τελικά- και τόσο πολύ ίδιος. Καλεσμένος στις Νύχτες Πρεμιέρας του Σεπτέμβρη του ‘19 για να παρουσιάσει το εκπληκτικό φουτουριστικό νεο-γουέστερν Bacurau, ο Dornelles κινείται διαρκώς με ένα μεγάλο χαμόγελο και ανεξάντλητη ενέργεια (και ειλικρίνεια, ειδικά αν το πετύχαινες σε κάποιο από τα πάρτυ του Φεστιβάλ) μιλώντας για σινεμά, για αντίσταση, και για τις φαινομενικά αμέτρητες ιδέες που συναντά κανείς αναλύοντας την ταινία του.

Το προηγούμενο βράδυ από όταν τον συνάντησα, είχε συστήσει το Bacurau στο αθηναϊκό κοινό, παραμένοντας μετά την προβολή για ένα εκπληκτικό Q&A μαραθώνιας διάρκειας- σχεδόν μια ώρα. Όσοι έχουν δει την ταινία μπορούν να καταλάβουν εύκολα το γιατί. Είναι ο ορισμός του χορταστικού και φιλόδοξου και γεμάτου ιδέες σινεμά που γεννά ερωτήσεις και θέματα συζήτησης. Είναι αυτό που λέμε «κάτσε να σου τα πω».

Όσοι δεν την έχουν δει, γουέλ, χάνουν. Πρόκειται για ένα Βραζιλιάνικο φουτουριστικό slasher γουέστερν σε ένα μέλλον που δεν διαφέρει ιδιαίτερα από το παρόν, σε ένα μικρό χωριό στη Βραζιλιάνικη ήπειρο το οποίο θρηνεί το χαμό της Μητέρας Καρμελίτα, ετών 94. Λίγες μέρες μετά το θάνατό της, οι κάτοικοι του χωριού αρχίζουν να παρατηρούν πως η κοινότητά τους εξαφανίζεται από τους χάρτες. (Αναλυτική κριτική στο News247.)

Τη μέρα λοιπόν μετά την πρώτη προβολή στις Νύχτες Πρεμιέρας, είχαμε πολλά να πούμε με τον Dornelles. Ή, για την ακρίβεια, εκείνος είχε πολλά να πει σε εμάς. Και τον ακούσαμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

***

Η ταινία είναι τόσο μοναδική και περίεργη, αλλά και γεμάτη καθαρά βραζιλιάνικες αναφορές. Θέλω πολύ να μάθω πώς ήταν οι αντιδράσεις στις προβολές. Και εδώ αλλά και στις Κάννες.

Κοίτα, υπάρχει μια πολύ δυνατή αποδοχή και αντίδραση όπου πάμε, γιατί το φιλμ νομίζω έχει κάτι το εξιλεωτικό. Φυσικά είναι ευκολότερο για μένα να το πω τώρα αυτό, τώρα που παίρνω όλες τις αντιδράσεις. Χτες είχαμε χειροκροτήματα και πολλοί μείνανε για το Q&A που κράτησε 50 λεπτά, που δεν είναι συνηθισμένο! Είμαι πολύ χαρούμενο με όλα αυτά. Στις Κάννες το ίδιο. 7 λεπτά χειροκρότημα.

Κι ο Udo Kier είπε στην συνέντευξη τύπου κάτι πολύ όμορφο. Ότι έχει κάνει 200 ταινίες στην καριέρα του, οι 100 από αυτές είναι πολύ κακές, τις 50 τις απολαμβάνεις πίνοντας αλκοόλ, οι άλλες 50 είναι καλές, αλλά σε αυτήν εδώ, έκλαψε. Πολύ δυνατό πράγμα να ακούσεις από κάποιον σαν αυτόν.

Νομίζω αυτό είναι ένα πολύ ειλικρινές βραζιλιάνικο φιλμ για πράγματα στην βραζιλιάνικη κοινωνία, αλλά την ίδια στιγμή οι πάντες μπορούν να το καταλάβουν, να πιάσουν το point της ταινίας κι αυτά τα επίπεδα του τι θέλουμε να κάνουμε. Γιατί νομίζω είναι μια ιστορία για καταπίεση και για αντίσταση και το έχουμε αυτό παντού. Εσείς οι Έλληνες έχετε εφεύρει τα πάντα οπότε πιθανότατα έχετε και πολλές ιστορίες σαν αυτή.

Όταν προβάλαμε την ταινία στην Αυστραλία οι θεατές έκαναν παραλληλισμούς με τους αβορίγινες, στο Μεξικό μιλάγανε για τον τοίχο που θέλει να χτίσει ο Trump. Στη δε Βραζιλία… η Βραζιλία είναι ένα υπέροχο μέρος αλλά βίαιο, με πολλά περίπλοκα προβλήματα. Στη Γαλλία μιλήσαμε πολύ για το Asterix…

Είναι το πρώτο πράγμα που ήρθε στο μυαλό μου! Ένα μικρό χωριό που αντιστέκεται…

[γελάμε]

Ναι ναι, είναι ένα μικρό χωριό που πρέπει να αντιμετωπίσει παντοδύναμους εχθρούς. Κι επίσης δουλέψαμε με πολλά αρχέτυπα. Οπότε… Έχουμε αρχέτυπα που έρχονται από το Asterix, όπως τον δρυίδη που φτιάχνει τον μαγικό ζωμό, έχουμε εκείνον που ζει έξω από το χωριό αλλά είναι εκείνος που τους προμηθεύει με αυτό τον καρπό, που όλοι αναρωτιούνται τι είναι. Έχουμε και τον βάρδο, τον guitar man, που είναι σαν χαρακτήρας τύπου Johnny Cash. Έχουμε και αυτό το στυλ μουσικής που κάνουν πολλές ρίμες για να πουν μια ιστορία με την αρμονία λίγο πολύ ίδια αλλά τους στίχους να διαφέρουν, είναι κάτι πολύ σημαντικό στην βορειοανατολική κουλτούρα μας στη Βραζιλία.

Είχαμε λοιπόν πολλά αρχέτυπα κι αυτό είναι το κλειδί ώστε να καταλάβεις γιατί άνθρωποι αντέδρασαν έτσι με το φιλμ, και μπήκαν τόσο μέσα του. Και φυσικά έχουμε αυτή την κλασική γουέστερν πλοκή, για ένα χωριό που προσπαθεί να αμυνθεί από μια μια εξωτερική απειλή, είναι μια πολιορκία. Από τους 7 Σαμουράι ως τους Magnificent 7, είναι η ίδια η ιστορία που επιμένουμε να λέμε με διαφορετικούς τρόπους.

Κι είναι και μια μίξη ειδών. Ο Inarritu ήρθε πολύ ενθουσιασμένος μετά την τελετή βραβείων, όπου κερδίσαμε, ήρθε μαζί με την Elle Fanning και μας μίλαγαν με ενθουσιασμό για το φιλμ, κι ο Inarritu έλεγε «Το φιλμ σας είναι γκουακαμόλε ειδών!» [γελάμε]. Ήταν δικός του όρος αλλά τον κρατήσαμε. Είναι πολύ ακαθόριστο ως προς το είδος αλλά την ίδια στιγμή είναι homage στο μαζικό αμερικάνικο σινεμά των ‘70s. Όπως και στα σπαγγέτι γουέστερν επίσης, στα exploitation films από την Αυστραλία, στον George Miller, στον John Carpenter, στον Sam Peckinpah, και σε πολλούς άλλους που είναι οι ήρωές μας.

Αυτό το φιλμ βασικά γεννήθηκε από την επιθυμία μας να κάνουμε ταινία είδους. Γιατί εγώ κι ο Kleber γίναμε φίλοι όταν ανακαλύψαμε ότι αγαπάμε τις ίδιες ταινίες, έχουμε την ίδια σχέση με το σινεμά είδους. Και ήρθε αυτή η ευκαιρία να κάνουμε μια πολύ ειλικρινή ταινία για τη Βραζιλία και την βραζιλιάνικη κοινωνία, και τα τις αντιφάσεις στην κοινωνία μας, αλλά με το μανδύα ταινίας είδους. Γι’αυτό το βρίσκεις τόσο τρελό.

Bacurau

Βλέποντας την ταινία είχα συνεχώς αυτή την αίσθηση πως ήταν ένα βήμα από το να καταρρεύσουν τα πάντα. Η ένταση όλων των διαφορετικών στοιχείων καθώς ενώνονται… σκεφτόμουν πως βλέπω κάτι σπουδαίο και ευχόμουν να αντέξει ως το τέλος. Μετά την ταινία ένιωθα πως ήμουν σε ένα high, και νομίζω πως και η επιτροπή στις Κάννες ένιωθε κάπως έτσι.

Α, σίγουρα! Και άκου, η γλώσσα του σώματός σου αυτή τη στιγμή είναι ίδια με του Inarritu! [γελάμε]

Άσε με να πω κάτι. Νομίζω πως το σινεμά πολλές φορές μπορεί να είναι πολύ βαρετό. Επειδή όταν προσπαθούν να κάνουν ταινία είδους αλλά να την κάνουν πολύ δημοφιλή– ξέρεις, όλοι είμαστε κουρασμένοι από τους υπερήρωες, σε αυτές τις ταινίες μέσα σε 40 δευτερόλεπτα ξέρεις τα πάντα για αυτές, τι θα συμβεί, τι σημαίνουν, είναι προβλέψιμες.

Είναι όλα κάπως τηλεγραφημένα.

Ναι ναι, και το επόμενο πρωί δεν θυμάσαι ούτε μία σκηνή, δεν σου μένει τίποτα. Μιλήσαμε και για αυτό με τον Kleber, πως πρέπει να πάρουμε το χρόνο μας να συστήσουμε αυτή την κοινότητα. Να μιλήσουμε για αυτή την κοινότητα πολύ, να δώσουμε πολλή προσοχή και να κατανοήσουμε πώς δουλεύει, να γνωρίσουμε τους χαρακτήρες. Απλά, να πάρουμε το χρόνο μας. Μιλούσαμε συνέχεια για το Aliens του James Cameron. Θυμάσαι πώς είναι το φιλμ;

Φυσικά, από τα τελειότερα μπλοκμπάστερ που έχουν γυριστεί ποτέ.

Λοιπόν, στα πρώτα 40 λεπτά, τίποτα απολύτως δεν συμβαίνει.

Απολύτως τίποτα! Ο Cameron το κάνει τόσο καλά αυτό.

Ακριβώς! Τίποτα δεν συμβαίνει, μέχρι να εμφανιστεί το πρώτο άλιεν. Αυτός είναι ο παλιός τρόπος να κάνεις λαϊκά φιλμ, και που θέλαμε να αγγίξουμε με το Bacurau. Νομίζω είναι το ίδιο πράγμα. Αλλά ειδικά το να γίνεται μια τέτοια ταινία στη Βραζιλία, όπου δεν έχουμε παράδοση στο σινεμά είδους… Το κοινό, οι αντιδράσεις, είναι τόσο κουλ. Έχουν σωματικές αντιδράσεις, τινάζονται από τα καθίσματα, φωνάζουν, χειροκροτάνε.

Αλλά το βασικό πράγμα είναι πως το φιλμ ξεκινά ως άλλο ένα φιλμ για ένα μακρινό μέρος, για μια κοινότητα φτωχών ανθρώπων, ένα φιλμ κοινωνικού ρεαλισμού στην επαρχία, το έχουμε πολύ αυτό στη Βραζιλία. Αλλά μετά αρχίζει να γίνεται περίεργο, κι αυτή η παραξενιά γίνεται πιο επιθετική, και μετά boom! Και καταλήγει σε πολεμικό φιλμ με μια λίστα νεκρών ανθρώπων και τον φασισμό να είναι θαμμένος.

Δεν ξέρω πού πάω λέγοντας όλα αυτά, αλλά νομίζω το κλειδί για την κατανόηση είναι ότι από την αρχή που αρχίσαμε να μιλάμε για αυτή την ταινία, είχαμε πολύ δυνατή επιθυμία να κάνουμε ένα φιλμ για ανθρώπους που δεν εκπροσωπούνται δίκαια στην κουλτούρα μας και το σινεμά μας και την τηλεόρασή μας, ακόμα και στα media και τη δημοσιογραφία. Γιατί πάντα εκπροσωπούνται ως απλοϊκοί άνθρωποι. «Ωωω, πόσο χαριτωμένη είναι η προφορά σου, πόσο εξωτικός είσαι», κι αυτό πολύ απλά είναι λάθος.

Juliano Dornelles O Juliano Dornelles (αριστερά) με τον Kleber Mendonca/2019/AP Photo/Petros Giannakouris

Ίσως έχει να κάνει με το πόσο δύσκολο και ακριβό είναι να κάνεις σινεμά; Οι περισσότεροι άνθρωποι που καταφέρνουν να κάνουν δεν έχουν συνήθως δεσμούς με αυτού του τύπου τις αγροτικές, επαρχιακές κοινότητες.

Ναι, ναι, δεν τους ενδιαφέρει!

Γενικά δε συναντάμε συχνά καλή εκπροσώπηση ανθρώπων που δεν ζουν σε μητροπολιτικά κέντρα.

Ναι, και γίνεται και πιο περίπλοκο.

Γιατί έχουμε στη Βραζιλία μια αόρατη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις περιοχές μας. Η βορειοανατολική περιοχή είναι η πιο φτωχή. Αλλά ο Bolsonaro έχασε τις εκλογές σε όλα τα 9 βορειοανατολικά τμήματα. Μπορείς να το φανταστείς αυτό; Ναι. Τεράστιο. Από το Νότο έρχονται αυτοί οι τύποι, το ζευγάρι στην ταινία, που έρχονται από πιο πλούσιες περιοχές, με Ιταλικές και Γερμανικές παροικίες… Ξέρεις, αυτό είναι αληθινό πρόβλημα στη Βραζιλία, πολλοί άνθρωποι από αυτές τις περιοχές πιστεύουν στα αλήθεια ότι είναι καλύτεροι από ανθρώπους άλλων περιοχών. Είναι τρελό, είναι αρρώστια για την κοινωνία μας. Και πιστεύαμε πως ήταν δίκαιο να μιλήσουμε για αυτό στην ταινία.

Ήθελα να αναφερθώ στην πολιτική κατάσταση σε σχέση με την ταινία σας. Είχα μιλήσει στον Jordan Peele όταν έβγαινε το Get Out–

 

Του μίλησες; Αυτό είναι fucking awesome film! Το λατρεύω. Κι ήταν ιδιοφυές όταν τουήταρε πως το Get Out είναι ντοκιμαντέρ. Πρόλαβε το αστείο μας, γιατί θα μπορούσαμε κι εμείς να πούμε το ίδιο για το Bacurau!

Γι’αυτό ακριβώς τον αναφέρω! Ήθελα να κάνω την εξής σύνδεση. Όταν του μίλησα μου είπε πως προφανώς το Get Out ήταν μια ταινία που την είχε συλλάβει πολύ πριν τον Trump…

Φυσικά… φυσικά!

Είχε μια αίσθηση αυτής της διαφυλετικής έντασης και συνέπεσε με τον Trump η κυκλοφορία της ταινίας. Αλλά προφανώς υπήρχαν πράγματα πριν, που άνθρωποι φέρονταν σα να είχαν λυθεί. «Ο ρατσισμός λύθηκε επειδή εξελέγη ο Obama». Και θυμάμαι αυτή τη συζήτηση γιατί έτσι και τώρα μιλάμε όλοι για τον Bolsonaro, αλλά επίσης η ταινία σας είχε αρχίσει να δημιουργείται καιρό πριν.

Φυσικά! 10 χρόνια πριν! Όλα αυτά τα προβλήματα που έχουμε στην κοινωνία μας επαναλαμβάνονται. Ρατσισμός; Η Βραζιλία είναι πολύ ρατσιστική χώρα. Κι όχι μόνο απέναντι στους μαύρους, αλλά και στους βορειοανατολίτες, γιατί είναι φτωχοί και τους λένε ανίδεους. Στα νοτιοανατολικά είναι το Ρίο, το Σάο Πάολο, κι άλλες μεγάλες πόλεις. Οι άνθρωποι από εκεί λένε συνέχεια πως κουβαλάνε τη χώρα στους ώμους τους. Τέτοια πράγματα. Κι αυτό είναι προφανώς ανακριβές, και λάθος. Είναι πρόβλημα διαμοιρασμού του πλούτου. Είναι τεχνητό. Είναι κάτι που γίνεται από την κυβέρνηση εδώ και αιώνες κι είμαστε σε αυτή την κατάσταση. Δεν είναι επειδή είμαστε τεμπέληδες στο ένα μέρος και δουλεύουν πιο σκληρά στο άλλο. Είμαστε το ίδιο. Αρκετά με αυτά τα σκατά. Όπως φυσικά και με τον ρατσισμό στις ΗΠΑ. Ελάτε τώρα, δεν γεννήθηκε με τον Trump.

Φυσικά. Κι είναι ενδιαφέρον όταν ένα κομμάτι τέχνης μπορεί… όχι ακριβώς να προβλέψει, αλλά να ακούει, σα να βάζεις το αυτί σου στο έδαφος…

Ναι, είναι παρατήρηση. Είναι το να βρίσκεις πόσο συναρπαστικό πράγμα είναι η κοινωνία και τα προβλήματά της και οι αντιφάσεις της. Είναι γόνιμο έδαφος για να κάνεις ταινίες.

Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία και πολύ στενάχωρη, για να καταλάβεις κάτι. Πριν μια βδομάδα ένα κορίτσι, η Agatha, σκοτώθηκε σε ένα ατύχημα. Ένα 8χρονο μαύρο κορίτσι, την πυροβόλησε η αστυνομία στην πλάτη. Ήταν στο λεωφορείο και την σκότωσε η αστυνομία. Τη νύχτα βρισκόταν ήδη παντού στο ίντερνετ, ο παππούς της να κλαίει, να λέει πολλά πράγματα, φυσικά εκτός εαυτού. Είπε, «η εγγονή μου έκανε μπαλέτο και σπούδαζε Αγγλικά», το ούρλιαζε στους δρόμους, ανάμεσα σε πολλά άλλα. Αλλά αυτό είναι σύμπτωμα του πώς λειτουργεί η κοινωνία. Επειδή μπαλέτο κι Αγγλικά είναι υποτίθεται δύο πράγματα που μόνο η ελίτ μπορεί να έχει. Προσπαθούσε να πει, είμαστε το ίδιο. Ξέρεις; «Δεν είμαστε φτωχοί». Σου ραγίζει την καρδιά.

Αλλά την ίδια στιγμή αυτό είναι κάτι που βάζεις στο φιλμ, είναι τόσο ενδιαφέρον, παρατηρείς την ανθρώπινη συμπεριφορά με έναν τόσο περίπλοκο τρόπο. Πρέπει να κάνουμε σινεμά με τέτοια πράγματα, είναι αντικατοπτρισμός της κοινωνίας μας.

Άλλο ένα περιστατικό, σε ένα ασανσέρ μια λευκή κυρία ανοίγει την πόρτα, μπαίνει ένας μαύρος άντρας, η κυρία ήταν νευρική. Στη Βραζιλία είναι συνηθισμένο να υπάρχει ένα ασανσέρ για το κοινό κι ένα για την υπηρεσία. Και όπως φαντάζεσαι, στης υπηρεσίας είναι συνήθως περισσότεροι μαύροι άνθρωποι, στο κοινό περισσότεροι λευκοί. Κι αυτός μπήκε στου κοινού κι η κυρία αγχώθηκε. Το ένιωσε εκείνος και της είπε, «Είμαι ποδοσφαιριστής, μένω εδώ». Αυτό… Ξέρεις τις σημαίνει αυτό; Είναι εξευτελιστικό να πρέπει να προσφέρεις πληροφορίες για τον εαυτό σου! Είμαι ποδοσφαιριστής, έχω λεφτά, άρα μπορώ να μένω εδώ!

Επίσης αυτή η κατάσταση κάνει κόσμο να προσπαθεί συνεχώς να αποδεικνύουν τον εαυτό τους ως καλύτερους των άλλων. Κι η ταινία κάνει καλή δουλειά να δείχνει πώς το ελίτ σύστημα προσπαθεί να διαγράψει την ταυτότητα και να εκμεταλλευτεί γκρουπ φτωχών ανθρώπων που έχουν διαφορετική ταυτότητα.

Ναι, ναι, φυσικά! Το βλέπουμε, στην καθημερινότητά μας. Έχουμε αυτό το μήνυμα στους τίτλους τέλους για τη βιομηχανία, 800 άνθρωποι δούλεψαν. Γιατί είμαστε σε μια κατάσταση στη Βραζιλία που πρέπει να επαναλαμβάνουμε τα προφανή. Εκπαίδευση, κουλτούρα… σημαντικά πράγματα. Είναι η ταυτότητά μας, είναι κάτι που φέρνει λεφτά, φέρνει δουλειές. Δεν είμαστε αλήτες, δεν είμαστε απατεώνες, είμαστε εργάτες!

Bacurau

Επιστρέφοντας λίγο στις αντιδράσεις του κοινού, έχει πολύ να κάνει με όλα αυτά τα στοιχεία που είναι κάπως primal και είναι παρουσιασμένα με έναν τρόπο… Καταλάβαινα δηλαδή πως έχανα πράγματα λόγω του context, έχανα αναφορές, στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη βραζιλιάνικη κουλτούρα…

Ναι, φυσικά, υπάρχουν επίπεδα, μπορείς να σκάβεις μέχρι να συναντήσεις κάτι νέο.

Αλλά το θέμα είναι πως ακόμα και βλέποντας αυτό, χωρίς να ξέρω 100% τι εκπροσωπεί, νιώθω τη γενικότερη οργή πίσω του.

Ναιιιι… Μπορείς να καταλάβεις! Μπορείς να φανταστείς τι είναι. Κι αυτό είναι ίσως αρκετό. Γιατί μπορείς να συνδέσεις εκεί τις δικές σου εμπειρίες ζωής.

Κάποια στιγμή μου ήρθε στο μυαλό μια κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας, μόλις ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση.

Δεξιά;

Ναι, ναι, δεξιά

Oh my god. Κι εδώ;; Έλα τώρα…

Ναι, κι ένα από τα πρώτα πράγματα που αποφάσισαν να κάνουν ήταν να εκκενώσουν τις προσφυγικές καταλήψεις.

Oh my fucking god. Fucking assholes! Ναι, επιτίθεται πάντα σε όλους τους αντιπάλους. Στη Βραζιλία αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ένας αρχικός οδηγός προς το φασισμό. Πρώτα έχεις επίθεση στην κουλτούρα, στην τέχνη. Έκφραση, τέχνη και κουλτούρα. Γνώση, επιστήμη. Όλα αυτά είναι τα πεδία όπου χάνει ο φασισμός. Έτσι λοιπόν ξεκινά ο φασισμός. Θέλουν όλα τα δημόσια πανεπιστήμια να τα κάνουν ιδιωτικά. Επίσης την πρώτη μέρα εξολόθρευσαν το υπουργείο πολιτισμού. Και το έκαναν και με μεγάλη χαρά.

Δεν ξέρω πώς λειτουργεί εδώ η κοινωνία στην Ελλάδα. Αλλά μίλησα με κάποιους χτες βράδυ στην προβολή και συζητούσαμε για την ορθόδοξη εκκλησία, τη δύναμή τους στην πολιτική ζωή, οπότε… Ναι, νιώθω πως… Ξέρεις, εδώ στην Ελλάδα πόσες εισβολές είχατε; Κι επίσης υπήρχε ο Αλέξανδρος να σκοτώνει τους πάντες. Είναι το ίδιο! Έχει να κάνει με το να αποδεικνύεσαι συνεχώς μεγαλύτερος και καλύτερος από τους άλλους. Είναι η ανθρώπινη κατάσταση.

Όλη η ανθρώπινη ιστορία είναι γραμμένη με αίμα, να προσπαθούμε να πάρουμε κάτι πίσω ή να κατακτήσουμε κάτι.

Φταίει η τεστοστερόνη! Γι’αυτό έχουμε μητριάρχη στο Bacurau. Θέλαμε μητριάρχη, λειτουργεί διαφορετικά αυτή η κοινωνία. Θέλαμε να είναι εκπαιδεύτρια, μια μαύρη γυναίκα.

Δεν είναι στην ταινία αυτό, αλλά πάντα σκεφτόμασταν το Bacurau σα να είχε προέλευση από ένα quilombo. Αυτό είναι ένα μέρος αντίστασης. Θα σου πω ένα σύντομο κομμάτι της βραζιλιάνικης Ιστορίας. Όταν οι μαύροι ήρθαν από την Αφρική, τους βάλανε σε φυτείες ζαχαροκάλαμων στην ακτή. Οπότε οι μαύροι υπήρχαν σε συγκεκριμένα μέρη, που υπάρχουν τα quilombos. Αυτά δημιουργούνται όταν οι σκλάβοι που τρέχουν ως φυγάδες, εγκαθιδρύουν κάποιες κοινότητες έξω από τα όρια των φυτειών.

Πάντα λοιπόν σκεφτόμασταν πως το Bacurau θα είχε γεννηθεί αρχικά ως quilombo, κι είναι όμορφη αυτή η ιδέα. Και τώρα έχουμε αυτή τη δυναστεία μαύρων εκπαιδευτών. Αυτό εξηγεί πολλά για την ασυνήθιστη συμπεριφορά στους τρόπους και τα έθιμα του χωριού.

Αλλά πρέπει να σου πω κάτι ακόμα. Ταξιδέψαμε πολύ ψάχνοντας τοποθεσία. 11,000 χιλιόμετρα για να βρούμε το μέρος όπου τελικά γυρίσαμε. Σε αυτά τα ταξίδια είχαμε πολλές στιγμές επιβεβαίωσης. Πολλά από αυτά τα μέρη είχαν δικά τους μουσεία, ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στο φιλμ. Εκεί φυλάνε τα όπλα τους, γιατί πιστεύουμε πως τα όπλα πρέπει να υπάρχουν σε μουσεία, κι όχι… Μπορείς να δεις πολλές τέτοιες αλληγορίες.

Έχουμε δει πολλά τέτοια μουσεία σε τέτοια μέρη. Ερχόμαστε από μεγάλη πόλη κι έχουμε έγνοια, δε θα θέλαμε να μην κάνουμε ειλικρινές ένα φιλμ για το βραζιλιάνικο outback. Σε ένα χωριό θυμάμαι ήμουν μόνος μου κι ήρθε μια γηραιά κυρία και μου είπε, Θες να επισκεφθείς το μουσείο; Κι είπα ναι και πήγα σπίτι της. Στο σαλόνι της, ένας μεγάλος τοίχος με πολλές φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων κι αντικείμενα να κρέμονται… Ένα αξιοπρεπές μουσείο, αλλά μόνο ένας τοίχος. Όμως αυτό ήταν το μουσείο αυτής της κοινότητας! Τόσο δυνατό κι υπέροχο πράγμα να βλέπω.

Την ευχαρίστησα που με κάλεσε να δω το μουσείο κι έφυγα. Στην ταινία, άνθρωποι προσκαλούνται δύο φορές να πάνε στο μουσείο και δεν θέλουν, αδιαφορούν. Αλλά ίσως θα έπρεπε να έχουν πάει!

Κι άλλο ένα στόρι έχει να κάνει με τη χαρακτήρα της μητριάρχη. Σε μια μικρή πλατεία, καθαρή, οργανωμένη, υπήρχε μια μικρή προτομή στο κέντρο. Λέμε ας πάμε να δούμε ποιος είναι, πλησιάζουμε με τον Kleber, και διαπιστώνουμε πως δεν ήταν κάποιος θεσμικά σημαντικός άνθρωπος, ένας δήμαρχος, ή τίποτα πλούσιοι. Αλλά ήταν η προτομή μιας γυναίκας, κι αυτή η γυναίκα ήταν μια δασκάλα. Κοιταχτήκαμε με μεγάλα χαμόγελα κι είπαμε, «Έχουμε το Bacurau».

Το Bacurau υπάρχει αλήθεια. Και δεν είναι μόνο στο outback. Μπορείς να το δεις και σε φαβέλες. Το Bacurau είναι η ιδέα ανθρώπων που έχουν τόσους λίγους πόρους που πρέπει να ενωθούν μαζί για να επιβιώσουν.

*Το Bacurau κυκλοφορεί στις αίθουσες. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2019 στις Νύχτες Πρεμιέρας.