Γιατί το Belfast είναι το φαβορί για τα Όσκαρ αυτή τη στιγμή

Η ταινία – που ονομάζεται λιτά κι απέριττα Belfast – ξεπήδησε από το Φεστιβάλ του Τορόντο ως μία συγκινητική ιστορία αγάπης, γέλιου και απώλειας κατά τα νεαρά χρόνια ενός αγοριού, με φόντο τη μουσική και τις κοινωνικές αναταραχές της πόλης στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ειδικά μεταξύ των γειτονιών Καθολικών και Προτεσταντών.

Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι πολλοί δε θα έχουν συνειδητοποιήσει καν ότι ο Branagh είναι Βρετανός. Έχοντας περάσει την καριέρα του σε σαιξπηρικές παραγωγές που και ο ίδιος έχει σκηνοθετήσει στο θέατρο και την τηλεόραση, αλλά και υποδυόμενος χαρακτήρες όπως τον Πουαρό ή τον Laurence Olivier – έναν ηθοποιό με τον οποίο έχει συγκριθεί επί τρεις δεκαετίες – στη συνείδησή μας, αυθόρμητα, υπάρχει ως ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα της Μεγάλης Βρετανίας. Και είναι. Όμως μέχρι τα 9 του οπότε και θα μετακόμιζε με την οικογένειά του στο Reading της Αγγλίας, θα ζούσε στο Belfast. Οι Ταραχές θα έδιωχναν τους δικούς του από εκεί, ευτυχώς έγκαιρα, και κάπως έτσι εξαφανίστηκε κι η ιρλανδική του προφορά.

Στο Belfast φαίνεται ότι προτίμησε να αποφύγει την πιο κλασική απεικόνιση εκείνης της περιόδου στη Βόρεια Ιρλανδία – συνήθως ως έναν κύκλο παράλογης βίας δηλαδή – βλέποντας τα πάντα μέσα από τη ματιά ενός μικρού παιδιού. Του μικρού Kenneth (Buddy στην ημι-αυτοβιογραφική ταινία) που παίζει ο πρωτοεμφανιζόμενος Jude Hill, πλαισιωμένος από hot ιρλανδικό ταλέντο των ημερών όπως η Caitriona Balfe (Outlander), ο Jamie Dornan (Fifty Shades of Grey) και ο Colin Morgan (Merlin), αλλά και βετεράνους όπως ο Ciarán Hinds και η Judi Dench. Η ταινία που στην Ελλάδα θα είναι διαθέσιμη στις 11 Νοεμβρίου από την Tulip, είναι – εκτός από μεγάλο όχημα για τον μικρό Hill που σύμφωνα με τους κριτικούς είναι αποκάλυψη – μία πραγματική επιστολή αγάπης στην Ιρλανδία των παιδικών του χρόνων. Αυτή που θυμάται ίσως καλύτερα με την καρδιά του και όχι όπως ακριβώς μπορεί να υπήρξε.

Τέτοιου τύπου ανοιχτόκαρδα σινε-απομνημονεύματα γίνονται συχνά crowd-pleasers και το Belfast είναι ήδη ακριβώς αυτό, αφού κέρδισε το πολυπόθητο Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ του Τορόντο (TIFF). Γιατί όμως είναι τόσο πολύτιμο αυτό το βραβείο από τη συγκεκριμένη διοργάνωση;

Το Belfast στο Φεστιβάλ του Τορόντο

Γιατί το Τορόντο, λοιπόν, και γιατί το Βραβείο Κοινού του;

Η διοργάνωση συμβαίνει μετά το Φεστιβάλ των Καννών και το Φεστιβάλ της Βενετίας. Το πρώτο οδηγεί ταινίες σε διάφορες κατηγορίες των Όσκαρ – μόνο το Parasite και το Marty έχουν σηκώσει Χρυσό Φοίνικα και Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας ωστόσο – και το δεύτερο είναι εξαιρετική πλατφόρμα για το buzz γύρω από τους πρωταγωνιστές των προβεβλημένων ταινιών και της καμπάνιας που μπορούν να βασίσουν πάνω τους τα στούντιο. Το Τορόντο όμως προσφέρει κάτι περίπου δικό του. Έχει το πλεονέκτημα των τεράστιων κοινών. Φυσικά οι ουρές από σινεφίλ και οι sold out προβολές είναι βασικό συστατικό κάθε φεστιβάλ, όμως το TIFF έχει ένα ξεχωριστό προνόμιο: τα πελώρια κοινά.

Το event λαμβάνει χώρα στο κέντρο του Τορόντο, της μεγαλύτερης πόλης σε όλο τον Καναδά, όπου εκτός από τον παγκόσμιο Τύπο και τους φανατικούς που μπορεί να ταξιδέψουν μέχρι τις Κάννες της Γαλλίας, ή το μικρό Λίντο της Βενετίας, μπορούν να συρρεύσουν – και το κάνουν! – χιλιάδες επί χιλιάδων πολιτών που είτε κατοικούν στη μητρόπολη του Καναδά, είτε εκμεταλλεύονται την εύκολη πρόσβαση σε αυτή. Αυτό επιτρέπει στα στούντιο να σφυγμομετρήσουν με πολύ χειροπιαστό τρόπο το πώς θα απέδιδαν οι ταινίες τους σε ακόμα μεγαλύτερα κοινά, και στους διανομείς να δουν τι απρόσμενο χιτ θα μπορούσαν να αποκτήσουν. Το Βραβείο Κοινού είναι ο πιο τέλειος δείκτης: Τα τελευταία 25 χρόνια, 16 από τις νικητήριες ταινίες του βραβείου κέρδισαν υποψηφιότητες για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, με μόνο 4 από αυτές να μην παίρνουν κανένα απολύτως Όσκαρ.

Πριν φτάσει στο TIFF, το Nomadland είχε θεωρηθεί ρίσκο για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας γιατί ήταν “αθόρυβο”. Το Βραβείο Κοινού διέψευσε την ιδέα και η ταινία πήρε το Όσκαρ. Το Three Billboards Outside Ebbing Missouri ήταν πολύ διχαστικό και σκοτεινό. Όχι σύμφωνα με το κοινό του TIFF που το αγκάλιασε και την Ακαδημία Κινηματογράφου που του χάρισε τη μεγαλύτερη τιμή της. Το Green Book δεν είχε καν παρουσιαστεί πουθενά πριν το Τορόντο και προοριζόταν για μία χαμηλόφωνη πρεμιέρα στο φεστιβάλ, μέρες μετά από τις ηχηρές προβολές εκείνου του ρόστερ. Κανείς από τους προγνώστες δεν είχε προβλέψει ότι θα κέρδιζε το Βραβείο Κοινού και να που στο τέλος κέρδισε και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Το Belfast είχε ήδη προβληθεί στο Φεστιβάλ του Telluride πριν το Τορόντο, αλλά κι αυτό δε θεωρούταν φαβορί για το Βραβείο Κοινού. Τελικά άφησε πίσω το καναδικό indie Scarborough που είχε αυξημένες πιθανότητες ως τοπική παραγωγή, όπως και το The Power of the Dog της Jane Campion με τον Benedict Cumberbatch και την Kirsten Dunst που είχε ήδη συζητηθεί έντονα από τη Βενετία.

Κάπως έτσι, αν και νωρίς, το Belfast είναι αυτή τη στιγμή το φαβορί για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Και σίγουρα είναι πια στο παιχνίδι για άλλες κατηγορίες.

Η Jessica Chastain στο φετινό Φεστιβάλ στο Τορόντο / AP Photo/Chris Pizzello

Η αρχή της σχέσης του Βραβείου Κοινού με τα Όσκαρ στην πρόσφατη ιστορία του TIFF έγινε το 1999 με το American Beauty. Η ταινία είχε κερδίσει εκείνο το βραβείο του φεστιβάλ, αργότερα και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, και είναι τόσο καίριας σημασίας στην ιστορία του Τορόντο που ο Jason Reitman είχε κάνει το 2012 μία live ανάγνωση του σεναρίου της ταινίας με τη βοήθεια του Adam Driver. Η πρώτη ταινία όμως που είχε πετύχει τις δύο αυτές νίκες μαζί ήταν οι Δρόμοι της Φωτιάς το 1981. Άλλα υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας φιλμ που είχαν το Βραβείο Κοινού ήταν το The Big Chill, Places in the Heart, Shine, και το Life Is Beautiful. Μετά κιόλας από τη διπλή νίκη του Slumdog Millionaire το 2008, η μοναδική ταινία με το Βραβείο Κοινού που δε μπήκε στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας είναι το Do We Go Now? του 2011.

Και δεν είναι μόνο το Belfast.

H Jessica Chastain στον ρόλο μίας θρυλικής τηλε-ευαγγελίστριας αύξησε τις πιθανότητές της για μία υποψηφιότητα Α΄Γυναικείου για το The Eyes of Tammy Faye, ενώ άλλες ταινίες – όπως το Spencer της Kristen Stewart – συνέχισαν να ανεβάζουν τις μετοχές τους στο Τορόντο μετά το ντεμπούτο τους σε άλλα φεστιβάλ.

Ας προσθέσουμε στα παραπάνω ότι το Belfast θα κάνει πρεμιέρα τον Νοέμβριο στην Αμερική, στην καρδιά του award season, και ότι ο Branagh έχει βρεθεί 5 φορές υποψήφιος στα Όσκαρ για τα Henry V, Swan Song, Hamlet και My Week with Marilyn χωρίς να έχει κερδίσει κανένα. Θα το πετύχει του χρόνου η ταινία του; Οι Καναδοί έχουν φροντίσει για τις πιθανότητές του.