Οι 30 καλύτερες ταινίες τρόμου του 21ου αιώνα

Κατά το σβήσιμο του 20ου αιώνα το σινεμά τρόμου, ειδικά μέσα από την εκπροσώπησή του στο Αμερικάνικο mainstream, έμοιαζε παραδομένο στη meta αποδόμησή του, τρώγοντας τον εαυτό του και την ουρά του. Λίγες εκπλήξεις, λίγες ιδέες, (λίγο αίμα!), λίγη έμπνευση. Αλλά υπακούοντας στις διδαχές του είδους, κατά πώς φαίνεται η όποια υπόνοια θανάτου υπήρξε πρόωρη.

Από τη στιγμή (το 1998) που η Σαντάκο πρωτοβγήκε από μια οθόνη μέχρι τη στιγμή (σήμερα) που τα θρίλερ μπορούν πλέον να εκτυλίσσονται εξ ολοκλήρου σε μια οθόνη, έχουν μεσολαβήσει 2 δεκαετίες κατά τη διάρκεια των οποίων άλλαξε ο κόσμος, άλλαξαν οι κοινωνικές ισορροπίες, άλλαξε ο ίδιος ο τρόπος που επικοινωνούμε.

Δεν είναι λογικό να έχει αλλάξει κι ο τρόπος που φοβόμαστε;

Σε αυτή την πρώτη 20ετία του ενήλικου πια 21ου αιώνα το σινεμά τρόμου έχει μετεξελιχθεί από το meta παιχνίδι αναφορών σε μια απεικόνιση ανεξέλεγκτης βίας, όπως εκφράστηκε στη διάρκεια των ‘00s με τα Αμερικάνικα torture porn σκουπίδια και με τα ακόμα πιο γκροτέσκα Γαλλικά extremities.

Σε αυτό το νέο αδιέξοδο η ανανεωτική τάση (προς τα πίσω) υπήρξε αυτή της αισθητικά ακέραιης αναβίωσης, από φτηνά φιλμάκια σατανικών cults μέχρι ακριβοθώρητα franchise τιναγμάτων και πνευματικής κατάληψης, μέχρι ανασύσταση ειδών σαν το giallo.

Μέσα από αυτή τη λατρευτική ματιά σε έναν τρόμο που είχε (εκ)λείψει αναδείχθηκε μια νέα γενιά δημιουργών και σύντομα το είδος κοίταξε με αυτοπεποίθηση το νέο του μέλλον. Η μάλλον pretentious ομπρέλα του elevated horror έκρυβε από κάτω (και τριγύρω της) της ουκ ολίγα άξια φιλμ που αναζητούσαν τον τρόμο σε νέες κοινωνικές φοβίες, ενώ τα φιλμ “οθόνης” πειραματίστηκαν με την παραδοσιακή φόρμα αφήγησης αλλά μέσα από νέα υλικά και συμβάσεις: Ιστορίες τρόμου και αγωνίες όπως τις βιώνει ένας ήρωας μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του.

Πώς ξεχωρίζει κανείς τις κορυφαίες ταινίες ενός είδους που εξερευνά και εκφράζει τόσες διαφορετικές τάσεις, φόβους και εκφράσεις; Καταπολεμήσαμε κι εμείς το φόβο μας και κάναμε μια απόπειρα, προσπαθώντας να συμπεριλάβουμε μέσα τα πάντα- εκτός από torture porn. Ελπίζουμε ο Jigsaw να μας συγχωρέσει.

30, [•REC]

(2007, Jaume Balaguer, Paco Plaza)

Ακολουθώντας ομάδα πυροσβεστών σε επείγουσα κλήση, ρεπόρτερ με τον κάμεραμαν της παγιδεύονται σε κτίριο όπου ξεσπά ζόμπι ιός και η αγχωτική περιπέτεια που ακολουθεί αποτυπώνεται στον φακό της κάμερας. Άξιος απόγονος του ‘Blair Witch’ και μοναδικός εκπρόσωπος του κουρασμένου αλλά σημαντικού found footage υπο-είδους στη λίστα, το Ισπανικό χιτ ξεκίνησε πετυχημένο franchise και λογίζεται πλέον κατ’επανάληψη στις σημαντικότερες στιγμές του είδους.

29, The Cabin in the Woods

(2011, Drew Goddard)

Στην πραγματικότητα όχι τόσο ταινία τρόμου όσο μεταμοντέρνος σχολιασμός πάνω στην παράδοσή του μέσα από τη ματιά και την εφευρετική γραφή δύο σπουδαστών του horror. Joss Whedon και Drew Goddard αποδομούν την εμπορευματοποιημένη, δημιουργικά αμήχανη εξέλιξη του είδους για να μιλήσουν για την ανθρώπινη φύση και ηθική της αντίστασης. Δεν είναι τρομακτικό, αλλά έχει θέση εδώ.

28, The Others

(2001, Alejandro Amenábar)

Αντιστρέφοντας την ‘Έκτη Αίσθηση’ αφηγηματικά αλλά και στυλιστικά, βρίσκοντας τον απόλυτο τρόμο στο φως, ο Amenábar στήνει ένα στιβαρό οικογενειακό παραμύθι τρόμου στις πλάτες της Nicole Kidman σε ερμηνευτικό ρεσιτάλ συγκρατημένα camp συναισθηματισμού.

27, The Ruins

(2008, Carter Smith)

«Είμαστε 4 Αμερικάνοι, δε μπορεί απλά να εξαφανιστούμε». Δύο ζευγάρια Αμερικάνων κάνουν διακοπάρες στα δάση του Μεξικού, πιάνουν φιλίες με κάτι αρχαιολόγους και ανακαλύπτουν κάτι ερείπια των Μάγιας, πριν εμφανιστούν εχθρικοί χωρικοί και ακόμα πιο εχθρική βλάστηση. Μια αίσθηση αργόσυρτου πανικού περιβάλλει την παρέα καθώς τους προκύπτει σταδιακά η συνειδητοποίηση πως όταν το αδιανόητο πάψει να είναι αδιανόητο, είναι πια πολύ αργά. Ή αλλιώς, ίσως οι λευκοί αποικιοκράτες δεν χρειάζεται να χώνουν τη μουσούδα τους σε κάθε πιθανή κι απίθανη γωνιά του κόσμου; Σε κάνει να σκέφτεσαι.

26, The Devil’s Backbone

(2001, Guillermo del Toro)

Στο σβήσιμο του Ισπανικού Εμφυλίου, ένα νεαρό αγόρι φτάνει σε ορφανοτροφείο όπου στοιχειώνεται από μια μυστηριώδη παρουσία που διψά για εκδίκηση. Κάπου ανάμεσα στην ‘Έκτη Αίσθηση’ και τον ‘Λαβύρινθο του Πάνα’, η πιο αυθεντικά ανατριχιαστική στιγμή της φιλμογραφίας του del Toro, ένα γοτθικό παραμύθι τρόμου για τις πληγές του πολέμου.

25, Us

(2019, Jordan Peele)

Οικογένεια πηγαίνει για διακοπές σε εξοχικό σε παραλιακή κωμόπολη αλλά το πρώτο τους βράδυ εκεί απειλούνται από μια οικογένεια που προσπαθεί να εισβάλει στο σπίτι τους. Η οικογένεια είναι, βασικά, οι ίδιοι τους οι εαυτοί. Μια συμβολική ματιά στα καταπιεσμένα “εγώ” μας που απαιτούν τον πρώτο λόγο, και στη συλλογική, καταπιεσμένη ενοχή μιας ολόκληρης κοινωνίας, το φιλμ καταφέρνει να ισορροπεί ανάμεσα στον πρεστίζ συμβολισμό και σε κάτι το αγνά ωμό, ενστικτώδες, καταφέρνοντας -ίσως και άθελά του- την ίδια στιγμή να προσκαλεί αλλά και να απορρίπτει τις αναγνώσεις. Η Lupita Nyong’ o πρωταγωνιστεί, παραδίδοντας μια σοκαριστική ερμηνεία καριέρας κι ο Peele επιβεβαιώνεται ως η σημαντικότερη σύγχρονη φωνή στο Αμερικάνικο σινεμά τρόμου.

24, The Witch

(2015, Robert Eggers)

Στη Νέα Αγγλία του 17ου αιώνα ένα ζευγάρι πιστών Χριστιανών μεγαλώνουν τα 5 τους παιδιά μακριά από τον κοντινότερο οικισμό, εξορισμένοι ύστερα από μια κόντρα με την τοπική εκκλησία. Οι σκοτεινοί οιωνοί και μια υπόνοια πώς όλα πάνε, αχμ, κατά διαόλου, στρέφουν τα μέλη της οικογένειας το ένα εναντίον του άλλου. Εντυπωσιακό ντεμπούτο από τον μετέπειτα σκηνοθέτη του επίσης έξοχου ‘Lighthouse’, μια γοτθικής χροιάς ιστορία σκληρής ενηλικίωσης με την Anya Taylor-Joy αποκάλυψη στον κεντρικό ρόλο.

23, Yakuza Apocalypse

(2005, Takashi Miike)

Κοιτάξτε, κάποιες φορές απλά θέλουμε να απολαύσουμε ένα κινηματογραφικό παραλήρημα δια χειρός Takashi Miike, με αθάνατα βαμπίρ της γιακούζα, τεράστια βατράχια, και wannabe μαφιόζους με τόσο αδύναμο δέρμα που ούτε καν ένα τατουάζ δε μπορούν να κάνουν, να συγκρούονται καθώς πλησιάζει το τέλος του κόσμου. Κανείς δεν το κάνει σαν τον Miike.

22, Alien: Covenant

(2017, Ridley Scott)

Άλλο ένα πλήρωμα αθώων (και αυτή τη φορά, πλήρως ζευγαρωμένων!) δίχως ιδέα για τι τους περιμένει, προσγειώνεται σε έναν κατεστραμμένο παράδεισο ακολουθώντας την εκπομπή ενός μυστηριώδους σήματος από την ηρωίδα του ‘Prometheus’, από την οποία ό,τι απέμεινε είναι ένα μάτσο πίξελ που τραγουδούν νοσταλγικά για την ανθρωπιά που κάποτε είχαμε. Σε αυτό το δραματικά παραγνωρισμένο sci-fi θρίλερ του Ridley Scott ο πραγματικός τρόμος είναι η εξέλιξη καθώς ο βετεράνος σκηνοθέτης γυρίζει μια επαναπροσέγγιση του μεγαλύτερου χιτ της καριέρας του, από την οπτική γωνία κάποιου που είναι λίγο φοβισμένος μα περισσότερο εξοργισμένος που σύντομα θα πεθάνει, και είναι αληθινά έξαλλος με το πόσο αφελής υπήρξε κάποτε.

21, The Babadook

(2014, Jennifer Kent)

Γυναίκα που ακόμα στοιχειώνεται από τον βίαιο θάνατο του συζύγου της, προσπαθεί να καταπολεμήσει το φόβο του μικρού της γιου. Μέρος της σύγχρονης σχολής ταινιών τρόμου που μετατρέπουν σε πρωταρχικό κείμενο την συμβολική τους διάσταση ρισκάροντας επικίνδυνα το να μην λειτουργούν σε πρώτο αφηγηματικό επίπεδο. Η Kent, γράφοντας μια τρομερά προσωπική ιστορία τρόμου πάνω στη μετα-τραυματική θλίψη, καταφέρνει να φέρει εις πέρας μια επικίνδυνη άσκηση ισορροπίας, επιδεικνύοντας εντυπωσιακό φορμαλιστικό έλεγχο αντί να αφήσει το κείμενο να κάνει όλη τη δουλειά. 5 χρόνια αργότερα επέστρεψε με το εκπληκτικό θρίλερ εκδίκησης ‘Nightingale’ που δυστυχώς ακόμα παραμένει σε μια γενική limbo. Ίσως τώρα που θα σταματήσουν να υπάρχουν νέες ταινίες να το τσιμπήσει καμιά streaming πλατφόρμα;

20, I Saw the Devil

(2010, Kim Jee-woon)

Ψυχοπαθής δολοφόνος σκοτώνει με κάθε λογής αρρωστημένο τρόπο αλλά η αστυνομία έχει πρακτικά παραδοθεί αδυνατώντας να τον εντοπίσει. Όταν όμως θύμα γίνεται η αρραβωνιαστικιά ενός ικανότατου πράκτορα, αυτός ορκίζεται να βρει και να εκδικηθεί το τέρας που την βασάνισε. Υπερβίαιη, αιματηρή, οπερατική καταβύθιση στα έγκατα μαυρισμένων ψυχών, με την κατασκευαστική δεινότητα του Kim Jee-woon να τον αναδεικνύει, εκεί στην διάρκεια των ‘10 σε έναν master κάθε κινηματογραφικού είδους.

19, Insidious

(2010, James Wan)

Ο Wan, πιθανώς ο σημαντικότερος σκηνοθέτης mainstream Αμερικάνικων ταινιών τρόμου αυτής της 20ετίας, χρησιμοποιεί τους ανοιχτούς χώρους του κάδρου, τις μοχθηρές μαριονέτες, το σκοτάδι, του ήχους, τις αποχρώσεις, τα πάντα στην υπηρεσία μιας διαρκούς αίσθησης απειλής που μπορεί να βασίζεται στο τρόμαγμα αλλά δεν εξαντλείται σε αυτό. Το αρχικό του ‘Saw’ ήταν ένα έξυπνο σοκ τρόμου σε αντίθεση με τον οχετό του torture porn που γέννησε, κι όσο οι διάδοχοι του Wan επιδίδονταν σε διαγωνισμό χυδαιότητας, ο ίδιος επέστρεψε στον παραδοσιακό τρόμο του τινάγματος, με αποκορύφωμα τα κομψοτεχνήματα ‘Insidious’ και ‘Conjuring’, ταινίες αυθεντικά ανατριχιαστικές όσο και αισθητικά ανώτερες από σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να συγκριθεί μαζί τους. Τα ανοιχτά κάδρα και το γεμάτο σιγουριά στοίχειωμα του ‘Insidious’ πάντα με κέρδιζαν ένα τσικ παραπάνω.

18, Amer

(2009, Hélène Cattet, Bruno Forzani)

Στυλιστική άσκηση στα απόλυτα άκρα, που μέσα από μια αναμνησιακή περισυλλογή μιας γυναίκας πάνω στην σαρκική επιθυμία και την εμμονή, στήνει ένα καθηλωτικά εντυπωσιακό τρίπτυχο που παίζει με τα μοτίβα του ευρωπαϊκού σινεμά τρόμου. Αφηγηματικά αφηρημένο, οπτικοακουστικά οργασμικό, με αναφορές που φτάνουν από το σινεμά του Argento και του Bava, μέχρι αυτό του Jess Franco.

17, Mandy

(2018, Panos Cosmatos)

Ένα από τα πιο μοναδικά οράματα τρόμου των κινηματογραφικών ‘10s, ταυτόχρονα αιθέριο και γεμάτο ματωμένες αιχμές με έναν τρόπο εντελώς ταιριαστό με την καρδιά της ιστορίας. Ο Nicolas Cage έρχεται αντιμέτωπος με καβαλάρηδες της κολάσεως, άγρια cults και αιματηρούς θεσμούς καταστροφικούς για την ανθρωπότητα αλλά σχεδόν αδιαφορεί για το αν θα μοιάζει κουλ κάνοντάς το. Ένα φιλμ γεμάτο πόνο και οργή και μέταλ, με αισθητική στην υπηρεσία ενός εφιαλτικού ταξιδιού, Nicolas Cage στην πιο αχαλίνωτη ερμηνεία του εδώ και χρόνια, και βία όχι ως πατερίτσα ενός ακαθόριστου κούλνες αλλά στην υπηρεσία του συναισθήματος. Ακόμα είναι λίγο σαν απλώς να την ονειρεύτηκα αυτή την ταινία.

16, The Invisible Man

(2020, Leigh Whannell)

Σε αυτό το σύγχρονο ριμέικ του κλασικού τέρατος της Universal ο αληθινός Αόρατος Άνθρωπος είναι, εχμ, το gaslighting. Ο σκηνοθέτης του φανταστικού ‘Upgrade’ χρησιμοποιεί αρκετά από στυλιστικά του τρικς στην υπηρεσία όμως αυτή τη φορά μιας πιο υπόγειας έντασης που ξεσπά σε 2-3 πραγματικά αξέχαστες σκηνές (στη σκηνή στο εστιατόριο… καλή χώνεψη). Στα χέρια του Whannell κάθε κάδρο γίνεται όπλο, κάθε βλέμμα κρύβει τρόμο και μια απλή σκηνή διαλόγου τυπικής κινηματογραφικής κάλυψης μπορεί να μετατραπεί σε ακίνητο, βουβό πόλεμο. Εξαιρετικό σινεμά τρόμου με στυλ, μυαλό, θεματική συνέπεια, που ποτέ δεν ξεχνά πως ή κύρια αποστολή του είναι να παραδίδει τις ιδέες του μέσω σασπένς.

15, Trouble Every Day

(2001, Claire Denis)

Πριν (και μακριά) από την έκρηξη βίας της μετέπειτα Γαλλικής Ακρότητας, το βαθιά μελαγχολικό φιλμ της Denis ακολουθεί ένα νιόπαντρο ζευγάρι στο Παρίσι οπτικοποιώντας μέσα από σχεδόν βικτωριανές αποχρώσεις και πάντα με τη γνώριμη σωματικότητα του σινεμά της, τον πόθο ως θάνατο. Vincent Gallo και Beatrice Dalle λουσμένοι στο αίμα στο πιο θλιμμένα αποστομωτικό ερωτικό θρίλερ της 20ετίας.

14, Halloween II

(2009, Rob Zombie)

Μετά το μέτριο αρχικό ριμέικ, ο Rob Zombie σε αυτό το σίκουελ αφήνει τελείως πίσω κάθε αίσθηση δεσμού με το πρωτότυπο franchise, τις θεματικές και το στυλ του και εστιάζει εξ ολοκληρου στην αρρωστημένη ψυχοδιαστροφική σχέση του Michael και της Laurie μέσα από ένα μπαράζ διαταραγμένων οραμάτων που φέρνουν τους δύο ήρωες κοντά, κάτω από την ίδια σκεπή ψυχολογικής καταπίεσης, και μέσα σε ένα περιβάλλον αιχμηρών ήχων και ανελέητης, σχεδόν αποχρωματισμένης βίας. Ένας αληθινός πίνακας διάθεσης για δύο τραγικούς ήρωες δεμένους ο ένας με την άλλη με δεσμά διαστροφής, αίματος, και επιθυμίας να χωρέσουν σε κάποιον κόσμο, ή να δραπετεύσουν από αυτόν.

13, Berberian Sound Studio

(2012, Peter Strickland)

Ένας τεχνικός ήχου δουλεύει για ένα Ιταλικό στούντιο ταινιών τρόμου καθώς τα όρια θολώνουν ανάμεσα στο σινεμά και την αλήθεια. Ο Peter Strickland (του αριστουργήματος ‘The Duke of Burgundy’) αποδομεί το giallo στα βασικά του οπτικά και ηχητικά σωματίδια μέσω μιας επίμονης επανάληψης που καταλήγει υπνωτιστικά τρομακτική. Με Toby Jones σε έναν ρόλο-γάντι.

12, Raw

(2016, Julia Ducournau)

Στην πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία η Julia Ducournau, όνομα που αναμφίβολα θα συναντήσουμε στο μέλλον πολλές ακόμα φορές, στήνει ένα τρομακτικής έντασης και σωματικότητας coming of age φιλμ συναισθηματικού τρόμου καθώς ακολουθεί μια ηρωίδα-avatar αθωότητας, σε μια διαδρομή προς την κόλαση και, παράλληλα, προς την ελπίδα. Ίσως. Εξερευνά την ανεξαρτησία, την ηθική, τη σεξουαλικότητα, μέσα από μια ταινία όχι αυστηρά τρόμου αλλά περισσότερο της φρίκης που συναντάμε όταν ερχόμαστε πρώτη φορά σε επαφή με πράγματα που ανακαλύπτουμε πως κρύβουμε μέσα μας. Εξαιρετικό, φρέσκο, και γεμάτο αποστομωτικές σκηνές, genre ντεμπούτο που αξίζει κάθε λέξη του διεθνούς hype του.

11, The Devil’s Rejects

(2005, Rob Zombie)

Ο Rob Zombie στην ταινία-απόσταγμα του σινεμά του, που σίγουρα δεν είναι για όλους: Η κινηματογραφική μυθολογία των αντι-ηρωικών φυγάδων παρανόμων βουτηγμένη μέσα στην trash americana εικονογραφία του χιλμπίλι, παιγμένη μέσα σε ένα αντιαισθητικό όργιο αίματος και σαδισμού, σαν οπτικοποίηση του ανεξέλεγκτου υπερ-εγώ μιας χώρας που λάτρεψε όλους τους λάθος ήρωες. Το ‘Freebird’ κρεσέντο είναι σκηνή ανθολογίας.

10, The House of the Devil

(2009, Ti West)

Απίστευτα εντυπωσιακό throwback στo δημοφιλές στις ΗΠΑ κυρίως κατά τη διάρκεια των ‘70s υπο-είδος τρόμου με σατανικές σέκτες και ανθρωποθυσίες, φτιαγμένο με τα εντελώς απαραίτητα μέσα, απολύτως λιτό και απολύτως ευθύ, δίχως στρώματα ειρωνείας ή μεταμοντερνίστικης αυτοαναφορικότητας. Μια κοπέλα (ίδια η Jessica Harper του ‘Suspiria’) αναλαμβάνει εκτάκτως δουλειά babysitting μόνο που αντί για μωρό πρέπει να προσέξει, γουέλ, το ίδιο το Κακό. Αγωνία, οικονομικά χρησιμοποιημένο σπλάτερ, κόκκος στην εικόνα και απόλυτος τεχνικός έλεγχος.

9, A Tale of Two Sisters

(2003, Kim Jee-woon)

Δύο νεαρά κορίτσια επιστρέφουν στο σπίτι τους μετά από παραμονή στο νοσοκομείο και η μεγάλη από τις δύο πιστεύει όλο και εντονότερα πως η μητριά τους κακομεταχειρίζεται τη μικρή. Ο ψυχολογικός τρόμος που χτίζεται στο μεγαλύτερο μέρος του φιλμ είναι απλώς η προετοιμασία για τα απανωτά σοκ που θα ακολουθήσουν στην τελευταία πράξη, σε ένα σύγχρονο παραμύθι τρόμου που εξαφανίζει ό,τι σχετικό υπάρχει στο είδος μέσα από ένα κρεσέντο που παίζει με τον κινηματογραφικό χρόνο και με τις προσδοκίες του θεατή. Kim Jee-woon; Ναι, ξανά αυτός.

8, Unfriended: Dark Web

(2018, Stephen Susco)

Η μακράν κορυφαία “desktop” ταινία τρόμου καταφέρνει μαεστρικά να επανερμηνεύσει τους κώδικες ενός “και στο τέλος θα μείνει ένας” νεανικού θρίλερ μέσα από την αισθητική και τις συμβάσει της ψηφιακής γλώσσας και επικοινωνίας, αλλά δεν μένει εκεί. Έτσι, μπορεί να βλέπουμε τη σύγχρονη εκδοχή του πώς μοιάζει σήμερα (και σε τι μεταφράζεται) το ρομαντικό φλάσμπακ ή μοτίβα όπως ο σταδιακός χωρισμός μιας παρέας που βρίσκεται έτσι κι αλλιώς σε φυσικά απόσταση, αλλά εδώ ακόμα κι η γλώσσα και ο τρόπος μετάδοσης και επικοινωνίας της πληροφορίας είναι διαφορετικός.

Η προσοχή αποσπάται σε παράθυρα και τσατ και βίντεο, καθώς ακόμα και ένα πράσινο “online” σημάδι κάπου σε μια γωνία του desktop μπορεί να διαθέτει την βαρύτητα ενός παραδοσιακού jump scare. Την ίδια στιγμή, η ιστορία επεκτείνεται πέραν μιας απλής ιστορίας φαντασμάτων σε ψηφιακό περιβάλλον, χτίζοντας έναν ανατριχιαστικό κόσμο άρρηκτα συνδεδεμένο με την νέα online οικονομία και πραγματικότητα. Αρκετά υποτιμημένο κατά την κυκλοφορία του, βρίσκει σταδιακά τη θέση που του αξίζει ως modern classic του (νέου) είδους.

7, Let the Right One In

(2008, Tomas Alfredson)

Μια ταινία που επίσης επαναπροσεγγίζει τους κώδικες του δικού της υπο-είδους, παραμένοντας μια σχετικά μοναδική βαμπιροταινία. Το σουηδικό κρύο περιβάλλει με έναν τρόπο όλες μας τις αισθήσεις βρίσκοντας βίαια αντίθεση στην αιματηρή σκηνή κορύφωσης, μια από τις γενικώς κορυφαίες του σινεμά των ‘00s. Ο Tomas Alfredson βρίσκει τολμηρά ρομαντικούς τόνους σε μια ταινία για τη μοναξιά της ενηλικίωσης αλλά ο αληθινός σταρ που ξεπηδά από εδώ είναι ο σπουδαίος διευθυντής φωτογραφίας Hoyte van Hoytema (‘Dunkirk’, ‘Her’, ‘Ad Astra’, ‘Interstellar’).

6, Get Out

(2017, Jordan Peele)

Μια αλληγορική σάτιρα τρόμου που σημάδεψε το Αμερικάνικο σινεμά της δεκαετίας κι έγινε κοινωνικό σημείο αναφοράς. Δουλεύοντας με το παρελθόν του στην σκετς κωμωδία αλλά χρησιμοποιώντας επιρροές από σινεμά τρόμου και την απόκοσμη αίσθηση του ορίτζιναλ ‘Twilight Zone’, ο Jordan Peele δημιούργησε ένα εντυπωσιακό κράμα αναφορών, ένα ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ για την μετα-Obama γενιά που ξέρει πολύ καλά πως οι διαφυλετικές εντάσεις δε σταμάτησαν ποτέ να σιγοβράζουν κάτω από την επιφάνεια. Πολύ, πολύ, κάτω από την επιφάνεια. Τόσο μοναδικό κι εντυπωσιακό, που η Ακαδημία δεν είχε επιλογή από το να του δώσει Όσκαρ Σεναρίου. Το ζήσαμε κι αυτό.

5, The Host

(2006, Bong Joon-ho)

Βαθιά ανθρώπινο οικογενειακό δράμα εν μέσω μια κάποιας (οικολογικής) Αποκάλυψης, όπου κάθε αίσθηση ελαφρότητας αντιπαραβάλλεται διαρκώς με έντονα δραματικά και βίαια στοιχεία σε μια ιστορία που καταφέρνει διαρκώς να κρύβει άσους στο μανίκι της. Όπως αποδεικνύει με κάθε του ταινία, από το εναλλακτικό ghost story γκάνγκστερ νουάρ του ‘Mother’ μέχρι το θριαμβευτικό ‘Parasite’, ο Bong έχει μια τρομερή ικανότητα να πλέκει κάθε πιθανό είδος γύρω από την κεντρική ιδέα ενός στόρι.

4, The Descent

(2005, Neil Marshall)

Η, σε προσωπικό επίπεδο, πιο τρομακτική ταινία που έχω δει αυτή την 20ετία. Αγγλικό low budget φιλμ, με μια παρέα γυναικών που πάνε να εξερευνήσουν σπηλιές αλλά όσο πιο πολύ κατεβαίνουν, τόσο οι χώροι στενεύουν, τόσο το φως λιγοστεύει, τόσο οι ανάσες γίνονται πιο βαθιές. Τρόμος, κλειστοφοβία σε έναν αποπνικτικό, νιχιλιστικό εφιάλτη από τον μετέπειτα σκηνοθέτη των πρώιμων μπλοκμπάστερ επεισοδίων του ‘Game of Thrones’.

3, It Follows

(2014, David Robert Mitchell)

Αν στην παράδοση του νεανικού slasher τα θύματα ήταν οι υπερσεξουαλικοί έφηβοι, τώρα πλέον το σεξ δεν είναι απλά η παγίδα- είναι και η λύτρωση. Ακαθόριστος δαίμονας μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής πράξης και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι απλά να τον μεταδώσεις παρακάτω, με την Maika Monroe στον κεντρικό ρόλο να κουβαλά μια αποστασιοποιημένη μελαγχολία στο βλέμμα της.

Ο Mitchell χρησιμοποιεί όλο το εύρος του μεγάλου, πανέμορφου κάδρου του για να χωρέσει όσο τρόμο μπορεί, σε πλάνα φαινομενικώς ακίνδυνα, να βάλει το ουρλιαχτό στη θέα του συνηθισμένου, την ώρα που στο σάουντρακ ο Disasterpeace δανείζεται από John Carpenter κι από Goblin, ντύνοντας μουσικά τα χρώματα, τα μοτίβα και την ευρύτερη αίσθηση προαστιακής νεανικής αποσύνθεσης. Μιας -τελικά- αγνά ‘80s teen horror ιστορίας ενηλικίωσης, θλιμμένης και ευαίσθητης, για το πώς το μόνο που μπορεί να σε σώσει σε ένα κόσμο κυριευμένο από ορατές και μη απειλές, είναι η επαφή με ανθρώπους που καταφέρνουν να δουν τον κόσμο όπως εσύ.

2, Martyrs

(2008, Pascal Laugier)

Δύσκολο να περιγράψεις με λίγα λόγια την σημαδιακή Γαλλική ταινία τρόμου για ένα κορίτσι που δραπετεύει από μια φυλακή βασανιστηρίων για να επιστρέψει ύστερα από χρόνια σε μανιώδη αναζήτηση εκδίκησης. Γιατί αντίθετα με τα torture porn φιλμάκια του σωρού που στήνουν ένα τσούρμο χάρτινων χαρακτήρων για να προχωρήσουν στο βασανισμό και την εκδίκηση ως δραματική λύση, οι ‘Μάρτυρες’ θα σε υποχρεώσουν να αποστρέψεις το βλέμμα από την οθόνη όχι λόγω αυτών που βλέπεις, αλλά λόγω αυτών που ξέρεις ότι δε θέλεις να δεις, αποδεικνύοντας πως δεν υπάρχει χειρότερη βία από την ψυχολογική– ακόμα κι όταν το αίμα ρέει άφθονο. Το αποκορύφωμα είναι μια αποστομωτική τρίτη πράξη που υπερβαίνει το είδος, αντλεί περισσότερο από Pasolini και Polanski παρά από ‘Hostel’ και ‘Frontiere(s)’, αποκαλύπτει το -σοκαρισμένο- πρόσωπο της ελπίδας μπροστά στον πλέον απάνθρωπο εφιάλτη και αναρωτιέται με τον πιο επιθετικό τρόπο για τη φύση του θεϊκού. Για πάρα πολύ γερά στομάχια.

1, Pulse

(2001, Kiyoshi Kurosawa)

Η καθοριστική ταινία τρόμου του 21ου αιώνα γεννιέται στις αρχές των ‘00s αφηγούμενη μια γνώριμη ιστορία φαντασμάτων μέσα από το νέο τεχνολογικό πρίσμα της ιντερνετικής διασύνδεσης, αλλά αποκτά νέα ανατριχιαστική αμεσότητα στο καταραμένο 2020 χάρη στον τρόπο με τον οποίο βλέπει έναν κόσμο πλήρους απομόνωσης. Στην φορμαλιστικά αψεγάδιαστη ταινία ενός ακόμα master κάθε είδους (ρωτήστε μόνο τον Bong Joon-ho ποιος είναι ο αγαπημένος του Kurosawa), τα πνεύματα προσπαθούν πάλι να δραπετεύσουν μέσα από μια οθόνη αλλά αυτή τη φορά η οθόνη δεν είναι ένα απομονωμένο κονσερβοκούτι αλλά η πύλη προς μια διάσταση στο άγνωστο. Οι ήρωες συμφωνούν με ό,τι προϋπόθεση περνά μπροστά από τα μάτια τους, συναινούν με ευκολία μπροστά στα υπόσχεση ενός νέου κόσμου, αλλά αυτό που αντικρύζουν στην απέναντι μεριά είναι τα φαντάσματα της ίδιας τους της μοναξιάς.

Ο Kurosawa στήνει μια συγκλονιστικού τρόμου ταινία δίχως κυριολεκτικά ούτε ένα τίναγμα. Ούτε μία απάτη, ούτε μια σκηνοθετική κλεψιά. Ανά πάσα στιγμή όλη η πληροφορία βρίσκεται στο κάδρο που κοιτάμε (ή που κοιτούν οι πρωταγωνιστές) κι αυτό είναι πάντα αρκετό ώστε να παγώσει η ψυχή μέσα μας στη θέα μιας κοινωνίας μελαγχολικής απομόνωσης, που συνδέεται πάντα από απόσταση. Όλοι μαζί. Όλοι μόνοι.