Blake Lively εναντίον καρχαρία: To ‘Shallows’ είναι η b-movie ταινιάρα επιβίωσης της εβδομάδας

Στην ταινία της εβδομάδας, ένα σπουδαίο, inspirational πλήρωμα καταρρίπτεται σε μια αφιλόξενη επιφάνεια ύστερα από την ύπουλη επίθεση ενός επικίνδυνου εχθρού από το πουθενά και χωρίς να ελπίζει σε βοήθεια από κανέναν, προσπαθεί να επιβιώσει και να αποδράσει βασιζόμενο στα καλύτερα ένστικτα του κάθε μέλους.

Είναι ο αβέβαιος, χαρισματικός καπετάνιος που έχει χάσει την πίστη στον εαυτό του μέσα στην απεραντοσύνη της ύπαρξης, και προσπαθεί να κατανοήσει την απώλεια ενός γονιού που έχειπεθάνει. Είναι ο ψύχραιμος, υπολογιστικός συναγωνιστής του που μπορεί στις πιο αντίξοες στιγμές να δει καθαρά ακόμα κι όταν δεν μπορεί κανείς να διακρίνει τίποτα. Είναι ο ευφυής γιατρός που κάνει τις σωτήριες επεμβάσεις που εμείς με δυσκολία μπορούμε έστω να αντικρύσουμε. Είναι η μοναχική μαχήτρια που αντεπιτίθεται, κόντρα στο φόβο, ό,τι κι αν γίνει μετά.

Το ‘Star Trek Beyond’ είναι ωραιότατη περιπέτεια αλλά η ταινία στην οποία αναφέρομαι είναι το ‘Shallows’ και όλα τα μέλη του πληρώματος είναι η Nancy Adams, την οποία παίζει η Blake Lively με φουλ αποφασιστικότητα και αφοσίωση. Είναι μια φοιτήτρια ιατρικής που σκέφτεται να τα παρατήσει επειδή έχει πάψει να βλέπει το νόημα- η μητέρα της δεν είναι πια κοντά της, νικημένη από την αρρώστια, οδηγώντας τη Nancy σε σκέψεις για τη ζωή και την απεραντοσύνη της ύπαρξης. Τι νόημα έχει να παλεύουμε αν δεν πρόκειται ποτέ να φτάσουμε πραγματικά πουθενά;, μοιάζει να σκέφτεται η Nancy καθώς επισκέπτεται την, κρυμμένη από τον πολιτισμό, Παραλία Της Μητέρας της για μια αναμέτρηση-ξέσπασμα με τα κύματα.

Τι νόημα, όντως.

***

“Οι ταινίες τρόμου είναι πολύ τεχνικές, οι ταινίες δράσης είναι πολύ τεχνικές. Μου αρέσουν οι τεχνικές προκλήσεις. Τα παζλ.” Έτσι μου έλεγε ο Jaume Collet-Serra όταν είχαμε μιλήσει πέρσι με αφορμή τότε το τελευταίο του φιλμ με τον Liam Neeson, το ‘Run All Night’. Έχει κάνει τρία, όλα τους καλά, και πιο πριν είχε γυρίσει το ‘Orphan’. Είναι ένας τεχνίτης του σινεμά, αλλά ένας από εκείνους που μπορούσες (στον τρόπο που κινηματογραφούσε τους ήρωές του, που γύριζε τη δράση, που χρησιμοποιούσε τα χρώματα, που εκμεταλλευόταν τις αμέτρητες δυνατότητες ενός κινηματογραφικού κάδρου) να διακρίνεις πως μέσα του έκρυβε τουλάχιστον μια φοβερή ταινία.(*)

Το ‘Shallows’ είναι αυτή η ταινία, και καθόλου τυχαία, αποτελεί έναν συνδυασμό όλων των παραπάνω. Είναι ταινία δράσης, αλλά και θρίλερ. Γυρίστηκε από έναν άνθρωπο με άψογη κινηματογραφική τεχνική. Αποτελεί ένα παζλ περιορισμένου χώρο, όπου τα στοιχεία απλώνονται στο πρώτο μισό και ενώνονται στην πορεία. Είναι μια περιπέτεια τρόμου για μμια ηρωίδα που τρέχει να ξεφύγει, υπό μία έννοια, αν όχι από το παρελθόν της ίδιας, τότε σίγουρα από τον εαυτό της, οπότε ταιριάζει μια χαρά δίπλα στους ήρωες εκείνους του Neeson που με τόση συνέπεια είχε υπηρετήσει νωρίτερα ο Collet-Serra.

(*Ο David Ayer είναι ένας άλλος τέτοιος σκηνοθέτης, του οποίου το ‘Suicide Squad’ μπορεί να είναι η ταινία-αποκάλυψη. Ας έχουμε το νου μας.)

Στο ‘Shallows’ τα πάντα είναι μεγαλειωδώς μπιμουβικά, μα κυριότερα ο τρόπος που αναπτύσσεται η διαδρομή του χαρακτήρα και ο τρόπος που ο χώρος οριοθετείται από την απειλή του καρχαρία-μπαμπούλα. Υπάρχει στην πρώτη πράξη της ταινίας μια απίστευτη σεκάνς τριών προσώπων και πολλής απόστασης: Η Nancy κολυμπάει μέχρι τα βαθιά όπου συναντάει δύο συν-σέρφερς.

Κρατώντας τους σε απόσταση, κάνει μαζί τους διάλογο ο οποίος λειτουργεί σε πολλά επίπεδα (προσφέρει συμπυκνωμένο exposition για τον χαρακτήρα της και παραθέτει μια σειρά στοιχείων που θα φανούν χρήσιμα στην πορεία) όμως ο Collet-Serra δεν μικραίνει ποτέ την απόσταση ανάμεσά τους. Οι χαρακτήρες φωνάζουν, εμείς πασχίζουμε να τους καταλάβουμε, η κίνηση είναι διαρκής και ακανόνιστη, και μέχρι η συζήτηση να τελειώσει (και ο σκηνοθέτης να καδράρει αυτή την περιοχή θάλασσας με κάθε πιθανό τρόπο) νιώθουμε ήδη μια ανεπαίσθητη ναυτία και κλειστοφοβία.

Όταν ο καρχαρίας χτυπά η Nancy καθηλώνεται κι εκεί είναι που ο Collet-Serra χρησιμοποιεί κάθε τεχνική. Παρατηρεί τον μικρό αυτό κόλπο με τρόπους που υπογραμμίζουν τη διαρκή μετατροπή του διαθέσιμου χώρου. Υπονοεί την απειλή περισσότερο από ό,τι την δείχνει (μια εκπληκτική σκηνή μας προσφέρει έναν ανατριχιαστικό θάνατο μόνο μέσα από τα μάτια της ηρωίδας). Δημιουργεί νήματα πλοκής και στοιχεία που εξίσου υπολογισμένα μπορεί να καταλήγουν σε θριάμβους ή αποτυχίες. Χαρτογραφεί όλη την περιοχή σα να ήταν ένα λεπτομερές σκηνικό δράσης, παρουσιάζοντας οχυρά, τοιχώματα, παγίδες, κρυφές διαδρομές, προετοιμάζοντάς μας για την αναμέτρηση.

Η δουλειά που κάνει είναι μια από τις καλύτερες σκηνοθετικές απόπειρες για φέτος, σε αυτό που είναι πιθανότατα η καλύτερη ταινία ενός καταθλιπτικά ανέμπνευστού κινηματογραφικού καλοκαιριού. Αξίζει, πέραν του Collet-Serra, να σημειωθούν οι εξής συνεισφορές στην ταινία:

Καταρχάς την Blake Lively, πάνω στην οποία προφανώς έχει στηθεί το όλο πράγμα. Η Lively δεν είναι Robert Redford στο ‘All Is Lost’ για να απορροφά τα πάντα με την παρουσία της όμως κάνει αναπάντεχα καλή δουλειά. Είναι πολύ καλή σε έναν τρομερά απαιτητικό ρόλο, δίχως να αλλοιώνει τίποτα πάνω της. Ακούγεται περίεργο. Δεν πρόκειται περί ερμηνείας-μεταμόρφωσης, δεν ξεχνάς ποτέ ότι τη βλέπεις αυτήν. Είναι καλή, με έναν Blake Lively τρόπο.

Την παράσταση κλέβει ο Steven Seagull, ο Συμβολικός Γλάρος της ταινίας.

Το σενάριο υπογράφει ο Anthony Jaswinski, που κάνει πολύ καλή δουλειά στο να απομονώσει τα πολύ βασικά στοιχεία ανάπτυξης χαρακτήρα και παράθεσης χρήσιμων στοιχείων στα πρώτα 2 acts της ταινίας πριν δεθούν όλα γλυκά στην 3η.

Η οποία 3η πράξη φλερτάρει σε σημεία με το camp χωρίς -θεωρώ- να χάνει την επαφή με τη στέρεη δραματουργική βάση του πρώτου κομματιού του έργου.

Το “nuh-uh” της Nancy προς το τέλος της ταινίας είναι η αγαπημένη μου στιγμή. Θα χειροκρόταγα αλλά ήμουν πολύ απασχολημένος με το να κοιτάω καθηλωμένος.

Τα end credits είναι πανέμορφα και απειλητικά και η χρήση του συγκεκριμένου τραγουδιού είναι τέλεια. Άψογος τρόπος να τελειώσει μια απρόσμενα άψογη ταινία.

***

Στην ίδια παραπάνω συνέντευξη, ο Collet-Serra εκφράζει την πρόθεσή του να κάνει ταινίες με διάρκεια ζωής, “όπως τότε στα ‘70s” και εξηγεί περαιτέρω πως, ακόμα κι αν ο κόσμος δεν τις δει ή δεν τις πάρει χαμπάρι στο σινεμά, είναι ταινίες που θα τις πετύχεις στην τηλεόραση ή σε DVD και θα τις βλέπεις ή θα τις ανακαλύπτει κάποιος για χρόνια.

Στο μυαλό μου (και στο δικό του προφανώς) αυτή είναι μια πολύ τιμητική κατηγορία στην οποία μπορείς να ανήκεις, και το ‘Shallows’ σίγουρα βρίσκεται εκεί. Θα την ανακαλύπτει για καιρό κόσμος σε διάφορες πλατφόρμες θέασης, σκοτωμένα βράδια στην TV, από προτάσεις στο netflix, ρωτώντας στο facebook “πείτε μου μια καλή ταινία να δω απόψε”. Θα την ανακαλύψεις σίγουρα κάποια στιγμή. Αλλά επειδή αξίζει ρε παιδί μου, κάνε fast-forward στο πεπρωμένο σου, και δες την και στο σινεμά. Σε όλο της το καρχαριο-μεγαλείο.

*Το ‘The Shallows’ κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood.