Πώς είναι το Διαγωνιστικό των Καννών;
Νέες ταινίες από τους σκηνοθέτες των ‘Carol’, ‘Force Majeure’, ‘Frances Ha’, ‘Snowpiercer’ και ‘Leviathan’. Μια πρώτη αποτίμηση για τα πρώτα φιλμ του Διαγωνιστικού.
- 24 ΜΑΙ 2017
Η ιστορία τις πρώτες μέρες του Φεστιβάλ ήταν λίγο πολύ αυτή: Αναμονή σε ουρές, προβολή ταινίας, τρέξιμο για άλλη ουρά ή/και για γράψιμο, φαγητό όπως-όπως, ταινία, ύπνος 3 ωρών, ξύπνημα στις 7 για hot προβολή Διαγωνιστικού, ουρές, και μια ακόμα προβολή ταινίας (σε κατάσταση που κανείς δε θα έπρεπε να βλέπει ταινίες για να είμαι ειλικρινής) και δώστου πάλι λούπα.
Μέχρι να έρθω στα ίσα μου και να βρω πού πάει τι είχαν περάσει τρεις μέρες χωρίς να το καταλάβω, είχα ξεχάσει πότε ήταν η τελευταία φορά που ήπια έναν κρύο καφέ που να πίνεται, άρχισα να μην είμαι σίγουρος τι είναι αλήθεια από όσα βλέπω και τι είναι όραμα (βρίσκω φανταστικό ότι περπατάω σε ένα πεζοδρόμιο και κάζουαλι φωτογράφοι σταματάνε περαστικές και κάνουν φωτογράφιση σαν επί τόπου editorial μόδας), και μην αρχίσω τώρα να λέω για τις γιούχες. Σκέφτομαι να ηχογραφήσω καμία και να βάλω τον ήχο για ξυπνητήρι.
Αλλά κάπου μέσα σε όλα αυτά, τις ουρές, τα κρουασάν (μόνο κρουασάν), τον ήλιο και τον πανικό, υπάρχουν ταινίες! Το Φεστιβάλ λοιπόν μπαίνει σιγά-σιγά στην τελική του ευθεία, οπότε ξεκινάμε μια ψύχραιμη, συγκεντρωτική ματιά στις ταινίες που είδαμε στο Επίσημο Διαγωνιστικό, στους σκηνοθέτες, τις σκηνές που μας έμειναν, και στις υποθετικές αντιδράσεις του εκλεκτού μέλους της κριτικής επιτροπής, φίλο του σάιτ, Will Smith.
Στο πρώτο μέρος, έχουμε τις νέες ταινίες από τους σκηνοθέτες των ‘Carol’, ‘Leviathan’, ‘Force Majeure’. Στο δεύτερο μέρος, σε λίγες μέρες, θα κοιτάξουμε το δεύτερο μισό του προγράμματος.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ
Το PopCode στο 70ό Φεστιβάλ Καννών
Loveless
Η προηγούμενη ταινία του: Το αριστούργημα ‘Leviathan’, ένα πορτρέτο τοπικής διαφθοράς που ξεκινά από έναν διαπληκτισμό, μια οικογένεια και απλώνει την αφήγηση και το σύμπαν του χωρώντας στο φιλμ όλη την αναγνωρίσιμη κοινωνία διαφθοράς. Είχαμε γράψει όταν βγήκε η ταινία στην Ελλάδα,
“Ποιο είναι το αντίθετο της κοσμογονίας; Γιατί ο Αντρέι Ζβυάγκιντσεφ μόλις το έκανε σινεμά.”
H φετινή: Εξίσου μεγαλεπίβολη σε εικόνες και αίσθηση, μα όχι στον κόσμο που χτίζει, η νέα ταινία του Ρώσου ξεκινά και πάλι από ένα μεμονωμένο περιστατικό (την εξαφάνιση ενός παιδιού που δεν αντέχει το διαλυμένο οικογενειακό του περιβάλλον) και ακολουθεί τη διάβρωση από άνθρωπο σε άνθρωπο και από δεσμό σε δεσμό. Ο Zvyagintsev αναρωτιέται πόσα συναισθηματικά επίπεδα μπορεί να κρύβει ένας άνθρωπος και υπό τι συνθήκες αποκαλύπτονται (χαρακτήρας δηλώνει κατ’επανάληψη πως “δεν έχω αγαπήσει ποτέ” μέχρι που καταρρέει μπροστά στο ενδεχόμενο του μοιραίου), αλλά ακροβατεί όλη την ώρα ανάμεσα στο επιβλητικό (από τη φύση, μέχρι τα διαβρωμένα κτίρια, μέχρι ανθρώπους-σκιές σε αναζήτηση της αλήθειας) και στο ενοχλητικά συμβολικό (ας κάνουμε μια παύση για λίγο διάστημα σε χαρακτήρες που κοιτούν ευθέως την οθόνη φορώντας κυριολεκτικά σύμβολα αυτού που συμβολίζουν). Έχει στιγμές που τις θυμάμαι ακόμα και ανατριχιάζω, σε γενικές γραμμές στο πέρασμα των ημερών με άφησε λίγο κενό.
Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Ένα tracking shot ακολουθεί τους γονείς που τσακώνονται σε μια οικογένεια υπό διάλυση, η μητέρα κλείνει την πόρτα καθώς βγαίνει από το δωμάτιο, η κάμερα εντοπίζει τον κρυμμένο από κει πίσω γιο, και παραμένει σταθερά πάνω στο πρόσωπό του καθώς βγάζει μια σιωπηλή κραυγή με κλειστά μάτια και ορθάνοιχτο στόμα, που σου ηλεκτρίζει τα σωθικά. Το είδα την πρώτη μέρα του Φεστιβάλ, νομίζω δεν έχει ακολουθήσει έκτοτε μια μεμονωμένη πιο δυνατή εικόνα από αυτή.
Πόσο πολύ θα θέλει να το κάνει ριμέικ ο Will Smith; Πιστεύω θα σκεφτόταν πως ωραία ήταν αλλά ΟΚ, δεν ήταν και ‘Collateral Beauty’ η ταινία, κάτι της έλειπε. Ίσως να ήθελε λίγη ζωντάνια και κανάδυο συμπτώσεις παραπάνω. Θα μπορούσε να παίξει τον τραγικό πατέρα, αλλά η τραγική μητέρα έχει πιο ζουμερό ρόλο.
Wonderstruck
Η προηγούμενη ταινία του: Ήταν το ήδη θρυλικό ‘Carol’, μια από τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας, για την οποία είχαμε γράψει ότι “O Τοντ Χέινς κάνει το ένα απίστευτο καδράρισμα μετά το άλλο, ακολουθώντας την ενέργεια προσώπων, αντικειμένων, λέξεων. Κατάφερε και κινηματογράφησε την έλξη.”
H φετινή: Ο Haynes διασκευάζει βιβλίο του Brian Selznick ο οποίος μάλιστα γράφει και το σενάριο. (Σε βιβλίο του ήταν βασισμένο και το ‘Hugo’ του Scorsese, για να πάρεις μια ιδέα.) Η ταινία ακολουθεί τις παράλληλες ιστορίες δύο παιδιών που το σκάνε, για #λόγους, από το σπίτι, σε δύο εντελώς διαφορετικές εποχές. Μία ιστορία, έγχρωμη, διαδραματίζεται στην έκρυθμη Νέα Υόρκη του τέλους των ‘70s ενώ η άλλη, ασπρόμαυρη, στα ‘20s. Στο καλό πρώτο μέρος του φιλμ οι δύο ιστορίες εξελίσσονται με τη μία να διαχέεται μες στην άλλη και -επειδή και τα δύο παιδιά είναι κουφά- αναπτύσσονται με μια λογική βουβής ταινίας, ακόμα και στο έγχρωμο κομμάτι. Το οποίο είναι πιο ενδιαφέρον επειδή η τεχνοτροπία δεν παραπέμπει εκεί. Δεν είναι άρτια δεμένη η αφήγηση, αλλά η μουσική του Carter Burwell κάνει όλη τη δουλειά στο κουβάλημα των θεατών. Πάντως η κορύφωση είναι μια μάλλον αμήχανη προδοσία της φόρμας την οποία ακολουθεί το έργο, και σε πολλά σημεία νιώθεις πως η ταινία είναι αρκετά σίγουρη πως σε έχει απογειώσει χωρίς απαραιτήτως να το έχει κερδίσει.
Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Το μεγάλο διόραμα. Εντυπωσιακή η σύλληψη, κι ας με άφησε ακούνητο η εκτέλεση.
Πόσο πολύ θα θέλει να το κάνει ριμέικ ο Will Smith; Δίνω ένα τίμιο 15% ο Will Smith όταν ξεκίνησε η προβολή της ταινίας να σχολίασε στον Pedro πως “α κουλ, δε μου είπατε ότι έχει και αμερικάνικες ταινίες!”.
Jupiter’s Moon
Η προηγούμενη ταινία του: To ‘White God’ του Ούγγρου Kornél Mundruczó είναι αυτό που θα ήταν το ‘Rise of the Planet of the Apes’ αν είχε σκυλιά αντί πιθήκους και ήταν ευρωπαϊκό σινεμά αντί αμερικάνικο στούντιο.
H φετινή: Δε ξέρω πώς να το πω πιο κομψά, είναι αυτή η ταινία με τον ιπτάμενο πρόσφυγα. Ένας Σύρος πρόσφυγας στην Ουγγαρία τρώει σφαίρες από συνοριοφύλακες και όχι απλά δεν πεθαίνει αλλά αρχίζει να πετάει. Ένας γιατρός παθαίνει μια άλφα φυσιολογική εμμονή και του βουτάει να φύγουν, αλλά το αφεντικό του προσφυγικού χωριού τους παίρνει στο κυνήγι. Ε και μετά ξέρεις, θαύματα, συμβολισμοί, ενοχή, εξιλέωση, πίστη, θέλω να πω είναι μια ταινία με έναν πρόσφυγα που χωρίς κανέναν απολύτως λόγο πετάει και σταδιακά παρακολουθούμε πώς ένας κυνικός άνθρωπος δίπλα του κάνει… ένα… άλμα πίστης… Δεν σας κοροϊδεύω καν. Η ταινία είναι ένα τονικό και θεματικό χάος αλλά νομίζω πως αν το ευρωπαϊκό σινεμά ήταν κάποτε να έχει έναν υπερήρωα, δε θα διέφερε από τον Aryan.
Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Όχι, να είμαστε τίμιοι, οι σκηνές που ίπταται ο Aryan είναι ποιητικότατες.
Πόσο πολύ θα θέλει να το κάνει ριμέικ ο Will Smith; Πιστεύω ακραία πολύ. Πιστεύω ο Will Smith θέλει να φέρει τον Kornél Mundruczó στο Hollywood για να σκηνοθετήσει το ‘Suicide Squad 3’ ή/και το επόμενο wannabe οσκαρικό δράμα του α λα ‘Seven Pounds’. Γενικά είμαι πάρα πολύ έτοιμος για 7-8 χρόνια από τώρα που ο Mundruczó θα έχει ήδη περάσει στην αναπολογητικά trash αμερικάνικη περίοδό του.
Okja
Η προηγούμενη ταινία του: Το ‘Snowpiercer’, μια απλά εκπληκτική ταινία. Είχαμε γράψει πως “είναι το sci-fi που χρειαζόμαστε. Όσο κι αν αγαπώ το καλοκαιρινό μπλοκμπάστερ και την απενοχοποίησή του, αυτού του είδους οι περιπέτειες είναι σαν μικρές αντιστάσεις στις παντός είδους φόρμες. Είναι κάτι θαρραλέο και σχεδόν τρελό, κάτι που αν ήσουν παραγωγός εσύ, πολύ απλά δε θα το δοκίμαζες. Το ότι υπάρχει, είναι υπέροχο. Το ότι είναι όσο καλό είναι; Είναι λόγος να πας σινεμά.”
H φετινή: Από το αναλυτικό κείμενό μας μετά την πρεμιέρα της ταινίας,
“Στο ‘Okja’ (στην ουσία ένα παραμύθι για τη ζωή, για τη φύση, για την αξία του να επιλέγεις κάποιες φορές τον μακρύ δρόμο) συναντάμε πολλές ιδέες περί περιβαλλοντικής και κοινωνικής ηθικής. Το υπέροχο είναι πως [ο Bong Joon-ho] λέει την ιστορία του μέσα από σεκάνς δράσης και χιούμορ λουσμένες στο φως και την καθαρότητα, μπλέκοντας τους ρυθμούς και τις ευαισθησίες διαφορετικών ειδών.”
Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Σχεδόν ολόκληρη η ταινία μου έχει μείνει στο μυαλό, αλλά αν είναι μία σκηνή που πρέπει να ξεχωρίσω, είναι το ανατριχιαστικό δεκάλεπτο λίγο πριν το φινάλε, για το οποίο δε θα πω περισσότερα, αλλά όταν θα δεις θα καταλάβεις το γιατί.
Πόσο πολύ θα θέλει να το κάνει ριμέικ ο Will Smith; Πιστεύω θα ρωτήσει τους φίλους του στο Netflix αν θα παίξει κανά σίκουελ.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ
Η επεισοδιακή προβολή κι η μεγάλη δύναμη του ‘Okja’
The Square
Η προηγούμενη ταινία του: To ‘Force Majeure’, ένα αληθινό σύγχρονο classic του ευρωπαϊκού σινεμά. Γράφαμε για αυτό όταν βγήκε στις αίθουσες,
“Είναι εκπληκτικό: ο Σουηδός Ρούμπεν Όστλουντ έχει σκηνοθετήσει ένα πλήρως εσωτερικό δράμα για τη μάχη των στερεοτύπων και την αιώνια διαπραγμάτευση ανάμεσα στην υποκειμενικότητα και την αντικειμενικότητα της αλήθειας, και το έχει κάνει μέσα από μια σειρά στεγνών, σχεδόν θριλερικής κατασκευής, απίστευτα αστείων σκηνών.”
H φετινή: Πολλοί σκηνοθέτες στο φετινό Διαγωνιστικό μοιάζουν να έχουν κάνει μικρότερου βεληνεκούς εκδοχές έργων τους μέσα στην δεδομένη φόρμα τους (Haneke, Λάνθιμος, Zvyagintsev), ο Ostlund είναι ο μόνος που νιώθω πως λειτουργώντας εντός του δικού του πλαισίου, κινήθηκε προς τα έξω, πιο φιλόδοξα, σα να θέλει να γκρεμίσει τα όρια του εαυτού του. Ίσως γι’αυτό και σε πολλά σημεία ένιωθα σα να παίζει ξύλο με τις ιδέες του, αλλά από την άλλη είναι αδιαμφισβήτητο το πόσο φιλόδοξο και πολυεπίπεδο είναι αυτό που έφτιαξε.
Το ‘Square’ είναι μια σάτιρα του κόσμου της τέχνης που κατά πρώτον, είναι τρομερά αστείο, δηλαδή για ένα έργο δυόμιση ωρών τόσο θεματικά πυκνό, είναι φοβερό το πόσο εύκολα κυλάει. Ο Ostlund παίζει περίτεχνα με την ίδια την έννοια του context, προσθέτοντας και αφαιρώντας πράγματα σε διάφορα πλαίσια, εξερευνώντας τι ανήκει πού, και πώς το πλαίσιο αλλάζει τελείως την παραμικρή προϋπάρχουσα έννοια. Στην πορεία εξερευνά συλλογική και ατομική ηθική, αναρωτιέται τι είναι αυτό που μας κρατά ενωμένους ως κοινωνία και τι θα μας κρατά πάντα πιο πίσω από όσο θέλουμε, και τραβά κάθε πιθανή κατάσταση στα άκρα αναδεικνύοντας την γελοιότητα και το παράλογο στα πάντα, στο παραμικρό. Η Elisabeth Moss έχει 4-5 σκηνές ως ξένη δημοσιογράφος που καλύπτει μια έκθεση σε σουηδικό μουσείο, και τις κλέβει όλες απολύτως.
Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: Υπάρχει μια απίστευτη σκηνή σε ένα επίσημο γεύμα του μουσείου από αυτά τα proper που είναι όλοι καλοντυμένοι και ω τι μου κάνετε όχι εσείς τι μου κάνετε κλπ, που ένας άνθρωπος-γορίλας εξαπολύεται ως μέρος art installation και αυτό που ακολουθεί απλά δε μπαίνει σε λόγια. Είναι τρομερά αστείο όσο και τρομερά φιλόδοξο ως αποδόμηση της κοινωνικής ευγένειας. Τον παίζει ο Terry Notary, βλέπεις και παραπάνω, ο οποίος είναι ο απόλυτος breakout σταρ της ταινίας. Των Καννών μη σου πω.
Πόσο πολύ θα θέλει να το κάνει ριμέικ ο Will Smith; Νομίζω θα κουράστηκε σε αυτό ο Will Smith παιδιά και κρίμα κιόλας γιατί θέλω πολύ να κερδίσει κάποιο μεγάλο βραβείο.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ
Μιλήσαμε με την Elisabeth Moss του ‘Square’ για την τηλεοπτική της καριέρας
The Meyerowitz Stories
Η προηγούμενη ταινία του: Έχω παράφορο έρωτα με το ‘Mistress America’, την τέλεια ταινία για το πέρασμα των 30 και την χαοτική συναισθηματική απόγνωση του “και τι κάνουμε αφού [βάλε εδώ οποιοδήποτε στόχο ή επιθυμία];”.
H φετινή: Είναι το ‘Royal Tenenbaums’ του Noah Baumbach. Οικογένεια διασκορπισμένη έρχεται κοντά μέσα από μικρά τραγικωμικά κεφάλαια μικρών λυτρώσεων, καθώς ξετυλίγεται μια ανάλαφρη (αλλά στο βάθος της, πικρή) εξερεύνηση οικογενειακών δυναμικών και εκφράσεων μέσα από λόγια, μέσα από τέχνη, μέσα από θυμό, μέσα από σιωπές. Μου λείπει πάρα πολύ ο ρυθμός, η αμεσότητα, αυτή η πραγματική αίσθηση μανιακής απόγνωσης που βγάζουν οι συνεργασίες του με την Gerwig (‘Mistress America’, ‘Frances Ha’), αλλά ο Baumbach πάντα μου μιλάει. Κι επίσης ο Adam Sandler είναι απλά φανταστικός. Δώστε του βραβείο ερμηνείας να πέσει το παλαί.
Μια σκηνή που μου έμεινε στο μυαλό: H Jean της Elizabeth Marvel. Πάντα σε παρένθεση.
Πόσο πολύ θα θέλει να το κάνει ριμέικ ο Will Smith; Αποκλείεται να μη ζήλεψε το ρόλο του Adam Sandler. Αν μπορεί εκείνος σίγουρα θα μπορούσα κι εγώ, τι στα κομμάτια δηλαδή, θα σκεφτόταν.
***
Υπάρχουν και ταινίες του Διαγωνιστικού που δεν είδαμε, κάτι που συνεπώς τις καθιστά αυτομάτως φαβορί για Χρυσό Φοίνικα, κυρίως δηλαδή το ‘120 Battements par Minute’ του Robin Campillo από το οποίο όλοι βγήκαν κλαίγοντας. Επίσης δεν είδα το ‘Redoubtable’ γιατί σίγουρα είχα υπερβολικά πολλές δουλειές στο Φεστιβάλ για να κάτσω να φάω 5 ώρες της μέρας μου για να δω τον Michel Hazanavicius να κάνει ταινία για τον Godard.
Τα υπόλοιπα, Haneke, Sofia Coppola, Ozon κλπ, στο δεύτερο μέρος. Εκεί θα σας πω ποιες άλλες ταινίες του Διαγωνιστικού δεν είδα για να ξέρετε τι να παίξετε στο στοίχημα για Φοίνικα.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ
