O φετινός Χρυσός Φοίνικας είναι μια οικογενειακή ιστορία διαφορετική από τις άλλες
- 21 ΜΑΙ 2018
Το PopCode σας μεταφέρει στην Κρουαζέτ με καθημερινές ανταποκρίσεις από το 71ο Φεστιβάλ Καννών. Ταινίες, εικόνες και πρόσωπα του Φεστιβάλ θα βρίσκονται εδώ από τις 8 ως τις 19 Μαΐου.
***
Χάρη σε ένα μπιλιάρδο του προγράμματος προβολών δε κατάφερα να δω το ‘Shoplifters’ του Hirokazu Kore-eda παρά την τελευταία μέρα του Φεστιβάλ, στο πλαίσιο της επανάληψης όλων των ταινιών του Διαγωνιστικού. Ήταν η τελευταία ταινία που είδα και δε θα μπορούσα να έχω αφήσει πίσω μου το Φεστιβάλ με πιο γλυκό τρόπο.
Λίγες ώρες μετά, το ‘Shoplifters’ έκανε την έκπληξη και κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα.
Η ΤΑΙΝΙΑ
[Τι έγραψα στο ανασκοπικό ποστ των ταινιών του Διαγωνιστικού, κυριολεκτικά λίγα λεπτά πριν φύγω από τις Κάννες:]
Το ‘Shoplifters’ βρίσκει τον ιάπωνα σκηνοθέτη να επιστρέφει στο χαμηλών τόνων οικογενειακό δράμα που ξέρει τέλεια να υπηρετεί, με την καλύτερη ίσως ταινία του. Μια οικογένεια στα περιθώρια της κοινωνίας ζει κλέβοντας τα προς το ζην από σούπερ μάρκετ κι ο Kore-eda τοποθετεί διακριτικά το φακό του, χωρίς χειριστικές εξάρσεις και χωρίς διάθεση εκμετάλλευσης, σκιαγραφόντας τα προφίλ κάθε μέλους της οικογένειας στις δικές τους διαδρομές- μέχρι το πάρα πολύ δυνατό τέλος της ταινίας, έχει καταφέρει να αναπτύξει προσωπικότητες, κίνητρα και θέλω μισής ντουζίνας χαρακτήρων, πριν μας οδηγήσει στην κορύφωση της τελικής πράξης.
Είναι ένα εκπληκτικό προφίλ της ζωής στο περιθώριο και των διαφορετικών τρόπων που μπορεί να οδηγήσουν εκεί έναν άνθρωπο. Ο Kore-eda δεν γκρουπάρει ανθρώπους, δεν τσουβαλιάζει, δεν κρίνει και δεν εκμεταλλεύεται. Η καθαρότητα του βλέμματός του και η ακρίβεια της αφήγησής του είναι κάτι το αληθινά εντυπωσιακό. Η πιο παραπλανητικά σπουδαία μικρή ταινία του Φεστιβάλ.
Ο ΦΟΙΝΙΚΑΣ
Ο Φοίνικας στο ‘Shoplifters’ είναι πράγματι μια ασφαλής επιλογή, με την έννοια πως είναι μια ταινία που κανείς δεν πρόκειται να θεωρήσει κάτι άλλο εκτός από καλή. Ταυτόχρονα, αποτελεί εκπροσώπηση τόσο για το ασιατικό σινεμά που είχε μια εκπληκτική χρονιά στις Κάννες (4 από τις 5 αγαπημένες μου ταινίες του φετινού Φεστιβάλ ήταν ασιατικές κι η άλλη ήταν το ‘Leave No Trace’ της Debra Granik που είναι βασικά Ozu), όσο και για ένα είδος άμεσου πολιτικοκοινωνικού σινεμά που θεματικά κυριάρχησε στην φετινή επιλογή ταινιών.
Είδαμε πάρα πολλές ταινίες για ανθρώπους και οικογένειες αποτραβηγμένους έξω από τα όρια μιας κοινωνίας που επανειλημμένα, όλο και περισσότερο, τους απογοητεύει. Το φιλμ που κυκλοφορούσε ως φημολογούμενο φαβορί τις τελευταίες ώρες πριν την απονομή, το ‘Capernaum’ της Nadine Labaki είναι ας πούμε μια τέτοια ταινία, όμως το ‘Shoplifters’ προσεγγίζει τους ήρωές του με μια πολύ πιο νατουραλιστική λογική, δίχως τεχνάσματα.
Δε νομίζω πως θα επιχειρηματολογούσε εύκολα κανείς πως είναι η #1 ταινία του Φεστιβάλ, όμως είναι εκεί ψηλά στις λίστες των περισσότερων. Στη συνέντευξη τύπου της επιτροπής ακούστηκε πως αποτέλεσε επιλογή που ένωσε ερμηνευτικές ευαισθησίες σε ένα σκηνοθετικό πλαίσιο, το οποίο σε ελεύθερη μετάφραση μου ακούγεται σαν κάτι στο οποίο ηθοποιοί και σκηνοθέτες μπόρεσαν να συμφωνήσουν- υπάρχουν στη λίστα των βραβείων ταινίες που μοιάζουν να επιλέχθηκαν με πιο ενστικτώδη συναισθηματικά κριτήρια, και κάποιες με πιθανώς πιο κινηματογραφικά, και το ‘Shoplifters’ τσεκάρει όλα τα κουτάκια.
(Εννοείται ψοφάω για κουτσομπολιά και backstage πάνω στη διαδικασία επιλογής των νικητών και του ποιος ήθελε τι, και ανυπομονώ να αρχίσουν να ληκάρουν και φέτος.)
TA ΒΡΑΒΕΙΑ
Τα βραβεία γενικώς είναι ισορροπημένα και φτιαγμένα ώστε να στείλουν μηνύματα. Έχουν αγνοήσει τελείως δύο σπουδαίες ταινίες, το ‘Burning’ του lee Chang-dong και το ‘Ash is Purest White’ του Jia Zhang-ke (κι οι δύο ασιατικές ταινίες με απολύτως κοινή αποδοχή), όμως τα κατάφεραν καλύτερα σε άλλους τομείς. Το μεγάλο βραβείο της επιτροπής στον Spike Lee υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεσο και επίκαιρο πολιτικό σινεμά, αλλά χωρίς να χρειαστεί να του δώσουν και τον Χρυσό Φοίνικα για να στείλουν το μήνυμα (κάτι που έχει συμβεί πολλάκις παλαιότερα, με ταινίες που επίσης δεν είχαν δουλειά να κερδίζουν τον Φοίνικα). Το πολυσυζητημένο θέμα με τις γυναίκες σκηνοθέτες είχε μια ενδιαφέρουσα κατάληξη: από τις 3 ταινίες του Διαγωνιστικού γυρισμένες από γυναίκες, οι 2 απέκτησαν θαυμαστές, και κέρδισαν κι οι δύο βραβεία αλλά επίσης όχι τον Φοίνικα, κάτι που εθεωρείτο δεδομένο για πολύ κόσμο (και για εμένα!) από την αρχή του Φεστιβάλ και άρα μια βράβευση που από πολλούς θα μπορούσε να απορριφθεί ως πολιτικά παρακινούμενη (αν και προσωπικά θεωρώ πως το ‘Lazzaro Felice’ θα ήταν εξαιρετικός Φοίνικας- το ‘Capernaum’, όχι). Με αυτό τον τρόπο η επιτροπή βραβεύει όσο περισσότερο μπορούσε/θεώρησε δίκαιο τις ταινίες γυναικών που είχε διαθέσιμες, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα πως στο μέλλον υπάρχει χώρος και ανάγκη για πολύ περισσότερες.
Ενιγούει, καλά βραβεία, ισορροπημένα, έξυπνα, καταφέρνοντας να ισορροπήσουν πολιτικές και καλλιτεχνικές ανάγκες. Όχι τέλεια, αλλά γενικά είναι μια καλή επιλογή αντιπροσωπευτική των ταινιών, των θεματικών, και των ευρύτερων συζητήσεων που κυριάρχησαν σε αυτό το 12ήμερο. Και, πάνω από όλα, με τον Χρυσό Φοίνικα σε μια αληθινά καλή ταινία.
*Το ‘Shoplifters’ θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από την One from the Heart.
|Η ποπ κουλτούρα μέσα από εικόνες| Ακολούθησε το Ιnstagram account του PopCode.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ: