Βιβλιοφαγικό mashup v101: Αξίζει ή όχι τελικά να διαβαστεί το Confiteor;

Με τηλεοπτική Ferrante, τη μεγάλη μάχη Neil Gaiman και Haruki Murakami για ένα βραβείο, το αρχείο του λογοτεχνικού περιοδικού ‘Διαβάζω’ και λίγα λόγια για το ‘Confiteor’ του Jaume Cabré θα περάσουμε και αυτή τη Δευτέρα εδώ στο Βιβλιοφαγικό mashup. Καλές αναγνώσεις!

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ

Ο Πέτρος ρωτά, “Ποια η γνώμη σας για το Confiteor; Αξίζει να διαβαστεί; Ευχαριστώ.”

Φίλε Πέτρο, θα σου πω τη γνώμη μου για το ‘Confiteor’ του Jaume Cabré, αλλά να πω πρώτα 2 λόγια μόνο για αυτό το “αξίζει να διαβαστεί;” που μου γράφεις.

Όλα τα βιβλία αξίζουν να διαβαστούν, ακόμη και αυτά που θα καταλήξουν να μη μας αρέσουν. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει κάποια οικουμενική σταθερά που χωρίζει τα βιβλία σε “άξια ανάγνωσης” και “όχι άξια ανάγνωσης”, τα βιβλία που θα λατρέψεις είναι πιθανό να τα βρω βαρετά και τα βιβλία που θα μιλήσουν είναι πιθανό να τα βρεις κουραστικά.

Στο θέμα μας όμως, το ‘Confiteor’. Ορίστε τι έγραψα όταν είχα διαβάσει το βιβλίο, πέρυσι τον Μάιο.

Περίπου στα 3/4 του Confiteor βρίσκεται αυτό εδώ το απόσπασμα:

Ο Αϊζάια Μπερλίν άφησε το βιβλίο στο τραπεζάκι και είπε διαβάζω καθημερινά, και καθημερινά συνειδητοποιώ ότι μου μένουν ακόμα άπειρα πράγματα να διαβάσω. Πού και πού, πρέπει και να ξαναδιαβάσω, παρόλο που ξαναδιαβάζω μόνο ό,τι αξίζει να ξαναδιαβαστεί.

«Και τι κάνει ένα βιβλίο να αξίζει να ξαναδιαβαστεί;» Τώρα ο Μπερνάτ θύμιζε λίγο τον Αντριά.

«Η ικανότητα του συγγραφέα να συναρπάζει τον αναγνώστη, να τον εντυπωσιάζει με την ευφυΐα που βρίσκει στο βιβλίο που ξαναδιαβάζει, ή με την ομορφιά που εκπέμπει. Βέβαια, η απόφαση να ξαναδιαβάσουμε ένα βιβλίο μας οδηγεί, αναπόφευκτα, σε μια αντίφαση».

«Τι εννοείς, Αϊζάια;» παρενέβη η tante Αλίν.

«Ένα βιβλίο που δεν αξίζει να ξαναδιαβαστεί δεν άξιζε καν να διαβαστεί». Κοίταξε τους επισκέπτες του. «Τους ρώτησες αν θέλουν τσάι;» Κοίταξε το βιβλίο και ξέχασε αμέσως την ερώτηση πρακτικής φύσεως που είχε μόλις κάνει. Συνέχισε: «Όμως, πριν το διαβάσουμε, δε γνωρίζαμε ότι δεν αξίζει να το ξαναδιαβάσουμε. Η ζωή είναι σκληρή».

Σε αυτές τις αράδες κρύβεται νομίζω και η ουσία του Confiteor, το βιβλίο ενός Ισπανού συγγραφέα που οι έλληνες αναγνώστες μετέτρεψαν σε ένα μίνι εκδοτικό φαινόμενο μέσα στο 2016.

Η ζωή του Αντριά, που αποτελεί τον κορμό αλλά όχι και το σύνολο των ιστοριογραμμών του μυθιστορήματος, είναι σαν ένα βιβλίο που δεν έχουμε αγγίξει ακόμα. Σαν τη γάτα του Schrödinger, κάθε κλειστό βιβλίο είναι ταυτόχρονα το καλύτερο βιβλίο που έχουμε διαβάσει ποτέ και το χειρότερο ανάγνωσμα της ζωής μας.

Το ίδιο και η πορεία του Αντριά, όπως τη φαντάζεται ο Cabré: Είναι, σε κάθε σελίδα της ιστορίας του που γυρίζουμε, μια επιτυχία και μια αποτυχία την ίδια στιγμή. Μια νίκη και μια ήττα, μια στιγμή θριάμβου και μια ολοκληρωτικής καταστροφής.

Είναι μαζί όμως και μια έκπληξη η ανάγνωση του βιβλίου. Η αφήγηση του Cabré/Αντριά μας φέρνει στην Ιερά Εξέταση, στο Άουσβιτς, μας μιλά για τη φιλία, τις θυσίες, τον έρωτα, το νόημα της ζωής. Και το κακό, γιατί το Confiteor γυρίζει πάντα στο κακό. Και τη Σάρα, την αγαπημένη του Αντριά, γιατί κι αυτός γυρίζει πάντα σε αυτή. Και το Στοριόνι, το βιολί που διατρέχει ολόκληρη την ιστορία του βιβλίου.

Οι πλοκές του μυθιστορήματος μένουν πάντα ανοιχτές. Η αφήγηση γυρνά συνεχώς σε αυτές, δίνοντας διαφορετικές οπτικές και χαρίζοντας νέες πληροφορίες που συμπληρώνουν το παζλ. Είναι τρομερά φιλόδοξο αυτό που επιχείρησε να κάνει ο συγγραφέας και το πετυχαίνει στο έπακρο.

Είναι εξαιρετικό το Confiteor λοιπόν, αλλά θα το ξαναδιάβαζα, όπως λέει το παραπάνω απόσπασμα; Μάλλον όχι. Γιατί καλά τα νοηματικά παιχνίδια του Αϊζάια Μπερλίν, αλλά στην πραγματική ζωή τα όσα λέει παραπάνω δεν ισχύουν ιδιαίτερα.

Και κάτι τελευταίο, για την έκδοση από τον Πόλις: Για μια ακόμη φορά παρατηρώ πόσο ενοχλητική είναι η πρακτική των σημειώσεων στο τέλος του βιβλίου. Ειδικά αν μιλάμε για έναν τόμο 700+ σελίδων αξιόλογου μεγέθους και βάρους. Κι ακόμα και αν αυτό το παρακάμψω, το να υπάρχουν σημειώσεις όπως “Η πρόθεση de δηλώνει την καταγωγή”, που κάνουν τον αναγνώστη να διακόπτει αναίτια την ανάγνωση, είναι τουλάχιστον αστείο. Όχι αστείο “χα χα”, αλλά αστείο παρ’ όλα αυτά.

Έχετε οποιαδήποτε ερώτηση για τα βιβλία; Ψάχνετε προτάσεις για ένα συγκεκριμένο είδος ή μια συγκεκριμένη διάθεση; Θέλετε να μάθετε κάτι για συγγραφείς ή για εκδοτικούς; Για τη λογοτεχνία γενικότερα; Θέλετε στοιχεία, αριθμούς, ονόματα, λίστες; Το βιβλιοφαγικό mashup έχει τις απαντήσεις, αρκεί να κάνετε τις ερωτήσεις.

Συμπληρώστε τη φόρμα παρακάτω και ίσως η δική σας ερώτηση να απαντηθεί σε μια από τις επόμενες Δευτέρες της στήλης μας.. Περιμένουμε τις ερωτήσεις σας!

ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Μπορεί στην Ελλάδα να χρειαστούν μερικές εβδομάδες ακόμα για να δούμε τη νέα εκδοτική παραγωγή της σεζόν, αλλά για πρόγευση θα μιλήσουμε σήμερα για 4 φρέσκα βιβλία από την Αμερική που προέρχονται από διαφορετικά λογοτεχνικά είδη, κάτι για όλα τα γούστα δηλαδή.

‘Vox’ της Christina Dalcher, μια δυστοπική ιστορία που πατά στα χνάρια του ‘The Handmaid’s Tale’, όπου μια γυναίκα, γιατρός και μητέρα, προσπαθεί να επιβιώσει και να αντισταθεί όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αποφασίζουν πως οι γυναίκες δεν μπορούν να δουλεύουν, να διαβάζουν ή να γράφουν και τους επιτρέπεται να μιλούν μέχρι 100 λέξεις την ημέρα.

‘Ahab’s Return: or, The Last Voyage’ του Jeffrey Ford, όπου οι βασικοί χαρακτήρες του ‘Moby Dick’ συγκρούονται σε μια ιστορία που φαντάζεται τον Ishmael ως τον πραγματικό συγγραφέα του βιβλίου του Herman Melville, πράγμα που δεν κάνει τον Captain Ahab καθόλου ευχαριστημένο από τον τρόπο που απεικονίζεται στο βιβλίο και που τον οδηγεί σε ένα ταξίδι στους δρόμους της Νέας Υόρκης για να βρει και να αντιμετωπίσει τον Ishmael.

‘We That Are Young’ της Preti Taneja, ένας σύγχρονος ‘King Lear’ που τοποθετείται στην Ινδία, μια ιστορία που επικεντρώνεται γύρω από τον Jivan Singh, που επιστρέφει στο πατρικό του σπίτι στο Νέο Δελχί εν μέσω μεγάλης αναταραχής μετά την παραίτηση του πατέρα του από την παντοδύναμη “Εταιρία”, εκεί που ο Jivan δεν έχει αξιώσεις και στο τιμόνι της οποία βρίσκονται οι 2 μεγαλύτερες κόρες του πατριάρχη της οικογένεια Devraj.

‘Foundryside’ του Robert Jackson Bennett, όπου μια ταλαντούχα κλέφτρα, που έχει χτίσει το όνομά της σε μια πόλη που λειτουργεί με μαγεία, πρέπει να αρπάξει ένα παράξενο αντικείμενο, χωρίς να αντιλαμβάνεται πως θα βάλει σε κίνδυνο τον εαυτό και την πόλη της όταν η πραγματική δύναμη του μυστηριώδους αντικειμένου αποκαλυφθεί.

ΑΠΟ ΕΔΩ Ο GAIMAN, ΑΠΟ ΕΚΕΙ Ο MURAKAMI

Θυμόσαστε που πριν λίγο καιρό είχαμε μιλήσει για τη Νέα Ακαδημία που δημιουργήθηκε στη Σουηδία και θα απονείμει το δικό της βραβείο, ένα βραβείο μακριά από τις συνθήκες του Νόμπελ Λογοτεχνίας, που θα έχει το ευφάνταστο όνομα “Λογοτεχνικό Βραβείο της Νέας Ακαδημίας”; Για θυμηθείτε τι λέγαμε στην αρχή και τι είπαμε όταν ανακοινώθηκαν τα ονόματα των 47 υποψηφίων.

Τώρα λοιπόν, αφού οι αναγνώστες όλου του κόσμου ψήφισαν μέσα από το site της Νέας Ακαδημίας, 4 συγγραφείς, 2 άντρες και 2 γυναίκες, 2 μεγάλα ονόματα και 2 αουτσάιντερς, ξεχώρισαν. Τα 4 ονόματα τίθενται τώρα στην κρίση της κριτικής επιτροπής, που θα διαλέξει τον πρώτο της νικητή και θα τον ανακοινώσει στις 12 Οκτωβρίου. Ας δούμε όμως τους 4 που μπήκαν στην τελική ευθεία:

• Haruki Murakami (Ή όπως είναι αλλιώς γνωστός: Ο άνθρωπος που δε θα πάρει ποτέ Νόμπελ)
• Neil Gaiman (Η στήλη παίρνει θέση: Στηρίζουμε Neil Gaiman)
• Kim Thúy (Καναδή συγγραφέας με καταγωγή από το Βιετνάμ, γράφει στα γαλλικά, το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ‘Ru’ είναι και το πιο γνωστό της, κυκλοφόρησε το 2009)
• Maryse Condé (Από τη Γουαδελούπη, γράφει επίσης στα γαλλικά, 81 ετών, ειδικεύεται στο ιστορικό μυθιστόρημα και το πιο γνωστό της βιβλίο είναι το ‘I, Tituba, Black Witch of Salem’ του 1986)

Δεν ξέρω πως μια συγγραφέας όπως η Thúy, σχετικά άγνωστη στους περισσότερους αναγνώστες και με μόλις 9 χρόνια συγγραφικής καριέρας, ξεπέρασε σε ψήφους συγγραφείς όπως η Margaret Atwood, η J.K. Rowling, η Zadie Smith και η Joyce Carol Oates, αλλά ξέρετε κάτι; I’ll take it, γιατί τουλάχιστον έτσι έχει περισσότερο ενδιαφέρον αυτή η λίστα των τεσσάρων και τώρα θέλω να διαβάσω αυτό το βιβλίο της Condé, οπότε μια χαρά.

#FERRANTEFEVER, ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ

Είμαστε εδώ και καιρό έτοιμοι σε αυτή τη στήλη για την τηλεοπτική μεταφορά της ‘Τετραλογίας της Νάπολης’ της Elena Ferrante. Άλλωστε είχαμε ασχοληθεί μαζί της και τον περασμένο Μάρτιο, όταν είδαμε τις πρώτες εικόνες της σειράς. Τώρα όμως έχουμε κάτι καλύτερο, έχουμε trailer φίλες μου και φίλοι! Για δείτε το βίντεο παρακάτω και το συζητάμε.

Δυνατό, έτσι; Η Λενού και η Λίλα είναι όπως τις φανταζόμασταν, το ύφος της σειράς μοιάζει εξαιρετικό και η Νάπολι του σκηνοθέτη Saverio Costanzo όπως μας την περιέγραψε η Ferrante.

Και αυτή είναι απλά η πρώτη σεζόν της σειράς που θα ξεκινήσει να προβάλλεται από το HBO τον Νοέμβριο, που θα καλύπτει μέσα σε 8 επεισόδια το πρώτο βιβλίο της τετραλογίας ‘Η υπέροχη φίλη μου’. Θα ακολουθήσουν άλλες 3 σεζόν, επίσης 8 επεισοδίων η καθεμία, για κάθε ένα από τα ‘Το νέο όνομα’, ‘Αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που μένουν’ και ‘Η ιστορία της χαμένης κόρης’ που ακολουθούν τις ζωές και τη φιλία των 2 ηρωίδων.

Πάντως, για όσους δεν έχετε διαβάσει ακόμα τα βιβλία της Ferrante, μην τα χάσετε. Η σειρά θα είναι ένα υπέροχο συμπλήρωμα για όσους αγάπησαν την ιστορία, δοκιμάστε τη συγγραφέα, ίσως βρείτε κι εσείς κάτι όμορφο μέσα σε αυτή την τετραλογία. Και τα 4 βιβλία κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη.

AND NOW, THIS

Stripάκι από το κόμικς ‘Off the Mark’ του Mark Parisi, με ένα κοινωνικό μήνυμα από το Βιβλιοφαγικό mashup: Μην ξεχνάτε ποτέ το βιβλίο σας όταν ταξιδεύετε.

H ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΟ #INSTAVIVLIO

Σε ταξίδια στο εξωτερικό αλλά και σε ταξίδια στα νησιά μας πηγαίνουν σήμερα οι 3 φωτογραφίες του #instavivlio από την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου. Δείτε τες καλά γιατί σύντομα το timeline μας στο Instagram θα γεμίσει με φωτογραφίες εσωτερικού χώρου και, γιατί όχι, ετοιμάστε τα δικά σας βιβλιοταξίδια.

ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ‘ΔΙΑΒΑΖΩ’

Το περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ δημιουργήθηκε το 1976. Ένα καθαρά λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό, που όρισε την εποχή του και άφησε το στίγμα του στην ελληνική αναγνωστική ζωή. Μίλησε για τους σημαντικότερους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, έδωσε τα δικά του λογοτεχνικά βραβεία από το 1995 μέχρι και το 2011, αφιέρωσε χιλιάδες σελίδες στα βιβλία.

Το 2012, μετά από 531 τεύχη, έκλεισε τον κύκλο του. Άλλωστε η εποχή των περιοδικών είχε περάσει πια. Το αρχείο του ιστορικού περιοδικού ζει όμως στο ίντερνετ, όπου μπορείτε να ξεφυλλίσετε τα περισσότερα από τα τεύχη του και όπου νομίζω πως το αρχείο σιγά σιγά θα συμπληρωθεί πλήρως με τα λίγα τεύχη που τώρα λείπουν, όπως τα πρώτα 15 τεύχη του.

Χαζέψτε τα εξώφυλλα, μερικά από τα οποία είναι πραγματικά έργα τέχνης και σηματοδοτούν την εποχή τους, διαβάστε μερικά από τα κείμενά τους, κάντε μια βόλτα γενικά, θα βρείτε ωραία πράγματα εκεί, αξίζει.

Να, εγώ έμαθα ας πούμε πως το 1979 “ο σταθμός της ΥΕΝΕΔ αφιερώνει κάθε μέρα μισή ώρα για το βιβλίο, με την καθιερωμένη εκπομπή «Λογοτεχνικές σελίδες», που μεταδίδει κάθε βράδυ στις 10:40μ.μ. Η ΥΕΝΕΔ εκπέμπει 138 ώρες την εβδομάδα και οι εκπομπές βιβλίου καλύπτουν 2:30 ώρες (ποσοστό 1,8%)”. Ή πως τα 3 εμπορικότερα βιβλία του 1992 ήταν το ‘Η αθανασία’ του Milan Kundera, το ‘Βαμμένα κόκκινα μαλλιά’ του Μουρσελά και το ‘Γυναίκα από βελούδο’ του Φρέντυ Γερμανού, με τη σημείωση από κάτω πως “Ο Μ. Κούντερα είναι αδιαμφισβήτητα ο συγγραφέας του οποίου τα βιβλία διαβάζονται περισσότερο στη χώρα μας”.

Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως πρέπει να ασχοληθούμε σύντομα λίγο περισσότερο με το αρχείο του περιοδικού εδώ στο PopCode, αναμείνατε.

RANDOM LINKS

Ο Philip Pullman μας εξηγεί γιατί πιστεύουμε στη μαγεία, επηρεάζει άραγε το bookstagramming το σχεδιασμό των εξωφύλλων, το να διαβάζεις βιβλία είναι ο καλύτερος νέος τρόπος να περνάς χρόνο στο Instagram, είχαμε ποτέ αρκετό χρόνο για να διαβάσουμε, μια ματιά στη θρησκευτική έχθρα απέναντι στον Χάρι Πότερ και το τι λέει αυτή για την εποχή, 4 ερωτήσεις για να ανακαλύψουμε αν ένα βιβλίο είναι προβληματικό, διάβασα τα 100 “καλύτερα” βιβλία φανταστικού και επιστημονικής φαντασίας και ήταν σοκαριστικά προσβλητικά, για το κόστος και τον κόπο της συγγραφής, η Han Kang θα είναι η επόμενη συγγραφέας του πρότζεκτ Future Library, 1 χρόνος μετά το μεγάλο σκάνδαλο της Lani Sarem, ο χαμός στη Σουηδική Ακαδημία συνεχίζεται, η μεταμοντέρνα λογοτεχνία είναι η καλύτερη έκφραση του τι σημαίνει να είσαι αυτιστικός, πώς η Mary Shelley έγινε η Μητέρα του Τρόμου και ο τρόμος είναι καλός για σας και ακόμη καλύτερος για τα παιδιά σας, η απόλαυση και η υπόσχεση των αισθηματικών ιστοριών επιστημονικής φαντασίας, διορθώνοντας το πρόβλημα των γυναικών της επιστημονικής φαντασίας, για τη λογοτεχνική παράδοση που μας έδωσε το ‘To All the Boys I’ve Loved Before’, τι απέγινε η βιβλιοθήκη του William Shakespeare, οι γιορτές των βιβλίων για όλο το χρόνο, για την παρηγοριά της ανάγνωσης ερωτικών μυθιστορημάτων και τα ερωτικά μυθιστορήματα δεν είναι το junk food σας, μια τεράστια ληστεία σπάνιων βιβλίων ταρακούνησε τον κόσμο των συλλεκτών, θα είναι όντως αυτό το τελευταίο βιβλίο του J.R.R. Tolkien και μια επίσκεψη στο θεματικό ξενοδοχείο στη γενέτειρα του Tolkien, η βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης δανείζει και γραβάτες για όσους πηγαίνουν σε συνέντευξη για δουλειά, πώς ο ‘Μικρός Πρίγκιπας’ με βοήθησε να αφήσω πίσω την παιδική ηλικία μου, έχουν οι κρατούμενοι πρόσβαση σε αστυνομικά βιβλία, μια ημιτελής βιογραφία του Marcel Proust μέσα από σκίτσα, πορτρέτα διάσημων καλλιτεχνών που απεικονίζουν λογοτεχνικούς χαρακτήρες, τι είναι το cyberpunk, πώς να σχεδιάσετε χάρτες για φανταστικούς κόσμους, 9 τρομακτικές ιστορίες που δεν κατατάσσονται στη λογοτεχνία τρόμου, για τη σημασία που έχει το φαγητό στην αστυνομική λογοτεχνία, η Δημόσια Βιβλιοθήκη του Τορόντο φιλοξενεί μια τηλεφωνική γραμμή που αφηγείται παιδικά παραμύθια, μια τάξη δημοτικού με θέμα τον Χάρι Πότερ, για το θέμα των φυσικών παραμορφώσεων στη λογοτεχνία, σε μια βιβλιοθήκη της Αυστραλίας εγκαταλείπουν το σύστημα ταξινόμησης Dewey για πολιτιστικούς λόγους.

Το Βιβλιοφαγικό mashup κάνει ένα μικρό διάλειμμα την επόμενη Δευτέρα και επιστρέφει με φόρα για τη νέα εκδοτική σεζόν τη Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου.