Στο ‘Crip Camp’ του Netflix, θα δεις την άγνωστη επανάσταση που άλλαξε τον κόσμο
Το βραβευμένο ντοκιμαντέρ μάς στέλνει στην άγνωστη κατασκήνωση που πυροδότησε ένα ιστορικό κίνημα.
- 24 ΜΑΡ 2020
Ο τίτλος ‘Crip Camp’ (Κατασκήνωση των Σακάτηδων) δεν είναι πολιτικά ορθός. Ο ένας εκ των δημιουργών του όμως, ο James Lebrecht που το σκηνοθέτησε μαζί με τη βετεράνο των ντοκιμαντέρ Nicole Newnham, έχει ο ίδιος ειδικές ανάγκες. Σε αυτή την ονομασία της αγαπημένης του κατασκήνωσης λοιπόν, βρήκε μια ειρωνική ενδυνάμωση που θέλει να μεταδώσει. Το φιλμ του που ανήκει στον κατάλογο της συμφωνίας του ζεύγους Obama από τη θέση παραγωγών για το Netflix – θα ήταν και πολύ τίμιο double feature με την οσκαρική παραγωγή τους ‘American Factory’ – προβλήθηκε στο φετινό Φεστιβάλ Sundance και έφυγε με το Βραβείο Κοινού. Ο λόγος για τα γεμάτα του χέρια γίνεται πολύ άμεσα σαφής.
Η Camp Jened όπως πραγματικά ονομαζόταν η κατασκήνωση του φιλμ στα ‘70s, βρισκόταν λίγο πιο κάτω από το Woodstock και παρείχε σε εφήβους με αναπηρίες τη δική τους χίπικη ουτοπία. Την έτρεχαν άνθρωποι που ανήκαν όντως στο κίνημα των χίπηδων και, παρότι κάποιοι από αυτούς που μιλούν στην κάμερα του ντοκιμαντέρ είχαν ενδοιασμούς γιατί δεν είχαν εργαστεί ξανά σε παρόμοιο περιβάλλον, γρήγορα όπως μαρτυρούν κατάλαβαν ότι «το πρόβλημα δεν το είχαν οι κατασκηνωτές, αλλά εμείς η κοινωνία». Η κατασκήνωση επέτρεπε στα παιδιά να ζουν το καλοκαίρι τους σαν να μην υπάρχει ο έξω κόσμος και αυτό πρακτικά σήμαινε ομαδικά παιχνίδια, κολύμπι στην πισίνα, θορυβώδη τζαμαρίσματα με τα όργανα της κατασκήνωσης, αστεία talent shows, μαγειρέματα και εκδρομές, και συζητήσεις γύρω από κοινόχρηστα τραπέζια όπου όλοι μιλούσαν ισότιμα με τη σειρά τους σχετικά με ζητήματα που τους απασχολούσαν. Γέλια επίσης, πάρα πολλά, γάργαρα γέλια.
Και ορμές! Το ‘Crip Camp’ χρησιμοποιεί γενναιόδωρα το υλικό που βιντεοσκοπούσε το προσωπικό της κατασκήνωσης και αρκετά μεγάλο μέρος του αντιμετωπίζει τους εφήβους ως τα σεξουαλικά όντα που ήταν. Ένα περιστατικό εξάπλωσης ψειρών της ηβικής περιοχής για παράδειγμα, έχει απαθανατιστεί μέσα από πονηρά χαμόγελα. Τα αγόρια είχαν προσωρινά διαχωριστεί από τα κορίτσια μέχρι να αντικατασταθούν τα στρώματά τους, αλλά αυτός ήταν ο μοναδικός λόγος για τα χαριτωμένα μικροπαράπονα στην κάμερα. Κατά τα άλλα το γεγονός ήταν η ευπρόσδεκτη απόδειξη της ερωτικής τους ζωής που πιάστηκε στα πράσα. Οι επιπτώσεις του θα δυνάμωναν απλώς τον δεσμό της κοινότητας.
Αυτές οι καταγεγραμμένες ημέρες της κατασκήνωσης είναι μια νοσταλγική χρονοκάψουλα που θα μπορούσε από μόνη της να δώσει καύσιμο στο ‘Crip Camp’. Οι απελευθερωτικές εμπειρίες όμως που βίωσαν εκεί οι έφηβοι διαμόρφωσε προσωπικότητες που λίγο αργότερα θα άλλαζαν τον κόσμο. Αυτή είναι κυρίως η αφηγηματική λειτουργία της Camp Jened στο φιλμ.
Η Judy Heumann, ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ, σύμβουλος στην κατασκήνωση και συνεργάτης στην πορεία της αμερικανικής Πολιτείας ως νομοθέτης, είναι ένα από τα κεντρικά πρόσωπα του ντοκιμαντέρ και νιώθει ότι οφείλει όχι μόνο την καριέρα της, αλλά και τα δικαιώματα που διεκδίκησε και εξασφάλισε εκ μέρους της κοινότητάς της σε εκείνα τα καλοκαίρια. Οι ζυμώσεις της κατασκήνωσης και η αφύπνιση από όλα τα διαφορετικά κινήματα που έβγαιναν στους δρόμους εκείνη την εποχή, έκαναν τη Heumann και πολλούς άλλους από τους κατασκηνωτές να φανταστούν ένα μέλλον που τους χωρούσε στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στα εστιατόρια, στα σχολεία. Ως ενήλικοι πια ‘απόφοιτοι’ της κατασκήνωσης, πολλοί από αυτούς θα διασταυρώνονταν ξανά σε κολέγια, δίνοντας στο ‘Crip Camp’ την αφετηρία της πιο εκπαιδευτικής πλευράς του. Γιατί πόσοι από εμάς γνωρίζουν ότι η πρόσβαση των ΑΜΕΑ στην Αμερική και μετέπειτα στην Ευρώπη εξασφαλίστηκε από τα παιδιά της Camp Jened και όλους όσους πήραν μαζί στο ταξίδι τους;
Το 1974, το Κονγκρέσο πέρασε το Rehabilitation Act, τη νομοθετική πράξη που ανάμεσα σε άλλα εγγυόταν υποτίθεται ίσα δικαιώματα για τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, όμως στην πραγματικότητα η κυβέρνηση θα έμενε μονάχα στην θεωρία. Στα 17 χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι το Americans With Disabilities Act του 1990, η Heumann είχε ανέλθει σε ηγετική μορφή ενός κινήματος που τα ΜΜΕ δεν κάλυπταν και ενέπνεε τους συντρόφους της να οργανώνουν ισχυρές διαμαρτυρίες. Μερικές από τις πιο σκληρές εικόνες του ‘Crip Camp’ καταγράφουν μία πολυήμερη, δραματική καθιστική διαμαρτυρία στο γραφείο του Υπουργείου Υγείας στο Σαν Φρανσίσκο, όπου ακόμα και άνθρωποι χωρίς τη δυνατότητα να γυρίζουν μόνοι πλευρό στον ύπνο τους, ξεροστάλιαζαν σε πνιγηρούς διαδρόμους αποφασισμένοι για ένα θετικό αποτέλεσμα. Ένα αποτέλεσμα που όντως έφεραν στο τέλος.
Crip Camp
Το ‘Crip Camp’ εξερευνά αυτές τις προσπάθειες με βάθος, ευαισθησία και μια απόσταση από το μελό που δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε ταινίες με πρωταγωνιστές ΑΜΕΑ. Εδώ γελάς, συγκινείσαι και βλέπεις να ανοίγεται ένας δρόμος στην ψυχαγωγία για ιστορίες από τα ίδια, με τα ίδια, για τα ίδια και όχι μόνο, χωρίς την επιβολή της ανάγκης να κάνουν τους θεατές που δεν έχουν κάποια αναπηρία να αισθανθούν καλύτερα για τον εαυτό τους. Ο Lebrecht και η Newnham το έχουν αποδεσμεύσει από τέτοιες υποχρεώσεις.
Αντίθετα με ταινίες που γέννησαν τα ‘60s και τα ‘70s με χαρακτήρες που έκαναν μεγάλα όνειρα για την ανθρωπότητα για να τα δουν σιγά-σιγά να καταρρέουν, το ‘Crip Camp’ έχει για αληθινούς ήρωες πρόσωπα που, ενώ είχαν προεξοφληθεί ως περιττά από την κοινωνία, ήταν αυτά ακριβώς που βρήκαν τον τρόπο να αλλάξουν την ιστορία.
Το ‘Crip Camp: A Disability Revolution’ θα στριμάρει στο Netflix από τις 25 Μαρτίου.
***
Δέκα χρόνια μετά το τέλος του ‘Lost’, η ομάδα του POP για τις Δύσκολες Ώρες επιστρέφει στο Νησί. Με καλεσμένο τον υπερφανατικό Lostάκια και υπάλληλο της Dharma Initiative, Θέμη Καίσαρη, αναλύουμε τα κυριότερα σημεία της 5ης σεζόν και εξετάζουμε τη σοβαρή πιθανότητα να είναι κρυφά η καλύτερη σεζόν της σειράς-φαινόμενο.
