Κανένα Game of Thrones, το fantasy epic της χρονιάς είναι το Dark Crystal
Το fantasy αριστούργημα της χρονιάς είναι φτιαγμένο με μαριονέτες.
- 17 ΣΕΠ 2019
Σε μία σκηνή μετά τα μισά περίπου της σεζόν του ‘Dark Crystal: Age of Resistance’, δύο πλάσματα που συναντούν οι τρεις μας ήρωες για να μάθουν το μεγάλο μυστικό της αποστολής τους, τους εξηγούν ότι το κλειδί που κρύβει την απάντηση για όλα τους τα βάσανα «ζωντανεύει από την πιο αρχαία και ιερή τέχνη… το κουκλοθέατρο!». Ακολουθεί μια δική τους παράσταση που δεν θα προδώσουμε, όμως το inside joke της σειράς είναι μονάχα ένα από τα διάσπαρτα στοιχεία που την κάνουν πρότζεκτ πραγματικής λατρείας.
Το ‘Dark Crystal’ του 1982 βέβαια, ο πατέρας του show, δεν εκτιμήθηκε στην εποχή του. Εκ των υστέρων διαφαίνονται δύο, κυρίως, λόγοι γι’ αυτό. Ως δουλειά του Jim Henson, του θρυλικού animator και μαριονετίστα του ‘Muppet Show’ και του ‘Sesame Street’, η ταινία που ως εγχείρημα ήταν πιο κοντά στην καρδιά του από οτιδήποτε άλλο είχε φτιάξει, δεν ήταν το τυπικό κουκλοθέατρο για παιδιά. Ναι, μπορούσαν να το δουν και το είδαν παιδιά, τονικά ωστόσο δεν μπορούσες να το κατατάξεις παρέα με όσα χαριτωμένα και ξένοιαστα είχες μάθει να περιμένεις από τον Henson. Έπειτα, η ταινία υπήρξε στην προ-Peter Jackson εποχή. Οι κριτικοί τότε δεν μπορούσαν να ξέρουν ότι πλέον θα ζούσαμε στον fantasy κόσμο που έφτιαξε το πόνημα του Jackson. Ετσι, μαύρισαν το ‘Dark Crystal’ γιατί τόλμησε να θυμίσει Tolkien.
Προς υπεράσπισή τους, η ταινία δεν έχει περιστροφές αφηγηματικά. Είναι ένα ευθύ ηρωικό ταξίδι που θα έκανε τον Frodo Baggins περήφανο, αλλά ως εκεί. Ό,τι όμως δεν έχει σε αφηγηματικό πλούτο, το ισοφαρίζει ως καλλιτεχνικό επίτευγμα. Ήταν σαφές ότι ο Henson είχε στο νου του ένα έπος απλωμένο στη λογική ενός ‘Star Wars’, με εκτεταμένο world-building και εμμονή στη λεπτομέρεια που θα βρεις διάχυτη σε όλα περίτεχνα σετ του. Δεν τα κατάφερε κινηματογραφικά (η ιστορία αναπτύχθηκε σε βιβλία, manga κ.ά.), όμως με τα χρόνια απέκτησε cult στάτους και πιστό κοινό που κράτησε ζωντανή στην ιστορία του. Δεν είναι πια εδώ για να δει τη συνέχειά της – ή καλύτερα την αρχή αυτής – όμως η κόρη του, Lisa Henson, συνεχίζει το όραμά του με αξιοθαύμαστη φροντίδα και την πνευματικότητα που διέτρεχε όλο το έργο του πατέρα της. Το συνεχίζει τόσο καλά, που στο τέλος το ξεπερνά.
Μιλώντας νωρίτερα για ‘Star Wars’, ας πούμε πως το ‘Age of Resistance’ ως prequel μοιράζεται σημαντικές ομοιότητες με το ‘Rogue One’. Όχι τόσο ιδιοσυγκρασιακά, εκείνο άλλωστε ήταν ένα καθαρόαιμο war movie με πολύ ξεκάθαρο τελικό στόχο ενώ το ‘AoR’ παίρνει τον χρόνο του για να χτίσει σύμπαν και χαρακτήρες, όμως και εδώ βλέπουμε ήρωες και θυσίες που χρειάστηκαν για να πετύχει λίγο αργότερα μια επανάσταση. Για την περίπτωση που έχεις διαλέξει να δεις το ορίτζιναλ ‘Dark Crystal’ μετά την prequel σειρά δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες σε αυτό το κείμενο, μία όμως ακόμη σχέση με το ‘Rogue One’ που θα αναγνωρίσουν οι φαν των δύο φιλμ είναι τα σύννεφα που καλύπτουν αναγκαστικά το show βάσει της έναρξης της ταινίας. Η σειρά βέβαια κάνει τόσο καλή δουλειά με τους χαρακτήρες της, που δεν αφήνει τον παλιό φαν να αποθαρρυνθεί.
Βασικοί πρωταγωνιστές είναι ξανά τα Gelfling, τα πιο κοντινά πλάσματα στον πλανήτη της Thra, χωρισμένα σε επτά φυλές. Όταν τα συναντάμε είναι ήδη κάτω από τη δυναστεία των Skeksis, των μεγάλων κακών του παραμυθιού που συντηρούν μια υποτυπώδη συνθήκη ειρήνης δίνοντας κάποια καθήκοντα εξουσίας στην πιο ευγενή κάστα των Gelfling, με τους ίδιους να κρατούν τον έλεγχο του Κρυστάλλου που συνδέεται με τη ζωή στη Thra και όλους τους κατοίκους της. Τον εκμεταλλεύονται, τον αποδυναμώνουν προκαλώντας μια ασθενική κατάσταση που επηρεάζει ολόκληρο τον πλανήτη, και ψάχνοντας να βρουν πώς θα μείνουν αθάνατοι με τη βοήθειά του, αρχίζουν να τον χρησιμοποιούν κρυφά για την αφαίμαξη των Gelfling επειδή ανακαλύπτουν πως η ουσία τους έχει ευεργετικές ιδιότητες.
Η ατίθαση, πανέξυπνη πριγκίπισσα Brea των ανώτερων Gelfling με τη φωνή της Anya Taylor-Joy (μαριονετίστρια: Alice Dinnean), ο δραστήριος Rian της μάχιμης φυλής του Stonewood που αναλαμβάνει ο Taron Egerton (μαριονετίστας: Neil Sterenberg) και η αθώα, αισιόδοξη Deet της κατώτερης φυλής των Grottan που υποδύεται φανταστικά η Nathalie Emmanuel (μαριονετίστριες: Beccy Henderson, Katherine Smee), είναι οι τρεις ήρωες που, αρχικά χωριστά και στην πορεία παρέα, θα προσπαθήσουν να αφυπνίσουν τα υπόλοιπα Gelfling για να αντισταθούν στους Skeksis – αυτούς που ηθοποιοί σαν τον Mark Hamill ως Scientist ή τον Simon Pegg που αντικαθιστά τον Frank Oz ως Chamberlain, έχουν την πιο διασκεδαστική δουλειά πίσω από το μικρόφωνο. Οι Skeksis είχαν πάντοτε την πιο ξέφρενη παρουσία και παραμένουν οι πιο οξυμένοι, οπερατικοί σχεδόν, χαρακτήρες μέσα στην πολυτέλεια του κάστρου τους.
Οι ίδιες οι μαριονέτες έχουν εξελιχθεί από το 1982, με ευρύτερες δυνατότητες στην εκφραστικότητά τους. Χρειάζεται ένα μικρό διάστημα τριβής μαζί τους για να τις συνηθίσεις – η υποκίνησή τους μάλιστα γυρίστηκε πριν περαστούν από πάνω οι φωνές κι έτσι οι λιγότερο καλοί στον συντονισμό ηθοποιοί φαίνονται – αλλά όταν καλούνται να αποδώσουν στιγμές απόγνωσης, θριάμβου, κάθαρσης ή βίας, αυτά τα Gelfling είναι πανέτοιμα.
Η μισή, γενικά εμπειρία του ‘AoR’ είναι το δέος μπροστά στην παραγωγή. Ο Brian Fourd επιστρέφει για να συνθέσει κονσεπτικά τα σετ που φτιάχτηκαν για να τα ανακαλύψεις γωνία-γωνία, ο Louis Leterrier (The Incredible Hulk, The Transporter) σκηνοθετεί όλα τα επεισόδια και κάνει την καλύτερη δουλειά του ειδικά στις σκηνές κλιμάκωσης, και το CGI μπαίνει στο παιχνίδι μονάχα για τις ανάγκες κάποιων backgrounds, του layering και για να σβήσει τους μαριονετίστες από τα σκηνικά. Δεν αμφιβάλλω ότι αν ο Henson ήταν εν ζωή θα είχε κι ο ίδιος πειραματιστεί με τα εργαλεία αυτά – το έκανε ήδη στον βαθμό που μπορούσε την εποχή του – είναι όλο όμως τόσο εντυπωσιακό ως αποτέλεσμα στα χρόνια του ανηλεούς CGI. Θα βαρεθείς να σκέφτεσαι μα πώς το έφτιαξαν αυτό (οι απορίες σου μπορούν να λυθούν στο The Crystal Calls. Making the Dark Crystal: Age of Resistance στο Netflix).
Οι περιβαλλοντολογικές αναζητήσεις είναι, όπως ήταν πάντα για τον Henson, τεράστιο μέρος του μηνύματος φυσικά, με βαθιές και συχνά σοκαριστικά δοσμένες αναφορές στον ρατσισμό, τις ταξικές προκαταλήψεις και τη σκλαβιά (τα ραμμένα στόματα και η σκλαβοποίηση δύο μεταναστών κατοίκων της Thra είναι στ’ αλήθεια εφιαλτικά). Το βασικό μάθημα είναι πως μόνο όταν νιώσουμε μέρος ενός όλου μπορούμε να ολοκληρωθούμε, όμως τίποτα δεν έρχεται εύκολα. Η εύκολη διάδοση ψευδών πληροφοριών, η άρνηση μπροστά στην αλήθεια, η αδυναμία του ανθρώπου (του Gelfling τελοσπάντων) να βοηθήσει τον διπλανό του αν πρόκειται να ρισκάρει τη δική του θέση, η διατήρηση ενός δυσλειτουργικού συστήματος γιατί κι οι βάρβαροι είναι έστω μια κάποια λύση, είναι αψεγάδιαστα περασμένα στη σειρά και απαντούν σε οποιονδήποτε δισταγμό μπορεί να έχει κανείς για τον συνδυασμό μαριονέτας και βάθους. Ευπρόσδεκτη είναι και η έμφαση στους ποικίλους γυναικείους χαρακτήρες και τη μητριαρχική κουλτούρα της Thra – η καθεμιά τους έχει διαφορετικό ρόλο και καμία δεν είναι εναλλάξιμη.
Το ‘Dark Crystal: Age of Resistance’ είναι ένα ονειροπόλο όσο γίνεται και ωμό αριστούργημα, καθηλωτικό και απτό στην τεχνική του, που θα συγκινούσε σίγουρα τον δημιουργό του. Εν τη απουσία του, συγκινεί εμάς.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ:
