Το ‘Defending Jacob’ του Chris Evans μιλά για το ‘γονίδιο του φονιά’. Μπορεί να το έχεις;

Στη διάρκεια του ‘Defending Jacob’, αφού ο χαρακτήρας του Evans έχει απομακρυνθεί από τη θέση του εισαγγελέα λόγω της οικογενειακής του σχέσης με τον Jacob και αφού προκύπτουν ενοχοποιητικά στοιχεία για τον γιο του όπως δακτυλικά αποτυπώματα στα ρούχα του πτώματος, αποκαλύπτεται ότι ο πατέρας του Evans – ένας απειλητικός J.K. Simmons – είναι και ο ίδιος δολοφόνος, φυλακισμένος μάλιστα για τον βιασμό και φόνο μίας ανήλικης κοπέλας. Αυτή η προϊστορία του Andy ήταν άγνωστη στη σύζυγό του, Laurie (Michelle Dockery). Εκείνη πίστευε ως τότε ότι ο παππούς του Jacob ήταν νεκρός, αλλά τώρα βρίσκεται μπροστά σε μία δυσάρεστη εκδοχή: Μπορεί το δολοφονικό ένστικτο να είναι κληρονομικό;

Μετά από αυτή την εξέλιξη, η σειρά αναφέρεται εκτενώς στην περίπτωση του ‘γονιδίου του φονιά’ (murder gene) ως σενάριο που εξετάζει η υπεράσπιση του Jacob για την περίπτωση που ο μικρός βρεθεί ένοχος. Εάν ο Jacob έχει το ‘γονίδιο του φονιά’, τότε θα μπορούν να διεκδικήσουν μικρότερη ποινή εκ μέρους του, λόγω μιας βιολογικής προδιάθεσης για την οποία δεν φέρει ευθύνη. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει επισκέψεις του Jacob σε ειδικευμένη ψυχίατρο που του κάνει τα κατάλληλα ψυχομετρικά τεστ, αλλά και ένα έξτρα βάρος στην οικογένεια που καλείται να υποστηρίξει την αθωότητά του. Ο Jacob που επιμένει ότι δεν έκανε τον φόνο αμφιβάλλει για τη φύση του, ενώ η Laurie φέρνει στο νου της στιγμές από την παιδική ηλικία του γιου της όπου είχε εκδηλώσει επιθετική διάθεση.

Είναι όμως το ‘γονίδιο του φονιά’ πραγματικό;

Ο Landay εμπνεύστηκε αυτό το στοιχείο της υπόθεσης για το βιβλίο του από ένα άρθρο του Esquire από το 1997 για τρεις γενιές ανδρών – έναν καταδικασμένο για φόνο παππού, έναν πατέρα αστυνομικό και έναν γιο που κατηγορήθηκε για φόνο, με τον τελευταίο να δηλώνει «γεννήθηκα με το γονίδιο του φονιά».

«Αυτό το σχόλιο δεν είχε καμία επιστημονική σημασία εκείνη την εποχή», είπε σε δηλώσεις του ο Landay στους LA Times, «το χρησιμοποίησε ως συντόμευση για να πει ότι είχε κληρονομήσει μια βίαιη πλευρά. Ως συγγραφέας, η ιδέα ότι κάποιο γενετικό πεπρωμένο μπορεί να προσπεράσει την ελεύθερη βούληση – ότι κάποιος μπορεί να σκεφτεί, ‘δεν μπορώ να κατηγορηθώ για τις πράξεις μου λόγω των γονιδίων μου’ – σε στοιχειώνει».

Οι LA Times μίλησαν με τη Δρ. Carrie Bearden, καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχιατρικής και Βιοσυμπεριφορικών Επιστημών στο UCLA, η οποία εξήγησε: «Δεν είναι σαν τη Νόσο του Χάντινγκτον, όπου υπάρχει ένα μεμονωμένο γονίδιο που προκαλεί τη διαταραχή και μπορείς να κάνεις ένα γενετικό τεστ για να βρεις αν κάποιο άτομο έχει τη συγκεκριμένη μετάλλαξη και, κάποια στιγμή, θα εκδηλώσει συμπτώματα. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο, καθοριστικό γονίδιο που θα έκανε κάποιον να διαπράξει φόνο».

Υπάρχουν όμως, συμπληρώνει, κάποιοι γονιδιακοί παράγοντες που συνδέονται με την ψυχοπάθεια, τον νευρωτισμό, την παρορμητικότητα, τη χειραγώγηση των άλλων και την περιορισμένες δυνατότητες ενσυναίσθησης, που θα μπορούσαν να κάνουν κάποιον περισσότερο επιρρεπή στις βίαιες πράξεις. Η κληρονομικότητά τους ποικίλλει, αλλά τα χαρακτηριστικά τους, εάν υπάρχουν ήδη στο DNA μας, μπορούν όντως να εκδηλωθούν πιο εύκολα εάν υποστεί κανείς κακοποίηση στην παιδική ηλικία. Εκεί μπαίνουν και τα τεστ που πρέπει να κάνει ο κατηγορούμενος στο ‘Defending Jacob’.

Ακόμη και να υπάρχει κάποια τέτοια ροπή ωστόσο, δεν έπεται ότι θα καθορίσει τη ζωή σου. Όπως εξήγησε στους Times ο James Fallon που δούλεψε ως σύμβουλος στο ‘Defending Jacob’, καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφορικής και επίτιμος καθηγητής ανατομίας και νευροβιολογίας στο UC Irvine School of Medicine, «ακόμα κι αν αποκαλυψθεί ότι έχεις κληρονομήσει τυχαία κάποια μίξη από αυτά τα γονίδια, αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνεις κατά συρροήν δολοφόνος. Οι άνθρωποι νομίζουν πάντα ότι πρόκειται για διάγνωση, αλλά είναι πιο πολύ σαν σημάδια προειδοποίησης. Δεν καθορίζουν όλη τη ζωή σου».

Το ‘Defending Jacob’ αποδείχθηκε χιτ για την Apple TV+, το πρώτο της μετά το βραβευμένο ‘Morning Show’ που είναι η πιο αναγνωρίσιμη σειρά της, με 32 φορές μεγαλύτερη ζήτηση σε σχέση με τις υπόλοιπες σειρές που έκαναν πρεμιέρα στην Αμερική τον περασμένο μήνα. Με βάση την απήχηση αυτή, η ευθύνη του show στη γνωστή συζήτηση περί ‘φύσης εναντίον ανατροφής’ είναι μεγάλη.

Ο ίδιος ο Landay δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει κανείς μας το βιβλίο του ή τη σειρά ως κάποια επιστημονική τεκμηρίωση για όσα μπορεί να σημαίνει το ‘γονίδιο του φονιά’: «Είναι σημαντικό όσον αφορά τη λογοτεχνία αλλά και τον νόμο, να κατανοήσουμε ότι δεν υπάρχει το ‘γονίδιο του φονιά’ με την έννοια ότι μπορεί να έχεις κάποια προκαθορισμένη γενετική μοίρα και καμία αίσθηση αυτοπροσανατολισμού. Όλοι μας ελέγχουμε τα ένστικτα και τα συναισθήματά μας όλες τις ώρες. Είμαστε πολλά περισσότερα από το σύνολο του γενετικού μας κώδικα».

Το ‘Defending Jacob’ στριμάρει στην Apple TV+.

***

Δέκα χρόνια μετά το τέλος του ‘Lost’, η ομάδα του POP για τις Δύσκολες Ώρες επιστρέφει στο Νησί. Με καλεσμένο τον υπερφανατικό Lostάκια και υπάλληλο της Dharma Initiative, Θέμη Καίσαρη, αναλύουμε τα κυριότερα σημεία της 5ης σεζόν και εξετάζουμε τη σοβαρή πιθανότητα να είναι κρυφά η καλύτερη σεζόν της σειράς-φαινόμενο.