Δεν είμαστε όπως παλιά: 9 σκηνοθέτες που το έχουν χάσει

Δεν έχεις πιάσει πολλές φορές τον εαυτό σου να ακούει πως βγαίνει η καινούρια ταινία του τάδε σκηνοθέτη, μόνο για να σταματήσεις και να αναρωτηθείς πόσο πολύς καιρός πάει από την τελευταία φορά που είτε άκουσες το όνομά του, είτε ενθουσιάστηκες τελευταία φορά με ταινία του;

Το Flavorwire έκανε τις προάλλες μια πολύ σωστή λίστα με 10 σκηνοθέτες που έχασαν το άγγιγμά τους, μεγάλα ονόματα που στην πορεία της καριέρας τους σταμάτησαν να γυρίζουν τις εξαιρετικές ταινίες που κάποτε έκαναν, αφήνοντάς μας για πάντα με την ανάμνηση του “πωωω θυμάσαι τότε που έκανε ταινιάρες ο Coppola;”. Θυμόμαστε. Όπως θυμόμαστε και το “Brazil” και το “Ring” και ένα σωρό άλλα αριστουργήματα των οποίων οι σκηνοθέτες σήμερα περιφέρονται σαν άδικες κατάρες. Γι’αυτό βρήκαμε άλλους 9 τέτοιους σκηνοθέτες.

Kevin Smith

Καλύτερη ταινία: “Chasing Amy” (1997)

Χειρότερη ταινία: “Jersey Girl” (2004)

Τελευταία καλή ταινία: “Dogma” (1999)

Είναι φοβερό πώς μπορεί να παραμένει geek guru o Kevin Smith τη στιγμή που έχει να κάνει μια πραγματικά αξιοσημείωτη ταινία από τα ‘90s (κι όχι επειδή σταμάτησε να προσπαθεί) ενώ την ίδια περίοδο είχε και μια αντίστοιχη πορεία στον χώρο των κόμικς. Εκλεκτό μέλος της αρχική ομάδας δημιουργών που, στις αρχές των ‘90s ουσιαστικά θεμελίωσαν το αμερικάνικο ανεξάρτητο σινεμά, με ταινίες που περηφανέυονταν για το χαμηλό τους μπάτζετ, τις έξυπνες ποπ αναφορές τους και την “δε γαμιέται” νοοτροπία τους. Αυτό ήταν ευχάριστο για κάποιο διάστημα, και μάλιστα μας παρέδωσε μια αληθινά εξαιρετική ταινία (το “Chasing Amy” ήταν μια ευαίσθητη δραμεντί πάνω στον έρωτα, τη φιλία και την ταυτότητα, σεξουαλική και όχι μόνο) όσο και μια απολαυστικά βλάσφημη (ποτέ δεν καταλάβαμε γιατί μισήθηκε τόσο στην εποχή του το “Δόγμα”). Όμως σύντομα ο Smith έμοιαζε να παρωδεί τον εαυτό του, με τις αναφορές να βαραίνουν στόρι και χαρακτήρες, και την όποια φρεσκάδα να μετατρέπεται σε πνιγμένους στο μέλι κλισέ συναισθηματισμούς. Η τελευταία του απόπειρα να επανεφεύρει τον εαυτό του ήταν με το φρικώδες “Red State” και μαζί την υπόσχεση πως σε δύο ταινίες θα εγκαταλείψει για πάντα την καρέκλα του σκηνοθέτη. Επικροτούμε.

Wolfgang Petersen

Καλύτερη ταινία: “Το Υποβρύχιο” (1981)

Χειρότερη ταινία: “Ποσειδώνας” (2006)

Τελευταία καλή ταινία: “Η Δεύτερη Ευκαιρία” (1993)

Ο Petersen πρέπει να είναι η ιστορία που θα λένε οι μαμάδες στους σκηνοθέτες γιους τους για να φοβούνται να αφήσουν τη χώρα τους και να πάνε στο Χόλιγουντ. Βετεράνος Γερμανός σκηνοθέτης, αισίως πλέον 70 χρονών, με δεκαετίες προϋπηρεσίας στη Γερμανική τηλεόραση. Δε θα προσποιηθούμε πως γνωρίζουμε την πρώιμη αυτή δουλειά του, όμως το “Υποβρύχιο” παραμένει ένα μεγαλειώδες, κλειστοφοβικό, επικό αριστούργημα, που επιτυχημένα συνδυάζει τα χαρακτηριστικά μια πολεμικής ταινίες με πινελιές ψυχολογικού θρίλερ. Αναμενόμενα, ήταν το εισιτήριο του Petersen για το Χόλιγουντ, όπου ομολογουμένως, δεν τα πήγε άσχημα στην αρχή. Η “Δεύτερη Ευκαρία”, μια πολιτική περιπέτεια με το φοβερό δίδυμο Clint Eastwood και John Malkovich είναι από τις δυνατές περιπέτειες των ‘90s. Όμως ό,τι σαβούρα ακολούθησε (ταινίες όπως “Air Force One”, “Ποσειδώνας”, “Καταιγίδα”, “To Ξέσπασμα”) δεν διεκδικούν καμία άλλη δάφνη πέραν του, στην καλύτερη περίπτωση, ‘διασκεδαστικού σκουπιδιού’. Τίτλος τιμής που έτσι κι αλλιώς καπάρωσε μια για πάντα η “Τροία”, επίσης του Petersen, αφήνοντας όλα τα άλλα ως τίποτα παραπάνω παρά δεύτερες δευτεράτζες.

David Gordon Green

Καλύτερη ταινία: “All the Real Girls” (2003)

Χειρότερη ταινία: “Your Highness” (2011)

Τελευταία καλή ταινία: “Snow Angels” (2007)

Στις αρχές των ‘00s o Green ήταν καυτό όνομα στην αμερικάνικη indie φιλμογραφία – το ντεμπούτο του “George Washington” κυκλοφόρησε από την Criterion, το “All the Real Girls” ανέδειξε την Zooey Deschanel (και πολύ αμερικάνικο τοπίο), τα “Snow Angels” και “Undertow” συνέχισαν να υπογραμμίζουν τη δύναμή του στο να δημιουργεί ένταση και ομορφιά μέσα από βασικές ανθρώπινες σχέσεις. Το “Pineapple Express” ήταν παρανοϊκή κατεύθυνση καριέρας, αν και σίγουρα δεν το λες κακή ταινία. Ήταν όμως αρκετά ‘κακές παρέες’ φάση, καθώς στη συνέχεια ο Green γύρισε δυο απίστευτες κρυάδες και το χειρότερο είναι πως μέσα στα “Sitter” και “Your Highness” δεν μπορούμε καν να διακρίνουμε τον δημιουργό των προηγούμενων ταινιών. Είναι πραγματικά σα να τον αντικατέστησε ένας τυχάρπαστος με το ίδιο όνομα. Η επόμενη ταινία του, το ριμέικ του “Suspiria” του Dario Argento. Σχιζοφρένεια.

Dario Argento

Καλύτερη ταινία: “Suspiria” (1977)

Χειρότερη ταινία: “Giallo” (2009)

Τελευταία καλή ταινία: “Non ho Sonno” (2001)

Μια που τον αναφέραμε. O Argento είναι ένας ζωντανός θρύλος του σινεμά τρόμου, ταυτίζοντας ουσιαστικά την καριέρα του με το είδος του giallo. Τα θρίλερ του στη διάρκεια κυρίως των ‘70s αλλά και των ‘80s καθόρισαν ένας πολύ συγκεκριμένο είδος σινεμά, υπηρετώντας μια φόρμουλα παράνοιας και καθηλωτικά, μαεστρικά “βήτα” αισθητικές, υποχρεώνοντάς σε να παρακολουθείς με προσοχή και τρόμο την οθόνη, έτοιμος να τιναχτείς στο πρώτο απόσκοσμο (συνήθως πνιγμένο πίσω από κοκκινωπές αποχρώσεις) πλάνο συναντούσες. Ταινίες όπως τα “Profondo Rosso”, “Suspiria”, “Tenebre” ή “Opera” άλλοι σκηνοθέτες τρόμου θα σκότωναν για να είχαν στη φιλμογραφία τους. Τις ταινίες που γυρίζει τα τελευταία 10 χρόνια όμως; Όχι τόσο. Η πτώση είχε αρχίσει από τα ‘90s, επιτρέποντας όμως περιστασιακές εκλάμψεις όπως το παρεξηγημένο “Σύνδρομο του Στεντάλ” ή το υπέροχο throwback “Non ho Sonno” με τον Max von Sydow. Ό,τι ακολούθησε όμως ήταν απλά αδικαιολόγητο. Αφού σκότωσε ο ίδιος τη μεγάλη ανολοκλήρωτη τριλογία του (μετά τα “Suspiria” και “Inferno”) με το ακατανόητο “Mother of Tears”, κι αφού έβαλε την ταφόπλακα στο giallo με το, ερμ, “Giallo” (τόσο ανέμπνευστο που θες να κουτουλάς σε τοίχο μέχρι να ματώσεις), τώρα ετοίμασε κι έναν “Δράκουλα 3D” που αν κρίνουμε από τα σχόλια που έρχονταν από τις Κάννες, πρέπει να είναι μια από τις χειρότερες ταινίες των τελευταίων ετών.

Hideo Nakata

Καλύτερη ταινία: “Ringu” (1998)

Χειρότερη ταινία: “Chatroom” (2010)

Τελευταία καλή ταινία: “Dark Water” (2002)

Σε κάποια φάση πριν καμιά δεκαετία o Hideo Nakata ήταν τρομερά cool. Όχι απλά μοιραζόταν το ίδιο επίθετο με τον γαμάτο (κι επίσης uber-cool) ποδοσφαιριστή Nakata, αλλά είχε γυρίσει σερί μέσα σε λιγοστά χρόνια μερικά από τα καλύτερα σύγχρονα γιαπωνέζικα θρίλερ, συνεισφέροντας τα μέγιστα στην έκρηξη του “Cool Ασιατικού Σινεμά”. Α και να, ευθύνεται για μια ολόκληρη γενικά σινεφίλ που μεγάλωσαν με φόβο ενός τηλεφώνου που χτυπάει στα σκοτάδια. Μέσα της εφιαλτικής εικόνας της Σαντάκο να βγαίνει από την οθόνη της τηλεόρασης -δεν δημιούργησε αλλά- έκανε παντελώς mainstream το οπτικό αρχέτυπο ασιατικού τρόμου, του τρομακτικού μαυρομάλλικου νεκρού κοριτισού. Έκτοτε έχει ξεπέσει στο σημείο που να τον φωνάζουν στο Χόλιγουντ για να γυρίσει το (τραγικό) σίκουελ του (μετριότατου) ριμέικ της ίδιας του της (θρυλικής) ταινίας. Όμως τον πάτο του πηγαδιού δεν τον είχε ξύσει ακόμα, μιας και ήταν μόλις πέρσι που μας έκανε να τραβάμε τις τρίχες μας από βαρεμάρα με το “Chatroom”, σε μια ζωντανή απόδειξη του πώς η πολύ συγκεκριμένη αισθητική του ασιατικού σινεμά δεν είναι δυνατόν να μεταφραστεί αυτολεξεί στη Δύση.

Brian De Palma

Καλύτερη ταινία: “Scarface” (1983)

Χειρότερη ταινία: “Αποστολή στον Άρη” (2000)

Τελευταία καλή ταινία: “Snake Eyes” (1998)

Ο μεγάλος αντιγραφέας του Χόλιγουντ πέρασε πολλές παραγωγικές δεκαετίες γυρίζοντας μάλιστα ταινίες που παραμένουν σημείο αναφοράς μέχρι σήμερα. Από τους πρώιμους τρόμους των ‘70s (“Carrie”, “Sisters”) μέχρι τα γκανγκστερικά του έπη (“Αδιάφθοροι”, “Υπόθεση Καρλίτο”, “Σημαδεμένος”) κι από εντυπωσιακά homage (“Διχασμένο Κορμί”, “Επικίνδυνη Αποστολή”, “Blow Out”) σε εξίσου εντυπωσιακές επιδείξεις ικανότητας (το απίστευτο αρχικό μονοπλάνο του “Snake Eyes” εξασφαλίζει στην ταινία θέση στα μεγάλα χρονικά, αυτό και η Carla Gugino), ο De Palma είχε αποδείξη μια θαυμαστή ικανότητα να αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου. 40 χρόνια αξιοσημείωτες ταινίες, ακόμα κι αν οι μισές ήταν κλεμμένες από δω κι από κει; Εντυπωσιακό. Μόνο που μετά ήρθαν τα ‘00s. Το πιο εντυπωσιακό πράγμα που έχει κάνει τα τελευταία 13 χρόνια ο De Palma είναι μια λεσβιακή σκηνή με τη Rebecca Romijn στις τουαλέτες των Καννών στο “Femme Fatale”. Πίκρα.

Terry Gilliam

Καλύτερη ταινία: “Brazil” (1985)

Χειρότερη ταινία: “Tideland” (2005)

Τελευταία καλή ταινία: “Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας” (1998)

Μεγάλωσα λατρεύοντας τον Gilliam ως τον αγαπημένο μου σκηνοθέτη και όταν η δημιουργική του πτώση συνέπεσε με το πέρασμά μου από την εφηβεία στην ενηλικίωση, άρχισα να φοβάμαι πως ήταν πάντα όλα στο μυαλό μου. (Ταιριαστά με τους ήρωές του, δηλαδή.) Τέτοιο πράγμα δεν ισχύει: Ό,τι ταινία γύρισε ο Gilliam μετά τους Monty Python μέχρι και το φισκαρισμένο σε ναρκωτικά και παρανοϊκή Αμερική “Φόβος και Παράνοια” είναι φοβερό. Η Uma Thurman ως Αφροδίτη στον “Βαρώνο Μινχάουζεν”, το “Brazil” ως επί σειρά ετών στάνταρ απάντησή μου στην ερώτηση “η αγαπημένη σου ταινία ever”, οι συγκλονιστικοί “12 Πίθηκοι” ως αποθέωση του ουμανιστικού sci-fi, όλα είναι Gilliam ως κατεξοχήν δημιουργός ιστοριών για ανθρώπους που δραπετεύουν στη φαντασία τους για να γλιτώσουν τη σκληρότητα ενός ολοένα πιο απρόσωπου νέου κόσμου. Και ό,τι ταινία γύρισε ο Gilliam στα ‘00s; Εμπφ, ας πούμε πως κάθε φορά είμαστε εμείς που θέλουμε να δραπετεύσουμε. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι η ραγδαία πτώση ξεκίνησε όταν δεν κατάφερε να γυρίσει τον “Δον Κιχώτη” του.

Rob Reiner

Καλύτερη ταινία: “This is Spinal Tap! (1984)”

Χειρότερη ταινία: “Άλεξ και Έμμα” (2003)

Τελευταία καλή ταινία: “Ζήτημα Τιμής” (1992)

Αναφέρεται στην εισαγωγή του άρθρου-έμπνευση, αλλά εμείς θέλουμε να το αναπτύξουμε το θέμα. Διότι, όπως έχουμε αναφέρει ξανά, το “Ζήτημα Τιμής” είναι από τις ταινίες-φετίχ του site, και πραγματικά μας πονάει να βλέπουμε την μετέπειτα φιλμογραφία του σκηνοθέτη αυτής της ταινίας. Χαζεύοντας ορδές από γλυκανάλατες σαχλαμάρες (“The Story of Us”, “Άλεξ και Έμμα”, “The Bucket List”) δε θα μπορούσες καν να έχεις ιδέα ότι πίσω από αυτό το παντελώς ασήμαντο έργο των τελευταίων 20 χρόνων, βρίσκεται ένας σκηνοθέτης που την αμέσως προηγούμενη δεκαετία ξεπετούσε τη μία ταινιάρα μετά την άλλη, και μάλιστα μεταπηδώντας ανάμεσα σε παντελώς διαφορετικά είδη: “This is Spinal Tap”, το εμβληματικό ψευδο-ντοκιμαντέρ. “Στάσου Πλάι Μου”, η πιο σημαδιακή ταινία ενηλικίωσης μιας ολόκληρης γενιάς. “Όταν ο Χάρι Γνώρισε τη Σάλι”, η καλύτερη ρομαντική κομεντί όλων των εποχών. (“OF ALL TIME!!!!” όπως θα έλεγε κι ο Kanye West.) “Misery”, ένα απίστευτο θρίλερ με μια Kathy Bates οσκαρική και εφιαλτική την ίδια στιγμή. “The Princess Bride”, η πιο uber-cult κωμωδία μετά το “Airplane!” και πριν, ξερωγώ, το “Arrested Development”. “Ζήτημα Τιμής”, you can’t handle the truth κλπ. Αυτές οι ταινίες γυρίστηκαν μέσα σε 8 χρόνια, από τον ίδιο άνθρωπο. Και μετά, ο Άλεξ και η Έμμα. Τι να πεις.

John Woo

Καλύτερη ταινία: “The Killer” (1989)

Χειρότερη ταινία: “Paycheck” (2003)

Τελευταία καλή ταινία: “Face/Off” (1997)

Άρχοντας της χορογραφημένης δράσης, έφερε αέρα ανανέωσης στο συγκεκριμένο είδος όταν έφτασε στο Χόλιγουντ μετά από δεκαετίες δουλειάς στο Χονγκ Κονγκ με φοβερές, cool υπερ-βίαιες περιπέτειες όπως το “Killer” ή το “Hard Boiled”. Εκεί γύρισε μια από τις καλύτερες περιπέτειες των τελευταίων 25 χρόνων (το φοβερό “ Face/Off”) και μετά… θλίψη. Ο Woo χρειάστηκε μόνο 2-3 ταινίες πριν καταλήξει παρωδία του εαυτού του, με τα βασικά χαρακτηριστικά του στυλ και τις εμμονές του να καταλήγουν να καταπνίγουν τις ίδιες τις ταινίες που γύριζε. Από την “Επικίνδυνη Αποστολή 2” το μόνο που θυμόμαστε είναι κάτι αστεία slow-motion (που θα ήταν πιστευτά αν δεν ήταν τόσο γυαλισμένα και δεν είχαν τον Tom Cruise αντί, για παράδειγμα, του Chow Yun-Fat) και πολλά περιστέρια. Μετά το “Paycheck” το πήραν όλοι απόφαση ότι αυτή η σχέση πλέον δεν προχωράει, κι έτσι ο Woo πήρε το δρόμο της επιστροφής στην πατρίδα. Όχι ότι το “Red Cliff” ήταν καμιά σοβαρή ταινία βέβαια. Γρήγορα, κάποιος να φέρει τα περιστέρια.

Ποιους ξεχάσαμε και με ποιους ήμασταν αυστηροί;