Δουλεύοντας πάνω σε ανεξιχνίαστες υποθέσεις
Ο Jørn Lier Horst, συγγραφέας και πρώην επιθεωρητής της νορβηγικής αστυνομίας, γράφει για εκείνα τα εγκλήματα που παραμένουν για πάντα στο σκοτάδι.
- 30 ΜΑΡ 2021
Τι συμβαίνει όταν ένα έγκλημα μπαίνει στο αρχείο; Τελικά, πόσο πολύ μπορούν να τυραννήσουν τα μυαλά των επιθεωρητών τα περίφημα cold cases, εκείνες οι ανεξιχνίαστες υποθέσεις που βλέπουμε να πρωταγωνιστούν συχνά στο σινεμά, τα ντοκιμαντέρ και τις τυπωμένες σελίδες; Έχουμε παρακολουθήσει αστυνομικούς να καταστρέφουν την καριέρα τους, ρεπόρτερ να διαλύουν τη ζωή τους, συγγενείς θυμάτων να μην αποχωρίζονται ποτέ τα αποκόμματα από τις εφημερίδες.
Αυτές, λοιπόν, οι ανεξιχνίαστες υποθέσεις συμβαίνουν στο crime fiction. Ή μήπως συμβαίνουν και στην πραγματικότητα;
Ο Jørn Lier Horst, συγγραφέας και πρώην επιθεωρητής της νορβηγικής αστυνομίας, υπογράφει μία προσωπική ομολογία για εκείνα τα εγκλήματα που μοιάζουν να παραμένουν για πάντα στο σκοτάδι. Μέχρι κάποιος ή κάτι να τα φέρει πάλι στο φως.
Οι ανεξιχνίαστες υποθέσεις αφήνουν ανεπούλωτα τραύματα
Το να δουλεύεις πάνω σε εγκληματικές υποθέσεις έχει μεγάλες προκλήσεις. Ο χρόνος είναι σημαντικός, και οι πρώτες 24 ώρες μπορεί να αποδειχθούν πραγματικά κρίσιμες. Λόγω των νέων τεχνολογιών και των μεθόδων που έχουν αναπτυχθεί με τον καιρό, ο χρόνος μπορεί να αποδειχθεί σύμμαχος, δίνοντας τη δυνατότητα στους ειδικούς να κάνουν πολύ περισσότερα με πολύ λιγότερα στοιχεία πια.
Μια φρέσκια ματιά, μετά από χρόνια, είναι ικανή να κοιτάξει την υπόθεση με διαφορετικό τρόπο και να κάνει καινούργιες ερωτήσεις. Με τα χρόνια οι σχέσεις αλλάζουν, ή πίστη των ανθρώπων δοκιμάζεται, και οι ένοχες συνειδήσεις δυσκολεύονται να ησυχάσουν.
Το νέο μου βιβλίο με τίτλο Φάκελος Καταρίνα (εκδ. Διόπτρα), είναι εμπνευσμένο από μία ανεξιχνίαστη υπόθεση πάνω στην οποία εργάστηκα ως επιθεωρητής της αστυνομίας.
Στις 6 ή ώρα το πρωί της 5ης Αυγούστου του 1999, η 12χρονη Kristin Juel Johannessen πήγε μία βόλτα με το ποδήλατό της. Δεν επέστρεψε ποτέ.
Τις επόμενες ώρες, μία ομάδα διάσωσης απλώθηκε σε κάθε μήκος και πλάτος γύρω από το χωριό Μορκ, μερικά χιλιόμετρα μακριά από την πόλη Λαρκ, για να την ψάξει. Γείτονες, φίλοι και συγγενείς έψαχναν σε κάθε μονοπάτι, σε κάθε λιβάδι, σε κάθε ρυάκι. Τελικά, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, βρήκαν το άψυχο πτώμα της δολοφονημένης Kristin πάνω στον δρόμο.
Πέρασαν σχεδόν κάθε ώρα της εργασιακής μου ζωής για τα επόμενα τρία χρόνια, δουλεύοντας πάνω στην υπόθεση, προσπαθώντας να ανακαλύψω τον δολοφόνο και έχοντας πάντα τη 12χρονη Kristin στο μυαλό μου.
Ο πρώτος ύποπτος ήταν ένας ψυχικά άρρωστος άντρας που εθεάθη πάνω σε μοτοσικλέτα το 2001 στο χωριό, παρ’ όλα αυτά, συλλάβαμε έναν 24χρονο άντρα στη Στοκχόλμη, μετά από καταγγελίες που έκαναν αυτόπτες μάρτυρες πως εκείνη τη μέρα πλησίαζε και απειλούσε γυναίκες στον δρόμο. Δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία εναντίον του και έτσι αφέθηκε ελεύθερος.
Ο φόνος της Kristin είναι από εκείνες τις υποθέσεις στις οποίες επανέρχεσαι ξανά και ξανά, εξετάζοντας εξονυχιστικά κάθε λεπτομέρεια αναζητώντας απαντήσεις. Δημιουργεί ένα είδος ψυχικού τραύματος. Μία πληγή που δεν επουλώνεται σωστά. Ένα τραύμα που κακοφορμίζει.
Ο πατέρας της 12χρονης Krisitn, o Roar, και εγώ κρατήσαμε επαφή μέσα από τα χρόνια, ακόμα και αφού εγκατέλειψα την αστυνομία. Στην επέτειο της δολοφονίας, πολύ συχνά επισκεπτόμουν εκείνον και την οικογένειά του. Ο Roar ποτέ δε σταμάτησε να αναζητά τον δολοφόνο και συνέχισε τη δική του έρευνα. Επικοινώνησε ακόμα και με ένα μέντιουμ.
ΦΑΚΕΛΟΣ ΚΑΤΑΡΙΝΑ
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 8ης Ιουλίου του 2015, 16 χρόνια μετά τον φόνο, ο Roar με κάλεσε για να μου πει ότι η αστυνομία είχα συλλάβει κάποιον. Μία νέα μέθοδος ανάλυσης έδωσε τη δυνατότητα να εξεταστεί ξανά το DNA που βρέθηκε στα νύχια της Kristin και να ταυτοποιηθεί ο δράστης. Ο ίδιος άντρας τον οποίο είχαμε προσπαθήσει να καταδικάσουμε το 2001.
Το καλοκαίρι το 2016, συνάντησα αυτόν τον άντρα στο δικαστήριο για δεύτερη φορά. Κρίθηκε ένοχος και τώρα εκτίει ποινή 16 ετών στη φυλακή.
Το Φάκελος Καταρίνα δεν είναι μία ιστορία για τον φόνο της Kristin. Όταν η υπόθεση μπήκε στο αρχείο, δε σκεφτόμουν μόνο το 12χρονο θύμα και την οικογένειά της, αλλά και τον δολοφόνο. Τι συμβαίνει σε ένα ανθρώπινο πλάσμα με ένα μυστικό που καλύπτεται πίσω από τόσα πολλά ψέματα και μάσκες; Νομίζω καταλήγουν να γίνουν μοναχικοί και να απομονωθούν, να ζουν με τον φόβο ότι κάποιος θα τους πιάσει. Και εμείς περιμένουμε αυτό το ανθρώπινο πλάσμα να κάνει το μοιραίο λάθος βήμα.
* Ο Jørn Lier Horst είναι ένας από τους πλέον έμπειρους αστυνομικούς επιθεωρητές της Νορβηγία, αλλά και ένας από τους πιο επιτυχημένους crime writers της Σκανδιναβίας. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Norwegian Booksellers’ Prize, the Riverton Prize (Golden Revolver), the Scandinavian Glass Key και το ιδιαίτερου πρεστίζ Martin Beck Award.
