Ένας ‘Ψυχρός Γρανίτης’ θα σε κάνει να αγωνιάς στα ψυχρά σοκάκια του Αμπερντίν

Πριν λίγους μήνες ένας φίλος μετακόμισε από το Εδιμβούργο στο Αμπερντίν για να ξεκινήσει ένα μεταπτυχιακό. Η προοπτική του να βρεθεί σε μια πόλη που είναι ακόμη βορειότερα από το Εδιμβούργο και αποτελείται από το 1/3 του πληθυσμού του δεν τον ενθουσίαζε, αλλά το βασικότερο πρόβλημά του ήταν το πόσο γκρίζο και σκοτεινό του φάνηκε το Αμπερντίν. Η πόλη δεν έχει βαφτιστεί τυχαία και “Πόλη του Γρανίτη”.

Σε αυτό το, σχεδόν αφιλόξενο, περιβάλλον του Αμπερντίν εκτυλίσσεται η πλοκή του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος ‘Ψυχρός Γρανίτης’ του Stuart MacBride, που μας φέρνουν οι Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα με τη μετάφραση της Αγορίτσας Μπακοδήμου. Το βιβλίο, που πρωτοκυκλοφόρησε το 2005 στα αγγλικά, μας συστήνει τον συγγραφέα και μαζί του τον αρχιφύλακα Λόγκαν ΜακΡέι, ένα χαρακτήρα που λατρεύουν οι Βρετανοί και ακολουθεί τον MacBride μέχρι και σήμερα.

Ο Λόγκαν ΜακΡέι επιστρέφει στη δουλειά μετά από ένα χρόνο ανάρρωσης από μια επίθεση με μαχαίρι που παραλίγο να αποβεί μοιραία. Οι διαταγές του είναι να μπει σιγά σιγά στους ρυθμούς της δουλειάς. Όμως όταν το τμήμα ειδοποιείται πως έχει βρεθεί ένα πτώμα και πως αυτό ανήκει σε ένα 3χρονο αγόρι, ο αρχιφύλακας βρίσκει τον εαυτό του να ηγείται της υπόθεσης, που θα απασχολήσει την αστυνομία για τις επόμενες εβδομάδες.

Ο καιρός του Αμπερντίν είναι σκληρός, ένας δυνατός χειμώνας που επιτίθεται αδυσώπητα στους κατοίκους της πόλης με έναν τσουχτερό, αδιάκοπο άνεμο, με χιόνι που αφαιρεί κάθε πιθανότητα να συγκεντρωθούν αποδεικτικά στοιχεία και μια συνεχή βροχή που κάνει μίζερη τη ζωή όλων.

Η δουλειά του ΜακΡέι γίνεται εξαιρετικά δύσκολη από τις συνθήκες και μέσα σε μερικές μέρες υπάρχουν ακόμη περισσότερα παιδιά που εξαφανίζονται και ακόμη περισσότερα πτώματα που εμφανίζονται. Ένας σαδιστής κατά συρροήν δολοφόνος φαίνεται να βρίσκεται εκεί έξω και ολόκληρη η δύναμη της αστυνομίας προσπαθεί να σταματήσει τον τρόμο που περιφέρεται στους παγωμένους δρόμους της πόλης.

Όμως φαίνεται πως ένας νέος δημοσιογράφος ξέρει πράγματα που η αστυνομία δε γνωρίζει ακόμα. Υπάρχει άραγε κάποια διαρροή στοιχείων μέσα από το αστυνομικό τμήμα; Πως μπορούν να ξέρουν πράγματα πριν ακόμα να τα γνωρίζουν οι ντετέκτιβ του Αμπερντίν; Όσο ο κίνδυνος γίνεται όλο και μεγαλύτερος και ο αριθμός των υπόπτων αυξάνεται, ο Λόγκαν αισθάνεται την έντονη πίεση της αποτυχίας που ελλοχεύει για την αστυνομία στην υπόθεση. Θα μπορέσει ο ίδιος και οι υπόλοιποι ντετέκτιβ να βρουν τον μανιακό δολοφόνο πριν πεθάνουν περισσότερα παιδιά;

Ο αρχιφύλακας Λόγκαν ΜακΡέι είναι ένας χαρακτήρας που χωρίς αμφιβολία θα έλξει τους φανς των σύγχρονων ντετέκτιβ της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ο Λόγκαν είναι πάνω από όλα ένας άνθρωπος, που μερικές φορές έχει δίκιο και μερικές φορές κάνει λάθος, ένας άνθρωπος που προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του και οι σχέσεις του με τους συναδέλφους και τους ανωτέρους του μοιάζουν ρεαλιστικές. Όσο η ιστορία προχωρά και γνωρίζουμε καλύτερα τον αρχιφύλακα, τόσο περισσότερο ο χαρακτήρας παίρνει μορφή και τόσο περισσότερο, το ομολογώ, θέλω να διαβάσω και για τις μελλοντικές του υποθέσεις.

Ο MacBride κάνει καλή δουλειά στο να ισορροπήσει τη μαυρίλα του σκηνικού και την αρκετά σκληρή ιστορία του ‘Ψυχρού Γρανίτη’ με μπόλικο μαύρο χιούμορ, απαραίτητο ως αντίβαρο στο δύσκολο θέμα της δολοφονίας παιδιών, που έρχεται από τους χαρακτήρες που βρίσκονται γύρω από τον πρωταγωνιστή. Χαρακτήρες τους οποίους ο συγγραφέας χτίζει με προσοχή στις λεπτομέρειες της ζωής τους και των αντιδράσεών τους στα όσα συμβαίνουν, με τρόπο που τους κάνει ανθρώπινους και, στην πλειοψηφία τους, ιδιαίτερα συμπαθείς. Κάτι που φαίνεται να ταιριάζει με τους πραγματικούς κατοίκους του Αμπερντίν και προέρχεται σίγουρα από τη σχέση του συγγραφέα με την πόλη.

Και είναι αυτή ακριβώς η σχέση που απογειώνει τον ‘Ψυχρό Γρανίτη’. Ο Stuart MacBride μεγάλωσε στο Αμπερντίν και γνωρίζει την πόλη, τα κτίρια, τους δρόμους, τους ανθρώπους και το κλίμα της απ’ έξω κι ανακατωτά. Μέσα στο μυθιστόρημα το Αμπερντίν δεν είναι απλά η τοποθεσία όπου διαδραματίζεται η αγωνιώδης ιστορία του συγγραφέα, αλλά δρα ως ένας εξαιρετικά καλογραμμένος χαρακτήρας και μάλιστα με ρόλο πρωταγωνιστικό. Ο MacBride παρουσιάζει την πόλη, τον καιρό της, την τοπική αργκό μαζί με την αστυνομική πλοκή και ζωντανεύει αυτή τη γωνιά της Σκωτίας για την οποία ξέρουμε μάλλον ελάχιστα πράγματα, μέσα από μια υπόθεση που υπόσχεται πολλές συγκινήσεις.

Μέσα στο τραχύ, παγωμένο κλίμα των δρόμων της πόλης, οι χαρακτήρες και η δολοφονική απειλή που τριγυρνά ανάμεσά τους δίνουν στο βιβλίο στοιχεία που θυμίζουν τα μυθιστορήματα της Σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας αλλά που εδώ επικεντρώνονται στο σκοτεινό Αμπερντίν της αιώνιας (έτσι μοιάζει τουλάχιστον) βροχής. Όσο οι μέρες περνούν, τα πτώματα πληθαίνουν και η αστυνομία προσπαθεί απεγνωσμένα να σταματήσει τον αόρατο δολοφόνο, τόσο το κλίμα της πόλης βαραίνει όλο και πιο πολύ τους χαρακτήρες και ταυτόχρονα τον αναγνώστη, μεταδίδοντάς τον μέσα στην εμπειρία του μυθιστορήματος.

Ίσως πρέπει να μιλήσω στον φίλο μου για αυτό το βιβλίο. Νομίζω θα του δώσει μια εικόνα της πόλης που δεν έχει προλάβει να ανακαλύψει στους λίγους μήνες που ζει εκεί. Όσο υπάρχουν άνθρωποι όπως ο Λόγκαν ΜακΡέι, τουλάχιστον θα μπορεί να κοιμάται λίγο πιο ήρεμα ανάμεσα στον ψυχρό γρανίτη των κτιρίων του Αμπερντίν.

* Ο ‘Ψυχρός Γρανίτης‘ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.