Γιατί οι διάσημοι συγγραφείς μηνύουν το ChatGPT
Ο Jonathan Franzen και ο George R.R. Martin είναι μόνο δύο από τα σπουδαία ονόματα της λογοτεχνίας τα οποία ενώνουν τις δυνάμεις με όσους υποστηρίζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη ακροβατεί επικίνδυνα πάνω στη γραμμή της λογοκλοπής.
- 24 ΣΕΠ 2023
Είναι δίκαιο και έγινε πράξη: 17 συγγραφείς, ανάμεσά τους τεράστια ονόματα από κάθε genre -όπως ο John Grisham, o George R.R. Martin και ο Jonathan Franzen- κατέθεσαν μήνυση ενάντια στην OpenAI, την εταιρεία πίσω από το ChatGPT, για «συστηματική κλοπή σε μαζική κλίμακα». Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, αφού έχουν προηγηθεί αγωγές αλλά και γράμματα ανησυχίας προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ από εμβληματικούς συγγραφείς όπως η Margaret Atwood για το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων. Λογικά, δε θα είναι ούτε η τελευταία.
Τα έγγραφα κατατέθηκαν την περασμένη Τρίτη στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης, με τις κατηγορίες από πλευράς των συγγραφέων να κάνουν λόγο για κατάφωρες και επιβλαβείς παραβάσεις εις βάρος τους. Είναι φανερό ότι από την πρώτη κιόλας στιγμή που το ChatGPT (και τα παρόμοια εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης) εμφανίστηκαν στη ζωή μας, υπήρξε έντονη ανησυχία από την καλλιτεχνική κοινότητα. Οι λόγοι είναι περισσότερο από εμφανείς. Ή μήπως όχι;
Καταρχάς, δεν πρόκειται για το μοναχικό και δονκιχωτικό αγώνα κάποιου άγνωστου συγγραφέα που ένιωσε να σβήνει κάτω από το βάρος των εξελίξεων. Είναι όλο και περισσότεροι οι διάσημοι συγγραφείς που ενώνουν τις φωνές τους με τις Ενώσεις Συγγραφέων παγκοσμίως αλλά και όσους πιστεύουν ότι η OpenAI, μία εταιρεία στην οποία έχει επενδύσει τεράστια ποσά η Microsoft, επιδίδεται σε μία νέου τύπου λογοκλοπή και μάλιστα προς όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν.
Πώς και τι ακριβώς όμως συμβαίνει; «Η επιτυχία και τα κέρδη της OpenAI [μέσω ChatGPT] στηρίζονται στη μαζική παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων χωρίς άδεια ή αποζημίωση στους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων» γράφει χαρακτηριστεί η κατατεθειμένη αγωγή. Και πάλι, όμως, σε μία πρώτη ματιά είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος (που δεν είναι γνώστης της νομικής επιστήμης) τι κακό κάνει το ChatGPT.
Ο Jonathan Franzen είναι άλλος ένας διάσημος συγγραφέας που ενώνει τη φωνή του με όσους διαμαρτύρονται για τις πρακτικές της OpenAI, οι οποίες παραβιάζουν τα δικαιώματά τους / © Mary Altaffer, AP
Ναι, είναι ικανό να αντιγράψει το στυλ συγγραφέων και να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο μέσα σε λίγες στιγμές. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι τόσο η εκτέλεση της πράξης όσο το πώς φτάνουμε μέχρι σε αυτήν.
«Θεέ μου, το ChatGPT έχει διαβάσει όλα τα βιβλία μου. Γνώριζε τα πάντα, και τότε ήταν που ένιωσα ένα κακό συναίσθημα» δήλωσε εμφανώς προβληματισμένος ο Douglas Preston, διάσημος Αμερικανός συγγραφέας μυστηρίου, στους New York Times. Η συνειδητοποίηση πως το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανό, αν του ζητηθεί, να περιγράψει όλους τους δευτερεύοντες χαρακτήρες των βιβλίων του αλλά και λεπτομέρειες των έργων του, οι οποίες δεν υπάρχουν ούτε σε κριτικές δημοσιευμένες στο ίντερνετ ούτε στη Βικιπαίδεια, τον θορύβησε.
Το ChatGPT έχει ακονίσει τις ικανότητές του πατώντας πάνω στα έργα χιλιάδων συγγραφέων που έζησαν και έγραψαν (και αρκετοί από αυτούς συνεχίζουν να γράφουν, όπως οι προαναφερθέντες αλλά και η Zadie Smith και ο Stephen King σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του The Atlantic) πριν από αυτό.
Αυτό όμως το έκανε χωρίς να ζητήσει πρώτα την άδεια από κανέναν. Και τώρα εμφανίζεται ως ένας καλοπροπονημένος λογοκλόπος, ο οποίος μπορεί να αντιγράψει σε υψηλό επίπεδο το στυλ του εκάστοτε συγγραφέα – όχι, βέβαια, στο 100% όπως καταλάβαμε σε πρόσφατη προσπάθεια αντιγραφής στίχων του Nick Cave.
Όλη αυτή η υπόθεση δεν αποτελεί καπνό χωρίς φωτιά. Είναι φανερό ότι υπάρχει ένα νομικό κενό το οποίο εκμεταλλεύεται προς το παρόν η OpenAI. Το θέμα είναι πόσο «κακό» θα έχει γίνει μέχρι να εκδικαστούν μηνύσεις εναντίον της. Σε κάθε περίπτωση ένα είναι σίγουρο: χρειάζεται να βρεθεί έναν κανονιστικό πλαίσιο πριν χαθεί τελείως ο έλεγχος.
Τι κάνει στο μεταξύ το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείου του κόσμου, το Amazon; Λαμβάνει μέτρα ώστε να περιορίσει την εισροή βιβλίων που δημιουργούνται από A.I. Μάλιστα, πριν λίγες μέρες δημοσίευσε νέες οδηγίες προς συγγραφείς που αυτοεκδίδονται, ζητώντας τους να αποκαλύψουν αν έχουν ή όχι χρησιμοποιήσει τεχνητή νοημοσύνη. Επίσης, περιόρισε τον αριθμό βιβλίων που μπορούν να ανεβάζουν στην αντίστοιχη πλατφόρμα αυτοέκδοσης σε τρία τη μέρα.
Είναι όμως άραγε αυτό αρκετό; Όσο το Amazon δεν αποκαλύπτει ποια βιβλία δημιουργούνται από την A.I. θα ζούμε στην ασάφεια και το σκοτάδι. Σύμφωνα, όμως, με εκπρόσωπό της μπορεί να το κάνει στο μέλλον. Μακάρι, να προσθέσουμε, πριν να είναι αργά.
