H αληθινή ιστορία πίσω από το συναρπαστικό When They See Us

Είμαι βέβαιος ότι δεν ήταν αυτός ο στόχος της -υποψήφιας για Όσκαρ- σκηνοθέτιδας Ava DuVernay (Selma, 13) όταν αποφάσισε να μετατρέψει την υπόθεση των Central Park Five σε σειρά, πάντως εγώ, προσωπικά, σιχάθηκα λιγάκι τον εαυτό μου για το γεγονός ότι είμαι λευκός. Άρα και προνομιούχος.

Γιατί είναι άλλο πράγμα να ακούς για το πόσο ριζωμένος στην αμερικάνικη πραγματικότητα είναι ο ρατσισμός (ή να παρακολουθείς αντίστοιχες ταινίες) και άλλο να τον νιώθεις -στο When They See Us- εντελώς στο πετσί σου μέσα από τα αθώα μάτια των πέντε πρωταγωνιστών που ακολούθησαν, ένα μοιραίο βράδυ του 1989, ένα μάτσο συνομίληκούς τους να κάνουν χαβαλεδιάρικο ‘ντου’ στο Central Park και κατέληξαν να περάσουν ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους πίσω από τα σίδερα των φυλακών.

Είναι πραγματικό χαστούκι στο πρόσωπο να βλέπεις τα συγκεκριμένα πέντε ανήλικα παιδιά (τα περισσότερα άσχετα το ένα μετά το άλλο) να ανακρίνονται για μέρες -χωρίς παρουσία δικηγόρου ή των γονιών τους- με στόχο να τους πείσουν (με λόγια ή σφαλιάρες) να ομολογήσουν το βιασμό της λευκής τζόγκερ ή να κατηγορήσουν κάποιον από τους υπόλοιπους. Απλά και μόνο εξαιτίας του χρώματος του δέρματος τους.

Με τα -εξίσου προκατειλημμένα- μίντια της εποχής να βιάζονται να τα κηρύξουν ένοχα πριν καν πατήσουν πόδι στο δικαστήριο και τον -τότε απλό δισεκατομμυριούχο- Donald Trump να πληρώνει 75.000 δολάρια από την τσέπη του για να βάλει ολοσέλιδη διαφήμιση στην εφημερίδα που να ζητάει να τα καταδικάσουν σε θάνατο.

Αν και, όσον αφορά το When They See Us, εκείνο που σου μένει χαραγμένο στο μυαλό, δεν είναι -όπως συμβαίνει σε άλλες σειρές- το τι έγινε μετά το συμβάν, κατά τη διάρκεια της δίκης ή ακόμη και όταν τα παιδιά μπήκαν στην φυλακή, αλλά το πόσο δύσκολη υπήρξε για αυτούς η ζωή μετά τα σίδερα.

Όταν δηλαδή, μετά από 7 χρόνια, βγήκαν έξω (οι 4 που είχαν καταδικαστεί ως ανήλικοι) και ήταν αδύνατο -αφού ήταν καταδικασμένοι για σεξουαλικό έγκλημα- να μορφωθούν, να βρουν αξιοπρεπή δουλειά ή ακόμη και να είναι σε επικοινωνία ο ένας με τον άλλο, έστω για να μοιραστούν τον πόνο τους.

Με τον πέμπτο της ιστορίας, τον -σχεδόν αναλφάβητο- Korey Wise, να εκτίει 13 εφιαλτικά χρόνια (ήταν 16, όποτε δικάστηκε ως ενήλικος), τα περισσότερα εκ των οποίων στην απομόνωση λόγω των πολλών επιθέσεων (από συγκρατούμενούς του) των οποίων υπήρξε θύμα. Και σκέψου ότι εκείνος δεν ήταν καν στο πάρκο την συγκεκριμένη μέρα. Πήγε απλά στο αστυνομικό τμήμα για να μην αφήσει τον φίλο του μόνο του.

Αν αναρωτιέσαι, το ‘χάπι έντ’ τελικά ήρθε όταν, χρόνια μετά, κάποιος άλλος ομολόγησε ότι έκανε τον συγκεκριμένο αποτρόπαιο βιασμό (η τζόγκερ, που πλέον είναι motivational speaker και συγγραφέας , έμεινε 12 μέρες σε κώμα).

Με τους Central Park 5 να διεκδικούν και να κερδίζουν συνολικά 45 εκ. δολλάρια σε αποζημίωση. Η οποία, μεταξύ μας, δεν νομίζω ότι είναι ή θα μπορούσε να είναι αρκετή για τις πέντε κατεστραμμένες παιδικές ψυχές που στοίχισε η όλη ιστορία.

Ίσως, από την άλλη, το When They See Us, στο οποίο οι πέντε αληθινοί πρωταγωνιστές  εμφανίζονται στο τέλος (οι περισσότεροι είναι πλέον οικογενειάρχες με παιδιά που ασχολούνται ενεργά με ΜΚΟ προκειμένου να μην πάθουν άλλοι άνθρωποι αυτό που συνέβη στους ίδιους), να είναι η δικαίωση που ψάχνουν.

Πολύ περισσότερο από το αντίστοιχο ντοκιμαντέρ που είχε κυκλοφορήσει πριν από μερικά χρόνια καθώς είναι τόσο καλοφτιαγμένο και ανθρώπινο που είναι δύσκολο να το δεις και να μείνεις ασυγκίνητος.

Ενώ ένα ακόμη θετικό του When They See Us είναι πως, παρότι μυθοπλασία, μένει πολύ κοντά στα αληθινά γεγονότα της υπόθεσης, όπως επιβεβαιώνει και η σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ ‘Τhe Central Park Five’ Sarah Burns (κόρη του Ken Burns) δηλώνοντας:

Ήταν απίστευτο για εμένα να βλέπω τις ζωές αυτών των αντρών, τους οποίους κατέληξα να γνωρίζω πολύ καλά, να απαθανατίζονται με τέτοιο τρόπο. Επειδή ακριβώς γνωρίζω την ιστορία καλά, έψαχνα να βρω τις διαφορές. Αλλά θεωρώ ότι είναι όντως πολύ ακριβές

Ουσιαστικά η μόνη διαφορά που μπορεί να διακρίνει κάποιος είναι ο λόγος για τον οποίο ο αληθινός δράστης βγήκε και ομολόγησε, που είχε σχέση με την ηρωική στάση του Wise και την μεταξύ τους αλληλεπίδρασης.

Για την ακρίβεια το When They See Us είναι τόσο ακριβές και τόσο επιδραστικό που έφτασε στο σημείο να έχει αντίκτυπο και στον πραγματικό ‘θύτη’ του εγκλήματος (απέναντι στους πέντε), την τότε βοηθό εισαγγελέα και νυν συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Linda Farstein, η οποία μετά την προβολή της σειράς αναγκάστηκε να κλείσει τα social της, να παραιτηθεί από διάφορα ιδρύματα στα οποία είχε θέση και την οποία, επιπλέον, έδιωξε ο εκδοτικός της οίκος.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο αρχικός στόχος της δημιουργού της σειράς, το να αναρωτηθούμε όλοι ‘τι βλέπουμε όταν αντικρίζουμε μια παρέα μαύρα αγόρια’ έχει επιτευχθεί και με το παραπάνω.