H δυναστεία των Coppola

O θρύλος λέει πως ο Τζορτζ Λούκας βάσισε τον χαρακτήρα του Χαν Σόλο στον Φράνσις Φορντ Κόπολα. Φίλος και συνεργάτης του δημιουργού του “Star Wars”, ως μέλος της τρομερής παρέας που άλλαξε το Χόλιγουντ εκεί στα ’70s, ο Κόπολα πάντα είχε κάτι το μυθικό στην περσόνα του. Είτε ήταν αυτό που ενέπνευσε τον κατεξοχήν γοητευτικό οριακά παράνομο ήρωα, είτε αυτό που τον φέρνει πάτερ φαμίλια της μεγαλύτερης Χολιγουντιανής δυναστείας.

Μπορεί σήμερα να περνά τις μέρες του γυρίζοντας κατά βάση μετριοκακές ταινίες και επιβλέποντας την οικογενειακή επιχείρηση κρασιού (όχι, αλήθεια), όμως έχει έτσι κι αλλιώς παραδώσει τη σκυτάλη στην επόμενη δημιουργική γενιά του σογιού. Είναι εκπληκτικό- κοιτάς το γενεαλογικό δέντρο των Κόπολα και βρίσκεις σχεδόν αποκλειστικά ανθρώπους που ασχολήθηκαν με την τέχνη, από σινεμά και Broadway μέχρι θέατρο και μουσική, συνήθως με άκρως πετυχημένο τρόπο.

Να πώς μοιάζει μια οικογενειακή φωτογραφία του Κοπολέικου:

ΟΚ; ΟΚ. Η ιδιομορφία είναι πως εδώ τα πάντα περιστρέφονται γύρω από τον Φράνσις με τρόπο μοναδικό. Δεν είναι ότι έφτιαξε καριέρα ο προηγούμενος κι εκείνος ακολούθησε, και μετά ήρθε ο επόμενος κλπ. Ο Κόπολα δημιούργησε μια τεράστια καριέρα για τον εαυτό του και προχώρησε στο να στρώσει το έδαφος για όλους τους ταλαντούχους συγγενείς του. Ο πατέρας του κέρδισε Όσκαρ γράφοντας μουσική για μια ταινία του γιου του. Κόρες, γιοι, ανήψια, όλοι ντεμπουτάρισαν στη μεγάλη οθόνη σε ταινίες του. Οι φιλίες και οι δεσμοί που τους έφεραν την επιτυχία καλλιεργήθηκαν μέσα στον εκλεκτό κύκλο προστασίας που δημιούργησε ο Κόπολα για τους δικούς του.

Οι ταινίες που έχουν προκύψει μέσα από αυτό το περιβάλλον και με αυτούς ως έμπνευση (από το “Νονό” μέχρι κάτι σαν την “Οικογένεια Τένενμπάουμ” του, ας πούμε, ξάδερφου Γουές Άντερσον) ωχριούν μπροστά στο πώς θα έμοιαζε μια ταινία για τους ίδιους τους Κόπολα. Ίσως κιόλας επειδή κάπως τους θυμίζουν.

Ανάμεσά τους, οι Κόπολα μοιράζονται 23 υποψηφιότητες Όσκαρ και 9 νίκες, απλωμένες σε τρεις γενιές δημιουργών. (Όχι οι ταινίες τους- οι ίδιοι, αυτοπροσώπως.) Φέτος ο Ρόμαν, ο μικρός γιος του Φράνσις και αδερφός της Σοφία, γίνεται ο 7ος του σογιού που θα βρεθεί υποψήφιος, για τη συγγραφή του σεναρίου του φανταστικού “Moonrise Kingdom” του επίτιμου μέλους της οικογένειας, Γουές Άντερσον.

(Αν κερδίσει, θα γίνει ο 6ος νικητής.)

Θυμόμαστε όλους τους προηγούμενους, καθώς και όποιον άλλον αξιοσημείωτο Κόπολα, ταξιδεύοντας πίσω, στη Νέα Υόρκη του 1910.

Καρμάιν Κόπολα

Ο Καρμάιν γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη περισσότερο από έναν αιώνα πριν- τον Ιούνιο του 1910. Σπούδασε στο Τζούλιαρντ, το διασημότερο μουσικό κολέγιο της Αμερικής, και πάντοτε είχε στο νου του μια καριέρα στη μουσική και στο σινεμά, ως συνθέτης φυσικά. Το 1951 ξεκίνησε να το κάνει πραγματικότητα, αφήνοντας πίσω του τη Συμφωνική Ορχήστρα του NBC για να αρχίσει να συνθέτει μουσικές για το Broadway και το σινεμά. Όμως το μεγάλο στοίχημα ήρθε χάρη στον γιο του: Ο Φράνσις, που στο μεταξύ είχε φτιάξει όνομα στους κινηματογραφικούς κύκλους, τον έβαλε να συνθέσει τη μουσική του 2ου “Νονού” μαζί με τον Νίνο Ρότα.

Ο Καρμάιν βραβεύτηκε με Όσκαρ για αυτή την ταινία.

Συνέχισε να συνθέτει μουσικές για ταινίες του γιου του για τις επόμενες δεκαετίες, μάλιστα μοιράστηκαν μια Χρυσή Σφαίρα για το “Αποκάλυψη Τώρα”. Τελικά, έγραψε μόνος του τη μουσική για το “Νονό 3”. Πέθανε τέσσερις μήνες μετά την κυκλοφορία της ταινίας.

Φράνσις Φορντ Κόπολα

Γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ το 1939. Το μεσαίο του όνομα δεν είναι τυχαίο. Ο πατέρας του γνώριζε τον Χένρι Φορντ καθότι μέλος της Ορχήστρας του Ντιτρόιτ όπου ο διάσημος βιομήχανος ίδρυσε τη Ford. (Να το σκέφτεσαι αυτό κάθε φορά που κάνεις ένα ‘Φορντ’ αστειάκι με το όνομα του Κόπολα.) Μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη όταν ο Καρμάιν έπιασε δουλειά στην ορχήστρα του NBC.

Ο Φράνσις χτυπήθηκε από την πολυομυελίτιδα όταν ήταν μικρός, κάτι που τον άφησε για πολλά χρόνια καθηλωμένο και περιορισμένο, παρέα με τη φαντασία του. Έτσι, μπορεί η αρχική του τάση να ήταν η καριέρα στη μουσική λόγω του πατέρα του, όμως τελείωσε θεατρικές σπουδές και τελικά ήταν η αγάπη του για τις ιστορίες που τον κέρδισε. Ήταν το “Λεωφορείο ο Πόθος” που τον έκανε να θέλει να λέει ιστορίες κι ήταν ο Σεργκέι Αϊζενστάιν που τον έκανε να θέλει να τις πει στο σινεμά.

Τη δεκαετία του ‘60 γράφτηκε για κινηματογραφικές σπουδές στο UCLA. Τη δεκαετία του ‘70 υπήρξε βασικός πρωταγωνιστής της παρέας σκηνοθετών που άλλαξαν για πάντα το σινεμά.

Μέσα σε ένα διάστημα 7 χρόνων είχε γυρίσει τους δύο “Νονούς”, το “Αποκάλυψη Τώρα” και το “Conversation”. Κέρδισε 2 Χρυσούς Φοίνικες στις Κάννες, 5 βραβεία Όσκαρ, 7 ακόμα υποψηφιότητες. Μπορείς να βρεις ελάχιστες δημιουργικές περιόδους στην ιστορία του σινεμά σημαντικότερες από αυτή την 7ετία του Κόπολα.

Έλενορ Κόπολα

Η Έλενορ Νιλ γεννήθηκε το 1936 στο Λος Άντζελες από πατέρα σχεδιαστή πολιτικών κόμικς. Σπούδασε στο UCLA, αλλά δεν γνώρισε εκεί τον μέλλοντα σύζυγό της. Αυτό συνέβη μερικά χρόνια αργότερα, το 1962, όταν δούλεψε ως βοηθός καλλιτεχνικού διευθυντή σε μια ταινία τρόμου με τίτλο “Dementia 13”. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Φράνσις Φορντ Κόπολα.

Ένα χρόνο μετά ήρθε στη ζωή ο πρώτος τους γιος, ο Τζανκάρλο (που βρήκε πρόωρο θάνατο το 1986 αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στη ζωή του Φράνσις και της Έλενορ). Σύντομα ακολούθησαν η Σοφία κι ο Ρόμαν.

Η Έλενορ, συγγραφέας και σκηνοθέτις ντοκιμαντέρ και γενικότερα ειδική σε πολλούς τομείς της κινηματογραφικής τέχνης (από καλλιτεχνική διευθύντρια μέχρι οπερατέρ), θα γύριζε το σημαντικότερό της έργο το 1991, και θα ήταν μοιραία θέμα αυστηρά οικογενειακό. Το “Hearts of Darkness”, ένα φανταστικό ντοκιμαντέρ πάνω στη δημιουργία και την παραλίγο καταστροφή του “Αποκάλυψη Τώρα”, θα της απέφερε κι ένα βραβείο Έμμυ.

Μαζί με τον Φράνσις, ζούνε σήμερα στη Νάπα της Καλιφόρνια.

Ταλία Σάιρ

Η διάσημη “Έιντριααααααν” του “Ρόκι” είναι κι αυτή διακεκριμένος μέλος του Κοπολεϊκού. Γεννημένη του 1946, έφτασε κι αυτή στα Όσκαρ χάρη στον αδερφό της, Φράνσις, που την έβαλε να παίξει το ρόλο της Κόνι Κορλεόνε στο “Νονό”. Γι’αυτό και για το “Ρόκι” πέτυχε τις δύο Οσκαρικές της υποψηφιότητες, κάνοντάς την το μόνο μέλος της φαμίλιας που προτάθηκε χωρίς να κερδίσει ποτέ. (Να έχεις φτάσει στα Όσκαρ και να είσαι παρόλ’αυτά το μαύρο πρόβατο, φαντάζεσαι;)

Παντρεύτηκε τον συνθέτη Ντέιβιντ Σάιρ (που δεν του δίνουμε δικό του κεφάλαιο στην μυθολογία των Κόπολα, όμως κέρδισε κι εκείνος το Όσκαρ του, για τη μουσική του “Νόρμα Ρέι”), χώρισαν, κι από τον επόμενο γάμο της έκανε δύο παιδιά. Τον μουσικό και ηθοποιό Ρόμπερτ Σουόρτσμαν και τον μουσικό και ηθοποιό Τζέισον Σουόρτσμαν.

Νίκολας Κέιτζ

Ο Νίκολας Κιμ Κόπολα, ανιψιός του Φράνσις, κατά κόσμον Νίκολας Κέιτζ.

Ο Νίκολας Κέιτζ είναι πολύ… Νίκολας Κέιτζ για να χωρέσει σε ένα ομαδικό αφιέρωμα, οπότε θα αρκεστούμε στην αναφορά στο Όσκαρ του το 1995 για το “Αφήνοντας το Λας Βέγκας” και στο γεγονός πως χάρη σε αυτό τον σπουδαίο άνθρωπο υπάρχει τώρα ανάμεσά μας στον πλανήτη ένα παιδί με αληθινό όνομα Καλ-Ελ Κόπολα Κέιτζ. (Έτσι δημιουργούνται οι super-villains στα κόμικς, για να ξέρετε.)

Τζέισον Σουόρτσμαν

Ο γιος της Ταλία Σάιρ γεννήθηκε το 1980 και ξεκίνησε την καριέρα του στα 17 του, παίζοντας στο “Rushmore” του ’ξαδέρφου’/γείτονα/κολλητού/επίτιμου Κόπολα, Γουές Άντερσον. Έγραψε και πρωταγωνίστησε στο “Darjeeling Limited” του ίδιου και γενικώς παραμένει σταθερή παρουσία της σινεχίψτερ σκηνής του νέου Χόλιγουντ. Επίσης, φυσικά, έχει και μουσικό πρότζεκτ, το Coconut Records. Καμία σχέση με τα Όσκαρ για την ώρα, αλλά εντάξει, Κόπολα είναι κι αυτός, πόσο λέτε να του πάρει;

Σοφία Κόπολα

Η Σοφία είναι ένα ακόμα μεγάλο κεφάλαιο της Κοπολειάδας. Γεννήθηκε το 1971 και έγινε αρχικά γνωστή για τους εντελώς λάθος λόγους: Η εμφάνισή της στο “Νονό 3” του μπαμπά Φράνσις την ανέδειξε ως κακή ηθοποιό, και συγκέντρωσε πάνω της την κακή θέληση που συσσωρευόταν για δεκαετίες απέναντι στον πατριάρχη Φράνσις που έβαζε κάθε πιθανό συγγενή του στις ταινίες του. Ο λαός μύρισε αίμα: Είχεμε βρει επιτέλους έναν ατάλαντο Κόπολα που Δεν Άξιζε Τις Ευκαιρίες Του;

Όχι ακριβώς. Η Σοφία επανεφηύρε τον εαυτό της ως σεναριογράφο και σκηνοθέτη, γυρίζοντας μερικές από τις πιο ξεχωριστές και όμορφες ταινίες του σύγχρονου indie Αμερικάνικου σινεμά. Έβαλε τον Μπιλ Μάρεϊ να ψιθυρίσει άγνωστες λέξεις στη Σκάρλετ Γιόχανσον στο “Χαμένοι στη Μετάφραση”, διασκεύασε Τζέφρι Ευγενίδη με τις “Αυτόχειρες Παρθένους”, φόρεσε all-starάκια στη “Μαρία Αντουανέτα”. Είναι φανταστική, και κέρδισε κι ένα Όσκαρ (Σεναρίου για τους “Χαμένους”- μια βράβευση που έκανε τους Κόπολα την δεύτερη δυναστεία τριών Οσκαρικών γενεών, μετά τους Χιούστον.

Κέρδισε επίσης Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία για το “Somewhere”, γύρισε βίντεο-κλιπ, ζει στο Παρίσι, έχει παιδί με τον Τόμας Μαρς (των Phoenix) και γενικά χαράζει τη διαδρομή της με διαφορετικό τρόπο από ό,τι οι περασμένοι Κόπολα. Επίσης υπήρξε παντρεμένη με τον Σπάικ Τζόουζ, φέρνοντας έτσι έστω με εξ αγχιστείας σχέση, μια ακόμα κινηματογραφική μας λατρεία μέσα στον ευρύτερο κύκλο σχέσεων της δυναστείας Κόπολα.

Ρόμαν Κόπολα

Arty βιντεοκλιπάς και επίσης θιασώτης της πιο χιπ σκηνής, ο Ρόμαν Κόπολα γεννήθηκε το 1965 στο Παρίσι, σπούδασαε τέχνες, τα γνωστά. Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, “CQ” παίχτηκε στις Κάννες το 2001, όμως σε γενικές γραμμές ο μεσαίος των γόνων του Φράνσις δεν έμοιαζε προδιατεθειμένος για σπουδαία πράγματα στο σινεμά. Στα credits θα τον συναντήσεις μονίμως σαν βοηθό στις ταινίες του κύκλου του, δηλαδή του πατέρα του, της αδερφής του, και του επίτιμου, Γουές Άντερσον.

Ως μέλος της Αντερσονικής παρέας συνέγραψε το “Darjeeling Limited” με τον Γουές και τον Σουόρτσμαν και, κυριότερα,  το υπέροχο “Moonrise Kingdom”, κάτι που του εξασφάλισε την πρώτη του υποψηφιότητα Όσκαρ. Τα φετινά βραβεία είναι τόσο ανοιχτά που ακόμα κι αν κερδίσει, δε θα μας φανεί απίθανο. Εξάλλου όπως θα διαπίστωσες πλέον, οι Κόπολα έχουν μια τάση να επιβραβεύονται από την Ακαδημία όταν δίνεται η αφορμή. Αλλά παραμένει παρόλ’αυτά ακραίο αουτσάιντερ φέτος.

Ύστερα από αυτό θα περίμενες να επιστρέψει στη δουλειά στο background; Όχι βέβαια.

Το “A Glimpse Inside the Mind of Charles Swan III” το έγραψε και το σκηνοθέτησε ο ίδιος. Πρωταγωνιστεί ο Τσάρλι Σιν. Και ο Μπιλ Μάρεϊ. Και, φυσικά, ο Τζέισον Σουόρτσμαν.

Περιττό να πούμε πως περιμένουμε εναγωνίως τη μέρα που κάποιος θα αναλάβει να αφηγηθεί την ιστορία των Κόπολα στη μεγάλη οθόνη. (Δε θα μας εκπλήξει αν ο ίδιος ο Νίκολας Κέιτζ παίξει τον Φράνσις. Και την Έλενορ.)

Κάτι μας λέει πως θα τα πάει αρκετά καλά στα Όσκαρ.