Η Μεγάλη Βίβλος του Stephen King: Τα ’90s

Η Μεγάλη Βίβλος του Stephen King συνεχίζει την πορεία της προς τις επόμενες δεκαετίες του συγγραφέα. Αφού μιλήσαμε για το ξεκίνημα της καριέρας του στη δεκαετία του ’70 και είδαμε πως εδραιώθηκε σαν το μεγαλύτερο όνομα του Τρόμου στη δεκαετία του ’80, είναι καιρός να προχωρήσουμε παραπέρα.

Στα χρόνια των ’90s η ζωή του King θα αλλάξει πορεία. Μεγάλα γεγονότα θα ανοίξουν και θα κλείσουν τη δεκαετία του, μια δεκαετία που θα ξεκινήσει με τα βιβλία του να φέρνουν το ένα best seller μετά το άλλο και θα συνεχιστεί με πιο γήινα νούμερα, ενώ τα έργα του βρίσκουν συνεχώς άνοιγμα σε τηλεόραση και κινηματογράφο. Η δημοτικότητα του είναι μεγαλύτερη από ποτέ, αλλά η ταμπέλα του “συγγραφέα τρόμου” θα συνεχίσει να τον κυνηγά. Ο King αντιμετωπίζεται πια σαν ένας star, οι παρουσίες του σε talk shows θα είναι συνεχείς. Αυτά είναι τα χρόνια που το αστέρι του θα λάμψει φωτεινότερο από ποτέ.

Ακολούθησε μας καθώς εξερευνούμε τα ’90s του Stephen King, Πιστέ Αναγνώστη.

1990

Πλέον η δουλειά του King αναφέρεται σαν ορόσημο για τον Τρόμο. Στο βιβλίο του ‘The Philosophy of Horror’ που εκδίδεται στην αρχή της χρονιάς, ο Noël Carroll μιλά για τα έργα του King σαν ένα υπόδειγμα μοντέρνας λογοτεχνίας τρόμου. Ο Carroll αναλύει τη δομή της αφήγησης και τη σκέψη του συγγραφέα πάνω στην τέχνη και στην τεχνική της συγγραφής και γράφει πως για τον Stephen King «η ιστορία τρόμου είναι πάντα μια διαμάχη μεταξύ του φυσιολογικού και του ασυνήθιστου έτσι ώστε το φυσιολογικό να αποκατασταθεί και συνεπώς να επιβεβαιωθεί».

Τον Μάιο βγαίνει στα σινεμά το ‘Tales from the Darkside: The Movie’. Βασισμένη στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά του George A. Romero από το 1983, που επίσης περιλαμβάνει επεισόδια εμπνευσμένα από έργα του King, η ταινία απεικονίζει τις 3 ιστορίες τρόμου που αφηγείται ένας πιτσιρίκος που έχει απαγάγει και ετοιμάζεται να φάει μια μάγισσα. Αυτή είναι η ταινία στην οποία κάνει το ντεμπούτο της η Julianne Moore, ενώ πρωταγωνιστούν ακόμη Steve Buscemi, Christian Slater και Debbie Harry.

Η δεύτερη από τις ιστορίες ανήκει στον Stephen King και το διήγημα από το οποίο προέρχεται ονομάζεται ‘Cat from Hell’, εκεί όπου ένας πλούσιος ηλικιωμένος προσλαμβάνει έναν εκτελεστή για να σκοτώσει μια μαύρη γάτα που ο γέρος υποστηρίζει πως έχει δολοφονήσει την οικογένεια του και θέλει να εκδικηθεί και τον ίδιο. Η ιστορία έχει προγραμματιστεί να γυριστεί σαν κομμάτι του ‘Creepshow 2’ του ‘87, αλλά αυτό δε συμβαίνει ποτέ λόγω περιορισμένου μπάτζετ. Η ταινία δε συναντά παρά μέτρια επιτυχία και ο King δεν έχει κάποια σχέση με τα υπόλοιπα κομμάτια της.

Εκδοτικά η δεκαετία ξεκινά τον Σεπτέμβριο με μια συλλογή από 4 νουβέλες, το ‘Four Past Midnight’. Αποτελείται από τα ‘The Langoliers’, ‘Secret Window, Secret Garden’, ‘The Library Policeman’ και ‘The Sun Dog’. Η συλλογή κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Επιλογή σαν 4 ξεχωριστά βιβλία, ανάμεσα στα 1993 και 1995, με τίτλους ‘Νυχτερινή πτήση 29’, ‘Κρυφό παράθυρο, μυστικός κήπος’, ‘Η αστυνομία της βιβλιοθήκης’ και ‘Το σκυλί της Πολαρόιντ’.

Είναι η εποχή που ο King μοιάζει να εξερευνά άλλα υποείδη της speculative λογοτεχνίας, σε βάρος της παραγωγής του για τον τρόμο. Οι 4 νουβέλες του ‘Four Past Midnight’, που ξεκινά με 1,500,000 αρχικά αντίτυπα, είναι τίμιος, ξεκάθαρος τρόμος και η διαφημιστική καμπάνια για το βιβλίο λέει ουσιαστικά “αυτή τη φορά ο King παραδίδει αυτό ακριβώς που υπόσχεται!”. Η συλλογή δεν αντιμετωπίζεται με καλό μάτι από τους κριτικούς και παρότι αργότερα θα οδηγήσει σε 1 τηλεοπτική και 1 κινηματογραφική μεταφορά, από τις 2 πρώτες νουβέλες του βιβλίου, δε θεωρείται αυτή την εποχή από τα καλύτερα έργα του King. Η γνωστότερη από τις ιστορίες του, το ‘The Langoliers’, για μερικούς επιβάτες ενός αεροπλάνου που ξυπνούν για να ανακαλύψουν πως όσοι δεν κοιμούνταν έχουν εξαφανιστεί και οι ίδιοι πετάνε με αυτόματο πιλότο, αφήνει σε αρκετούς το vibe μιας κακής ταινίας καταστροφής. Αρνητικά σχολιάζονται και οι εκτενείς αναφορές σε έργα της ποπ κουλτούρας που αρκετοί από τους αναγνώστες δεν καταλαβαίνουν.

Αυτό που ξεχωρίζει είναι το ‘The Sun Dog’, η νουβέλα που κλείνει το βιβλίο. Μια ιστορία που συνδέει το προηγούμενο ‘The Dark Half’ με το ‘Needful Things’, που διαφημίζεται ήδη σαν το επόμενο βιβλίο του King και που θα ολοκληρώσει τις ιστορίες του Castle Rock, μέρος στο οποίο διαδραματίζονται και τα ‘The Dead Zone’ και ‘Cujo’. Ο μικρός Κέβιν παίρνει δώρο για τα γενέθλια του μια Polaroid αλλά όταν η φωτογραφική θα σπάσει σε μια πτώση, οι μοναδικές φωτογραφίες που βγάζει είναι ενός σκυλιού που πλησιάζει την κάμερα, κάθε φορά και λίγο πιο κοντά.

Κάπου εδώ ξεκινά την πορεία του και το θεατρικό έργο ‘Ghost Stories’. Σε αυτό ο Robert Pridham μεταφέρει και σκηνοθετεί μερικά διηγήματα του Stephen King: To ‘The Return of Timmy Baterman’, που μιλά για ζόμπι, το ‘Strawberry Spring’ για έναν serial killer σε μια πανεπιστημιούπολη, το ‘Gray Matter’, μια μαύρη κωμωδία για μια φρικτή μετάλλαξη που προκαλείται από ένα μπουκάλι μπύρας, το ‘Uncle Otto’s Truck’, για ένα φονικό φορτηγάκι, το ‘The Boogeyman’, για τη συνάντηση ενός πατέρα με ένα φονικό τέρας της ντουλάπας και κομμάτια από το μυθιστόρημα ‘Pet Sematary’.

«Ελάχιστη χρήση props, ανέκφραστη αφήγηση, απόκοσμα χορογραφημένη παντομίμα και απαίσια ηχητικά εφέ» λέει η Chicago Tribune πως χρησιμοποιούνται για την παρουσίαση του θεατρικού. Το έργο κάνει πρεμιέρα σε ένα σχολείο στο Summit του New Jersey και γυρίζει την Αμερική αλλά και τον Καναδά μέχρι και το τέλος της δεκαετίας.

Ένα προφίλ του συγγραφέα στην εκπομπή ‘Primetime Live’ που προβάλλεται τον Αύγουστο του ‘90 θα δείτε στο παραπάνω βίντεο. Η εκπομπή, με παρουσιαστές τους Diane Sawyer και Sam Donaldson, φιλοξενεί τον King και εκείνος μιλά για την παιδική του ηλικία. Όταν ήταν μικρός η μητέρα του ανακάλυψε πως κρατούσε ένα λεύκωμα με ιστορίες για έναν serial killer, τον Charles Starkweather, που έδρασε τον Ιανουάριο του 1958. Μιλά επίσης για την ιστορία του πως είδε ένα παιδικό του φίλο να παρασύρεται από ένα τρένο, πράγμα για το οποίο έχουμε ξαναμιλήσει πίσω στη δεκαετία του 1970.

Ένα από τα διηγήματα που έστειλε ο King στο περιοδικό ‘Cavalier’ στα ‘70s και βρέθηκαν λίγο αργότερα σε μια από τις συλλογές του, το ‘Night Shift’ του 1978, αποκτά τώρα τη δική του κινηματογραφική μεταφορά. Το ‘Graveyard Shift’, που έχει τον Brad Dourif στο καστ του, μιλά για τους παράξενους θανάτους που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νυχτερινής βάρδιας σε ένα εργοστάσιο που ξαναλειτουργεί μετά από χρόνια.

Η ταινία γυρίζεται στο Harmony του Maine, εκεί που βρίσκεται το Bartlettyarns Inc. το παλαιότερο εργοστάσιο μάλλινου νήματος της Αμερικής. Το εργοστάσιο μετονομάζεται για τις ανάγκες της ταινίας σε Bachman, προς τιμήν του Richard Backman, ψευδώνυμου του King. Το ‘Graveyard Shift’, για το οποίο ο ίδιος ο συγγραφέας λέει πως δεν ήταν ιδιαίτερα διασκεδαστικό, μόλις που θα ξεπεράσει το μπάτζετ του σε εισπράξεις και θεωρείται από τις πιο αδιάφορες μεταφορές έργου του. Μη βιάζεστε όμως, η δεκαετία έχει πολλές τέτοιες.

Τον Νοέμβριο έρχεται στο ABC η μίνι σειρά 2 επεισοδίων ‘It’. Στις 18 και 20 του μήνα το βιβλίο του King ζωντανεύει και φέρνει την εμβληματική μορφή του κλόουν Pennywise, που υποδύεται ο Tim Curry, στις οθόνες περισσότερων από 17,5 εκατομμυρίων Αμερικανών.

Με το πρώτο της κομμάτι να είναι σαφώς ανώτερο του δεύτερου, η σειρά είναι μια αρκετά νερωμένη εκδοχή του βιβλίου για τις ανάγκες της primetime τηλεόρασης αλλά επιτυγχάνει σε αρκετά σημεία. Συναρπαστικά φοβιστικό χωρίς να είναι ιδιαίτερα gory, με πολύ πετυχημένες επιλογές στο cast, soundtrack που δεν ξεχνιέται εύκολα κι έναν εξαιρετικά τρομακτικό Pennywise, το ‘It’ παραμένει μέχρι σήμερα από τις πιο cult μεταφορές του συγγραφέα.

Η χρονιά θα κλείσει με το ‘Misery’, μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες του King. Με το φιλμ να κερδίζει το Όσκαρ Γυναικείου Ρόλου για την Kathy Bates, κάνοντας το ‘Misery’ τη μοναδική ταινία από έργο του King που βραβεύεται από την Ακαδημία, η ιστορία μένει στην ιστορία του κινηματογράφου τρόμου.

Ο Πολ είναι συγγραφέας και μόλις έχει σκοτώσει την ηρωίδα του, Μίζερι. Θεωρεί πως αυτό θα τον απελευθερώσει να γράψει αυτά που θέλει κι όχι να κυνηγά τις περιπέτειες της. Ένα σοβαρό ατύχημα όμως θα τον φέρει στα χέρια της Άννι, πρώην νοσοκόμας που ζει στα βουνά του Κολοράντο. Η Άννι είναι φαν του Πολ, αγαπά πολύ τη Μίζερι, κι όταν θα μάθει πως ο Πολ έχει ξεφορτωθεί την ηρωίδα των αγαπημένων της βιβλία, θα θυμώσει πολύ.

Ο παραγωγός Andrew Scheinman είναι αυτός που διαβάζει πρώτος το βιβλίο και το προτείνει στον σκηνοθέτη Rob Reiner. Ο King έχει αρχικά ενδοιασμούς. Δε θέλει να πουλήσει τα δικαιώματα του ‘Misery’, λόγω του τρόπου με τον οποίο θεωρεί πως κακομεταχειρίζονται τα έργα του στις μέχρι τότε κινηματογραφικές μεταφορές. Τελικά όμως, μετά το ‘Stand by Me’ που σκηνοθετεί ο Reiner, πείθεται και του δίνει τα δικαιώματα.

Ο Reiner καλεί για το σενάριο τον William Goldman και εκείνος κολλάει αμέσως με τη σκηνή του ακρωτηριασμού που βρίσκεται στο βιβλίο. «Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Εννοώ, ήξερα πως δε θα πήγαινε να τον γαργαλήσει με ένα φτερό παγωνιού αλλά ποτέ δεν είχα ονειρευτεί πως τέτοια συμπεριφορά θα ήταν δυνατή. Και ήξερα πως έπρεπε να γράψω την ταινία», γράφει στο βιβλίο του ‘Which Lie Did I Tell? More Adventures in the Screen Trade’ ο Goldman.

Αρχικά το σχέδιο ήταν πως την ταινία θα γύριζε ο George Roy Hill, με τον Reiner να κρατά την παραγωγή της, αλλά ξαφνικά ο Hill παραιτείται. Σύμφωνα με τον Goldman ο σκηνοθέτης εξηγεί πως «ήμουν ξύπνιος όλη νύχτα και δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να λέει “Πάμε!” σε αυτή τη σκηνή».

*Artwork: Joe Vetoe

Έτσι ο Reiner με τον Goldman, αφού συγκεντρώνουν τις απόψεις των συνεργατών τους στην Castle Rock, την εταιρεία παραγωγής του πρώτου που έχει αναλάβει την ταινία, αποφασίζουν τελικά από κοινού να απομακρύνουν από την ιστορία τη σκηνή του ακρωτηριασμού και να την αντικαταστήσουν με αυτή.

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Πολ προσφέρεται στους William Hurt, Kevin Kline, Michael Douglas, Harrison Ford, Dustin Hoffman, Robert De Niro, Al Pacino, Richard Dreyfuss, Gene Hackman και Robert Redford και απορρίπτεται από όλους. Ούτε ο Warren Beatty παίρνει τελικά το ρόλο, μιας και τα γυρίσματα του ‘Dick Tracy’ κρατούν περισσότερο από όσο είναι αρχικά προγραμματισμένο. Τελικά κάποιος προτείνει τον James Caan, που συμφωνεί να παίξει το ρόλο βρίσκοντας τον εντελώς διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο έχει υποδυθεί μέχρι τότε. Το ρόλο της Annie απορρίπτει η Bette Midler, που θα πει αργότερα πως η απόφαση της ήταν ηλίθια.

Η ταινία, που βρίσκει μπροστά της όταν βγαίνει στα σινεμά την επιτυχία του ‘Home Alone’, ξεπερνά τα $60,000,000 και παραμένει μέχρι σήμερα μέσα στην πρώτη τριάδα με τις πιο επικερδείς μεταφορές του συγγραφέα, που θα μείνει αρκετά ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα.

1991

Η χρονιά ξεκινά κάπως περίεργα για τον συγγραφέα. Μια γυναίκα επιμένει πως ο King διέρρηξε το σπίτι της και έκλεψε το χειρόγραφο του ‘Misery’. «Σχεδόν κάθε λέξη είναι δική μου. Τουλάχιστον το 90% του βιβλίου», λέει σε μια εφημερίδα η Anne Hiltner, που κατέθεσε μήνυση κατά του King.

«Προσέλαβε ανθρώπους από μια διπλανή κομητεία να μπουν μαζί του στο σπίτι, είναι εύκολο να λαδώσεις ανθρώπους», λέει η Hiltner, που υποστηρίζει πως ο συγγραφέας έχει μπει πολλές φορές στο σπίτι της τα προηγούμενα 20 χρόνια και έχει κλέψει αρκετά χειρόγραφα γραμμένα από την ίδια και τον αδερφό της. Ο δικηγόρος του King αποκαλεί τους ισχυρισμούς της “γελοίους” και λέει πως η Hiltner κυνηγά με γράμματα τον πελάτη του εδώ και μια δεκαετία.

Η τοπική αστυνομία επιβεβαιώνει την εμμονή της με τον King. Συχνά παραπονιέται για τον συγγραφέα, ενώ μια φορά ισχυρίστηκε πως αυτός πέταξε πάνω από το σπίτι της με ένα αεροπλάνο εξοπλισμένο με ακουστικές συσκευές, με σκοπό να κρυφακούσει. «Είναι πολύ ειλικρινής σε αυτά που λέει, πιστεύει πραγματικά πως όσα λέει είναι αλήθεια», λένε στο γραφείο του εισαγγελέα.

Μια από τις iconic τηλεοπτικές σειρές τρόμου για την Αμερικανική τηλεόραση κλείνει τον κύκλο της με ένα επεισόδιο που προέρχεται από διήγημα του King. Το ‘The Moving Finger’ εκδίδεται στο ‘The Magazine of Fantasy & Science Fiction’ λίγους μήνες πριν και τον Απρίλιο θα αποτελέσει το 72ο και τελευταίο επεισόδιο του ‘Monsters’. Ο τίτλος υποδηλώνει ακριβώς την πλοκή του επεισοδίου και θεωρείται από τις χειρότερες τηλεοπτικές μεταφορές του Βασιλιά του Τρόμου.

Με τις τηλεταινίες ο King δε θα τα πάει ποτέ ιδιαίτερα καλά και το ‘Sometimes They Come Back’ δεν είναι εξαίρεση. Η μεταφορά του διηγήματος με τον ίδιο τίτλο, που βρέθηκε στη συλλογή ‘Night Shift’ του ‘78, προβάλλεται στο CBS τον Μάιο και είναι μάλλον ένα από τα ξεχασμένα adaptations του δημιουργού.

Ο Τζιμ είναι καθηγητής σε ένα γυμνάσιο και προσπαθεί σε όλη του τη ζωή να ξεχάσει το φόνο του μεγάλου του αδερφού από μερικούς μηχανόβιους εφήβους. Όταν ένας ένας οι μαθητές του θα αρχίσουν να σκοτώνονται και οι δολοφόνοι του αδερφού του παίρνουν τη θέση τους, ο Τζιμ θα κάνει ό,τι μπορεί για να τους σταματήσει. Οι Los Angeles Times γράφουν πως «η ταινία είναι ένα σφιχτό, σκοτεινό έργο, ακριβώς ό,τι πρέπει μαζί με ένα ποτήρι ζεστό γάλα για να ξεχάσετε τους θορύβους έξω από το σπίτι σας».

Τον Ιούλιο ο King επιστρέφει στην τηλεόραση, αλλά αυτή τη φορά κάνει τα πράγματα λιγάκι διαφορετικά. Το ‘Golden Years’ είναι μια μίνι σειρά 7 επεισοδίων που ο King περιγράφει σαν King “μυθιστόρημα για την τηλεόραση” (όρο που θα ξαναχρησιμοποιήσει τουλάχιστον 1 ακόμη φορά πριν μπουν τα ‘00s). Ο συγγραφέας έχει κρατήσει την ιδέα εδώ και χρόνια στις σημειώσεις του για ένα πιθανό βιβλίο, αλλά τελικά αυτή βρίσκει το δρόμο της σαν σενάριο για το CBS.

Ένας ηλικιωμένος επιστάτης, ο Harlan Williams, βρίσκεται δίπλα σε μια έκρηξη στο εργαστήριο που δουλεύει. Επιζεί, αλλά ανακαλύπτει πως τώρα γερνάει ανάποδα, σαν ένας άλλος Benjamin Button, ενώ τον κυνηγά ένας πράκτορας του The Shop, μιας μυστικής οργάνωσης που εμφανίζεται και σε άλλα έργα του King.

Ο ίδιος ο συγγραφέας γράφει τα πρώτα 5 επεισόδια και παραδίδει το προσχέδιο των τελευταίων 2. Στο 7ο επεισόδιο το ‘Golden Years’ ολοκληρώνεται με cliffhanger, αφού η αρχική ιδέα είναι πως θα οδηγήσει σε full series το χειμώνα με νέα επεισόδια, αλλά το CBS αποφασίζει να αφήσει τη σειρά. Ο King ζητά 4 ώρες τηλεοπτικού χρόνου για την επόμενη άνοιξη, ώστε να ολοκληρωθεί η ιστορία, αλλά το κανάλι απαντά αρνητικά.

Ο King λέει πως η μίνι σειρά του δε θα είχε βγει ποτέ στην τηλεόραση αν δεν υπήρχε το ‘Twin Peaks’ και χαρακτηρίζει το ‘Golden Years’ σαν “Twin Peaks χωρίς το ντελίριο”. Στη σειρά πρωταγωνιστεί και η Felicity Huffman, ενώ και ο ίδιος ο συγγραφέας έχει ένα cameo σαν οδηγός λεωφορείου.

Είναι η εποχή που όλοι έχουν ένα βιβλίο του King στο χέρι και η εποχή που ξεκινούν να ξεπετάγονται υπηρεσίες όπως η Stephen King Library (που υπάρχει μέχρι και σήμερα). Με $7.95 το μήνα μπορεί κανείς να έχει όποιο βιβλίο από τα προηγούμενα του συγγραφέα θέλει ή τα νέα μυθιστορήματα αμέσως μόλις κυκλοφορήσουν. Φυσικά όχι για να τα κρατήσει, αλλά για να τα “δοκιμάσει” για 10 μέρες (20 σήμερα, αλλάξαν οι εποχές). Από κει και πέρα ισχύουν άλλες χρεώσεις, που φυσικά ξεπερνούν το κανονικό κόστος του βιβλίου στα βιβλιοπωλεία. Αγαπημένα ‘90s, αγαπημένες “προσφορές” από την τηλεόραση. Δείτε κι άλλες διαφημίσεις για τη Stephen King Library.

Το 3ο μέρος της επταλογίας του King, με τίτλο ‘The Dark Tower III: The Waste Lands’ (‘Ο μαύρος πύργος III:  Οι ρημαγμένοι τόποι’, 2004, Εκδόσεις Bell), κάνει το ντεμπούτο του τον Αύγουστο. Το έπος του King, για το οποίο θυμίζω πως θα μιλήσουμε ξεχωριστά στο μέλλον, προχωρά ακόμη παραπέρα, όλο και κοντύτερα στον Μαύρο Πύργο, μέσα από επικίνδυνα μονοπάτια, συναντώντας ζωντανά τρένα. Η ιστορία συνεχίζει αμέσως μετά το τέλος του δεύτερου μέρους.

Η πρώτη έκδοση του βιβλίου ξεκινά από τα 40,000 αντίτυπα. Συγκρίνετε τα με το 1,500,000 του ‘Four Past Midnight’ και θα καταλάβετε το πόσο ο κόσμος δεν είχε ακόμη βάλει στο στόχαστρο αυτό το, σίγουρα πιο fantasy, έργο του συγγραφέα.

Τον Οκτώβριο βγαίνει στα βιβλιοπωλεία το πρώτο μυθιστόρημα που ο King γράφει εντελώς καθαρός από ναρκωτικές ουσίες και ποτό. Μια νέα εποχή για την καλλιτεχνική, αλλά και την προσωπική ζωή του συγγραφέα ξεκινά από εδώ. Το ‘Needful Things’ (‘Χρήσιμα αντικείμενα’, 1993, Εκδόσεις Bell) είναι όπως είπαμε και πιο πάνω η τελευταία ιστορία που διαδραματίζεται στο Castle Rock, αν και λίγο αργότερα θα κυκλοφορήσει σε μια από τις συλλογές διηγημάτων του King το ‘It Grows on You’, που λειτουργεί σαν επίλογος στο μυθιστόρημα.

Ένα νέο μαγαζί υπάρχει στην πόλη και ένας παράξενος, άγνωστος τύπος το λειτουργεί. Το όνομα του είναι ‘Χρήσιμα αντικείμενα’ και όλοι βρίσκουν εκεί αυτό που ποθούν περισσότερο από όλα. Όμως στο Castle Rock οι κάτοικοι αρχίζουν να αντιμετωπίζουν με όλο και μεγαλύτερη δυσπιστία τους γύρω τους και η βία δε θα αργήσει να ξεσπάσει στο μικρό, κάποτε ήρεμο μέρος του Maine.

Ο King θα πει αργότερα σε μια συνέντευξη στο ‘The Paris Review’ πως με αυτό το βιβλίο είναι η πρώτη φορά που νιώθει το βάρος της τυποποίησης του ως συγγραφέας βιβλίων τρόμου: «Ήμουν σε μια ευαίσθητη κατάσταση ούτως ή άλλως, επειδή αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που έγραψα από τα 16 μου χωρίς αλκοόλ ή ναρκωτικά. Ήμουν εντελώς καθαρός, εκτός από τσιγάρα. Όταν τελείωσα το βιβλίο σκέφτηκα “Αυτό είναι καλό. Τελικά έγραψα κάτι που είναι πραγματικά αστείο.” Νόμιζα πως ήταν μια σάτιρα για την οικονομία της προσφοράς στην Αμερική του ‘80. Ξέρεις, που οι άνθρωποι θα αγόραζαν και και θα πουλούσαν τα πάντα, ακόμη και τις ψυχές τους. Πάντα έβλεπα τον Leland Gaunt, τον ιδιοκτήτη του μαγαζιού που αγόραζε ψυχές, σαν τον αρχετυπικό Ρόναλντ Ρίγκαν: χαρισματικό, λιγάκι ηλικιωμένο, που δεν πουλά τίποτα άλλο πέρα από σκουπίδια που φαίνονται φωτεινά και αστραφτερά.»

Οι κριτικές δεν είναι και οι καλύτερες κι ο ίδιος ο King λέει πως “πιθανά οι κριτικοί να μην πιάσανε το αστείο ή να μην το εκτιμήσανε”, αλλά ο κόσμος για ακόμη μια φορά αγαπά το βιβλίο. Σίγουρα ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα έργα του συγγραφέα, το θέμα του μυθιστορήματος έχει κάνει αρκετά περάσματα και από την ποπ κουλτούρα, όπως στο ‘Rick and Morty’, που αφιέρωσε σε αυτό το επεισόδιο της 1ης του σεζόν, ‘Something Ricked This Way Comes’.

1992

Τον Μάρτιο βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες το ‘The Lawnmower Man’. Η ταινία, που μάλιστα φέρει το όνομα του συγγραφέα στον τίτλο της, περιλαμβάνει μόνο ελάχιστα από τα στοιχεία του διηγήματος του οποίου θεωρητικά είναι μεταφορά. Ένα διαφορετικό σενάριο παίρνει τη θέση του, χωρίς τη συγκατάθεση του King.

Η υπόθεση δε θυμίζει σε τίποτα το αρχικό έργο του King και ο ίδιος ξεκινά μια δικαστική διαμάχη με την εταιρεία παραγωγής New Line Cinema, με σκοπό να αφαιρεθεί το όνομα του από τον τίτλο. Ο συγγραφέας δικαιώνεται 2 φορές από τα δικαστήρια αλλά η New Line δε συμμορφώνεται με τις αποφάσεις, βγάζοντας την ταινία και σε VHS με το όνομα του. Λίγο αργότερα, μια 3η απόφαση δικαστηρίου επιβάλλει στην εταιρεία να δίνει $10,000 κάθε μέρα και όλα τα κέρδη από τις πωλήσεις στον King, μέχρι να αφαιρέσει το όνομα του από την ταινία.

Το ‘The Lawnmower Man’ δεν περιλαμβάνεται στη λίστα ταινιών στο site του συγγραφέα.

Ένα πρωτότυπο σενάριο του King θα βρει το δρόμο του για το σινεμά τον Απρίλιο. Το ‘Sleepwalkers’ που σκηνοθετεί ο Mick Garris έχει στο καστ του την Mädchen Amick του ‘Twin Peaks’ και τον Ron Perlman σε ένα από τα πρώτα του φιλμ.

Τα 2 τελευταία βαμπίρ που είναι γνωστά με το όνομα Sleepwalkers, ο Charles και η μητέρα του Mary, προσπαθούν να επιζήσουν ρουφώντας τη ζωτική ενέργεια νεαρών παρθένων. Θανάσιμοι εχθροί τους είναι οι γάτες, τα μόνα όντα που δεν ξεγελιούνται από την ανθρώπινη μορφή τους. Όταν ο Charles θα φέρει στο σπίτι την Tanya για να τραφούν, ο Clovis, η γάτα του βοηθού Σερίφη, θα ανακατευτεί στα σχέδια τους.

Η ταινία, παρότι καταφέρνει να συγκεντρώσει $30,000,000 στο box office, αποδεικνύεται μια κάτω του μετρίου προσπάθεια του King και τα cameo των Clive Barker, Tobe Hooper (σκηνοθέτη των The Texas Chainsaw Massacre και Poltergeist) αλλά και του ίδιου του συγγραφέα δε σώζουν το αποτέλεσμα.

Γεμάτο σασπένς, το ‘Gerald’s Game’ (‘Το παιχνίδι του Τζέραλντ’, 1993, Εκδόσεις Λιβάνης) βρίσκει τον King να εξερευνά ένα ασφυκτικά κλειστοφοβικό σκηνικό, σε ένα αγωνιώδες μυθιστόρημα, μακριά από το υπερφυσικό που τόσο έχει αγαπήσει. Αφιερώνεται στη γυναίκα του Tabitha και στις 5 αδερφές της.

Ο Τζέραλντ και η Τζέσι βρίσκονται στο εξοχικό τους, για ένα ρομαντικό διάλειμμα από την καθημερινότητα. Πειραματίζονται στο σεξ και ο Τζέραλντ δένει με χειροπέδες την Τζέσι στο κρεβάτι. Εκείνη όμως κουράζεται από τα παιχνίδια του συντρόφου της και, όταν εκείνος δε σταματάει παρόλες τις παρακλήσεις της, τον κλοτσάει δυνατά. Σε λίγο, ο Τζέραλντ θα βρίσκεται νεκρός στο πάτωμα κι η Τζέσι θα βρεθεί παγιδευμένη και μόνη, παρέα μόνο με τις σκέψεις της, που γίνονται όλο και πιο δυνατές μέσα στο κεφάλι της.

Το βιβλίο είναι ένα ψυχολογικό roller coaster, μια σκοτεινή εικόνα στην ενδοοικογενειακή βία και η απάντηση του συγγραφέα σε όσους τον κατηγορούν αυτόν τον καιρό πως γράφει για γυναίκες τονίζοντας τα αρνητικά τους μόνο στοιχεία (χαρακτήρες όπως Annie Wilkes του ‘Misery’ για παράδειγμα). Το ‘Gerald’s Game’ είναι φυσικά επιτυχία και βρίσκεται 9 συνεχής εβδομάδες στο #1 των New York Times, για τους κριτικούς όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το Entertainment Weekly τον κατηγορεί πως “κόλλησε με τον φεμινισμό” και για το απλοϊκό κόνσεπτ του βιβλίου που ο συγγραφέας χειρίζεται “αδέξια”.

Οι έντονες κατηγορίες του King απέναντι στην πατριαρχία ενοχλούν αρκετούς και το μυθιστόρημα παραμένει από τα πιο παραγνωρισμένα έργα του. Πολλοί λένε πως εδώ βρίσκονται ψήγματα ενός διαφορετικού King, αλλά και πως το βιβλίο τελικά αποτυγχάνει επειδή δεν είναι όσο θα έπρεπε φιλόδοξο. Η αφήγηση πως η δεκαετία που διανύουμε είναι η πιο πειραματική από τις περιόδους του συγγραφέα βρίσκει όμως τα πατήματα της εδώ και αυτό το στοιχείο θα γίνει όλο και εντονότερο, όπως θα δείτε και παρακάτω.

Τον ίδιο μήνα ξεκινά η πορεία των Rock Bottom Remainders, της ροκ εντ ρολ μπάντας που αποτελούν μόνο συγγραφείς λογοτεχνίας και περιοδικού τύπου, όπως ο King, που τραγουδά και παίζει κιθάρα, η Amy Tan, ο Dave Barry και πολλοί άλλοι. Η ιδέα ξεκινά από την Kathi Kamen Goldmark, μια μουσικό και τραγουδίστρια που εργάζεται παράλληλα και στο χώρο του βιβλίου, στις δημόσιες σχέσεις, με δουλειά της να οδηγεί τους δημιουργούς στα book tours τους.

 

Από τον ενθουσιασμό των πελατών της για το γεγονός πως η ίδια τραγουδάει σε ένα συγκρότημα, η Goldmark έχει την ιδέα να δημιουργήσει μια λογοτεχνική μπάντα που θα δώσει μια συναυλία για καλό σκοπό στο συνέδριο της Ένωσης Βιβλιοπωλών Αμερικής που γίνεται στο Άναχαϊμ της Καλιφόρνια. Στέλνει μερικά φαξ σε γνωστούς της συγγραφείς και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

Όσοι απαντούν θετικά στην πρόσκληση της γίνονται οι Rock Bottom Remainders και με λίγες προσθήκες το συγκρότημα παραμένει μαζί για μια 20ετία, παρότι βρίσκεται μόνο σε μια χούφτα συναυλίες παίζοντας διασκευές γνωστών ροκ τραγουδιών. Ο Bruce Springsteen λέει για το συγκρότημα «Η μπάντα σας δεν είναι πολύ κακή. Δεν είναι ούτε πολύ καλή. Μην την αφήσετε να γίνει καλύτερη, αλλιώς θα είστε απλά μια ακόμη άθλια μπάντα».

Το 1992 ξεκινούν και τα sequels σε ταινίες που αποτελούν μεταφορές των έργων του King, τα οποία όμως ελάχιστα πράγματα κρατάνε από το πρωτότυπο υλικό και δημιουργούν εντελώς νέες ιστορίες. Μιας και δεν υπάρχει άμεση σύνδεση με τον κόσμο του King, δε θα ασχοληθούμε αυτά. Τα πρώτα 2 του ‘92 είναι πάντως τα ‘Pet Sematary Two’ και ‘Children of the Corn II: The Final Sacrifice’.

Η ‘Dolores Claiborne’ (‘Ντολόρες Κλέμπορν’, 1994, Εκδόσεις Λιβάνης) είναι ακόμη ένα ψυχολογικό θρίλερ του King με ηρωίδα μια γυναίκα, που αφιερώνεται στη μητέρα του. 1,500,000 αντίτυπα κι εδώ το τιράζ.

Ύποπτη για τη δολοφονία της Βέρα, την πλούσια αφεντικίνα της, η Ντολόρες Κλέμπορν αφηγείται στην αστυνομία την ιστορία της ζωής της, γυρίζοντας πίσω 30 χρόνια στον κατεστραμμένο της γάμο και το μυστηριώδη θάνατο του βίαιου άντρα της, Τζο. Η Ντολόρες επίσης μιλά για τη φυσική και πνευματική εξασθένιση της Βέρα και για την αφοσίωση της σε έναν εργοδότη που γινόταν όλο και πιο συναισθηματικά απαιτητικός τα τελευταία χρόνια.

Ο King έχει αρχικά προγραμματίσει να χαλαρώσει από τη συγγραφή το καλοκαίρι του ‘91 και να γράψει την ‘Dolores Claiborne’ εκείνο το φθινόπωρο, αλλά η ιδέα για το ‘Gerald’s Game’ παρεμβαίνει στη μέση και ξεκινά να δουλεύει εκείνο. Αποφασίζει να συνδέσει τα 2 βιβλία σε ένα κοινό μυθιστόρημα με τον τίτλο ‘In the Path of the Eclipse’, απόφαση από την οποία στη συνέχεια υποχωρεί. Κρατά όμως τη σύνδεση των 2 βιβλίων, την πνευματική σύνδεση των 2 κεντρικών ηρωίδων που τους επιτρέπει να βλέπουν σπάνια κάποια οράματα και την έκλειψη ηλίου που ενώνει τις ιστορίες τους.

«Όταν γράφω, θέλω να φοβίζω τον κόσμο, αλλά υπάρχει ένα συγκεκριμένο επίπεδο εφησυχασμού για τον αναγνώστη επειδή έχει συνέχεια στο μυαλό του πως όσα διαβάζει είναι ψεύτικα. Βαμπίρ, το υπερφυσικό και όλα αυτά… Αλλά αυτά τα 2 τελευταία βιβλία τραβούν τον κόσμο έξω από τη ζώνη ασφαλείας του και αυτό, με έναν τρόπο, είναι ακόμη πιο τρομακτικό», λέει ο King για το ‘Gerald’s Game και τη ‘Dolores Claiborne’.

Η σχέση της Dolores με τη Vera είναι από τις πιο αξιομνημόνευτες στα έργα του King. Το ‘Dolores Claiborne’ ξεφεύγει από τη δομή που ο κόσμος έχει συνηθίσει στα βιβλία του. Δεν υπάρχουν κεφάλαια (κάτι που έχει να συμβεί από το ‘Cujo’), ούτε κενά ανάμεσα στις παραγράφους ή άλλες διακοπές στα κομμάτια του. Το κείμενο είναι μια συνεχής αφήγηση της Ντολόρες, σαν την απομαγνητοφώνηση ενός προφορικού μονολόγου. Είναι το #1 βιβλίο της χρονιάς για την Αμερική.

Εδώ ο King γίνεται το πρόσωπο μιας καμπάνιας για την ευαισθητοποίηση γύρω από τις δημόσιες βιβλιοθήκες, έχει την πλάκα του. Αυτές οι διαφημίσεις δημόσιου ενδιαφέροντος είναι δωρεάν και υποχρεωτικές για τα κανάλια, κάτι σαν τα δικά μας “Αγαπάς την Ελλάδα; Απόδειξη” που τρέχουν περίπου την ίδια εποχή.

Στο τέλος της χρονιάς κάνει πρεμιέρα στο Criterion Theater του Λονδίνου η θεατρική παράσταση του ‘Misery’, σε σκηνοθεσία Simon Moore και με πρωταγωνιστές τους Sharon Gless και Bill Paterson. Η παράσταση βρίσκεται κοντύτερα στο βιβλίο από ό,τι στην ταινία, η σκηνή του ακρωτηριασμού μεταφράζεται ακέραια στο σανίδι. Με τη μνήμη από το φιάσκο της θεατρικής ‘Carrie’ να είναι ακόμη νωπή, το ‘Misery’ έχει πολύ μικρότερο μπάτζετ και πολύ μικρότερη διάρκεια, αλλά και πάλι δεν καταφέρνει να κερδίσει κοινό και κριτικούς. Ίσως το θέατρο να μην πηγαίνει στον King.

1993

Το ‘The Dark Half’ του George A. Romero ξεκινά να προβάλλεται στις αίθουσες τον Απρίλιο. Μεταφορά του πολύ πετυχημένου μυθιστορήματος του King από το ‘89, η ταινία είναι μόλις η 2η συνεργασία του Romero με μεγάλο στούντιο και τα αρκετά λεφτά στο μπάτζετ και το δυνατό καστ, τους Timothy Hutton, Amy Madigan, Michael Rooker και Julie Harris, θα δημιουργήσουν αρκετά προβλήματα στον σκηνοθέτη.

«Είναι σίγουρα ενδιαφέρον από την πλευρά της εμπειρίας. Αυτοί είναι άνθρωποι με έντονες απόψεις», λέει ο Romero για τους ηθοποιούς του κατά τα γυρίσματα της ταινίας στη νοτιοδυτική Pennsylvania στην εφημερίδα ‘The Pittsburgh Press’ τον Οκτώβριο του 1990.

H ταινία ολοκληρώνεται την άνοιξη του ‘91, αλλά βρίσκεται παγωμένη για 2 χρόνια εξαιτίας της κακής οικονομικής κατάστασης της εταιρείας παραγωγής Orion Pictures. Η ιστορία της διπλής προσωπικότητας του συγγραφέα Thad Beaumont είναι ένα box office φιάσκο, μιας και ανοίγει στο νούμερο 6 την πρώτη της εβδομάδα και δεν καταφέρνει τελικά να φέρει πίσω ούτε καν τα λεφτά που χαλάστηκαν στην παραγωγή της, ξεπερνώντας μόλις και με τα βίας τα $10,000,000. Ο Robert Evert δίνει 2*/4 και λέει πως μετά την αρχή του, εκεί όπου συστήνεται το alter ego του Thad και το ελπιδοφόρο του ξεκίνημα, το ‘The Dark Half’ «απλά το γυρίζει σε μια βίαιη ταινία δράσης».

“Ανώτερης ποιότητας του ‘It’ και καθηλωτική απεικόνιση του μυθιστορήματος”, χαρακτηρίζει μια τοπική εφημερίδα του Ohio το ‘The Tommyknockers’ που προβάλλεται στην τηλεόραση σε 2 επεισόδια των 90 λεπτών. Από την άλλη, το 8% fresh του Rotten Tomatoes λέει μερικά πράγματα για την αντιμετώπιση που συναντά από κοινό και κριτικούς και αυτή η προσπάθεια.

Αυτό είναι ένα από τα πιο προσωπικά μυθιστορήματα του King, αφού η ιστορία του θαμμένου UFO που επηρεάζει τους κατοίκους του γειτονικού Haven και τους μετατρέπει σε μεταλλαγμένους εξωγήινους είναι μια αλληγορία για την κατάχρηση ουσιών που μαχόταν επί χρόνια. Η μεταφορά του έχει στους πρωταγωνιστικούς ρόλους τους Marg Helgenberger και Jimmy Smits (πιο πρόσφατα ο Francisco Cruz του ‘The Get Down’), αλλά ούτε εδώ μοιάζουν να λειτουργούν πολλά πράγματα σωστά. Πάντως, μικρές αναφορές στα ‘Cujo’ και ‘Pet Sematary’ κάνουν την προβολή ελάχιστα πιο ευχάριστη για τους ήδη φανς του συγγραφέα.

Λίγο αργότερα, μέσα στο καλοκαίρι, βγαίνει και η 2η ταινία της χρονιάς που προέρχεται από έργο του King. Το ‘Needful Things’, παρότι έχει Max von Sydow και Ed Harris σαν μπροστάρηδες στο καστ του, είναι μια κακή κινηματογραφική μεταφορά ενός αξιόλογου βιβλίου. Μόνο ο von Sydow διασώζεται από το συνολικό ναυάγιο.

Ο King λέει πως «Η ταινία είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Η πρώτη εκδοχή της προβλήθηκε στο καλωδιακό TNT. Έχω μια κόπια της και η διάρκεια αυτού του φιλμ είναι 4 ώρες. Σα μια 4ωρη μίνι σειρά, λειτουργεί. Όταν κόβεται σε “διάρκεια ταινίας” είναι σχεδόν ακατανόητη, επειδή δεν έχει χρόνο να πει όλες τις ιστορίες και να τις φέρει εκεί που πρέπει».

Με τις ταινίες των τελευταίων χρόνων να αποτυγχάνουν εισπρακτικά και κριτικά η μία μετά την άλλη, τα μέσα των ‘90s είναι η εποχή που πρωτοβρίσκει πάτημα το σενάριο πως τα βιβλία του King δε μεταφράζονται καλά στη μεγάλη οθόνη και πως οι επιλογές του ίδιου για το που μοιράζει τα δικαιώματα των έργων του είναι απρόσεκτες και επιπόλαιες.

24 διηγήματα βρίσκονται στο ‘Nightmares & Dreamscapes’ (‘Εφιάλτες και ονειρότοποι’, 2000, Εκδόσεις Bell), τη νέα συλλογή του King. Το βιβλίο περιέχει ιστορίες που έχουν εκδοθεί σε διάφορα περιοδικά από το 1971 μέχρι το 1992, αλλά και 5 νέα, ανέκδοτα μέχρι τώρα, διηγήματα του. Ενώ οι προηγούμενες 2 συλλογές του συγγραφέα μοιάζουν να έχουν ένα θέμα που διατρέχει τις περισσότερες από τις ιστορίες τους (το ‘Night Shift’ σε μεγάλο βαθμό μιλά για ανθρώπους που τρελαίνονται ή που υφίστανται μεταμορφώσεις και το ‘Skeleton Crew’ μιλά για τέρατα), το νέο βιβλίο δεν έχει κάποια κοινή θεματική.

Πουλάει σχεδόν 4,000,000 αντίτυπα σε hardback και paperback, άλλωστε ο King στον πρόλογο του λέει πως «μερικοί κριτικοί λένε πως θα μπορούσα να εκδώσω τη λίστα με τα άπλυτα μου και να πουλήσω χοντρικά ένα εκατομμύριο αντίτυπα». Το βιβλίο όμως σηματοδοτεί το ξεκίνημα μιας περιόδου περίπου 5 χρόνων όπου λίγα από τα βιβλία του King θα θεωρηθούν μέχρι και σήμερα σημαντικά έργα για τον συγγραφέα.

Τον Οκτώβριο ο King βρίσκεται στην εκπομπή του Charlie Rose και μοιράζεται τον θαυμασμό του για τον ‘Δράκουλα’, το λόγο για τον οποίο πιστεύει πως ο κόσμος έλκεται από τον τρόμο, τα στοιχεία που χρειάζονται για μια καλή κινηματογραφική μεταφορά και τον αγαπημένο του τρόπο με τον οποίο έχει σκοτώσει κάποιον από τους χαρακτήρες του.

Λίγες μέρες αργότερα κάνει μια επίσκεψη από το National Press Club και το επίσημο γεύμα που παραδίδει το κέντρο των δημοσιογράφων της Αμερικής. Σε αυτά τα γεύματα, στα 100+ χρόνια λειτουργίας του Press Club, περνά η αφρόκρεμα της πολιτικής, καλλιτεχνικής και επιχειρηματικής ζωής του κόσμου. Τώρα από αυτό το βήμα ο King μιλά για τη ζωή του και για το “γιατί ένας καλός άνθρωπος σαν εκείνον γράφει ιστορίες σαν αυτές”.

Ένα βιβλίο με τίτλο ‘First Words’ εκδίδεται αυτή τη χρονιά και περιέχει τις πρώτες ιστορίες 42 συγγραφέων, ανάμεσα τους και ο King. Η συλλογή περιλαμβάνει το πρώτο διήγημα του συγγραφέα από το 1956, όταν σε ηλικία 9 ετών γράφει για νεράιδες, μαγικές ευχές και κακές μάγισσες. Η ιστορία του, που για πρώτη φορά γίνεται διαθέσιμη στο κοινό, ονομάζεται ‘Jhonathan and the Witchs’ και βρίσκεται στο βιβλίο στην αρχική της μορφή, με τη γραφή του μικρού King. Μπορείτε να διαβάσετε το διήγημα εδώ.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ:

Η Μεγάλη Βίβλος του Stephen King: Η αρχή και τα ’70s

Η Μεγάλη Βίβλος του Stephen King: Τα ’80s

Οι 10 καλύτερες διασκευές Stephen King