Η πιο πετυχημένη αντροπαρέα του πλανήτη

It’s only music. Πράγμα που σημαίνει πως ο καθένας έχει τη δική του άποψη για τους Beatles. Ακόμα κι αν κάποιος αναγνωρίζει πως κάτι σημαντικό θα έκαναν (Στέφανε), μπορεί εύκολα να μην τους γουστάρει, να μην τους έχει σε καμία προσωπική λίστα αγαπημένων. Δίκαιο, δεκτό. Οι απόψεις για τους Beatles μπορούν κάλλιστα να μοιάζουν με την ίδια τη μουσική τους: χωράνε τα πάντα.

Στέκει και το “ήταν, είναι και θα είναι η μεγαλύτερη μπάντα όλων των εποχών”. Στέκει και το “οκ, αλλά δεν είναι ο,τι καλύτερο για τ’αυτιά μου”, αν και πάντα με βάζει σε πειρασμό να απαντήσω “καλά, άκουσε (έστω και μόνο) μια φορά όλη τη μουσική τους και έλα μετά να τα ξαναπούμε”. Αλλά, αν αφήσουμε στην άκρη τη μουσική, τις επιτυχίες, τα ρεκόρ, τα εξώφυλλα, τα 60’s, την επιρροή, τις πρωτοπορίες, την beatlemania, τα ναρκωτικά, τα μαλλιά και τα ρούχα, ξέρεις τι μένει;

Γιατί αυτό, περισσότερο απ’οτιδήποτε άλλο είναι τα συγκροτήματα: παρέες. Μας αρέσει να πιστεύουμε πως ισχύει για τις ομάδες που υποστηρίζουμε, ειδικά όταν βλέπουμε τους παίκτες αγκαλιασμένους να πανηγυρίζουν, αλλά δεν ισχύει. Επαγγελματίες που οι δρόμοι τους ενώθηκαν κάποια στιγμή και με τον ίδιο τρόπο μπορούν να χωρίσουν μετά από λίγο. Μπορεί 3-4 να είναι μαζί από πιτσιρίκια, μπορεί άλλοι 3-4 να γίνουν παρέα όταν ανταμώσουν σε μια ομάδα, αλλά ένα σύνολο 20+ ανθρώπων δεν είναι ποτέ μια μεγάλη αντροπαρέα. Ούτε στις ομάδες, ούτε στις δουλειές.

Οι Beatles ήταν παιδιά όταν γνωρίστηκαν.

Ο Harrison με τον McCartney πήγαιναν στο ίδιο σχολείο απ’τα 11, έμεναν μια στάση λεωφορείου μακριά, τα έλεγαν στη διαδρομή, οπότε ήταν λογικό να γραντζουνίσουν μαζί τις πρώτες κιθάρες τους στα 14-15. Ένας φίλος του McCartney τον πήρε ένα Σάββατο απ’το χέρι και τον πήγε σε μια γιορτή στις 6 Ιουλίου του 1957, “γιατί θα έπαιζε μια μπάντα”. Το συγκρότημα ήταν οι Quarry men, η μπάντα που είχε φτιάξει ο Lennon μερικούς μήνες νωρίτερα και θα έδιναν τη μόλις δεύτερη “συναυλία” τους.

Ο McCartney πρόσεξε αμέσως “τον ψηλό με τις φαβορίτες και το καρό πουκάμισο, που δεν ήξερε τα λόγια στα τραγούδια, αλλά έφτιαχνε δικούς του στίχους καθώς τραγουδούσε”. Όταν τελείωσε η εμφάνιση, ο κοινός φίλος τους σύστησε κι ήταν η σειρά του McCartney να εντυπωσιάσει τον ένα χρόνο μεγαλύτερο Lennon: του έδειξε κάτι στην κιθάρα, έπαιξε λίγο σ’ένα πιάνο, ήξερε όλους τους στίχους και μετά όλοι μαζί πήγαν για μπίρες σε μια παμπ, λέγοντας φυσικά ψέμματα για την ηλικία τους.

Κι όταν λίγο αργότερα ο McCartney αποδέχθηκε την πρόσκληση και έγινε μέλος του συγκροτήματος, ήταν απολύτως φυσιολογικό να προτείνει τον Harrison. Ο μικρός πέρασε την “οντισιόν” στη γαλαρία του άδειου ορόφου σε ένα κλασικό, δίπατο αγγλικό λεωφορείο. Έβγαλε την κιθάρα, έπαιξε τέλεια ένα (τότε) δύσκολο τραγούδι, ακριβώς όπως είχε υποσχεθεί ο McCartney, και έτσι κάμφθηκαν οι αντιρρήσεις του 17χρονου Lennon, που θεωρούσε παιδί τον 14χρονο ακόμα George.

Τα τρία κομμάτια του “θαύματος των Beatles”, όπως το αποκαλεί ο Θανάσης Κρεκούκιας, είχαν ενωθεί. Ταυτόχρονα αποχώρησαν σιγά-σιγά όλα τα πρώτα μέλη της μπάντας του Lennon, λες και ήξεραν πως έπρεπε να κάνουν στην άκρη. Οι τρεις κιθαρίστες, John, Paul και George, δοκίμασαν για ένα διάστημα μ’έναν μπασίστα φίλο του Lennon, που ήταν επιεικώς μέτριος και η μόνη προσφορά του ήταν η ιδέα πως πρέπει να αλλάξουν όνομα. Όταν κατάφεραν να κλείσουν εμφανίσεις στο Αμβούργο χρειάζονταν επειγόντως έναν ντράμερ και τον βρήκαν στο πρόσωπο του (επίσης μέτριου) Pete Best.

Στο Αμβούργο εμφανιζόταν με άλλο συγκρότημα ο Ringo Starr. Οι Beatles τον θεωρούσαν ήδη τον καλύτερο ντράμερ του Λίβερπουλ, ο Ringo τους θεωρούσε ήδη την καλύτερη μπάντα της πόλης. Έτσι, όταν λίγα χρόνια μετά οι Beatles κατάφεραν να υπογράψουν συμβόλαιο με την EMI και ο παραγωγός George Martin ήταν δυσαρεστημένος με τον Best, η τριάδα σκέφτηκε αμέσως τον Ringo. Κι εκείνος δέχθηκε αμέσως να εγκαταλείψει το γκρουπ του και να γίνει το τέταρτο “σκαθάρι”.

Η τετράδα της παρέας συμπληρώθηκε, έστω και την τελευταία στιγμή, λίγο πριν την ηχογράφηση που θα ξεκινούσε τα πάντα. Όπως είπε δεκαετίες αργότερα ο Harrison, “δεν φερθήκαμε άσχημα στον Best. Η ιστορία αποδεικνύει πως ο Ringo ήταν ήδη μέλος τους συγκροτήματος, απλώς δεν είχε εμφανιστεί στην ταινία μέχρι εκείνο το σημείο. Αλλά, αυτός ήταν.”

Μια αντροπαρέα στα 22, 20, 19, κτλ, σαν αυτές που ξέραμε και υπήρξαμε/είμαστε μέλη τους. Αχώριστοι. “Το τετρακέφαλο τέρας. Δεν πήγαιναν πουθενά χωριστά εκείνη την εποχή”, είπε χαμογελώντας ο Mick Jagger το βράδυ που οι Beatles μπήκαν στο Music Hall of Fame.

Έβγαιναν, μεθούσαν, γελούσαν, έπαιζαν μουσική, φορούσαν δερμάτινα, έκαναν μαλακίες. Ένα βράδυ (πριν τον Ringo) πήγαν σ’έναν διαγωνισμό, δεν κέρδισαν και φεύγοντας έκλεψαν μια κιθάρα που κάποιος είχε αφήσει στα παρασκήνια. Στο Αμβούργο κοιμόντουσαν σε ένα δωμάτιο με αγγλικές σημαίες για σεντόνια και τελικά πέρασαν τρεις ώρες στη φυλακή και απελάθηκαν, γιατί ο Best κρέμασε ένα προφυλακτικό στον τοίχο του δωματίου και του έβαλε φωτιά που άφησε σημάδι.

Όταν έγιναν γνωστοί με το Love Me Do, άρχισαν τις περιοδείες σ’όλη τη Βρετανία, ταξιδεύοντας μ’ένα βαν. Ένα βράδυ το παρμπρίζ έσπασε, ο οδηγός το ξήλωσε τελείως και το βαν συνέχισε έτσι μέσα στη νύχτα: οι Beatles για να ζεσταθούν ξάπλωσαν ο ένας πάνω στον άλλον και άλλαζαν θέσεις για να μην αδικηθεί κανείς, ενώ έπιναν ουίσκι απ’το μπουκάλι. Λιγότερο από δύο χρόνια αργότερα, η ίδια παρέα που πάγωσε κάνοντας 200 χιλιόμετρα με σπασμένο παρμπρίζ, προσγειώθηκε μέσα σε παραλήρημα στην Νέα Υόρκη, εμφανίστηκε στο Ed Sullivan’s Show στις 7 Φεβρουαρίου του 1964 και άλλαξε για πάντα τη μουσική και την ίδια την Αμερική.

Το αίσθημα της παρέας ενισχύθηκε/φανερώνεται ακόμα περισσότερο απ’το γεγονός πως αποφάσισαν πως το συγκρότημά τους δεν θα έχει frontman. Δεν υπήρχε ο Jagger, να τραγουδάει και χορεύει την ώρα που οι υπόλοιποι τραγουδούν. Όλοι, ακόμα και ο “άφωνος” Ρίνγκο, έλεγαν μόνοι τους τραγούδια και συμμετείχαν στα φωνητικά την ώρα που κάποιος “έβγαινε” μπροστά. Ήταν οι Beatles, έτσι θα το πήγαιναν, μαζί, “με λίγη βοήθεια απ’τους φίλους τους”.

Όπως σ’όλες τις παρέες που ξεκινούν από εφηβικά χρόνια, η ηλικία καθόρισε πολλά. Ο John ήταν ο μεγαλύτερος, ο ψηλότερος, ο εξυπνότερος, ο ετοιμόλογος, αυτός που σκέφτηκε τον τίτλο του γκρουπ και ήταν λογικό να είναι και ο de facto leader, παρότι πάντα αποφάσιζαν με “αντίστροφη δημοκρατία”: αν κάποιος δεν ήθελε κάτι, δεν το έκαναν, και όλοι είχαν μερίδιο στις ιδέες, ειδικά στη μουσική δημιουργία. Ο George δεν ήταν ο ήσυχος Beatle (όπως τον βάφτισε ο κόσμος), αλλά απλώς ο πιο μικρός, που όλοι είχαν συνηθίσει να υποτιμούν. Κι όταν ο Ringo ήρθε τελευταίος στην παρέα, ήταν λογικό να κάνει καλύτερο φίλο τον Lennon, αφού ήταν συνομήλικοι.

Αυτές οι δυναμικές κράτησαν για τρία χρόνια, μέχρι το 1965. O McCartney ανέβηκε στο ύψος του Lennon και έγινε σιγά-σιγά το σημείο αναφοράς στις ηχογραφήσεις, στις πρόβες. Ακόμα και το Yesterday (και μετά το Eleanor Rigby) νομίζω πως ήταν η προσπάθεια του να κάνει μόνος του κάτι τόσο ξεχωριστό που θα τον ανεβάσει μέσα στο ίδιο το γκρουπ. Κι ο έρμος ο Harrison τότε άρχισε να καταφέρνει να τον πάρουν στα σοβαρά ως δημιουργό ο Lennon με τον McCartney.

Επιστρέφοντας εκεί που ξεκινάνε όλα, δηλαδή στη μουσική, είναι πολύ εύκολο να καταλάβεις πως μιλάμε για τέσσερις (ναι, και ο Ringo) ιδιοφυείς μουσικούς. Όμως, το κλισέ που λέει πως την ιστορία τη γράφουν οι παρέες είναι σωστό. Όλες αυτές οι πρωτοποριακές ιδέες, όλα αυτά τα άλματα στο κενό που πραγματοποίησαν οι Beatles αφήνοντας γέφυρες για όσους ακολούθησαν, δεν θα είχαν γίνει αν αυτός που είχε την ιδέα δεν είχε ταυτόχρονα και τη στήριξη/βελτίωση/εξέλιξη απ’τους υπόλοιπους. Μουσικά μνημεία που γεννήθηκαν από μια παρέα. Κάποιες φορές από αλληλεγγύη του ενός προς τον άλλον, κάποιες άλλες από σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ τους και κάποιες απλώς επειδή ήταν γαμάτοι μουσικοί και ήξεραν να δημιουργούν αριστουργήματα, ακόμα και όταν δεν άντεχαν να βλέπει ο ένας τον άλλον.

Ισχύει για όλες τις μεγάλες μπάντες. Αλλά, το είπαμε, δεν το είπαμε; Οι Beatles ήταν, είναι και θα είναι οι μεγαλύτεροι όλων, the fathers of all. Ξέρω, πολλοί αγαπάτε/εκτιμάτε περισσότερο άλλα γκρουπ. Όποια κι αν είναι αυτά, σίγουρα έπονται των Beatles. Ακολούθησαν τους δρόμους που άνοιξε μια παρέα απ’το Λίβερπουλ, είτε πολύ καιρό αργότερα, είτε πατώντας αμέσως μετά στα φρέσκα ίχνη των Fab Four.

Έβγαλαν το Love me do τον Οκτώβριο του 1962 και τελείωσαν το Abbey Road τον Αύγουστο του 1969. Κάτι λιγότερο από επτά χρόνια, κάτι περισσότερο από 200 τραγούδια και 1.400 ζωντανές εμφανίσεις, αμέτρητα ρεκόρ και ανυπολόγιστη επιρροή. Ένα ταξίδι τέτοιο που πριν από μερικά χρόνια ο McCartney είπε πως “μια μέρα θα ξυπνήσω και θα αναρωτηθώ ρε συ, ήμουν στους Beatles, έγινε στ’αλήθεια όλο αυτό;”

Ξέρετε πως είναι οι τόσο δεμένες αντροπαρέες κι αν δεν ξέρετε ακόμα, θα μάθετε μεγαλώνοντας. Δεν τους χώρισε καμιά γυναίκα, παρά μόνον ο χρόνος και η ένταση των όσων περάσαν μαζί, που έκανε τα επτά χρόνια να μοιάζουν 14, 21. Τα έζησαν όλα στο μάξιμουμ, έπρεπε να το λήξουν. Βάφτισαν “The end” το τελευταίο τραγούδι, σόλαραν και οι τέσσερις για τελευταία φορά μαζί, βγήκαν ένα πρωί στον ήλιο, πέρασαν τη διάβαση και μας είπαν αντίο με τη φράση “And in the end, the love you take is equal to the love you make.”

Δεν είναι υπερβολή. Είναι πραγματικό θαύμα το πως όλοι τους γεννήθηκαν μέσα σε μια τριετία, στην ίδια πόλη, σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων, ο Paul είχε έναν μικρό φίλο που τον έλεγαν George, μετά γνώρισε έναν ψηλό που τον έλεγαν John και οι τρεις τους στο τέλος υποδέχθηκαν και έναν αστείο κοντό που τον έλεγαν Richard, αλλά το είχε κάνει Ringo.

“Αυτή η ιστορία λέει πως ήτανε μια μπάντα που ανέβηκε στα σύννεφα και χάθηκε για πάντα.” Ο Παυλίδης το έγραψε για τα “Μωρά στη φωτιά”, αλλά κάθε φορά που το ακούω σκέφτομαι τους Beatles. Γιατί ανέβηκαν στα σύννεφα, μας ταξίδεψαν across the universe και δεν θα χαθούν ποτέ.

Θαύμα, αν σκεφτείς τα λόγια του ίδιου του Lennon. “Ήμασταν απλώς τέσσερις τύποι, που τα πήγαν πολύ, πολύ καλά.”