Η κινηματογραφική σοφία του σπουδαίου Francis Ford Coppola
«Η ταινία μου δεν είναι ταινία· δεν αναφέρεται στο Βιετνάμ. Είναι το Βιετνάμ». O σκηνοθέτης του Αποκάλυψη, Τώρα! και του Νονού ποτέ δε μάσησε τα λόγια του.
- 7 ΑΠΡ 2023
Ένας άντρας ξυπνά μες στα αίματα για να βρει ένα κεφάλι αλόγου να τον περιμένει στο κρεβάτι. Τα ελικόπτερα πετούν πάνω από τα ποτάμια του Βιετνάμ, καθώς οι Βαλκυρίες του Richard Wagner παίζουν στα ηχεία. O Κόμης Δράκουλας σερβίρει τον καλεσμένο του, υπό το φως των κεριών, σε ένα μεσαιωνικό κάστρο, για να του πει: «Δεν πίνω ποτέ… κρασί». Αυτές είναι μερικές μόνο από τις εμβληματικές σκηνές ενός εμβληματικού σκηνοθέτη.
Ο Francis Ford Coppola αποτελεί τη ζωντανή ιστορία του αμερικανικού -και όχι μόνο- σινεμά. Το Αποκάλυψη, Τώρα! και οι πρώτες δύο ταινίες του Νονού παραμένουν μέχρι σήμερα δύο αξεπέραστα κεφάλαια στη μεγάλη κινηματογραφική βίβλο. Ο σκηνοθέτης (που κλείνει σήμερα 84 χρόνια ζωής) έβαλε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του σε αυτά, και έτσι η έκφραση «κινηματογραφική αυθεντία» τον χαρακτηρίζει χωρίς ενστάσεις και αστερίσκους.
Η κληρονομιά που άφησε στην έβδομη τέχνη είναι πολύ απλά τεράστια, ενώ σήμερα o Coppola μπορεί να την απολαμβάνει, αποτραβηγμένος από τις κάμερες και τα συνεργεία, φτιάχνοντας κρασί στους αμπελώνες της Καλιφόρνιας.
Μέσα από τα χρόνια μάλιστα, εκτός από τις σεκάνς που έγραψαν ιστορία, έδωσε και κάτι άλλο στους φίλους αλλά και επαγγελματίες του κινηματογράφου: απλά μαθήματα σινεμά μέσα από θρυλικές ατάκες.
Το σινεμά μέσα από τα λόγια του Coppola
Πιστεύω ότι το σινεμά και τα ταχυδακτυλουργικά κόλπα είχαν πάντα κάποια σχέση μεταξύ τους. Οι πρώτοι άνθρωποι που γύρισαν ταινίες ήταν ταχυδακτυλουργοί.
Η τέχνη βασίζεται στην τύχη και το ταλέντο.
Πρέπει να έχει θάρρος σε σχέση με τα ένστικτα και τις ιδέες σου. Σε διαφορετική περίπτωση, τα κρύβεις κάτω από το χαλί, και έτσι πράγματα που θα έγραφαν ιστορία, απλά χάνονται.
Ο ήχος είναι φίλος σου. Μάλιστα, είναι πολύ πιο φτηνός από την εικόνα, ενώ την ίδια στιγμή έχει τον ίδιο αντίκτυπο στο κοινό – κάποιες φορές ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο, αφού το επηρεάζει με έμμεσο τρόπο.
Πιστεύω ότι ο κινηματογράφος -όπως, πιθανόν, τα πάντα- είναι ένα παιχνίδι που παίζεις με όλα σου τα χαρτιά, όλα σου τα ζάρια, και ό,τι άλλο έχεις. Έτσι κάθε φορά που κάνω μία ταινία, δίνω όσα έχω. Πιστεύω ότι όλοι θα έπρεπε να το κάνουν αυτό, και νομίζω ότι οι πάντες θα έπρεπε να λειτουργούν κατά αυτόν τον τρόπο για οτιδήποτε.
Δε νομίζω ότι υπάρχει έστω ένας καλλιτέχνης κάποιας αξίας που να μην έχει αμφιβολίες για όσα κάνει.
Ποτέ δε σταματάς να μαθαίνεις καινούργια πράγματα στο σινεμά. Όποιος έχει ασχοληθεί με τις ταινίες παραμένει ερωτευμένος μαζί τους σε όλη του τη ζωή.
Η ουσία του σινεμά είναι το μοντάζ. Είναι ο συνδυασμός εκπληκτικών εικόνων γεμάτων με ανθρώπους σε έντονες συναισθηματικές στιγμές, ή και γενικά ο συνδυασμός εικόνων, ο οποίος παίρνει σάρκα και οστά μέσα από ένα είδος αλχημείας.
Κατά κάποιον τρόπο, μία ταινία είναι ένας είδος ερώτησης. Και όταν τη γυρίζεις, τότε και μόνο τότε παίρνεις την απάντηση.
Η ταινία μου δεν είναι ταινία· δεν αναφέρεται στο Βιετνάμ. Είναι το Βιετνάμ.
Όλα όσα κάνω είναι προσωπικά. Δεν έχω γυρίσει ποτέ μία σκηνή όπου δε συνδέθηκα μαζί της με έναν πολύ προσωπικό τρόπο.
Έγινα πολύ επιτυχημένος σε πολύ μικρή ηλικία. Ο λόγος; Ήμουν τρομερά ενθουσιώδης και δε σταματούσα να δουλεύω πάνω σε αυτό.
Τα φιλμ και τα ξενοδοχεία έχουν πολύ κοινά στοιχεία μεταξύ τους. Για παράδειγμα, υπάρχει πάντοτε πίσω από αυτά ένα μεγάλο όραμα, μία ιδέα.
Πραγματικά, θαυμάζω ανθρώπους όπως ο Woody Allen. Εκείνους τους δημιουργούς, δηλαδή, που γράφουν και το πρωτότυπο σενάριο. Είναι εκπληκτικό. Πάντοτε ευχόμουν να μπορούσα και εγώ να κάνω το ίδιο.
Όταν γυρίζεις σπουδαίες ταινίες, πάντα υπάρχει ένα ρίσκο. Πρέπει να πεις: «Κοίτα, Coppola, θα την κάνω την ταινία, και δεν έχω καμία σιγουριά για το πώς θα πάει».
Πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις. Ιδιαίτερα αν αυτό το κάτι είναι το σινεμά, γιατί με τον καιρό αρχίζεις να το μισείς.
Όταν μεταφέρω ένα μυθιστόρημα στη μεγάλη οθόνη, δε χρησιμοποιώ σενάριο, χρησιμοποιώ το βιβλίο· όταν γύρισα το Αποκάλυψη, Τώρα! χρησιμοποίησα την Καρδιά του σκότους. Τα μυθιστορήματα συνήθως έχουν πολύ πιο πλούσιο υλικό.
