Η περίπλοκη αληθινή ιστορία πίσω από το Tetris του Apple TV+

Το παιχνίδι παζλ, το οποίο απαιτεί από τους παίκτες να ταιριάζουν μεταξύ τους γεωμετρικά σχήματα που αποτελούνται από τέσσερα τετράγωνα για να σχηματίσουν οριζόντιες ή κάθετες γραμμές, εκτινάχθηκε σε δημοτικότητα ταχύτατα σε βαθμό που το 1994, ο συγγραφέας Jeffrey Goldsmith επινόησε το Tetris Effect.

Έναν όρο για να εξηγήσει το ψυχολογικό φαινόμενο που συμβαίνει όταν οι άνθρωποι αφιερώνουν τόσο πολύ χρόνο και προσοχή σε κάτι που αρχίζει να διαμορφώνει ένα μοτίβο στο πώς σκέφτονται, αισθάνονται, πράττουν, ονειρεύονται. 

Όχι ότι έφυγε ποτέ από το προσκήνιο, αλλά από τις αρχές του νέου έτους όταν αποκαλύφθηκε το τρέιλερ και τις τελευταίες τρεις εβδομάδες που η ταινία προβάλλεται στο Apple TV+, όλοι μιλούν ξανά για το Tetris, το video game που έγινε μανία, όσο κανένα άλλο. 

Το Tetris σε σκηνοθεσία Jon S. Baird και σενάριο Noah Pink εξερευνά την αληθινή ιστορία πίσω από τη δικαστική μάχη στα τέλη της δεκαετίας του 1980 που οδήγησε στο να γίνει το κλασικό βιντεοπαιχνίδι διεθνές φαινόμενο. Πρόκειται για ένα κατασκοπικό θρίλερ με φόντο την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και ακολουθεί τον Henk Rogers (Taron Egerton), έναν Ολλανδό σχεδιαστή παιχνιδιών, που αφού πρωτογνωρίζει το Tetris σε μία εμπορική έκθεση στο Λας Βέγκας το 1988, ταξιδεύει στη Μόσχα για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα άδειας χρήσης του πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα.

Εκεί, γνωρίζει τον Alexey Pajitnov (Nikita Efremov), τον μηχανικό λογισμικού που εργάζεται στη Σοβιετική Ακαδημία Επιστημών και ήταν ο δημιουργός του αυθεντικού Tetris. Για την ιστορία να πούμε ότι ο Pajitnov δημιούργησε τυχαία το παιχνίδι, καθώς ήταν επιφορτισμένος με τη δοκιμή ενός νέου τύπου ηλεκτρονικού υπολογιστή, του Electronika 60. Προκειμένου να διαπιστώσει πόσο ισχυρός ήταν ο υπολογιστής, σχεδίασε ένα απλό παιχνίδι βασισμένο σε ένα παζλ από την παιδική του ηλικία. Έτσι, γεννήθηκε το Tetris. 

Παρά τις προκλήσεις σχετικά με την απόκτηση των δικαιωμάτων για προϊόντα που αναπτύσσονταν τότε στη Ρωσία από την κομμουνιστική κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Rogers και ο Pajitnov ενώνουν τις δυνάμεις τους για να φέρουν το Tetris στις παγκόσμιες μάζες και στην πορεία, σχηματίζουν μια συνεργασία που άντεξε στη δοκιμασία του χρόνου και μία φιλία που είναι ακόμα ζωντανή.

Πώς απέκτησε τελικά ο Henk Rogers τα δικαιώματα του Tetris

O Taron Egerton ως ο Henk Rogers και ο Nikita Efremov ως o Alexey Pajitnov. / Apple TV+ via AP

Όπως παρουσιάζεται και στην ταινία και σύμφωνα με άρθρο του Time, αφού το Tetris μπήκε στους υπολογιστές της IBM το 1985 και άρχισε να εξαπλώνεται σε ολόκληρη τη Σοβιετική Ένωση, ο Ούγγρος επιχειρηματίας Robert Stein (Toby Jones) προσπάθησε να εξασφαλίσει τα δικαιώματα του παιχνιδιού για υπολογιστές για την εταιρεία του, την Andromeda Software. 

Η λανθασμένη όμως επικοινωνία σχετικά με τη σοβιετική διαδικασία αδειοδότησης οδήγησε τον Stein να πουλήσει πρόωρα την έκδοση του Tetris για υπολογιστή στη Spectrum HoloByte, τον αμερικανικό βραχίονα της βρετανικής εταιρείας έκδοσης βιντεοπαιχνιδιών Mirrorsoft. Το Tetris για υπολογιστές κυκλοφόρησε και γνώρισε αμέσως τεράστια επιτυχία, παρόλο που ο Stein δεν είχε συμφωνία με τους Ρώσους.

Την άνοιξη του 1988, ο Stein υπέγραψε τελικά συμφωνία με την Elektronorgtechnica (Elorg), την κρατική υπηρεσία με μονοπώλιο στις εισαγωγές και εξαγωγές λογισμικού από τη Ρωσία, για τα δικαιώματα υπολογιστών στο Tetris (σ.σ. με τον όρο «υπολογιστής» ερμηνεύεται από τον Stein τόσο το PC, όσο και η οικιακή κονσόλα βιντεοπαιχνιδιών). Ωστόσο, το συμβόλαιο του απαγορεύει ρητά να αδειοδοτήσει τα δικαιώματα για τις arcade και τις φορητές εκδόσεις του παιχνιδιού.

Στο μεταξύ, ο Rogers ήταν απασχολημένος με την απόκτηση δικαιωμάτων διανομής από την Spectrum Holobyte για παιχνίδια υπολογιστών και κονσολών Tetris στην Ιαπωνία. Εκεί, σύναψε συμφωνία με τη Nintendo μέσω της εταιρείας του Bullet-Proof Software και το Tetris για την κονσόλα Nintendo Famicon κυκλοφόρησε στα τέλη του 1988. Με το πρωτοποριακό Game Boy της Nintendo στα σκαριά, ο Rogers ξεκίνησε στη συνέχεια για τη Μόσχα με την ελπίδα να αποκτήσει τα δικαιώματα για τις φορητές κονσόλες χειρός για το Tetris.

Ταξίδεψε λοιπόν στη Σοβιετική Ένωση με τουριστική αντί για επαγγελματική βίζα, κάτι που περιέπλεξε ακόμα περισσότερο τις προσπάθειές του να συναντηθεί επισήμως με οποιονδήποτε εμπλεκόταν με το Tetris.

«Ήμουν έτοιμος να ανοίξω στην πόρτα, όταν ο διερμηνέας μου είπε: “Δεν μπορείς να μπεις εκεί μέσα”», ανέφερε πρόσφατα ο Henk Rogers μιλώντας στο KCRW, εξομολογούμενος ότι ρίσκαρε να συλληφθεί για κατασκοπεία, καθώς η Σοβιετική Ένωση το 1989 ήταν ένα καζάνι που έβραζε και ο ίδιος δεν ήξερε ποιον να εμπιστευτεί. «Και του είπα “Τι εννοείς, δεν μπορώ να μπω;”. “Είσαι με τουριστική βίζα.Δεν επιτρέπεται να μιλήσεις σε κανέναν”, απάντησε. “Λοιπόν, δεν έκανα τόσο δρόμο για να με στείλετε ξανά πίσω στο Τόκιο να βγάλω επαγγελματική βίζα. Μπαίνω μέσα τώρα'”, του είπα».

Η άφιξη του Rogers στη Μόσχα με την έκδοση Nintendo Famicon του Tetris οδήγησε στην αποκάλυψη ότι ο Stein διαπραγματευόταν δικαιώματα που στην πραγματικότητα δεν κατείχε. Ξεκίνησε λοιπόν μία τεταμένη τριπλή μάχη για τα δικαιώματα του video game μεταξύ του Rogers, του Stein και του ιδιοκτήτη της Mirrorsoft, Robert Maxwell (Richard Allam) και του γιου του, Kevin Maxwell (Anthony Boyle). 

Μετά από μια σειρά περίπλοκων διαπραγματεύσεων που έγιναν ακόμη πιο περίπλοκες, λόγω του τεταμένου κλίματος της σοβιετικής εποχής, η Elorg παραχώρησε τελικά τα δικαιώματα για την κονσόλα Tetris και τα παιχνίδια χειρός στον Rogers για διανομή από τη Nintendo.

Το 1991 μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ο Pajitnov μετακόμισε στις ΗΠΑ και πέντε χρόνια μετά, ο Rogers τον βοήθησε να καρπωθεί την επιτυχία του Tetris. Εκείνος ήταν άλλωστε ο «πατέρας» του. Μαζί ίδρυσαν την The Tetris Company, η οποία  εξαγόρασε την Elorg και απέκτησε τελικά τον απόλυτο έλεγχο του Tetris παγκοσμίως.

Εκτός από το διάσημο video game, οι δύο άντρες κέρδισαν κάτι ακόμα πιο σημαντικό, όπως υπογράμμισαν σε δηλώσεις τους μετά την παγκόσμια πρεμιέρα του Tetris: μία δυνατή φιλία.

Ποια ήταν άραγε η γνώμη τους για την ταινία; 

«Αιχμαλώτισε όλα όσα μου συνέβησαν σε ενάμιση χρόνο μέσα σε δύο ώρες», ανέφερε ο Rogers με τον Pajitnov να συμπληρώνει: «Το Tetris είναι συναισθηματικά, διανοητικά και πνευματικά μία πιστή στα αληθινά γεγονότα ταινία».