© 1993 / Joe Tabbacca / Associated Press
ΒΙΒΛΙΟ

Η σοφία του Philip Roth είναι πιο σημαντική από το Νόμπελ που δεν κέρδισε ποτέ

Τα αποφθέγματα του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα αποτελούν ένα λογοτεχνικό κεφάλαιο από μόνα τους. Αυτά είναι τα quotes που φιγουράρουν πιο ψηλά στη λίστα του Goodreads.

Πολυβραβευμένος, πολυδιαβασμένος, πολυγραφότατος. Σε αντίθεση με πολλούς σημαντικούς συγγραφείς που οι αναγνώστες τους είναι μετρημένοι στα δάκτυλα των δύο χεριών, ο Philip Roth δεν αναγνωρίστηκε μετά θάνατον ούτε έζησε στη σκιά της αφάνειας. Υπήρξε για δεκαετίες ολόκληρες ένας από τους πιο σημαντικούς -και σίγουρα πιο προβεβλημένους- Αμερικανούς λογοτέχνες. Η κληρονομιά του αριθμεί μία τεράστια βιβλιογραφία από 27 μυθιστορήματα, πάρα πολλά διηγήματα, δοκίμια, μαρτυρίες, μία βιογραφία και δύο βιβλία πάνω στο γράψιμο.

 

Το ιδιαίτερο στυλ, το χιούμορ, οι αυτοβιογραφικές πινελιές, ο κυνισμός, και ένα είδος σύγχρονης σοφίας που χαρακτήριζαν τον γεννημένο στις 19 Μαρτίου του 1933 Philip Roth ήταν αρκετά για να του χαρίσουν ένα φανατικό κοινό και να τον μετατρέψουν σε ζωντανό θρύλο. Δεν ήταν, όμως, αρκετά για να του χαρίσουν το πολυπόθητο Νόμπελ – ένα βραβείο στο οποίο βρισκόταν πάντα κοντά τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

Σε μία εποχή όπου πολύ σπάνια πια τα βιβλία και οι συγγραφείς βρίσκονται πολύ ψηλά στην ατζέντα των ειδήσεων, η πένα του λείπει περισσότερο από ποτέ. Τα νέα μυθιστορήματα, οι δηλώσεις αλλά και οι απολαυστικές συνεντεύξεις του εβραϊκής καταγωγής Αμερικανού αποτελούσαν πάντα εκδοτικό -και όχι μόνο- γεγονός για ολόκληρο τον πλανήτη.

Τι ακριβώς έλεγε σε αυτές; Πολλά και -κυρίως- τρομερά ενδιαφέροντα. Τα quotes του έχουν γράψει ιστορία, κάτι που φαίνεται με τον καλύτερο τρόπο στο IMDB των βιβλίων, πιο γνωστό ως Goodreads. Ακολουθούν εκείνα που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις και δεν προέρχονται από βιβλία του. Ατάκες και φράσεις που ο Roth είπε πάνω στη συζήτηση, κατά τη διάρκεια ενός τηλεφωνήματος ή μέσα από κάποιο email.

Τα πιο δημοφιλή αποφθέγματα του Philip Roth

Η σοφία του Phillip Roth είναι πιο σημαντική από το Νόμπελ που δεν κέρδισε ποτέ © 2020 / Richard Drew / Associated Press

Δε ρωτάω άλλους συγγραφείς σχετικά με τις συνήθειές τους όταν γράφουν. Πραγματικά, δε με νοιάζει. Η Joyce Carol Oates λέει, κάπου, ότι όταν οι συγγραφείς ρωτούν ο ένας τον άλλον τι ώρα ξεκινούν να δουλεύουν, πότε σταματούν και πόσο χρόνο χρειάζονται για το μεσημεριανό τους, επί της ουσίας αυτό που προσπαθούν να μάθουν είναι: «Είναι τόσο τρελός όσο και εγώ;». Δε χρειάζομαι να μάθω την απάντηση σε αυτήν την ερώτηση.

Όλοι δουλεύουν για να αλλάξουν, να πείσουν, να προβοκάρουν και για να ελέγξουν τους άλλους. Οι καλύτεροι αναγνώστες έρχονται στη λογοτεχνία για να ελευθερωθούν από όλον αυτόν τον θόρυβο

Η λογοτεχνία καταπιάνεται με μία συνήθεια του μυαλού που έχει εξαφανιστεί. Χρειάζεται ησυχία, κάποια μορφή απομόνωσης, και συνεχή συγκέντρωση μπροστά σε κάτι το αινιγματικό.

Ίσως, το καλύτερο θα ήταν να μη σκέφτεσαι αν έχεις δίκιο ή άδικο σχετικά με τους ανθρώπους και απλά να ακολουθήσεις το ρεύμα. Αν, τώρα, μπορείς να το κάνεις αυτό – τότε, ναι, είσαι τυχερός.

Δεν μπορείς να παρατηρήσεις τους ανθρώπους μέσα από μία ιδεολογία. Η ιδεολογία είναι εκείνη που κάνει τις παρατηρήσεις για σένα.

Το πόσα πράγματα παραμένουν άγνωστα σε εμάς είναι κάτι το ασύλληπτο. Ακόμα πιο ασύλληπτο όμως είναι το τι θεωρείται γνώση.

Ω, Θεε! Η αγγλική γλώσσα είναι μία μορφή επικοινωνίας! Ο διάλογος δεν είναι απλά μία ανταλλαγή πυρών, όπου πυροβολείς και δέχεσαι πυροβολισμούς· όπου πρέπει να σκύψεις για να σώσεις τη ζωή σου και να στοχεύσεις με σκοπό τον θάνατο! Οι λέξεις δεν είναι σφαίρες και βόμβες – όχι, είναι μικροσκοπικά δώρα, τα οποία περιέχουν νοήματα.

Ο δρόμος για την κόλαση είναι γεμάτος με έργα-εν-εξελίξει.

Ήρθα στη Νέα Υόρκη, και η Νέα Υόρκη έκανε αυτό που κάνει στους ανθρώπους: ξύπνησε όλες τις δυνατότητες. Η ελπίδα βρήκε έναν τρόπο να βγει στο φως.

Όλοι γίνονται μέρος της ιστορίας – είτε τους αρέσει είτε όχι, είτε το γνωρίζουν είτε τους διαφεύγει.