Η θεότρελη πορεία των σκηνοθετών του Τα Πάντα Ολα προς την κορυφή

Αυτό στο οποίο αναφέρεται (χιουμοριστικά, όπως διευκρίνισε στο αμέσως επόμενο tweet του, αν και πολύ σωστά τα είπε και πολύ δίκιο είχε) είναι η φιλμική προϋπηρεσία του διδύμου Daniels, που συνθέτει ο ίδιος ο Kwan με τον σκηνοθέτη Daniel Scheinert. Οι δυο τους άρχισαν να δουλεύουν μαζί το 2011 στον χώρο του βιντεοκλίπ όπου γύρισαν μερικά από τα πιο θεόκουφα κλιπάκια που έχετε δει ποτέ σας, περνώντας σταδιακά στη σκηνοθεσία μικρού μήκους και εν τέλει και στο (μεγάλου μήκους) σινεμά.

Αυτή η δεκαετία που μεσολάβησε ανάμεσα στο ξεκίνημα της συνεργασίας τους και στον επικείμενο οσκαρικό θρίαμβο του Τα Πάντα Όλα, είναι βασικά το αντίθετο από αυτό που θα περίμενε κανείς να δει ψαχουλεύοντας την φιλμογραφία και τη βιντεογραφία δημιουργών που μπαίνουν στην οσκαρική τελετή περιμένοντας να κερδίσει 2-3 προσωπικά Όσκαρ (κι η ταινία τους άλλα τόσα).

 

Το Τα Πάντα Όλα λοιπόν χαρακτηρίστηκε πράγματι εκπληκτικό σκηνοθετικό επίτευγμα. Αγκαλιάστηκε από κοινό και κριτική. Πήρε ένα τσουβάλι βραβεία. Λατρεύτηκε και επικοινωνήθηκε στο ίντερνετ με εικόνες, gifs και memes. Τι μας έφερε όμως εκεί;

Ναι, ναι, το πτώμα που κλάνει. Το 2016 οι Daniels έκαναν το σκηνοθετικό τους ντεμπούτο στο σινεμά με την ταινία Swiss Army Man, για έναν ναυαγό σε νησί που είναι έτοιμος να αυτοκτονήσει μέχρι που βλέπει ένα πτώμα να ξεβράζεται στην ακρογιάλια, το οποίο του δίνει τη φανταστική (και πρακτική ίσως) παρέα που είχε ανάγκη. Στο ρόλο του πτώματος (που, ναι, κλάνει) ο Daniel Radcliffe του Harry Potter. (Παραμένει άγνωστο αν προσελήφθη στην ταινία επειδή ονομάζεται κι αυτός Daniel, αλλά πραγματικά δε θα το θεωρούσα απίθανο.)

Αυτή η ταινία είναι ίσως το λιγότερο περίεργο που έχουν κάνει οι Daniels στην καριέρα τους. Ναι, είναι η μόνη τους ταινία, οπότε θα μας πείτε, πώς γίνεται αυτό; Γίνεται, εύκολα.

Το μικρού μήκους φιλμ που τους έκανε πιο γνωστούς στο φεστιβαλικό κύκλωμα ήταν το Interesting Ball, όπου ο ένας Daniel φαίνεται να χάνεται μέσα στον κώλο του άλλου (!) την ώρα που ένα μάτσο σώματα σχηματίζουν ένα τεράστιο πλάσμα κι όλα τα παράλληλα σουρεάλ στόρι οδηγούν σε μια ακατανόητα συγκινητική κορύφωση. Θυμίζει κάτι από Τα Πάντα Όλα μήπως όλο αυτό;

Πηγαίνοντας και πιο πίσω, στα βιντεοκλίπ τους, συναντάμε πολλές από τις μετέπειτα κινηματογραφικές ευαισθησίες τους, που αποτελούν θεμέλιες λίθους της αισθητικής, του σουρεαλισμού και της συναισθηματικής διάστασης του φετινού τους οσκαρικού φιλμ. Στο κλασικό κλιπ του Turn Down for What ένας άντρας καταλαμβάνεται από τέτοια σεξουαλική (μεταδοτική) ενέργεια που κυριολεκτικά γκρεμίζει τοίχους και πατώματα με το πέος του.

Σε άλλες δουλειές τους παρακολουθούμε: μια κηδεία που μετατρέπεται σε συναισθηματικό κυνήγι θησαυρού που φέρνει ξανά κοντά μια αποξενωμένη οικογένεια, το κυνηγητό μιας αγέλης γυμνών ανθρώπων από έναν στρατό ντυμένων όπου οι σφαίρες είναι ρούχα και η απειλή είναι το ντύσιμο, μια γυναίκα που παρτάρει ξερνώντας σπίθες και γκλίτερ, τους Tenacious D να μονομαχούν επικά σε ένα βουνό καθώς το σκηνικό αποσυντίθεται σε μια κακοφωνία από green screen και stock εικόνες με υδατογραφήματα.

Είναι αυτό που βλέπουμε να τελειοποιείται και στο Τα Πάντα Όλα: Μια meta διάθεση αποδόμησης και αφηγηματικού κατακερματισμού, αλλά μέσα από ένα βλέμμα απεριόριστης νοηματικής ευθύτητας και συναισθηματικής ειλικρίνειας. Για μια γενιά που μεγάλωσε απορρίπτοντας ως μπανάλ την ειλικρίνεια και έχοντας πλέον κουραστεί με την meta αποστασιοποίηση, το σινεμά των Daniels προσφέρει κάτι παράδοξα φρέσκο.

Α, και ξεχάσαμε και κάτι βασικό, τη μία σόλο σκηνοθετική απόπειρα του ενός εκ των Daniels, του Scheinert: Στο Death of Dick Long του 2019, ο ίδιος ο Scheinert παίζει έναν άντρα που πεθαίνει ύστερα από… γουέλ, είναι spoiler υποθέτουμε, αλλά πιστέψτε μας, είναι μια πραγματική παράνοια.

Για χρόνια, μεγάλο μέρος της κινηματογραφικής συζήτησης περιστρεφόταν γύρω από τη λεγόμενη «γενιά του MTV», μια συζήτηση που αφορούσε το κατά πόσο μια γενιά τρομερά ταλαντούχων σκηνοθετών με background στο μουσικό βιντεοκλίπ, θα μπορούσε να βρει τον σεβασμό που άξιζε από το industry του σινεμά. Το θέμα φυσικά διευθετήθηκε με τον πλέον φυσικό τρόπο καθώς δημιουργοί σαν τον David Fincher και τον Spike Jonze δημιούργησαν κάποια από τα πιο επιδραστικά και διασημότερα φιλμ του 21ου αιώνα.

 

Οι Daniels εκπροσωπούν μια μοντέρνα μετεξέλιξη του ζητήματος. Δεν είναι «γενιά του MTV», κι ας ξεκίνησαν κάνοντας μουσικά βίντεο. Εξάλλου οι βιντεοκλιπάδες δεν θα συναντούσαν επικριτική στάση απέναντί τους σήμερα. Οι Daniels είναι κάτι πολύ περισσότερο, και που συναντά σήμερα ακόμα αντίσταση: Είναι η γενιά του TikTok.

Είναι σκηνοθέτες των οποίων οι ιστορίες είναι κατασκευασμένες ώστε να δημιουργούν συναίσθημα πάνω σε ήχους και εικόνες της μίας στιγμής. Με χειροποίητα εφέ, ξέφρενο χιούμορ στα όρια του καλού γούστου και με μια εντυπωσιακή σωματικότητα που μοιάζει να έχει προέλθει κατευθείαν από κάποιο TikTok challenge. Είναι ιστορίες γεμάτες παράλογες ιδέες που έχουν περισσότερα κοινά με την αισθητική του ιντερνετικού meme παρά οτιδήποτε άλλο. Είναι σινεμά διαρκών οπτικοακουστικών ερεθισμάτων που τοποθετούνται με τρόπο μανιακό το ένα δίπλα στο άλλο, κερδίζοντας διαρκώς και εκ νέου την προσοχή, το ενδιαφέρον και το συναίσθημα του θεατή.

Υπό αυτή την έννοια, οι Daniels κι η οσκαρική τους αναγνώριση βάζουν το debate της κινηματογραφικής προέλευσης σε ένα νέο στάδιο. Γιατί, να, δείτε το έργο τους, μέσα από μια χρονολογική αναδρομή 10 μουσικών βίντεο, φιλμ μικρού μήκους, και μεγάλου μήκους ταινιών, που κάνουν ξαφνικά το Τα Πάντα Όλα, να βγάζει απόλυτο νόημα ως δημιουργική κατάληξη:

2011 – Pigeons – The Hundred in the Hand

 

2012, Simple Song – The Shins

 

2012, Rize of the Fenix – Tenacious D

2013, Turn Down for What – DJ Snake

2014, Interesting Ball

2014, Tongues – Joywave

2016, Swiss Army Man

 

2019, The Death of Dick Long

 

2022, Τα Πάντα Όλα (Everything Everywhere All at Once)

Αν παρακολουθήσατε αυτή τη ροή εικόνων και ιδεών, κάπως δεν αρχίζει να γίνεται σαφές και ευδιάκριτο; Ότι ναι, αυτή τη στιγμή που μιλάμε εδώ και τώρα, το ότι οι Daniels πρόκειται εν έτει 2023 να κερδίσουν Όσκαρ Σκηνοθεσίας μοιάζει παλαβό, ανεξήγητο, σαν καμένο ανέκδοτο.

Στο μέλλον, θα φαίνεται το πιο προφανές πράγμα του κόσμου.

*Η τελετή των Όσκαρ θα πραγματοποιηθεί το βράδυ Κυριακής 12 Μαρτίου (προς Δευτέρα) σε μετάδοση από την COSMOTE TV. Η ταινία Τα Πάντα Όλα είναι διαθέσιμη στη COSMOTE TV αλλά και στα σινεμά.