Όταν ο Σκρουτζ ΜακΝτακ ονειρεύτηκε το ‘Inception’

Στην πραγματικότητα είναι να απορεί κανείς που υπάρχουν τόσες λίγες παρεμφερείς ιστορίες βγαλμένες από αυτή την κεντρική ιδέα, για είναι τόσο διαολεμένα κουλ και ανεξάντλητο το πού μπορείς να πας και τι μπορείς να κάνεις από εκεί και μετά. Ένα όνειρο, και μια μηχανή ονείρων. Πώς γίνεται να μη θες να δεις τι γίνεται μετά;

Ο Κρίστοφερ Νόλαν είχε παραδώσει ένα πρώτο draft για το ‘Inception’ στην Warner ήδη από το 2000 όμως θεωρούσε πως ακόμα δεν ήταν έτοιμος (είτε ο ίδιος, είτε το σενάριο) ώστε να προχωρήσει σε μια τόσο φιλόδοξη παραγωγή, οπότε έβαλε μπροστά άλλα πρότζεκτ πρώτα. Στην διαδρομή το όνομά του γιγαντώθηκε χάρη και στις ταινίες με τον Σκοτεινό Ιππότη, σε σημείο που πλέον ναι, μπορούσε να πουλήσει ένα φιλόδοξο high-concept sci-fi πάνω στη δύναμη του ονόματός του. Κι έτσι το ‘Inception’ πήρε μπροστά, κυκλοφορώντας στις αίθουσες το 2010.

Στην δεκαετία που μεσολάβησε όμως υπήρξε κι άλλη μία σχετική εξέλιξη.

Το 2002 ο Ντον Ρόσα, άλλος ένας από αυτούς τους δημιουργούς που μπορούν στον χώρο τους να πουλάνε μια ιστορία απλώς και μόνο με την υπογραφή τους, πρωτοδημοσίευσε αυτήν που από πολλούς θεωρείται η κορυφαία ιστορία της καριέρας του. Το “Όνειρο Μιας Ζωής” (“Dream of a Lifetime”) ντεμπούταρε στη Δανία ενώ 2 χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2004 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά και στις ΗΠΑ.

Χρόνια μετά την δημιουργία του καθοριστικού έργου “Βίος και Πολιτεία του Σκρουτζ ΜακΝτακ”, ο Ρόσα πολύ απλά δε μπορούσε να αφήσει τον Σκρουτζ -και το παρελθόν του- σε ησυχία. Όπως κι ο αγαπημένος του ήρωας, έτσι κι ο Ρόσα συνέχιζε να ονειρεύεται το Κλοντάικ και την Γκόλντι, συνέχιζε να βλέπει τα όνειρα μιας ζωής- όχι της δικής του ζωής, αλλά του μεγάλου του ήρωα, κάτι που τελικά ίσως και να μην διαφέρει και πολύ.

Το έργο του Ρόσα περιστρέφεται διαρκώς γύρω από τον Σκρουτζ και τα χρόνια που τον σχημάτισαν ως ήρωα, έτσι όπως τέθηκαν δεκαετίες νωρίτερα από τον Καρλ Μπαρκς, στις κλασικές περιπέτειες των ‘40s και των ‘50s. Γύρω από αυτές τις ιστορίες έγραφε πάντα ο Ρόσα, βάζοντας γεγονότα σε σειρά, αναπτύσσοντας ένα είδος continuity που ποτέ πριν δεν υπήρχε στα ντισνεϊκά κόμικς, και προσπαθώντας διαρκώς να δουλέψει -κατά κάποιο τρόπο- ανάμεσα στα κενά του Μπαρκς. Η τελευταία του ιστορία, η “Αιχμάλωτη του Χειμάρρου της Αγωνίας” διαδραματίζεται κυριολεκτικά ανάμεσα σε μερικά καρέ μιας ιστορίας του Μπαρκς.

Αυτοί οι ήρωες, διαχρονικοί, απαράλλαχτοι, δε θα μπορούσαν ποτέ να αλλάξουν, να γεράσουν, να παντρευτούν, να αλλάξουν σκηνικό, δε θα γινόταν ποτέ να αποκτήσουν άλλες πορείες ή άλλα επίπεδα, όμως ο Ρόσα με έναν μαεστρικό τρόπο το κατάφερε, δουλεύοντας έτσι, ακριβώς. Ανάμεσα στα κενά των καρέ. Εμπλούτισε έτσι τον κόσμο και το παρελθόν του Σκρουτζ, δίνοντάς του ακόμα και μια ευτυχή κατάληξη (στην θαυμάσια ιστορία “Γράμμα από το Σπίτι”).

Όμως αν το σκεφτείς, ο κόσμος των ονείρων ήταν πάντα ιδανικός για έναν αφηγητή που δούλευε με τους περιορισμούς του Ρόσα. Όλη του η καριέρα μοιάζει υπό μία έννοια με όνειρα του Σκρουτζ κάπου πίσω από τα καρέ του Μπαρκς, κι εξάλλου στα όνειρα η ελευθερία είναι δεδομένη. Εκεί, κανείς editor δε μπορούσε να απαγορεύσει τίποτα. Εκεί, ο Σκρουτζ θα μπορούσε να πετύχει ό,τι ζητά η καρδιά του- όπως και η καρδιά του Ρόσα.

Σύμφωνα με τον θρύλο, η ιδέα προήλθε από κάποιον Γάλλο φαν που του είπε, Δε θα ήταν κουλ αν υπήρχε μια μηχανή ονείρων με τους Μουργόλυκους να θέλουν να κλέψουν από τα όνειρα του Σκρουτζ;; Ο αναγνώστης εκείνος πιθανότατα είχε δει το “Κελί” με την Τζένιφερ Λόπεζ πρόσφατα (του φίλου του σάιτ Ταρσέμ Σινγκ) αλλά σε κάθε περίπτωση ο Ρόσα το βρήκε ενδιαφέρον και έχτισε μια ιστορία πάνω σε αυτό.

Στο “Όνειρο” που προέκυψε ως αποτέλεσμα, οι ομοιότητες με το μετέπειτα φιλμ του Νόλαν είναι εντυπωσιακές. Όχι απλώς η πλοκή περιστρέφεται γύρω από μια μηχανή με τη βοήθεια της οποίας κάποιας εισβάλουν στα όνειρα ενός άλλου ανθρώπου, αλλά υπάρχουν κι αρκετές ακόμα συγκεκριμένες λεπτομέρειες που μοιράζεται με το φιλμ.

Ο στόχος των εισβολέων είναι να κλέψουν τον συνδυασμό ενός θησαυροφυλακίου.

Η πτώση εντός του ονείρου είναι ο τρόπος για να βγεις από αυτό.

Ο Κύρος προειδοποιεί πως ο Ντόναλντ δεν πρέπει να χαθεί μες στο όνειρο του Σκρουτζ αν εκείνος ξυπνήσεις- κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό, μπορεί να μείνει για πάντα εκεί μέσα.

Μια σειρά πραγμάτων συμβαίνουν στον πραγματικό κόσμο που παρουσιάζονται με κάποιο τρόπο μες στα όνειρα. Στην ιστορία του Ρόσα, τα ανιψάκια διαρκώς παράγουν ήχους ή προσπαθούν με κάποιους τρόπους να κάνουν τον Σκρουτζ να σκεφτεί υποσυνείδητα κάποια πράγματα που χρειάζεται ο Ντόναλντ, ώστε αυτά να εμφανιστούν μες στο όνειρο.

Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν πως ο Νόλαν έκλεψε το ‘Inception’ από τον Ρόσα- αν μη τι άλλο, ακόμα και στην περίπτωση που το διάβασε και χρησιμοποίησε στοιχεία στην βελτίωση του αρχικού draft, αυτό που δείχνει όλη αυτή η ιστορία είναι πως οι δημιουργικοί σπόροι μεταφέρονται από στόμα σε στόμα κι από ιστορία σε ιστορία, όπως ακριβώς θα συνέβαινε με κάποιον εισβολέα ονείρων.

Εξάλλου, ο κόσμος ονείρων που χτίζει ο Ρόσα είναι σαφώς πιο απλός (ή έστω, γραμμικός), χρησιμοποιώντας τα περίπου ως fan fiction φλάσμπακ εκδοχές των ίδιων των ιστοριών του. Η περιπλοκότητα στην ιστορία του Ρόσα δεν αφορά τα όνειρα και τους κανόνες που τα διέπουν, όσο τον τρόπο που οι ιστορίες του, δηλαδή του παρελθόν του ήρωά του όσο και της ίδιας της καριέρας του ίδιου του συγγραφέα, πλέκονται σε μια λυτρωτική νοσταλγία.

Τελικά, ύστερα από μια απολαυστική περιπέτεια που δίνει την αφορμή στον Ρόσα να μας ξεναγήσει εκ νέου σε ένα αφαιρετικό best of hits των περιπετειών του Σκρουτζ, όλα καταλήγουν στην πηγή του ονείρου κατά κάποιο τρόπο, εκεί όπου ο Σκρουτζ έχει φυλαγμένη την ξεχασμένη του αγάπη. Η Γκόλντι δεν είναι νεκρή όπως συμβαίνει βέβαια με τις διάσημες πια Νεκρές Συζύγους του έργου του Νόλαν, όμως εκπροσωπεί δραματουργικά το ίδιο ψυχολογικό κεφάλαιο. Είναι ο χαμένος έρωτας του Σκρουτζ, ζωντανή αλλά μακριά από αυτόν, πηγή νοσταλγίας, πάθους αλλά και αμέτρητων ενοχών- όπως συμβαίνει και με τον Κομπ στο ‘Inception’.

Στο τέλος της ιστορίας, αφού ο Ντόναλντ έχει καταφέρει να διώξει έναν-έναν από το όνειρο τους Μουργόλυκους, γίνεται μάρτυρας μιας συγκινητικής στιγμής που ο Σκρουτζ δεν έχει βιώσει ποτέ ως τώρα, ούτε καν στα όνειρά του. Χάρη στην παρέμβαση των Μουργόλυκων, η έκβαση εκείνου του ονείρου ενοχής έχει αλλάξει και είναι για πρώτη φορά μπροστά στην Γκόλντι, στο τέλειο μέρος, την τέλεια στιγμή που ποτέ δεν είχε υπάρξει. Είναι σαν ο Ντόναλντ να έχει ξεκλειδώσει κάποια μπόνους σκηνή, σα να έχει ξεκελιδώσει το “αληθινό φινάλε”.

Βγαίνει από το όνειρο αφήνοντας τον Σκρουτζ σε μια στιγμή πρωτοφανούς ευτυχίας, σε ένα όνειρο όπου ζει αυτό που πάντα ήθελε. Είναι ένα ιδανικό, γλυκόπικρο φινάλε για αυτή τη σχέση που ο Ρόσα εξερευνούσε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του, μη μπορώντας ποτέ να την φέρει σε αληθινή πλήρωση, αλλά καταφέρνοντας πάντα να βρίσκει τρόπους να την εμπλουτίσει και να τη ζήσει ξανά και ξανά. Εκεί, ανάμεσα στα καρέ. Μέσα στα όνειρα.

*Το ‘Inception’ κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Tanweer για την επέτειο των 10 χρόνων. Το ‘Όνειρο Μιας Ζωής’ έχει δημοσιευτεί στην Ελλάδα στο Κόμιξ #196 και πιο πρόσφατα στο Κόμιξ Β’ Περίοδος #61.

Μπες στο νέο γκρουπ του Oneman και πολέμησε τις δύσκολες ώρες με όπλο σου την ποπ κουλτούρα.