14 από τις πιο ανιστόρητες ιστορικές ταινίες του Χόλιγουντ

“Να δεις ντοκιμαντέρ αν δε σ’ αρέσουν”. Όχι, συμφωνώ. Και βλέπω ντοκιμαντέρ. Οι δραματοποιημένες, όμως, αποδόσεις μιας ιστορικής στιγμής θα έχουν πάντα περισσότερους θεατές. Δεν είναι λίγοι αυτοί, μάλιστα, αυτοί που παίρνουν όσα παρουσιάζονται στη μεγάλη οθόνη τοις μετρητοίς και θα ήταν αφελές να αρνηθούμε ότι κάτι τέτοιο δε μπορεί να διαμορφώσει λανθασμένες εντυπώσεις για ιστορικά περιστατικά, πρόσωπα και περιόδους. Γι’ αυτό και έχει πάντα ενδιαφέρον να συγκρίνουμε τα κινηματογραφικά γεγονότα με τα πραγματικά.

Κάτι τέτοιο επιχειρούμε παρακάτω, με μερικά αντιπροσωπευτικά παραδείγματα:

They Died With Their Boots On (1941)

Η πιο ανιστόρητη ιστορική ταινία όλων των εποχών, σύμφωνα με τους ιστορικούς επιστήμονες. Η αφήγηση ακολουθεί τη ζωή και τις πολεμικές περιπέτειες του ήρωα του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, George Armstrong Custer, και κορυφώνεται σε μια μάχη που πήρε τη ζωή του ίδιου και 200 ακόμα ανδρών. 

Οι ανακρίβειες της ταινίας εντοπίζονται κυρίως στον πρωταγωνιστή της. Η προαγωγή του δεν ήταν γραφειοκρατικό λάθος, δεν έπεσε στο αλκοόλ το 1865 (το είχε κόψει από το 1862), δε μπήκε στη μάχη με σκοπό να αυτοθυσιαστεί και, κυρίως, δεν είχε ανιδιοτελή κίνητρα υπέρ των Ινδιάνων.

Amadeus

Το μεγαλύτερο μέρος του ‘Amadeus’ είχε να κάνει με τη διαμάχη μεταξύ Mozart και Salieri, αλλά οι δυο τους δεν είχαν ποτέ τόσο μεγάλη έχθρα. Στη χειρότερη ήταν απλά ανταγωνιστές με φιλικές σχέσεις. Επίσης, στην αρχή της ταινίας, ο Salieri δηλώνει ότι αντάλλαξε την μουσικότητά του με την αποχή από το σεξ – στην πραγματικότητα είχε 8 παιδιά και κάμποσες ερωμένες.

Braveheart

Ο ήρωας της Σκωτίας, William Wallace, όχι μόνο δεν ήταν ταπεινής καταγωγής όπως παρουσιάζεται στην ταινία (ήταν απόγονος ευγενών), αλλά η ερωτική του σχέση με την Isabella of France, πολύ βασική υποπλοκή για την εξέλιξη της ταινίας, δε συνέβη ποτέ. Για την ακρίβεια, η Isabella ήταν 3 ετών όταν ο Wallace έκανε την επανάστασή του, η μάχη στη Sterling Bridge δεν είχε καν γέφυρα στην πραγματικότητα, και τα κιλτ φοριούνται στην ταινία περίπου 300 χρόνια νωρίτερα από τη είσοδό τους στο σκωτσέζικο dress code.

Anastasia

Δεν ξέρουμε πώς το πήρατε όταν μάθατε την πραγματική κατάληξη της Αναστασίας Ρομανόφ – μάλλον αυτό θα σχετίζεται με την ηλικία που είδατε την ταινία της 20th Century Fox – αλλά κάποιοι ήμασταν απαρηγόρητοι. Το ‘Anastasia’ πήρε αφορμή από τις διάφορες γυναίκες που παρουσιάζονταν κατά καιρούς ως η χαμένη πριγκίπισσα, αλλά η ταυτοποίηση των οστών που βρέθηκαν το 2007 μαζί με εκείνα του αδερφού της, έβαλε μόνιμα τέλος σε θρύλους και εικασίες.

Pocahontas

Άλλο ένα μικροσόκ (ok, μεγαλοσόκ) πάθαμε όταν διαπιστώσαμε ότι η Pocahontas δεν κατέληξε στην πραγματικότητα με τον John Smith. Disney μου, πλανεύτρα. Η Pocahontas ήταν μόλις 12 ετών όταν γνώρισε τον 27χρονο τότε, John, και η πράξη αυτοθυσίας της για να τον σώσει από τον πατέρα της, Chief Powhatan, αμφισβητείται από τους ιστορικούς. Η νεαρή Ινδιάνα παντρεύτηκε τον Άγγλο John Rolfe, μετακόμισε στην Αγγλία και ασπάστηκε τον καθολικισμό. To sequel της Disney που δείχνει πάνω-κάτω αυτό ως εξέλιξη απλά αρνούμαστε να το αποδεχθούμε.

Shakespeare in Love

Η μικρή ταινία που τα κατάφερε και κέρδισε το αγαλματίδιο Καλύτερης Ταινίας στα Όσκαρ του 1999- μαζί με 6 ακόμη αγαλματίδια – δεν υποκρίθηκε ποτέ ότι ήταν ακριβής στην αφήγησή της. Ο Marc Norman που έγραψε το σενάριο, έφτιαξε ένα σύμπαν όπου ο Shakespeare ήταν ένας φτωχός και μόνος συγγραφέας, ερωτευμένος με τη Gwyneth Palthrow που του έδωσε την έμπνευση για το ‘Ρωμαίος και Ιουλιέτα’.

Δε χρειαζόταν όμως το σύμπαν να στηθεί και με πολλές αναχρονιστικές λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα τα σύγχρονα ποτήρια μπύρας. Επίσης, τα θέατρα θα ήταν κλειστά εκείνη την εποχή λόγω της βουβωνικής πανώλης, ενώ το μόνο σίγουρο είναι ότι η βασίλισσα δε θα παρακολουθούσε παράσταση ανάμεσα στους υπηκόους της. Όλες οι παραστάσεις που ήθελε να δει παρουσιάζονταν στην αυλή της.

10,000 B.C.

Το ‘10,000 B.C.’ δεν είναι μόνο η χειρότερη ταινία του Roland Emmerich, είναι και απολύτως ανιστόρητη στον τρόπο που αποδίδει την εποχή της. Μεταλλικά εργαλεία σαν αυτά που βλέπουμε δε θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί, αφού η χρήση μετάλλου έγινε 6.000 χρόνια αργότερα. Επίσης, τα μαμούθ όχι μόνο δε βοήθησαν στην κατασκευή των Πυραμίδων, αλλά οι ίδιες οι Πυραμίδες δε θα χτίζονταν για 8.000 χρόνια ακόμη.

The Patriot

Από τις πιο ένοχες περιπτώσεις στη λίστα. Ο big bad, Tarleton, που υποδύθηκε ο Jason Isaacs δε αποδεικνύεται από πουθενά ότι καταπάτησε τους κανόνες εμπλοκής, πόσω μάλλον ότι σκότωνε παιδιά στην ψύχρα κι έκαιγε ηλικιωμένους και γυναικόπαιδα σε εκκλησίες. Αντίθετα, ο άνθρωπος στον οποίο βασίστηκε ο χαρακτήρας του Gibson, Francis -The Swamp Fox’ Marion, κυνηγούσε Ινδιάνους για σπορ και βίαζε τις σκλάβους του.

Apocalypto

Όπως έκανε και με τα αραμαϊκά στο ‘Passion of the Christ’, ο Mel Gibson χρησιμοποίησε την πραγματική αρχαία γλώσσα των Mayans στο ‘Apocalypto’, δίνοντας έναν αέρα αυθεντικότητας στην ταινία. Οι ίδιοι οι Mayans, όμως, παρουσιάζονται ως βάρβαροι, ενώ στην πραγματικότητα ήταν φιλειρηνική φυλή. Για παράδειγμα έκαναν πολύ σπάνια ανθρωποθυσίες και, εάν έκαναν, αυτές ήταν εναντίον οικογενειών και ευγενών που ανήκαν στις ελίτ τους και είχαν προδώσει την κυβέρνησή τους. Τέλος, οι Ισπανοί που καταφθάνουν στο Μεξικό στο τέλος της ταινίας, δε θα έφταναν στην περιοχή για 400 ακόμη χρόνια περίπου.

JFK

Το ‘JFK’ είναι από τις καλύτερες κεννεντικές ταινίες που θα δεις. Το σενάριο, όμως, περιέχει πολλές από τις θεωρίες συνωμοσίας που έχουν απορριφθεί από την εγκληματολογική έρευνα γύρω από τη δολοφονία του 35ου Προέδρου της Αμερικής. Για παράδειγμα, η αφήγηση τάσσεται ξεκάθαρα εναντίον της θεωρίας της μονής σφαίρας αποκαλώντας την χλευαστικά “magic bullet theory”, όπως κάνουν και οι πραγματικοί επικριτές της. Σύμφωνα με τη θεωρία της Warren Commission που θέσπισε ο Πρόεδρος Lyndon B. Johnson για να ρίξει φως στο περιστατικό, ήταν μία η σφαίρα που τραυμάτισε τον Kennedy και τον κυβερνήτη John Connally. Οι πολέμιοι της θεωρίας αυτής που έγινε αποδεκτή και από το δικαστήριο, υποστηρίζουν ότι είναι αδύνατον μία και μοναδική σφαίρα να ακολουθήσει την πορεία αυτή και άρα μιλάμε πιθανότατα για δύο σκοπευτές – ασχέτως εάν ο εγκληματολογικός έλεγχος έχει αποδείξει ότι η πορεία της σφαίρας ήταν τελικά απολύτως δυνατή.

Argo

Το ‘Argo’ ξεχώρισε το 2012 για το εσωτερικό νεύρο, σε σκηνές που σ’ έβαζαν στην τσίτα χωρίς πολλά-πολλά. Αρκετές από τις δραματικές του στιγμές, όμως, όπως αυτή που το συνεργείο παραλίγο να λιντσαριστεί από Ιρανούς στην Τεχεράνη ή η τελευταία σεκάνς δράσης με το αεροπλάνο και τους Ιρανούς με τα αυτόματα ξωπίσω, δε συνέβησαν ποτέ. Επίσης, η αμερικανική κυβέρνηση ποτέ δεν αντιτάχθηκε στην ιδέα ενός ψεύτικου κινηματογραφικού συνεργείου. Αντίθετα, αυτή ήταν μόνο 1 από τις 3 επιλογές που έδωσε η ίδια η CIA.

Pearl Harbor

Το ‘Pearl Harbor’ σκότωσε τουλάχιστον 20 Ιάπωνες στρατιώτες, ενώ σύμφωνα με τους ιστορικούς, στη διάρκεια της ιστορικής ημέρας δε καταρρίφθηκαν ούτε οι μισοί. Ο ίδιος ο Rafe δε θα μπορούσε να γνωρίζει από Origami γιατί η τέχνη τους δεν ήταν γνωστή στη Δύση τότε, και σίγουρα ο Roosevelt δε σηκώθηκε από την αναπηρική του καρέκλα για να εμπνεύσει με τις διαταγές του.

U-571

“Προσβολή στους πραγματικούς στρατιώτες”. Έτσι χαρακτήρισε ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Tony Blair, το ‘U-571’. Η πλοκή αφορά στην επίταξη ενός γερμανικού υποβρυχίου από undercover Αμερικανούς ναύτες, με σκοπό την κλοπή και αποκωδικοποίηση του Enigma, της μηχανής (μηχανών μάλλον) που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για να επικοινωνούν με κρυπτογραφήματα. Η πραγματική επιχείρηση ονομαζόταν ‘Operation Primrose’, μόνο που δεν έγινε σε κανένα U-571 (έγινε στο U-110) και δε συμμετείχε σ’ αυτήν κανένας Αμερικανός. Την είχαν αναλάβει Άγγλοι πριν καν μπει η Αμερική στον πόλεμο, ενώ η αποκωδικοποίηση έγινε από Άγγλους και Πολωνούς μαθηματικούς.

Gladiator

Ο Ridley Scott προσέλαβε επαγγελματία ιστορικό για να τον βοηθήσει με την ταινία, αλλά αυτό δε φαίνεται να έβαλε εμπόδιο στις ανακρίβειες. Ο χαρακτήρας του Russell Crowe, Maximus, δεν υπήρξε στην πραγματικότητα, αλλά αυτή μπορεί να είναι και η μικρότερη ελευθερία που πήρε το σενάριο σε τελική ανάλυση. Ο Commodus (Joaquin Phoenix) κυβέρνησε για 13 χρόνια και όχι σκάρτα 2, ήταν νεότερος και πιο γεροδεμένος, είχε παντρευτεί και – το βασικότερο – δεν είχε σκοτώσει ποτέ τον πατέρα του για να εδραιώσει την ηγεσία του. Αντίθετα, ο αυτοκράτορας Marcus Aurelius πέθανε από ασθένεια παρόμοια με την ευλογιά και ο ίδιος ο Commodus δολοφονήθηκε στην μπανιέρα του από τον παλαιστή, Narcissus.