Ο John Malkovich δεν πιστεύει σε τίποτα

Ο Τζον Μάλκοβιτς δεν μοιάζει να καίγεται. Είναι αραχτός, άνετα καθισμένος σε έναν μεγάλο καναπέ, στην πλάτη του ένα μεγάλο παράθυρο που βλέπει ακριβώς από κάτω στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ Βενετίας. Έχει ένα πράο βλέμμα ηρεμίας καθώς κάνει όλες τις κινήσεις του αργά, σα να μη βιάζεται για τίποτα. Βάζει αργά τον καφέ του, τρώει αργά τα σνακς του, αλλάζει αργά στάση (μια φορά σχεδόν ξαπλώνοντας πλαγιαστά) όποτε ζυγίζει την απάντησή του. Και μιλάει αργά, κάθε λέξη σα να τη σκέφτεται εκεί, επί τόπου για πρώτη φορά.

Καλά κάνει προφανώς ο άνθρωπος. Στη φάση της καριέρας του, 66 χρονών πια, με ευτυχισμένη προσωπική ζωή και μια επαγγελματική διαδρομή που τον έχει αναδείξει αδιαπραγμάτευτα ως ηθοποιό εμβληματικό (έτσι τον χαρακτήρισε ο σκηνοθέτης Πάολο Σορεντίνο μια μέρα νωρίτερα, όταν μιλήσαμε και με εκείνον), ο Τζον Μάλκοβιτς μπορεί να κάνει ό,τι θέλει.

Μπορεί να εμφανίζεται σε ρόλο-κλειδί στο «Billions» ή μπορεί να ετοιμάζει oscar buzz ταινία σαν το «Ava» με την Τζέσικα Τσαστέιν και τον Κόλιν Φάρελ. Μπορεί να πρωταγωνιστεί σε πολυαναμενόμενες σειρές σαν το «Space Force» ή να κρατά μια ερμηνεία του κρυμμένη από τον κόσμο μέχρι το 2115, για το «100 Years» του Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ. Μπορεί να μιλά για μια ζωή για το «Being John Malkovich», μια από τις διασημότερες αμερικάνικες ταινίες των τελευταίων δεκαετιών, στημένη όλη πάνω στην ιδιοσυγκρασιακή περσόνα του.

Ή μπορεί να αναλαμβάνει το ρόλο του Νέου Πάπα στην ομώνυμη διεθνή συμπαραγωγή του Πάολο Σορεντίνο, μιλώντας ταυτόχρονα για το πόσο σκεπτικός είναι απέναντι στην πίστη και, ακόμα περισσότερο, στην εκκλησία. Δεν είναι παράξενο καθόλου αυτό, ενδεχομένως; «It’s. Irrelevant.» απαντάει προσφέροντας ένα σαφές χαμόγελο και πίνοντας μια γουλιά από τον καφέ του, πριν γείρει ξανά στον καναπέ του.

Στην σειρά, που προβάλλεται αποκλειστικά στην Ελλάδα κάθε Σάββατο στο COSMOTE SERIES HD, ο Μάλκοβιτς παίζει τον νέο Πάπα που εκλέγεται όταν ο (Νεαρός) Πάπας του Τζουντ Λο (από την αντίστοιχη σειρά «The Young Pope») χάνει τον κόσμο και τις αισθήσεις του. Πίσω και από αυτό τον δεύτερον κύκλο βρίσκεται ο Πάολο Σορεντίνο, ο σκηνοθέτης του «Grande Bellezza», με τον οποίο επίσης μιλήσαμε στο 76ο Φεστιβάλ Βενετίας. Όταν ρωτήσαμε γιατί επέλεξε τον Τζον Μάλκοβιτς για τον ρόλο αυτού του νέου Πάπα στη σειρά, ρούφηξε το πούρο του, σήκωσε ένα φρύδι, και γελώντας λέει «ποιον άλλον να παίρναμε;»

Είναι αλήθεια: Ο Τζον Μάλκοβιτς είναι από αυτούς τους ηθοποιούς που αφού παίξουν έναν ρόλο, είναι αδύνατον να φανταστείς οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο σε αυτό τον ρόλο. Ο Τζον Μάλκοβιτς είναι η προφανής επιλογή για κάθε χαρακτήρα που έχει ερμηνεύσει. Ανάμεσά τους, και του Νέου Πάπα στο «New Pope».

Στη Βενετία, τη μέρα της πρώτης προβολής της σειράς, μιλήσαμε μαζί για την πίστη, για τον Σορεντίνο, και για το αν νιώθει εμβληματικός.

O Τζον Μάλκοβιτς στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ Βενετίας για την πρεμιέρα του «New Pope» (Arthur Mola/Invision/AP)

Ο ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΣ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ

Είναι ένας άνθρωπος που ψάχνει πνευματικό νόημα, καλά εκπαιδευμένος, καλά μεγαλωμένος. Αλλά κατατρεγμένος από προσωπικούς δαίμονες χαρακτήρας, με πολλούς τρόπους εύθραυστος. Έχει μια αίσθηση του πνευματικού κόσμου, κάτι που νομίζω υπάρχει σε όλα αυτά τα επεισόδια.

Γενικά η σειρά είναι μια εξερεύνηση του ιερού και του βέβηλου. Και τη δυσκολία στο να πιστέψεις σε βάθος. Τη δυσκολία να ζήσεις. Πολλοί άνθρωποι σε αυτή τη σεζόν είναι άνθρωποι που δυσκολεύονται με την πίστη τους και με την πνευματικότητά τους και με το πώς εφαρμόζονται αυτά στη ζωή τους.

ΣΤΑ ΑΛΗΘΕΙΑ ΑΘΕΟΣ

“Εσύ τι πιστεύεις;”

Τίποτα.

Δεν πιστεύω.

“Είσαι αγνωστικιστής;”

[με ένα πονηρό χαμόγελο που ανασηκώνει όλο το δεξί μέρος του προσώπου του]

…αυτός είναι ένας πάρα πολύ μαλακός τρόπος να το θέσεις. [γελάει]

Είμαι στα αλήθεια άθεος. Οι γονείς μου ήταν ευαγγελιστές άθεοι, αλλά εγώ όχι. Νομίζω η εκκλησία θα έχει για πάντα θέση στην κοινωνία, ίσως σε 200 χρόνια να έχει εξαφανιστεί, αλλά ίσως και όχι. Οι άνθρωποι έχουν ακόμα έναν ανησυχητικό βαθμό πίστης και ιδεολογίας την οποία βαφτίζουν πολιτική. Αλλά είναι στα αλήθεια ιδεολογία. Κάτι που φυσικά είναι επικίνδυνο όσο η κάθε εκκλησία.

Πολλές κοινωνικές δομές πέφτουν ή σβήνουν ή δεν είναι πια εφαρμόσιμες. Και καθώς όλα αυτά τα πράγματα ξεθωριάζουν, αναρωτιέμαι πώς η αναζήτηση των ανθρώπων για νόημα, για να βρουν κάτι στο οποίο να αφοσιωθούν, αναρωτιέμαι τι οδούς θα ακολουθήσουν τότε.

“Το ότι δεν πιστεύεις ήταν κάτι που νιώθεις ότι σε βοήθησε ή σε εμπόδισε στον ρόλο σου;”

Είναι άσχετο. Γιατί η δουλειά μου είναι να πιστέψω, η δουλειά μου είναι να βυθιστώ. Η δουλειά μου είναι να νιώσω ό,τι νιώθει ο χαρακτήρας μου και να να νιώθω ό,τι νιώθει ο χαρακτήρας μου για τη ζωή και για ό,τι νιώθουν όλοι οι υπόλοιποι. Οπότε η προσωπική μου γνώμη για κάτι δε μπαίνει ποτέ σαν ζήτημα.

ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Είμαι σίγουρος ότι η καθολική εκκλησία έχει κάνει καλά πράγματα, έχει σώσει ανθρώπους… Αλλά είχε κάποια… [σσ. μοιάζει να διαλέγει πολύ αργά και προσεκτικά τις λέξεις του] είχε ας το πούμε έτσι, αλληλεπιδράσεις με κομματια του πληθυσμού όπου τα αποτελέσματα ήταν πολύ τραγικά. Επειδή, σε τελική ανάγνωση, αν υπάρχει κάτι στο οποίο θα μπορούσε κανείς αληθινά να πιστέψει, θα έπρεπε να είναι ο λόγος και η καλή θέληση ενός ιερέα. Οπότε πρόκειται για κάποιου είδους βαθύ αμάρτημα. Και είναι πολύ δύσκολο να περιμένεις από ανθρώπους να ξεπεράσουν αυτό το αμάρτημα. Είμαι σίγουρος ότι στην καθολική εκκλησία το γνωρίζουν πολλοί άνθρωποι, έχουν συναίσθηση.

[σκέφτεται σιωπηλά για λίγα δευτερόλεπτα]

…οι άνθρωποι είναι απογοητεύσεις! Είμαστε όλοι απογοητεύσεις στους εαυτούς μας και σε αυτούς που μας αγαπάνε. Οπότε δεν είναι ιδιαίτερη έκπληξη, αλλά είναι θλιβερή δυστυχία που υπάρχουν τόσες πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που υποτίθεται εμπιστεύεσαι, ειδικά σε θέματα του πνεύματος. Αλλά που τελικά δε μπορείς να τους εμπιστευτείς.

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟ

“Φανατικός” είναι αυτό που οι ισχυροί αποκαλούν τους αδύναμους, αλλά και το ανάποδο. Νομίζω η πίστη μπορεί να είναι ένα πολύ επικίνδυνο πράγμα. Συγκεκριμένα η πίστη που αρνείται την πίστη ή μη πίστη των άλλων ανθρώπων, που προσπαθεί να επιβάλλει έναν τρόπο σκέψης και τρόπο ζωής, που επιβάλλει τι μπορείς να πεις αντί να πεις αυτό που νιώθεις. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Αλλά είναι πάντα κάτι ελκυστικό σε πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού.

Είναι πάντα μια έγνοια που έχω. Και νομίζω ο Πάολο είναι πολύ παρατηρητικός, είναι ένας οξύτατος, εκλεπτυσμένος στοχαστής και συγγραφέας. Έχουμε συζητήσει πολύ αναλυτικά ό,τι έχει να κάνει με τις έννοιες του θρησκευτικού φανατισμού και νομίζω εμφανίζονται εκπλήξεις μες στη σειρά πάνω σε αυτό το θέμα.

ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΟΥ ΣΟΡΕΝΤΙΝΟ

Νομίζω πως το παίξιμό μου κάνει πολλούς να νομίζουν πως είμαι πιωμένος. [γελάει]

Όπως και στα περισσότερα πράγματα, έτσι και στις ταινίες, στο σινεμά, υπάρχουν μόνο λεπτομέρειες. Οι γενικές γραμμές δεν σημαίνουν τίποτα. Οι λεπτομέρειες έχουν σημασία. Πώς ερμηνεύεις τις σκέψεις σου ή τη διανοητική σου ή συναισθηματική αυστηρότητα, πώς την μεταφράζεις σε κάτι. Αυτό είναι τα πάντα.

Σε μια σειρά σαν αυτή δε θα φανταζόμουν άλλον έκτός από τον Πάολο, είναι πολύ δύσκολο, χρειάζεται μια πολύ συγκεκριμένη αισθητική ποιότητα, ένα συγκεκριμένο background στην εκπαίδευση, και γενικά ένα μάτσο από διαφορετικά ταλέντα που διαθέτει ο Πάολο και που κατά κανόνα δεν πάνε μαζί.

Τζουντ Λο, Πάολο Σορεντίνο και Τζον Μάλκοβιτς φωτογραφίζονται στο Φεστιβάλ Βενετίας για την πρεμιέρα του «New Pope» (Joel C Ryan/Invision/AP)

ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΙΝΕΜΑ

Εγώ είμαι αρχικά θεατρικός ηθοποιός αλλά νομίζω οι πιο πολλοί που κάναν σινεμά είχαν μια σνομπ γνώμη για την τηλεόραση. Εγώ δεν έχω αυτή τη γνώμη, και ποτέ δεν την είχα. Αλλά από το θέατρο πήγα στο σινεμά και έκανα πολύ λίγη τηλεόραση στην αρχή, νομίζω στα 50 μου έκανα την πρώτη μου σειρά.

Επίσης διασκέδασα όταν δούλεψα σε μια διαφημιστική καμπάνια με τον Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ. Είναι περίεργο, ξέρω πως δεν πρέπει να το λες αλλά απολαμβάνω να κάνω αυτές τις διαφημιστικές καμπάνιες στις οποίες έχω πάρει μέρος, αυτό με τον Ροντρίγκεζ ειδικά ήταν τρελό. Πρόκειται πάντα για ένα μικρό πράγμα που γίνεται για ένα σκοπό, τα πάντα πρέπει να είναι ακριβώς σωστά για όλους, έχεις πελάτες να ευχαριστήσεις, έχεις ένα πράγμα να προμοτάρεις κι αυτό δεν είναι ποτέ εύκολο.

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΟΡΕΝΤΙΝΟ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ

Υπήρχαν πολλά σημαντικά πράγματα και θεματικές που μεταφράστηκαν τα πιο πολλά από μη αγγλόφωνο ομιλητή. H πραγματική ασθένεια ήταν να μεταφερθεί ανάμεσα στα Ιταλικά και τα Αγγλικά μια ελαφρότητα και μια ειρωνεία του λόγου, που δεν γίνεται εύκολα κατανοητή. Η γυναίκα μου είναι Ιταλίδα και γλωσσολόγος, ήταν βοηθός του Μπερτολούτσι στον «Τελευταίο Αυτοκράτορα», έκανε όλες τις μεταφράσεις. Και γινόταν έξαλλη με εμένα λόγω της επιμονής μου για καθαρότητα.

Θέλω πάντα να μπορώ… δεν είναι τόσο το να πρέπει να πω κάτι, μπορώ να πω οτιδήποτε, ξέρεις. Αλλά θέλω να είναι κατανοητό. Αλλά νομίζω αυτό είναι ένα πράγμα που έχει ο Πάολο και πολλές, πολλές φορές [γελάει] έπρεπε να πω ΟΚ, πες μου απλά τι σημαίνει, πες μου ακριβώς τι, στα αγγλικά τι νόημα ΑΚΡΙΒΩΣ προσπαθώ να επικοινωνήσω; Και νομίζω αυτό είναι μέρος του μυστηρίου του, μέρος της γλώσσας του. Ακόμα και τα Ιταλικά του είναι ρευστά όσο οι εικόνες του, οπότε δεν είναι κάτι που το τοποθετείς σε ένα σημείο με ακρίβεια. Και δεν ήταν εύκολο να μαντέψεις ακόμα και με τη μεγάλη πείρα που έχω, που έχω δουλέψει με Άγγλους, με Αμερικάνους αλλά και με πολλούς ανθρώπους που χρησιμοποιούν τα αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα. Πάντα θες να πετύχεις το νόημα σωστά, είναι μια βασική έγνοια.

Αλλά ο Πάολο είναι πολύ ποιητικός. Είναι μια… ρευστή φιγούρα, οπότε έχει και μια πολύ ρευστή γλώσσα.

ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟΣ

“Χτες μιλώντας με τον Πάολο Σορεντίνο σε χαρακτήρισε εμβληματικό. Νιώθεις ποτέ έτσι;”

[γελάει]

Νιώθω πως είμαι ο χαζός του χωριού.

*Το «The New Pope» προβάλλεται αποκλειστικά κάθε Σάββατο στις 22.00 με διπλό επεισόδιο στο COSMOTE SERIES HD. Είναι ταυτόχρονα διαθέσιμο στην δωρεάν, on demand υπηρεσία COSMOTE TV PLUS, μαζί με το «Young Pope».

*Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο 76ο Φεστιβάλ Βενετίας.

***

O John Malkovich και στο podcast μας! Ακούστε όσα μας είπε ο ηθοποιός για τον πιο διάσημο ρόλο της καριέρας του. Καθώς και όλη τη συζήτηση της Ιωσηφίνας Γριβέα και του Θοδωρή Δημητρόπουλου σε ένα Pop Για Τις Δύσκολες Ώρες αφιερωμένο στην πιο σουρεαλιστική κινηματογραφική εμπειρία του 1999. Θυμηθείτε γιατί δεν βγήκαμε ποτέ από το ‘Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς’.