Όταν μίλησα με τον σκηνοθέτη του ‘Joker’
- 4 ΟΚΤ 2019
“Στις ταινίες μου δεν ζητάει κανείς συγγνώμη.”
10 χρόνια είναι πολύς καιρός, αλλάζεις δουλειές, αλλάζεις φίλους, αλλάζεις σπίτια, αλλάζεις γούστο και ευαισθησίες και αν και χρώμα δεν αλλάζουν τα μάτια, πολλές φορές αλλάζουν τρόπο να κοιτάνε. 10 χρόνια είναι πολύς καιρός! Καριέρες χτίζονται και καταστρέφονται, χώρες αλλάζουν κυβερνήσεις, άνθρωποι αλλάζουν χαρακτήρα. Και σκηνοθέτες ανταλλάζουν την κωμωδία για το δράμα.
Τότε, ο Τοντ Φίλιπς ήταν “ο σκηνοθέτης του ‘Στάρσκι και Χατς’,” όπως έγραφε ο ελληνικός υπότιτλος στο τρέιλερ του “Hangover” αλλά κατευθείαν όλοι ξέραμε πως αυτή η κωμωδία θα ήταν διαφορετική από τις άλλες, πως αυτή η κωμωδία θα γεννούσε νέους σταρς και θα είχε άμεση ανταπόκριση από ένα κοινό διψασμένο (πάντα) για αγνή καφρίλα.
Το “Hangover” επρόκειτο να γίνει η κωμωδία-φαινόμενο του κλεισίματος των ‘00s, η γεμάτη ασυδοσία περιπέτεια τριών ανδρών σε αναζήτηση του αγνοούμενου τέταρτου της αγέλης τους. Η ιστορία εξελίσσεται σαν κωμική περιπέτεια μυστηρίου, με έναν τρόπο που θύμιζε πάντα τα κουτιά μυστηρίου του Τζ. Τζ. Έιμπραμς. Μου είχε πει τότε ο Φίλιπς, όταν τον ρώτησα για τη διαδικασία συγγραφής του σεναρίου, πως είχαν μια γενική ιδέα πού κατευθύνονται, αλλά προσθέτοντας στοιχεία, ακολουθούσαν και μια αντίστροφη διαδικασία: Έχουμε μια τίγρη, τώρα πρέπει να σκεφτούμε πώς βρέθηκε εκεί. Μου αρέσουν αυτά- τότε μου άρεσαν ακόμα περισσότερο. Είχα φύγει από το πεντάλεπτό μου με τον Φίλιπς εντυπωσιασμένος.
Σε εκείνο το τζάνκετ είχα βρεθεί για λογαριασμό του αγαπημένου CineMAD του Ηλία Φραγκούλη (στο μουσικό κανάλι MAD τότε, στο freecinema σήμερα), την επί σειρά ετών αγνότερη κινηματογραφική εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης. Παντελώς απαίδευτος εγώ τότε, μίλησα με τον Ζακ Γκαλιφιανάκη και τον Εντ Χελμς (σε μια αδιάφορη συνέντευξη) και με τους Μπράντλεϊ Κούπερ και Τζάστιν Μπάρθα (σε μια συνέντευξη σκέτη καταστροφή, περισσότερα παρακάτω). Η πιο ενδιαφέρουσα όλων είχε προκύψει εκείνη με τον Φίλιπς, ο οποίος και έδωσε insights στο γούστο και το σκεπτικό του, όσο και στη διαδικασία του.
Καλός ή κακός, τότε μου είχε φανεί αν μη τι άλλο αυθεντικός, ειλικρινής. Μιλώντας για την κωμωδία που του αρέσει, είχε πει:
Ο Φίλιπς δημιούργησε μπόλικους πρωτοσέλιδους τίτλους αυτές τις μέρες όταν υποστήριξε πως άφησε την κωμωδία επειδή “άντε δοκίμασε εσύ να κάνεις κωμωδία στη σημερινή woke culture”, το οποίο είναι μια άλλη τεράστια συζήτηση που ξεφεύγει από το αντικείμενό μας αυτή τη στιγμή. Η ουσία όσο αφορά τον σκηνοθέτη του “Joker” είναι πως σταμάτησε να κάνει κωμωδίες όχι επειδή τον εγκατέλειψε η μούσα (αν και το πιο πρόσφατο σερί του, με “Due Date”, “Hangover III” και “War Dogs” δεν πιάνει μία μπροστά στις ‘00s δουλειές του όπως τα “Road Trip”, “Old School” και “Hangover Σκέτο”) αλλά επειδή βρήκε αλλού ψωμί.
Και συγκεκριμένα, στην υπερηρωική παραμυθολογία που εκτός από την απόλυτη box office κυριαρχία, εσΧάτως συναντά τόσο την αδιαμαρτύρητη αποδοχή της κριτικής, όσο και σταδιακή αναγνώριση ακόμα κι από τα Όσκαρ, όπως φάνηκε με τις νίκες του “Black Panther” (μιας ταινίας με απόλυτα δικό της χαρακτήρα και προσωπικό βίωμα από πίσω της). Αν όμως την κωμωδία την άφησε πίσω, ο Φίλιπς πήρε μαζί ένα άλλο κεντρικό στοιχείο του DNA των ταινιών του.
Ξαναβλέποντας από περιέργεια πρόσφατα εκείνη την συνέντευξη για το CineMAD (η οποία από όσο γνωρίζω δεν βρίσκεται κάπου online διαθέσιμη), βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον ένα συγκεκριμένο σημείο, όταν τοποθετώ την κωμωδία του Φίλιπς απέναντι από εκείνη του Τζαντ Άπατοου (την οποία αναμφίβολα σήμερα θα συμπεριλάμβανε στις μη-κωμωδίες της woke culture, υποθέτω) και του ζητάω να μου πει τι διαπιστώνει.
Η απάντησή του μιλά όχι μόνο για την ουσία του “Hangover”, αλλά ταξιδεύει ως και το σημερινό “Joker”:
Ειλικρινά; Θα μπορούσε να έχει απαντήσει το ίδιο πράγμα και σήμερα, αν του είχα ζητήσει να τοποθετήσει το “Joker” απέναντι από τη συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων υπερηρωικών ταινιών. Τελικά αυτή η κάπως ψυχρή στάση είναι η μοναδική πραγματική αλήθεια που μπορείς χωρίς αμφιβολία να βρεις βαθιά κρυμμένη στην ψυχή των ταινιών του Φίλιπς. Για το “Joker” έχουν ειπωθεί πολλά και θα ειπωθούν ακόμη περισσότερα τους επόμενους μήνες, αλλά η βασική μου ένσταση έχει να κάνει με αυτό που ο Γκλεν Κένι στο rogerebert.com έθεσε ως εξής:
«Πιστεύετε πως ο Τοντ Φίλιπς, που συν-έγραψε και σκηνοθέτησε το ‘Joker’, […] νοιάζεται πραγματικά για την ανισότητα του εισοδήματος, την λατρεία των διασημοτήτων και την έλλειψη ευγένειας στη μοντέρνα κοινωνία; Δεν τον ξέρω προσωπικά αλλά στοιχηματίζω πως δε δίνει μία.» Τι άλλο δε θα τον ένοιαζε; Οι ενστάσεις περί πολιτικής και ιδεολογικής τιμιότητας ή/και κενότητας!
10 χρόνια είναι πολλά. Τα πάντα μπορούν να αλλάξουν. Πρόσωπα, ιδέες, θεωρήσεις, ακόμα και το είδος που υπηρετεί ένας σκηνοθέτης.
Αλλά να κάτι που, με έναν ενδιαφέροντα τρόπο έχει παραμείνει σταθερό. Είτε σε ένα απολαυστικό bro comedy αίνιγμα, είτε σε μια ούλτρα σοβαρή υπερηρωική επαναδιατύπωση του σκορσεζικού κοινωνικού δράματος, ο κυνισμός του Φίλιπς μένει αναλλοίωτος. Στο σινεμά του, ακόμα και 10 χρόνια μετά, δε χωράνε συγγνώμες.
Τα αστεράκια της εβδομάδας:
*****
House of X / Powers of X: Ας μην απομακρυνθούμε τελείως από το κομιξικό σύμπαν. Διαβάζω τις τελευταίες βδομάδες τα X-Men του Τζόναθαν Χίκμαν και σε σημεία παθαίνω την πλάκα μου. Τα runs του Χίκμαν, είτε σε άλλους τίτλους της Marvel είτε σε δικές του δημιουργίες, πατάνε πάντα περισσότερο στις μεγάλες ιδέες και το χτίσιμο σύμπαντος (πολλών συμπάντων ενδεχομένως!) πάρα απαραιτήτως σε λεπτοδουλεμένους χαρακτήρες, αλλά θα τολμήσω να πω ότι οι X-τίτλοι της τρέχουσας περιόδου είχαν ανάγκη μια τέτοιους είδους ένεση ιδεών. Οι X-Men ως ιδέα, ως αλληγορία, ως κόσμος, είχαν ξεμείνει βαλτοειδώς στάσιμοι εδώ και χρόνια, σίγουρα από τότε που τους πήρε στα χέρια του ο Γκραντ Μόρισον με το New X-Men.
Ο Χίκμαν με αυτό το δίπτυχο μίνι σειρών ανοίγει τον κόσμο των μεταλλαγμένων διάπλατα. Στο House of X κοιτάζει τους X-Men σήμερα και μοιάζει διατεθειμένος να αναρωτηθεί για τα πάντα εκ του μηδενός. Γιατί δεν φτιάχνουν έναν νέο κόσμο οι μεταλλαγμένοι; Τι θα χρειαζόταν για να έρθουν όλοι μαζί κάτω από μια σκεπή; Τι θέση έχουν ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες σε έναν απειλούμενο κόσμο; (Κι επίσης: Το τεύχος με το origin της Μόιρα ΜακΤαγκερτ είναι από τα αγνότερα wtf υπερηρωικά τεύχη που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια.)
Στο Powers of X παίρνει αυτές τις ιδέες και τις υψώνει στη δέκατη δύναμη, κοιτάζοντας το πώς αυτό το νέο status quo απλώνεται ως νέα πραγματικότητα στο παρόν και στο βαθύ μέλλον, εδώ και πολύ μακριά από εδώ. Μιλάει για ανθρώπους ως μηχανές, για άτομα, για αγέλες, για συλλογικές δομές σκέψης, για κυριαρχία και για εξέλιξη. Η μία σειρά είναι το micro, η άλλη είναι το macro, και με τις δύο αυτές μαζί (6+6 τεύχη, 12 σύνολο) μοιάζει να είναι έτοιμος για τη μεγαλύτερη μεταβολή στον X-Men κόσμο εδώ και χρόνια. Αν αυτά είναι απλώς εισαγωγή του, πραγματικά δε βλέπω την ώρα για το κυρίως πιάτο.
****
Τα sloppy παιχνίδια στο NFL: Ω ναι σόρι, θα έχει πολύ NFL αυτή η στήλη. NFL, ποπ μουσική και Πόκεμον. Όλο αυτό έχει γίνει για να μπορώ να γράφω κάθε βδομάδα τι shiny Pokemons πιάνω. Μιλώντας για shiny Pokemons, o Patrick Mahomes είναι lucky shiny 100άρι legendary οπότε οι Kansan City Chiefs είναι ντε φάκτο ομάδα που πάντα κάθεσαι να δεις να παίζει. Το μεγάλο κέφι της 4ης αγωνιστικής ήρθε όταν οι Lions, που φέτος προέκυψαν μάλλον… καλύτεροι… από όσο περιμέναμε… κόντραραν τους Chiefs στα ίσα για πολλή ώρα σε ένα αναίτια ανταγωνιστικό παιχνίδι.
Καλές ομάδες σε μεγάλα ματς μεταξύ τους γεμάτα σπουδαίες φάσεις και ιδιοφυείς σχηματισμούς! Τι καλύτερο ε; Θα σας πω τι καλύτερο, το καλύτερο είναι όταν δύο καλές ομάδες με σπουδαίους παίχτες καταλήγουν να παίζουν ένα από τα πιο sloppy πεντάλεπτα όλης της σεζόν, με τη μπάλα να αλλάζει κατοχή 4 φορές, τους Lions να τη χάνουν δύο φορές μες στο red zone, και τους Chiefs να κάνουν σιωπηλό touchdown ενώ παίχτες και προπονητές (και κοινό) απλά τους κοιτάγανε σε φάση “τι, τώρα παίζουμε;”. Πεθαίνω, ό,τι καλύτερο. Η relevant ακολουθία ξεκινά στο 6ο λεπτό του παραπάνω βίντεο.
***
Το tweet του Τζέιμς Κάμερον για το ‘Avatar’: A, και για το ‘Avatar’ θα γράφω συχνά. Ξέρω, τρομερά ντεμοντέ. Τόσο ντεμοντέ ο Τζέιμς Κάμερον που επί 30 χρόνια αλλάζει διαρκώς τα δεδομένα του τι σημαίνει εμπορικό σινεμά. Εδώ του δίνω 3/5 για το αξιαγάπητα ‘dad’ τουήτ του από τα γυρίσματα των ‘Avatar’ σίκουελς, όπου πετά μια παντελώς άγαρμπη αναφορά στο ‘My Favorite Things’ από τη ‘Μελωδία της Ευτυχίας’. Ή μήπως είναι στο ‘7 Rings’ της Αριάνα Γκράντε; Αν είναι το δεύτερο τότε θα πρέπει να δώσω 4 αστεράκια. Σε κάθε περίπτωση οι νέες ταινίες του γυρίζονται και αυτή είναι μια αληθινή φωτογραφία από τα αληθινά γυρίσματα, κι αυτό από μόνο του αξίζει 5 αστεράκια.
**
Η συνέντευξη με τον Μπράντλεϊ Κούπερ για το ‘Hangover’: Όπως βλέπετε κι από αυτό το σπάνιο, ιστορικό ντουκουμέντο, η συνέντευξη δεν πήγε και πολύ καλά. Εγώ επιχείρησα να τον βάλω να μιλήσει για την πλευρά ενός σερί douchebag χαρακτήρων που είχε διαλέξει να παίξει μετά το ‘Alias’, αλλά όντας άπειρος ακόμα, το έριξα εντελώς χοντροκομμένα. Στο μυαλό μου έκανα ερώτηση-χειρουργείο, στην πραγματικότητα είδα απέναντί μου έναν σταρ να τσαντίζεται.
Ο δε Κούπερ εκείνη την ώρα βρισκόταν σε, πώς να το θέσω διακριτικά, σε μια λίγο έντονη κατάσταση. Στη διάρκεια του πενταλέπτου συνεχώς κινείται, χασμουριέται, τρίβει το πρόσωπό του, φωνάζει την ώρα που μιλά ο Μπάρθα. ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Οπότε ακούγοντας τον Λάρι Κινγκ εδωπέρα να αμφισβητεί τις douchebag ρολάρες του, ο Κούπερ είναι σε φάση “όχι, ΟΧΙ, να σου πώ κάτι, δε το βλέπω πουθενά αυτό που λες, στο [τάδε] δεν ήμουν καθόλου douchebag, ΕΝΤΑΞΕΙ;;;;”. Εγώ βγάζω κάτι ήχους που σχεδόν μοιάζουν με λέξεις, ο γλυκούλης ο Τζάστιν Μπάρθα (GOOD FIGHT REPRESENT!) πετάγεται για να βοηθήσει την κατάσταση κι αρχίζει να του εξηγεί “ρε παιδί μου ο άνθρωπος εννοεί ότι ο τάδε χαρακτήρας σου κι ο άλλος μοιάζουν επειδή μπλα μπλα” και στο μεταξύ ο Κούπερ έχει σταυρώσει χέρια και πετάει ένα θυμωμένο “maybe I’M the douchebag!” στο οποίο ο Μπάρθα για να σπάσει την ένταση με χιούμορ απαντά “That’s true”.
(Ο Κούπερ δεν γέλασε.)
Τελοσπάντων, δύο χρόνια μετά έκανα το τζάνκετ και για το ‘Hangover II’, ο Μπράντλεϊ Κούπερ αυτή τη φορά ήταν πιο χαλαρός, εγώ λιγότερο διαλυμένος από το άγχος, και μάλλον αυτή τη φορά περισσότερο με τον Κεν Τζέονγκ παρεξηγήθηκε παρά με εμένα.
Το κυριότερο είναι πως πολύ καιρό αργότερα, ο Κούπερ σκηνοθέτησε το ‘A Star is Born’, μια από τις αγαπημένες μου ταινίες των τελευταίων χρόνων. Εκείνος κέρδισε υποψηφιότητες Όσκαρ και θαυμασμό και ένα μεγάλο χιτ στο παλμαρέ του, εγώ κέρδισα μια από τις αγαπημένες μου ταινίες και μια από τις αγαπημένες μου ερμηνείες (ήταν το δικό μου βραβείο αντρικής ερμηνείας για το ’18) οπότε νομίζω τελικά όλα καλά εξελίχθηκαν για κάθε εμπλεκόμενο.
*κουνάει γροθιά προς τον ουρανό*
Μέχρι την επόμενη φορά, Μπράντλεϊ Κούπερ!
*
Το slander απέναντι στον Φιλ Κόλινς: Τοντ Φίλιπς, κάπου ώπα όμως. Δεν ξέρει ο Μάικλ Μαν και ξέρεις εσύ.
—
Κι άλλη περί ανέμων και υδάτων ποπ κουλτούρα στο podcast μας Pop για τις Δύσκολες Ώρες και στη μίνι σειρά για τις ταινίες του ’99. Στο καινούριο επεισόδιο, ο Θωμάς Ζάμπρας έρχεται για να συζητήσουμε για το ‘Cruel Intentions’: