Και η βρόχα έπεφτε στρέιτ θρου: 15 άλμπουμ για το φθινόπωρο

Δεν μπορείτε να το χωνέψετε ότι τέλος το καλοκαιράκι; Γι’ αυτό είμαστε εμείς εδώ. Για να σας ρίξουμε κι άλλο την ψυχολογία. Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό του φθινοπώρου. Η μελαγχολία. Για τις διακοπές που τελείωσαν και τις αναμνήσεις που φτιάχτηκαν για να μας ταλαιπωρούν για μια ακόμη σεζόν. Καλά βέβαια, τρώω μεγάλη μπουκιά (πάντα) γιατί είναι μεγάλη κουβέντα ότι μπαίνει το φθινόπωρο. Όπως και να ‘χει, μπει δε μπει, κάποια στιγμή θα μπει και ορίστε με τι να το συνοδέψετε.

*Πολλά έμειναν στην απέξω, όπως Low, Nils Frahm, National, Jay-Jay Johanson, Slowdive, Pantha du Prince, Mazzy Star, Belle And Sebastian, Elliot Smith. Αλλά που θα πάει, θα χειμωνιάσει κιόλας.

Beth Gibbons & Rustin Man – Out Of Season (2002)

Το προσωπικό μου νούμερο 1 φθινοπωρινό άλμπουμ από το ’02 κι έπειτα. Πολλαπλές στρώσεις μελαγχολίας και μπλουμουντάδας. H φωνή της Gibbons είτε τραγουδάει Portishead είτε Abba έχει το ίδιο αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεση ενός ανθρώπου. Ο Rustin Man είναι ο Paul Webb, το ιδρυτικό μπάσο των Talk Talk και η συνδρομή του στις συνθέσεις και την ενορχήστρωση δίνουν ένα έξτρα Fragile αυτοκολλητάκι στο πακέτο του ‘Out Of Season’. Το ‘Sand River’ με το στίχο «autumn leaves, pretty as can be» δεν αφήνει περιθώριο αμφισβήτησης γι’ αυτή την επιλογή. Αρκετά υποτιμημένος δίσκος ωστόσο. Άκου τη σπαρακτική ανατριχίλα του ‘Funny Time of Year’ που κλείνει το άλμπουμ. 

 

Lambchop – Is A Woman (2001)

Όσο εμβληματική είναι φωνή της Gibbons ανάμεσα στις γυναικείες φωνές, είναι και η φωνή του Kurt Wagner ανάμεσα στις αντρικές. Κιλά, πολλά κιλά συναισθήματος σχεδόν μέσα από ψίθυρους πολλές φορές. Το ‘Is A Woman’ είναι η στιγμή που η υποτονικότητα γίνεται τέχνη και η απλότητα αποκτά την πιο πολυσύνθετη μορφή της. Μπαίνει τόσο ομαλά και διακριτικά μέσα στο μυαλό σου λες και πατάει στις μύτες για να μη σε ξυπνήσει, με όλα τα όργανα να κάνουν ύπουλη επίθεση (κυριαρχεί το πιάνο). «It’s fall and It’s warm, and I’ve got a sweater» τραγουδάει ο Wagner στο ‘Autumn’s Vicar’.

 

Dj Krush With Toshinori Kondo – Ki-Oku (1996)

Urban μεταμεσονύκτιο instrumental hip-hop από τον Ιάπωνα γκουρού του είδους, Dj Krush. Για τον Toshinori Kondo δεν έχω να πω κάτι παραπάνω από αυτά που λέει η τρομπέτα του πάνω στα beats του Krush. Η avant-garde καταγωγή του δεν τον εμποδίζει να τιθασεύει τα άγρια ένστικτα του και να ακολουθήσει λεπτές μέχρι και υπνωτιστικές γραμμές. Ήδη από τα τρία πρώτα κομμάτια νιώθεις τα παπούτσια σου βρεγμένα μετά από μια μοναχική βόλτα στην άδεια πόλη μιας βροχερής νύχτας με το Ki-Oku στα ακουστικά (σχεδόν με άγγιξα μ’ αυτό που έγραψα). Η διασκευή στο ‘Sun is Shining’ του Marley μη σας μπερδεύει. Την έχουν περιποιηθεί μια χαρά.

 

Tindersticks – Simple pleasure (1999)

Γιατί όχι το Curtains; Γιατί βασικά έγκωσα με το ‘Another Night’ και το ‘Buried Bones’ όσο τεράστιας ομορφιάς κι αν είναι και τα δύο. Συν ότι πιστεύω ότι το Simple Pleasure είναι το καλύτερο τους άλμπουμ μέχρι σήμερα, γιατί εδώ ανοίγονται περισσότερο από ποτέ στις soul καταβολές τους. Διασκευάζουν τη disco μπαλάντα των Odyssey, ‘If You’re Looking for a Way Out’ και το ‘One Way Street’ της Ann Peebles που όμως βρίσκεται ως b-side του ζωηρού single ‘Can’t We Start Again’ που ανοίγει αυτή την απλή απόλαυση. Αφήνουν το μελόδραμα που τους στιγμάτισε αλλά το βάθος τη μελαγχολίας από τις φωνητικές χορδές του Staples δε μασάει από τέτοια.

 

Tom Waits – Closing Time (1973)

Υπήρχε περίπτωση τέτοιο αφιέρωμα να μην έχει δίσκο του Tom Waits; Είναι η φάση που το γρέζι στη φωνή δεν έχει καλύψει ακόμα όλη την φαρυγγική του κοιλότητα και είναι η τελευταία φορά που ακούγεται πιο κοντά σε αυτό. Το ‘Closing Time’ είναι το ντεμπούτο του πιο ποιοτικά μακροβιότερου τραγουδιστή με καριέρα από το ’70 μέχρι σήμερα. Βαθειά αγάπη για τα blues και την καπνισμένη jazz για απόκληρους που βγαίνουν μόνο μετά τη δύση του ηλίου. Σε κάθε κομμάτι χαρτογραφείται με ακρίβεια κάθε γωνιά και σοκάκι της Νέας Ορλεάνης.

 

Cocteau Twins – Treasure (1983)

Δυσκολεύτηκα να επιλέξω άλμπουμ από τους Cocteau Twins για το φθινόπωρο. Και σίγουρα πολλοί θα διαφωνήσουν τελικά. Είμαι σίγουρος ότι την επόμενη βδομάδα θα διαφωνώ κι εγώ μαζί μου. Ένα πράγμα όμως που δεν νομίζω να βρεθεί κανείς να διαφωνήσει είναι ότι ποτέ δεν νοιαστήκαμε τι τραγουδάει η Elizabeth Fraser. Και τη Μάγια Τη Μέλισσα να τραγουδούσε, πέρα ότι δεν θα το καταλαβαίναμε, σίγουρα με τέτοια απόκοσμη φωνή λίγο θα νοιαζόταν κανείς. Τα φύλλα αλλάζουν χρώμα και μόνο που την ακούν, μαζί με την τρομαχτική παραγωγή του Robin Guthrie που έθεσε τις πιο διαχρονικές βάσεις για τη dream-pop, εν μέρει και το shoegaze που (καλώς) καρπώνονται σήμερα οι Beach House και άλλοι. 

 

Karen Dalton – In My Own Time (1971)

Η φωνή της έχει παραλληλιστεί πολλές φορές με την Billie Holiday αλλά εδώ μιλάμε για σοβαρή ομοιότητα και όχι τύπου Madeleine Peyroux. Ακόμα και στο πόσο μπάχαλο ήταν η ζωή της. Μέχρι τα 21 της είχε ήδη παντρευτεί δύο φορές, είχε χάσει την κηδεμονία του γιου της, είχε απαγάγει την κόρη της πηγαίνοντας στη Νέα Υόρκη και είχε χάσει τα δύο κάτω μπροστινά της δόντια σε καβγά με ένα γκόμενο της που την έπιασε στα πράσα. Επίσης ήταν και εθισμένη στα βαριά ναρκωτικά και το ποτό. Έγινε γνωστή στη χρυσή εποχή της φολκ στο Greenwich Village και ήταν η αγαπημένη τραγουδίστρια του Dylan που πολλές φορές τη συνόδευε στη σκηνή με τη φυσαρμόνικα του. Στο ‘In My Own Time’ κυρίως διασκευάζει και οι ερμηνείες της είναι καθηλωτικές.

 

Spain – She Haunts My Dreams (1999)

Quiz: Πόσα μπουκάλια κρασί έχει αδειάσει ο Matt Berninger των The National ακούγοντας αυτό το δίσκο; Κάθε απάντηση με πάνω από δύο είναι σωστή. Μαζί με Lambchop και Tindersticks ήταν η βάση της μελαγχολίας για κάθε ευαίσθητη ψυχή από τα μέσα 90’s και μετά, που έπινε Μεταξά 5άρι για να λύσει του κόμπους στο λαιμό. Το άλμπουμ είχε γίνει viral πριν καν κυκλοφορήσει, με τη συμμετοχή του ‘Every Time I Try’ στο soundtrack του ‘The End Of Violence’ του Wim Wenders.

 

The Cure – Disintegration (1989)

‘Prayers For Rain’.

«you shatter me your grip on me a hold on me

so dull it kills you stifle me infectious sense of

hopelessness and prayers for rain I suffocate

I breathe in dirt and nowhere shines but desolate

and drab the hours all spent on killing time

again all waiting for the rain

you fracture me your hands on me a touch so

plain so stale it kills you strangle me entangle

me in hopelessness and prayers for rain I

deteriorate I live in dirt and nowhere glows but

drearily and tired the hours all spent on killing

time again all waiting for the rain»

Λέω να μη χαλάσω άλλο σάλιο.

 

Piano Magic – The Troubled Sleep Of Piano Magic (2003)

Ήμουν ανάμεσα σ’ αυτό και στο ‘Artists’ Rifle’ που όμως παραείναι εμβατηριακό. Εδώ οι Piano Magic είναι στο σημείο που έχουν βρει τη χρυσή τομή. Εκεί που ο post-rock ήχος του τέμνεται με τον νέο ήχο που καθιέρωσαν από το επόμενο άλμπουμ τους και μετά. Βρίσκονται στο μεταίχμιο της αλλαγής. Αυτό δεν είναι και το φθινόπωρο; Η σύντομη, για τα ελληνικά δεδομένα, μεταβατική φάση μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα. Στο ‘The Troubled Sleep…’ είναι ελάχιστα τα ξεσπάσματα που μπορούν να σου χαλάσουν την ηρεμία και την περισυλλογή.

 

Nick Drake – Five Leaves Left (1969)

Τώρα ξέρω ότι σας χαλάω την εικόνα που έχετε στο μυαλό σας για τον τίτλο αλλά δεν αναφέρεται στα τελευταία φύλλα που έχουν απομείνει στο δέντρο έξω από το παραθύρι σας, αλλά στο «five leaves left» που έγραφαν στα αγγλικά Rizla σαν προειδοποίηση για να αγοράσουμε καινούργια χαρτάκια. Ενιγουέι, αυτό το άλμπουμ θα έπρεπε να διδάσκετε στα δημοτικά σχολεία στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς για να καταλαβαίνουν τα παιδάκια τι σημαίνει φθινόπωρο. OK, κάποια θα κατέληγαν σε παιδοψυχίατρο, αλλά κάποια άλλα θα είχαν μυηθεί από νωρίς στη μαγεία της αγγλικής φολκ.

 

Steve Mason – Boys Outside (2010)

Ξαναπιάνω κάτι τελείως προσωπικό (το εξώφυλλο δεν είναι δικό μας λάθος). Οι Beta Band θα μπορούσαν να είναι κάπου στο αφιέρωμα με το ‘Dry the Rain‘, αλλά διάλεξα το ντεμπούτο του τραγουδιστή τους, Steve Mason, γιατί από την πρώτη στιγμή που είδα το πολύ όμορφο video του ‘Lost and Found’ η εικόνα αποθηκεύτηκε στο υποσυνείδητο μου στο φάκελο με τα φθινοπωρινά. Κυρίως downtempo beats που δεν απέχουν πολύ από τη διαλυμένη πια μπάντα του. Στο ‘All Come Down’, ο στίχος «do I feel so low, do I feel so low today, I can only start, I can only start just for a while» περιγράφει επακριβώς την ψυχική κατάσταση στην οποία σε βάζει αυτή η εποχή.

 

Nico – Chelsea Girl (1967)

Οι καλύτερες στιγμές της Nico, της απόλυτης femme fatale των ’60s, ήταν πάντα υπό την καθοδήγηση άλλων. Είτε στην μπανάνα των Velvet, είτε σ’ αυτό το πρώτο σόλο άλμπουμ της που περιέχει διασκευές και τραγούδια που της έγραψε ο Lou Reed, είτε υπό τις οδηγίες του Fellini όταν έκανε ένα πέρασμα από το ‘La Dolce Vita’. Δεν ξέρω γιατί η εικόνα που φτιάχνω στο μυαλό μου είναι απόγευμα και κάθομαι και πίνω τσαγάκι βλέποντας Bob Ross στο mute να ζωγραφίζει και να ακούγεται από πίσω το ‘I’ll Keep with Mine’. Η απάντηση μπορεί να κρύβεται στην ημερομηνία γέννησης μου, που σε λίγο δεν θα κρύβεται.

 

Nicolas Jaar – Space Is Only Noise (2011)

Εδώ μάλωνα με τα μέσα μου και έλεγα τη μία θα βάλω Mum, μετά έλεγα όχι θα βάλω Tycho, μετά ο αντιδραστικός μέσα μου έλεγε βάλε ρε Boards Of Canada και τέλειωνε. Τελικά κάπου στο ‘Space Is Only Noise If You Can See’ είπα ας πάει και το παλιάμπελο. Αυτό θα βάλω. Ο τύπος έριξε τόσο τα bpm (για techno) που αν κατά την ακρόαση η καρδιά σου συντονιστεί με αυτά, κινδυνεύεις να πέσεις σε κώμα. Και πάλι όμως, διατηρεί μια πολύ καλή ισορροπία και δεν σε αφήνει να πέσεις. Εκεί δηλαδή που κάνεις να γλιστρήσεις στο γκρεμό, ανεβάζει για λίγο το ρυθμό και σε κρατάει όρθιο.

 

Everything But The Girl – Idlewild (1988)

Μη τα ρωτάς δεν ξέρω γιατί. Ίσως γιατί έχει αυτό το γλυκόπικρο. Ίσως γιατί ήθελα και λίγο pop για το φθινόπωρο. Ίσως επειδή ήθελα να αποφύγω το κλισέ των Massive Attack αλλά δεν μπορώ και χωρίς της ζέστα της φωνή της Tracey Thorn. Ε και εντάξει δεν μπορεί να είναι όλα μαύρα. Υπάρχουν πολλές μέρες χωρίς βροχή και σύννεφα. Είναι κι αυτό το ‘The Night I Heard Caruso Sing’ που τραγουδάει ο Ben Watt που θες να κουρνιάσεις σε μια γωνιά με μια κουβέρτα και να μην σηκώνεσαι.