Keanu Reeves και Jenson Button θυμούνται μαζί μας την πιο θρυλική σεζόν στην ιστορία της Formula 1

ΚΙ ΟΜΩΣ, ΚΑΠΟΤΕ ΣΥΝΕΒΗ. Στην πιο απίστευτη χρονιά που έχει δει ποτέ το σπορ, υπήρξε ό,τι πιο κοντινό θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε ως «ανεξάρτητη» εταιρεία, με οδηγούς έναν μόνιμο δεύτερο (ο Rubens Barrichello, που βρέθηκε στη Ferrari κατά την παντοκρατορία του Schumacher) κι έναν πιλότο που άρχιζε να μοιάζει όλο και εντονότερα με καμμένη «ελπίδα» (ο Jenson Button, που είχε βγει 15ος και 18ος τις δύο προηγούμενες σεζόν).

Η ομάδα; Είχε δημιουργηθεί από το πουθενά, όταν η Honda αποσύρθηκε τελευταία στιγμή από το σπορ στη σκιά της οικονομικής κρίσης του ‘08, αφήνοντας τους εργάτες της ομάδας σε αδιέξοδο. Ο Ross Brawn, ο άνθρωπος που ήταν εκεί για την περίοδο παντοκρατορίας της Ferrari και που τώρα είχε βλέψεις να γίνει επιτέλους ο αρχιτέκτονας ενός νέου θριάμβου, κατάφερε τελικά να εξαγοράσει την ομάδα με 1 λίρα από τη Honda – η εταιρεία έτσι έφυγε από τη Formula 1 χωρίς να χρειαστεί να κάψει όσα χρήματα θα όφειλε νομικά σε αποζημιώσεις, κι οι άνθρωποι της ομάδας κατάφεραν να έχουν ακόμα μια θέση στο πρωτάθλημα, και ένα αυτοκίνητο.

Κάπως έτσι, χωρίς μπάτζετ, χωρίς εταιρεία από πίσω, με έναν κινητήρα Mercedes (που εξασφάλισαν επειδή οι υπόλοιπες ομάδες του πρωταθλήματος ένωσαν τις δυνάμεις τους για να τους βοηθήσουν να επιβιώσουν) να κουμπώνει όπως-όπως στο ήδη υπάρχον αυτοκίνητο, χωρίς χορηγούς, μια αγνά ανεξάρτητη ομάδα θα κατέβαινε στο πρωτάθλημα. Τι τύχη θα μπορούσε να έχει;

10 MHNEΣ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, ήταν πρωταθλητές. Η επονομαζόμενη ως Brawn GP κέρδισε το πρωτάθλημα κατασκευαστών κι ο Jenson Button το πρωτάθλημα οδηγών. Πώς είναι δυνατόν να συνέβη κάτι τόσο αδινόητο, που αν το βλέπαμε σε ταινία θα το θεωρούσαμε οικογενειακό παραμυθάκι εμψύχωσης σαν αυτά που παίζει η τηλεόραση τα μεσημέρια της Κυριακής;

Η ανεπανάληπτη αυτή σεζόν χαρτογραφείται μέσα από τα 4 επεισόδια του συναρπαστικού ντοκιμαντέρ Brawn: Μια Απίθανη Ιστορία της Formula 1, που στριμάρει ήδη στο Disney+. Το φοβερά ενδιαφέρον είναι επιπλέον, πως την ιστορία εδώ τη λένε, σα να ήταν oral history, οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές – κι όχι μόνο οι νικητές, αλλά κι οι ηττημένοι, καταφέρνοντας έτσι η ιστορία να πλασάρεται από όλες τις σκοπιές και να μη μοιάζει με αγιογραφία ενός προσώπου.

Ο Keanu Reeves, που κρατά τον ρόλο του παρουσιαστή αλλά και του δημοσιογράφου ο οποίος κάνει (απολαυστικά, πρέπει να τονίσουμε) όλες τις ερωτήσεις στους πρωταγωνιστές, είναι εδώ κάτι σαν ντετέκτιβ. Προσπαθεί να μάθει τι συνέβη σε κάθε κομβικό σημείο της σεζόν, βάζοντας μας στα γκαράζ, στις πίστες ή στις αίθουσες όπου παίρνονταν οι μεγάλες αποφάσεις. Και μας εξηγεί την ιστορία με τον χαρακτηριστικό του Keanu τόνο, δηλαδή μιλώντας αργά και με μια χροιά εντυπωσιασμού σε κάθε λέξη που εκφέρει. Whoa, indeed!

Ο Keanu συνομιλεί εδώ όχι μόνο με τους τελικούς θριαμβευτές Jenson Button και Ross Brawn, αλλά και με ανθρώπους που η ιστορία τους μπορεί οριακά να έχει ακόμα μεγαλύτερο δραματικό ενδιαφέρον, όπως τον Rubens Barrichello, τον άνθρωπο που θα μπορούσε να είναι πρωταθλητής – αλλά δεν τα κατάφερε, γράφοντας όμως στην πορεία μια συγκλονιστική παράλληλη ιστορία γεμάτη μικρούς θριάμβους, σιωπηλές (ή και όχι τόσο σιωπηλές) πικρίες, ακόμα και παρολίγον τραγωδίες. Υπάρχει πίκρα από την πλευρά του, όπως υπάρχει και αμφιβολία από την πλευρά του Button για ό,τι κατόρθωσε. Δεν πρόκειται δηλαδή για ένα θριαμβευτικά μονόπατο στόρι.

Ακόμα, ο Keanu μιλάει με τεχνικούς διευθυντές αντιπάλων εταιρειών, όπως τον Christian Horner της Red Bull (ο οποίος είναι σχεδόν εξίσου καλός αφηγητής των όσων συνέβησαν με τον ίδιο τον Brawn) αλλά και τον εντελώς έξαλλο Luca Montezemolo της Ferrari, λίγο πολύ ο villain του κομματιού που όμως δεν υποσκάπτεται ποτέ ως παράλληλος αφηγητής. Αλλά ακόμα και τον Bernie Ecclestone που ξεκάθαρα αποφεύγει τα πάντα.

«Το highlight μου ήταν το ότι μπόρεσα να μιλήσω για αυτή την ιστορία με τόσους εμπλεκόμενους», λέει ο Keanu Reeves. «Το να βλέπω τον Jenson, να τον ακούω να μιλάει για αυτή τη στιγμή ήταν συναρπαστικό, γεμάτο ένταση. Το να προσπαθώ να καταλάβω τι του πήρε για να φτάσει εκεί – αυτός ήταν όλος ο λόγος κι η ελπίδα μου όταν θελήσαμε να πούμε αυτή την ιστορία», εξηγεί.

«Συναντήσαμε τόσους ανθρώπους που εκείνη η σεζόν έκανε τη διαφορά στη ζωή τους. Και συζήτησα με ανθρώπους που η σεζόν αυτή επέδρασε πάνω τους με θετικούς ή αρνητικούς τρόπους. Είδαμε όμως κόσμο να ενώνεται και να καταφέρνει το αδύνατο. Αυτό είναι κάτι το ξεχωριστό», τονίζει ο χολιγουντιανός σταρ, κατά τα φαινόμενα περήφανος που βοήθησε με τον τρόπο του να ειπωθεί αυτή η ιστορία.

***

«Το 2006 κέρδισα τον πρώτο μου αγώνα», θυμάται ο Jenson Button. Ένα από τα πολλά θετικά της σειράς είναι ότι ως κομμάτι αφήγησης δεν προσπαθεί καθόλου να είναι προπαγάνδα, κι αντίστοιχα ο Button ως βασικός αφηγητής δεν φέρεται, ούτε μιλάει ποτέ, σα να είναι ο ίδιος κάτι το αδιαμφισβήτητο. Ο Barrichello είναι ειλικρινής για την πίκρα του όταν κέρδιζε ο Button, κι ο Button είναι ειλικρινής για τον φόβο του όταν άρχισε να τον περνά καθαρά ο Barrichello. Σα να διακατέχεται ακόμα από μια αβεβαιότητα.

Καθώς μιλάμε, πηγαίνει ακόμα πιο πίσω. Τότε που αμφισβήτηση ήταν βασικά αναγκαία. Μετά από την πρώτη του νίκη, το 2006, πάνω στο σημείο που φάνηκε πως η επόμενη μεγάλη ελπίδα του σπορ ήταν εκείνος, τα πράγματα απλά στράβωσαν.

«Όταν κερδίζεις τον πρώτο αγώνα λες… “α, το επόμενο είναι εδώ, στη στροφή”. Αλλά δεν ήταν», θυμάται με ένα πικρό χαμόγελο. «Είχα δύο από τις χειρότερες σεζόν της καριέρας μου. Ήταν δύσκολα. Σκεφτόμουν… ωχ, λες να με προσπερνάει όλο αυτό; Θα τελειώσω έτσι την καριέρα μου;».

Στο διπλανό παράθυρο ο Keanu τον κοιτάζει με προσοχή και σεβασμό – σίγουρα ξέρει κι ο ίδιος πολύ καλά πως είναι να μαζεύονται αποτυχίες και αμφισβητήσεις πριν, ξαφνικά μια μέρα, φτάσεις σε έναν θρίαμβο που καθορίζει όχι απλά την καριέρα σου, αλλά όλο τον χώρο σου, την τέχνη σου.

Το 2008 δεν έμοιαζε σε τίποτα με χρονιά αμέσως πριν από εκείνη του μεγάλου θριάμβου. Η ομάδα τότε ήταν η Honda, και αφεντικό ο Ross Brawn. «Το 2008 βασικά το παρατήσαμε το αυτοκίνητο. Ήταν ένα φρικτό αυτοκίνητο. Μετά τον πρώτο αγώνα σταματήσαμε να το αναπτύσσουμε», λέει γελώντας o Button. «Θυμάμαι τον Nick Fry να λέει, “γιατί δεν κάνουμε τα sidepods να μοιάζουν με τα άλλα αυτοκίνητα;” και απλά το κάναμε! ΟΚ, απλά θα το σχεδιάσουμε και θα το αναπτύξουμε έτσι», λέει με ένα αποσβολωμένο ύφος. «Ήμασταν τόσο χαμένοι!… Απλά το σχεδιάσαμε σαν των άλλων. Ναι, ΟΚ, ας το κάνουμε έτσι», γελάει ξανά.

«Ήταν δύσκολη χρονιά. Αλλά είχαμε τον Ross Brawn. Κι αυτό μας έκανε να πιστεύουμε ότι το 2009 θα ήταν καλή χρονιά. Δεν πιστεύαμε ότι θα ήταν τόσο καλή», χαμογελάει. «Ίσως αν είχε μείνει στο πρωτάθλημα η Honda να ήταν εξίσου καλή. Ίσως να ήταν και καλύτερη! Πάντως σε εκείνο το σημείο μας εξίταρε το μέλλον. Αλλά το να ζεις μες στο 2008 εκείνη τη στιγμή, ήταν σίγουρα δύσκολο».

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ πως στο ξεκίνημα του 2009, ακόμα κι οι ίδιοι οι άνθρωποι της ομάδας δεν έμοιαζαν να έχουν συναίσθηση του πόσο καλό ήταν το αυτοκίνητο που είχαν. Από τη μία, η Honda φεύγοντας από το πρωτάθλημα τους άφησε μια ομάδα ανεξάρτητη, χωρίς μπάτζετ, χωρίς εργατικά χέρια, χωρίς δυνατότητες ανάπτυξης του μονοθεσίου. Ο Brawn έλεγε στους πιλότους να προσέχουν μην το τρακάρουν γιατί δεν έχουν και πολλά-πολλά ανταλλακτικά. Ακόμα κι ο κινητήρας, χαριστικός, της τελευταίας στιγμής, μπήκε σε ένα αυτοκίνητο που δεν είχε δουλευτεί πάνω του.

Όμως ο σχεδιασμός του μονοθεσίου ήταν εντυπωσιακά καλός, και μια αρκετά εφευρετική ανάγνωση των νέων κανονισμών έκανε έναν περιορισμό να μοιάζει με πρόκληση. Το αμφιλεγόμενο τότε double diffuser πήγε κόντρα στο πνεύμα των νέων κανόνων που είχαν μόλις εισαχθεί εκείνη τη σεζόν: Η ομοσπονδία ήθελε να περιορίσει το συντελεστή της κάθετης δύναμης του αυτοκινήτου ώστε να ευνοούνται οι προσπεράσεις, όμως εκμεταλλευόμενες ένα παραθυράκι, τρεις ομάδες εισήγαγαν το double diffuser, ένα σύστημα που αντιθέτως αύξανε την πρόσφυση του μονοθεσίου καθιστώντας το πιο σταθερό πάνω στο οδόστρωμα.

Βέβαια, όπως λέει κι ο Brawn: Τρεις ομάδες είχαν double diffuser στο ξεκίνημα της σεζόν, αλλά μόνο η Brawn GP κέρδισε 6 από τις 7 πρώτες κούρσες.

«Αυτό που θυμάμαι περισσότερο είναι οι κούρσες. Οι νίκες», λέει ο Button. «Η αδρεναλίνη ήταν στα ύψη και το να ζεις στη στιγμή εκείνη καθώς φτάνεις στο παγκόσμιο πρωτάθλημα είναι κάτι άφταστο». Άφταστο, σαν το ότι κέρδισε τα 6 από τα 7 πρώτα γκραν πρι, δημιουργώντας μια χαοτική διαφορά από τον δεύτερο στην κατάταξη (που ήταν ο άλλος πιλότος της Brawn) κι από τους αμέσως επόμενους.

Φυσικά, οι υπόλοιπες ομάδες στράφηκαν γρήγορα εναντίον αυτού του μικρού θαύματος που συνέβαινε, κάνοντας άμεσα μια στροφή 180 μοιρών από τη στιγμή όταν βοηθούσαν ενεργά την Brawn να μπει στο πρωτάθλημα. Ζήτησαν αυτή η ευρεσιτεχνία να κηρυχτεί παράτυπη. Η κατάσταση έφτασε στα δικαστήρια – τη στιγμή που τα αφεντικά των εταιρειών ετοίμαζαν μια συλλογική κίνηση εναντίον της διοικούσας αρχής του πρωταθλήματος, στην οποία η Brawn θα έπαιζε (φυσικά!) κεντρικό ρόλο.

«Το 2009 ήταν μια σεζόν που συνέβησαν τόσα πολλά», αρχίζει να μου λέει ο Keanu, σα να φορά ξανά το καπέλο του αφηγητή. «Πάμε στη νέα σεζόν με αλλαγές κανόνων, με νέα αυτοκίνητα, με μια τεταμένη σχέση ανάμεσα στον Bernie Ecclestone και τους ιδιοκτήτες και μια απειλούμενη απόσχιση, είχαμε κατηγορίες ότι κάποιοι κλέβουν, υποθέσεις που έφτασαν μέχρι τα δικαστήρια, αναταραχές… Και μετά, σε πιο κοντινό focus, είχαμε όλη την ιστορία μες στο γκαράζ της Brawn, με τον Jenson και τον Rubens. Είχαμε την κόντρα με τις άλλες ομάδες, με τον Christian Horner, με τη Ferrari». Γελάει, σα να λέει: Από πού να το πρωτοπιάσεις όλο αυτό;

«Πολλά από αυτά τα πράγματα δεν τα ήξερα καν, γιατί αφοσιωνόμουν στην οδήγηση», λέει ο Button, ο οποίος μας λέει πως ουσιαστικά υπήρξαν σημαντικές πτυχές εκείνης της μυθικής σεζόν που τις έμαθε βλέποντας το ίδιο αυτό το ντοκιμαντέρ. «Δεν ήξερα τίποτα για τη FOTA [σσ. τη συμμαχία των εταιρειών που διεκδίκησε μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας από τον Ecclestone]. Βλέποντας το ντοκιμαντέρ έμαθα κι εγώ ο ίδιος πολλά για τη σεζόν και για τα όσα έγιναν στα παρασκήνια».

Καθώς λοιπόν περνάμε εκείνο το πρώτο διάστημα κυριαρχίας του Button και της Brawn, αρχίζουν να συμβαίνουν παράλληλα κάποια πράγματα. Από τη μία η ίδια η Brawn δεν μπορεί να αναπτύξει το μονοθέσιό της, δεν υπάρχουν πόροι, δεν υπάρχει προσωπικό. Από την άλλη, όλοι οι διαμαρτυρόμενοι αντίπαλοι, σπεύδουν να προσθέσουν double diffuser στα δικά τους μονοθέσια. Στο πέρασμα των μηνών, η ψαλίδα κλείνει. Ξαφνικά ο Button σταματά να κυριαρχεί. Ο Vettel μικραίνει τη διαφορά. Και, ακόμα πιο αγχωτικά για τον Bρετανό; Ο ομόσταυλός του, Rubens Barrichello, αρχίζει να τον περνάει – και να τον πλησιάζει κι εκείνος. Έτσι, τα τελευταία γκραν πρι μετατρέπονται σε θρίλερ, σε ένα αγώνα ενάντια στο χρόνο και, ίσως, στο αναπόφευκτο.

«Μπορώ να πω σίγουρα ότι αυτό το κομμάτι ΔΕΝ ήταν η αγαπημένη μου στιγμή της σεζόν», λέει γελώντας όταν του λέω πως καθαρά ως θεατής, αυτό ήταν το πιο απολαυστικό και αγωνιώδες πράγμα να βλέπεις. «Όταν πλησίαζαν, και πίστεψα ότι πέταγα τον τίτλο μακριά».

«Έχεις τα πάνω και τα κάτω σου σε μια καριέρα», στοχάζεται ο Βρετανός πρωταθλητής. «Στα κάτω σου, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι είσαι έτοιμος για όταν θα έρθουν οι καλές στιγμές. Πρέπει να προετοιμαστείς, να είσαι σίγουρος ότι όταν έρθει η στιγμή, θα μπορείς να ανταγωνιστείς, εκεί μπροστά», εξηγεί το βασικό μάθημα που του αφήνει αυτή η εμπειρία ζωής. «Εμείς ήμασταν έτοιμοι με κάποιους τρόπους», λέει, «αλλά ανέτοιμοι με άλλους».

Όλη αυτή η αμφιβολία, καθώς κι οι αντικρουόμενες οπτικές, παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ, με τον Keanu θαυμάσιο ως παρουσιαστή και σχεδόν δημοσιογράφο, να δίνει στους πάντες την ευκαιρία να μας βάλουν μέσα στο μυαλό τους.

«Όλοι όσοι συμφώνησαν να μιλήσουν μαζί μου και να συμμετάσχουν ήταν πολύ ανοιχτοί και δοτικοί ως προς το χρόνο τους, τις σκέψεις και τα αισθήματά τους», μου λέει ο Keanu. «Υπήρχαν κάποια πράγματα, φαντάζομαι, δεν ξέρω αν θέλω καν να μιλήσω…», σταματά για μια στιγμή και το σκέφτεται. «Υπήρχαν σκοτεινές πλευρές σε κάποια πράγματα. Θέλαμε όμως πραγματικά να εστιάσουμε στο πόσο απίστευτο ήταν αυτό που έγινε, θέλαμε να δείξουμε τους αγώνες, όπως και τα όσα έγιναν κάτω από το τραπέζι. Αλλά θέλαμε, υπό μία έννοια, να είμαστε θετικοί», παραδέχεται. «Γιατί ήταν το πιο απίθανο πράγμα που συνέβη ποτέ».

Αλλά την ίδια στιγμή σχηματίζεται ένα σκανταλιάρικο, διαβολικό χαμόγελο στο πρόσωπό του. «Οπότε… δεν ήταν δύσκολο, αλλά κάποιες φορές ήσουν σε φάση… “ναι… αλλά…”», και γελώντας κάνει ένα πρόσωπο σα να λέει κάτι δεν μου λες. «Αλλά αυτό είναι άλλο σόου!», γελάει ξανά.

Το μόνο σίγουρο είναι πως έχουμε εδώ ένα πρωτάθλημα που σε κάθε του συνθήκη μοιάζει φτιαγμένο για να αποκλείει τέτοιου τύπου απίστευτα θαύματα. «Στη Formula 1 όλοι πάντα σπρώχνουν τα όρια», όπως μας λέει κι ο Button. Πώς μπορεί ο μικρός να επιβιώσει ανάμεσα στα θηρία;

Κι όμως, για μια αξέχαστη σεζόν, αυτό ακριβώς συνέβη. Μια ανεξάρτητη ομάδα χωρίς υποστήριξη και περιθώριο λάθους, χωρίς ιστορία, με οδηγούς δύο «ίσως, κάποτε» ταλέντα που πάντα χτύπαγαν ταβάνι, εμφανίζεται σαν πυροτέχνημα, κερδίζει τα 6 από τα πρώτα της 7 γκραν πρι, κάνει έντεκα(!) 1-2, κερδίζει πρωτάθλημα οδηγών και κατασκευαστών και μετά… παύει να υπάρχει. Εξαγοράστηκε από τη Mercedes και μετεξελίχθηκε γρήγορα σε μια από τις πιο κυρίαρχες ομάδες στη ιστορία του σπορ.

Όμως εκείνη, η λευκή, άδεια από σπόνσορες, ανεξάρτητη Brawn GP, με την πράσινη νέον ρίγα, που εμφανίστηκε από το πουθενά για μία σεζόν, τα πήρε όλα και εξαφανίστηκε; Αυτό θα είναι για πάντα κάτι που μοιάζει με όνειρο.

***

ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΗΣΗ του Keanu, λοιπόν. «Jenson, ήσουν στη Formula 1 για 16 χρόνια. Υπήρξε ποτέ σεζόν σαν αυτή;», ρωτάει ο Keanu τον Button στο μέσον της συζήτησής μας.

«Όχι», απαντά εκείνος με ένα φαρδύ χαμόγελο.

«Δε νομίζω ότι θα δούμε ξανά σεζόν σαν αυτήν. Πρώτα απ’ όλα δεν θα έχεις ομάδες να βοηθούν τον μικρό πια, ειδικά μετά από αυτό που έγινε», λέει ο Button γελώντας.

«Και νομίζω πως η Formula 1 γίνεται όλο και πιο περίπλοκη, με κανονισμούς και περιορισμούς στον σχεδιασμό. Οπότε όχι, δεν θα γίνει ποτέ ξανά κάτι τέτοιο», καταλήγει ο Βρετανός πιλότος.

«Είναι κάτι που έγινε μια φορά στη ζωή μας – μια στιγμή στο χρόνο».

*Το ντοκιμαντέρ Brawn: Μια Απίθανη Ιστορία της Formula 1 στριμάρει στο Disney+.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ENTERTAINMENT

Το ντοκιμαντέρ του Keanu Reeves για την F1 και όσα έρχονται τον Νοέμβριο στο Disney+